Buradasınız

İSTANBUL BÖLGESİNDEKİ ANDEZİTİK DAYKLARININ KONUMLARI: KRETASEDE GERİLME DAĞILIMINA BİR YAKLAŞIM

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Abstract (Original Language): 
Kıta kabuğunda egemen asal gerilme yönleri ile dayk yerleşimi arasında yakın bir ilişki olduğu eskiden beri bilinmektedir. Buna göre bir daykın doğrultusu, daykın sokulumu sırasındaki s1-s2 düzlemine paralel olmakta, dayk normali ise s3ü temsil etmektedir. Geç Kretase'de İstanbul bölgesinde egemen olan gerilme yönlerini saptamak amacı ile, bölgedeki Paleozoyik sedimenter kayalarını kesen daykların konumları ölçülmüştür. Genellikle andezit ve bazaltik andezitten oluşan, açık sarı, bej ve gri renkli olan dayklar masif görünümlü olup bol çatlak ve kırıklıdır. Daykların kalınlıkları 10-20 cm den başlayıp 10-11 m ye kadar uzunlukları ise onlarca metreye kadar değişebilmektedir. Petrografik çalışmalar daykların andezitik ve bazaltik bileşime sahip, porfirik ya da ofitik dokulu, ince taneli mikrolitik hamur içinde boyları 1,5 İle 3,5 mm arasında değişen plajioklaz fenokristalleri ile hornblend ya da ojit minerallerinden oluştuklarını göstermiştir. Daykların doğrultuları bazı yönlerin (K80°D, K40°D ve K35°B) ön plana çıktığı geniş bir saçılım gösterir. Bu durum İstanbul dayklarının derinde var olan bir platonun radyal dayk kümesi olabileceğine işaret eder. Diğer bir olasılık ise İstanbul dayklarının Batı Karadeniz okyanusal havzasının açılması, ve Batı Karadeniz fayının hareketi ile oluşan karmaşık ve değişken bir gerilme sistemine yerleşmiş rejyonal dayk kümesini temsil etmesidir.
17-27

REFERENCES

References: 

