VILLA MULLER: REVISITING THE WORK OF ADOLF LOOS
Journal Name:
- Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi
Key Words:
Keywords (Original Language):
Author Name |
---|
Abstract (2. Language):
There is widespread agreement on the status of Villa Müller (Prague, 1930) as
both the final and the most complete example of Adolf Loos's Raumpian.
However, in the interest of specificity, it is necessary to pause before covering
the villa with labels. Loos himself never accorded the Raumpian a theoretical
treatment in a dedicated essay. Indeed Loos never actually employed the term.
An oblique reference, a footnote in a 1929 eulogy to the carpenter J. Veillich, is
typically held to be the defining moment for the Raumpian concept.
This is the great revolution in architecture: the solution of the plan in
space....Just as mankind will eventually succeed in playing chess in the
cube, so too other architects will, in the future, solve the plan in space
(Loos, 1929,215).
The word itself was coined and circumscribed by H. Kulka in 1931, during an
effort to compile the definitive oeuvre complete (Kulka, 1931,43). In Kulka's text,
the Raumpian became the efficient, emphatic, three-dimensional articulation of
the program, restrained by the discipline of the prismatic shell. Loos echoed this
definition in an interview given shortly before his death.I do not design plans, facades, sections, I design space. Actually there
is neither a ground floor, an upper floor or a basement, there are
merely interconnected spaces, vestibules, terraces. Every room needs
a specific height -- the dining room a different one from the pantry —
therefore the floors are on varying levels. After this one must connect
the spaces with one another so that the transition is unnoticeable and
natural, but also the most practical (Lhota, 1933,143)..
However, Villa Miiller demonstrates clearly not only the three-dimensional
expression of the domestic program at the coreof the Loosian interior, but rather
an enormous, and enormously productive, paradox. For the Raumplan houses
not one, but two subjects, two competing conceptions of the inhabitant. One
subject is stationary, the other subject roves. The subject at rest is housed by the
emphatically-materialized, efficiently-sized, well-formed interior. Yet, as if two
plays were being performed on the same stage at the same time, the Loosian
program fully embraces another character, an equally single-minded but otherwise
quite antithetical identity, one that paces incessantly. The first is defined in
terms of arrival and statis; the second in terms of trajectory and displacement.
The crafted enclosures which nestle around the figure at rest are continually
compromised by the presence of the agitated figure. Inversely, the restless figure
is continually ensnared by the well-crafted enclosure. The interior occillates
between two contrary conditions. The fundamental incompatibility of the dual
subjects and the ensuing tension between their respective architectures is arguably
the defining quality of the villa's interior.
The domain of the stationary subject is the discrete room. To create a sense of
enclosure for each room in the villa, Loos unabashedly employed traditional
techniques of the discipline: simple geometric footprints, distinct cladding
materials, room-specific local symmetries, proportions approaching simple
whole number ratios, distinct sectional properties, individualized fenestration,
bounded ceiling planes, and thresholds marking the points of entry. Together
these technologies render each volumetric unit of the villa as a discernable
interior. Thus, it is not surprising that Loos would employ hollow pilasters in
the marble hall, or contrive symmetrical arrangements in the anteroom and dining room. The dwelling subject demands an intact interior, room by room. The room enticed dwelling by offering conventional lodging. The arrangement
of the furniture contributed significantly to envelopment of the subject. Although
Loos argued for the dispersal of furniture to the periphery of the room
in what he called the 'Japanese style', the effect was not so much the expansion
of the space as it was the creation of multiple enclaves. The arrangement of the
furniture in the Villa Miiller did not exploit the perforated edges of rooms. On
the contrary, the gaze of the resting body was always centripetally disciplined.
This is evident in the boudoir alcove, where the built-in seating conspicuously
turns its back to the 'exterior* view of the marble hall, and in the dining room
where the subject seated at the granite table is divorced from the drama that
surrounds him. The miscellaneous chairs and tables that originally gathered
around the built-in features were invitations for bodies to come, to fill out the
circle, and to complete the final boundary of the interior.
But the dweller is not alone. Cutting across all the carefully-crafted conditions
of enclosure, or more often along their sides, is the path of the roving subject.
To rove is to be upright, and this uprightedness has its benefits. Only the roving
subject is offered exterior views; the dweller never sits at the window. It is also
the singular privilege of the elevated eye to gaze through rooms, lo peer over
penetrated boundaries, and to scan diagonally across space as the body navigates
the sinuous channels of circulation. It is therefore quite ironic that precisely this
landscape is the favored material for the most static of all viewers: the photographer.
Virtually all images of the enclosure privilege the diagonal view. But
behind each such image lies a clogged artery and an impatient pedestrian.