Anderson, E.M. 1936. The dynamics of formation of cone sheets, ring-dykes and cauldron-subsidences. Proceedings of the Royal Society of Edinburgh, 56, 206.
, 1972. The dynamics of faulting and dyke
formation with application to Britain. Hafner Publishing Company, New York, 206s.
26
Zahide ÖZGÖRÜŞ ve Aral I.OKAY
Baykal, A.F. 1943. La geologie de la region de Şile (Bithynie-Anatolie). istanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Monografileri, 3, 233s.
Erguvanlı, K. 1949. Hereke pudingleri ile Gebze taşlarının inşaat bakımından etüdü ve civarlarının jeolojisi. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, 89s. İstanbul (yayımlanmamış).
Finetti, L, Bricchi, G., Del Ben, A., Pipan, M. ve
Xuan
, Z. 1988. Geophysical study of the Black Sea. Bolletino di Geofisica Teorica ed Applicata, 30, 197-324.
Görür,
N
. 1988. Timing of opening of the Black Sea basin. Tectonophysics, 147, 247-262.
, Monod, O., Okay, A.I., Şengör, A.M.C.,
Tüysüz, O., Yiğitbaş, E., Sakınç, M. ve Akkök, R.
1997
. Palaeogeographic and tectonic position of the Carboniferous rocks of the western Pontides (Turkey) in the frame of the Variscan belt. Bulletin de la Societe Geologique de France, 2, 197-205.
Hills, E.S., 1963. Elements of structural geology. Methuen ve Co Ltd., Londra, 481 s.
Johnson, R.B., 1961. Patterns and orgin of radial dike swarms associated with West Spanish peak and Dike Mountain, south-central Colorado. Bull. Geol. Soc. Am., 72, 579-590.
Johnstone, G.S., 1966. British regional geology: The Grampian highlands. Natural Environmental Research Council, Institute of Geological Sciences, Edinburgh, 107s.
Kaya, O.
1973
. Paleozoic of İstanbul. Ege Univ. Fen Fak. Yay., 40, 143s.
Ketin, İ. 1941. Das Granitmassiv westlich von Alem-dağ. İstanbul Üniversitesi Jeoloji Enstitüsü Neşriyatı, 7, 1-13.
, 1959.
Çamlıca bölgesinin tektoniği hakkında. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 7, 10-18.
Letouzey,
J.
, Blju-Duval, B., Dorkel, A., Gonnard, R. Kristchev, K., Montadert, L, ve Sungurlu,O 1977. The Black Sea: a marginal basin; geophysical and geological data. Biji-Duval, B. ve Montadert, L (ed). International Symposium on the Structural History ofthe Mediterranean Basins da. Editions Technip, 363-376.
Marinoni, L.M. 2000. Crustal extension fromsheet intrusions: review and method proposal Journal of Volcanology and Geothermal Research, 107, 27-46.
Okay, A.C. 1947.
Alemdağ
, Karlıdağ ve Kayışdağ arasındaki bölgenin jeolojisi ve petrografisi (Geologische und petrographische Untersuchung des Gebietes zwischen Alemdağ, Karlıdağ und Kayışdağ in Kocaeli, Bithynien, Türkei). İstanbul Üniversitesi Fer Fakültesi Mecmuası, Seri B, 12, 269-288.
, 1948.
Şile, Mudarlı, Kartal ve Riva
arasındaki bölgenin jeolojik etüdü (Geologische Untersuchung des Gebietes zwischen Şile, Mudarlı, Kartal und Riva in Kocaeli, Bİtyhnien, Türkei). İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası, Seri B 13, 311-335.
Okay, A.I., Şengör, A.M.C. ve Görür, N. 1994.The Black sea: kinematic history of opening and its effect on the surrounding regions
Geology, 22, 267-270.
, ve Tüysüz, O. 1999. Tethyan sutures of
northern Turkey. Durand, B., Jolivet, L., Horvath, F. ve Seranne, M (ed). The Mediterranean Basins: Tertiary extension within the Alpine orogen da. Geological Society, London, Special Publication, 156,
475-515.
,
Satır, M., Tüysüz, O., Akyüz, S. ve Chen, F.
2001. The tectonics of the Strandja Massif: Variscan and mid-Mesozoic deformation and metamorfism in the northern Aegean. International Journal of Earth sciences (Geologische Rundschau), 90, 217-233.
İSTANBUL BÖLGESİ ANDEZİTİK DAYKLARININ KONUMLARI
27
Özer, S., Tansel, I. ve Meriç, E. 1990. Hereke (Kocaeli) dolayında Üst Kretase-Paleosen istifinin biyostratigrafisi. Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 5, 29-40.
Öztunalı, Ö. ve Satır, M. 1975. Rubidium-Strontİum Altersbestimmungen an Tiefengesteinen aus Çavuşbaşı (İstanbul). İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası, Seri B, 40, 1-8.
Paeckelmann, W. 1925. Beitrage zur Kenntnis der Devons am Bosporus, insbesondere in Bithynien. Abh. Preussische GeoL Lande-sanstalt N.F., 98, 150.
, 1938.
Neue Beitrage zur Kenntnis des
Geologie, Palaontologie und Petrographie der Umgegend von Konstantinople. 2. Geologie Thraziens, Bithyniens und der Prinzeninseln. Abh. preussische geol. Landesanstalt N.F., 168, 202.
Parsons, W.H. 1939. Voicanic centers of the Sunlight area, Park County, Wyoming. Journal of
Geology, 47, 1-26.
Pollard, D.D. 1987. Etementary fracture mechanics applied to the structural interpretation of dykes. Halis, H.C. ve Fahrig, W.F (ed). Mafic
Dyke Swarms da. Geological Association of Canada Special Publication, 5-24.
Ramsay, J.G. ve Lisley, R.J. 2000. The Techniques of modern structural geology. Applications of Continuum Mechanics in Structural Geology. Academic Press, London, v3, 360s.
Richey, J.E.
1939
. The dykes of Scotland. Trans.
Edin. Geol. Soc, 13, 393s.
Sayar, A.M. 1949. İstanbul boğazı ve civarının jeolojik haritası. Ölçek 1:100 000. İstanbul Teknik Üniversitesi Yayını.
Şengör, A.M.C. ve Yılmaz, Y. 1981. Tethyan evolution of Turkey: A plate tectonic approach. Tectonophysics, 75, 181-241.
Tugolesov, D.A., Gorshkov, A.S., Meysner, L.B.,
Solovyev, V.V. ve Khakhalev, Y.M. 1985.
The tectonics of the Black sea through. Geotectonics, 19, 435-445.
Türkecan, A ve Yurtsever, A. 2002. İstanbul bölgesi ve civarının jeolojik haritası, ölçek 1:500 000. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Yayını.
Yeniyol, M. ve Ercan, T. 1990. istanbul kuzeyinin jeo¬lojisi, Üst Kretase volkanizmasının petrokim-yasal özellikleri ve Pontid'lerdeki bölgesel yayılımı. İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yerbilimleri Dergisi, 2, 125-147.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com