In Villa Muller, to rove is also to be displaced. There is a consistent distinction
between the architecture of the room and the architecture of the path. Whereas
Loos's rooms are constituted by symmetrical arrangements, the lines of movement
are never aligned with the axes of these symmetries. Loos consistently
displaces circulation to the edge. This condition begins at the front door, where
the travertine bench occupies the center and the entry is shifted to the side. The
circulation system is not entirely without its physical markers; the edge sponsors
its own set of structured landmarks that imply the continuity of the path. But the
implication is always a ruse; the trajectory of movement loses its singularity in
the vicinity of the rooms. The roving subject is misled. Left illegitimately hovering
at the periphery of the anteroom, or at the threshold of the marble hall, or
at the edge of the dining room, (s)he must either move on or join the interior.
The roving subject appears determined to undermine the sanctity of the dwelling
subject with its offsides presence and its diagonal gaze. The dwelling subject
responds with a kind of spatial amnesia, forgetting its exposed flank. Both
positions are summoned by the Loosian Raumpltm. The architecture rallies
equally to the support of each case, and thus the possibility of either condition
is eliminated. The interior will eventually trap the rover, and the dweller will
always sense a slight breeze.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Prag'da 1930 yılında inşa edilen Villa Müller'in, Adolf Loos'un Raumptan kav-
ramının uygulandığı en son ve en bitmiş yapı olduğuna dair yaygın bir kanı vardır.
Ama villa Müllcr'i böylesi kalıplaşmış etiketlerle adlandırmadan önce bir durup
düşünmek gerekir. Herşcyden önce ne Raıımpiaıı sözcüğü Loos'un kendisi tarafından
kullanılmış nede kavramsal bir yöntem olarak yazılarında yer almıştır. Uzun
bir süre, Loos'un 1929 yılında bir marangoza gönderdiği yazının dip notunda yer alan,
'planın mekanda çözümlenmesi' sözleri, Raumplan kavramının tanımı olarak kabul
edilmiştir. Daha sonra bu tanım H. Kulka tarafından 'prizmalik kabukla sınırlandırılmış
programın üç boyutlu artikülasyonu' olarak yorumlanmıştır.Bu yorumlardan yola çıkarak Villa Müller'i sadece 'programın üç boyutlu dışa
vurumu' olarak nitelendirilmektedir. Bu yapı aynı zamanda alabildiğine üretken
bir çelişkiyi de sergilemektedir. Bu çelişkinin kaynağı Rampkm'mn barındırdığı
birbiri ile kavramsal olarak yarışan iki nesnedir. Bu nesnelerden biri 'duran'
öbürü 'devinendir'. İlki 'yarış' ve 'duruşu' ikincisi ise 'İleriye uzanmayı' ve 'yer
değiştirmeyi' simgelemektedir. İç mekanın tanımı bu iki nesne rasında gidip
gelmektedir. Duran nesnenin mekanı 'oda' isedevinen nesne varlığını villa içinde
sürekliliğini koruyan dolaşım çizgisinin mimarisinde bulur.
Loos mimarlık yaşamı boyunca yazılarında 'giydirmek' ve 'kaplamak' sözcüklerini
dönüşümlü olarak kullanmıştır. Bu sözcükler arasındaki kavramsal bağlantının
kaynağı Gottfried Semper'in yazılarıdır. Sempcr'e göre, mimari bir eleman olan
duvar, varlığım iç mekanı oluşturmak için taşıyıcı elemanlara sarılan halı veya elde
dokunmuş kumaşlara borçludur. Bir başka deyişle, duvar yapısal bir eleman olmaktan
çok bir yüzey olarak ele alınmıştır. Yapısal sistemin ne mekanın oluşması, ne de
bölünmesi ile doğrudan bir ilişkisi yoktur. Evi şık bir akşam ceketine benzeten Loos
için de bu görüş geçerlidir. Bir benzetme olarak ceket hem sarıldığı için iç mekanın
varlığını, hem de kumaş ve aslardan oluştuğu için iki taraflılığı çağrıştırır. Aynı
özellikler Loos'un duvar anlayışında da gözlenir. Hatta bu benzetme Loos'un çalışmasında
daha da ileriye götürülüp tüm villanın ince, saran gibi davranan yüzeylerden
oluştuğu öne sürülebilir. Villa Müller'de vücudu giydirmek ve giydirilmiş vücudu
sarıp, barındırmak parallel iki süreç olarak ele alınmıştır.
Baştaki tartışmaya geri dönüp, duran nesnenin barındığı odayı şık bir akşam
yemeği ceketine benzeıebilirsek devinen nesnenin, mekanının eklenip üst üste
bindirilerek oluşturulmuş yamalı bir astardır denebilir. Giriş holünün seramik
kaplamasının bir sonraki odaya geçmesinde, mermer yüzeylerin dolaşım mekanlarından
salonlara akışında malzemelerin üst üsle binmişliği vurgulanır.
Loos'un görüşleri ile yönlenen mimarlık öğretisi, mimarinin ana temasının
biçimsel analizin uygulanması ile yüzeye çıkabileceğini savunmaktadır. Bu yaklaşım
gerçek mimarlığın duvarların kalınlığında var olduğunu ve yapı sisteminin
tüm maddesel özelliklen ile geometrik bir düzenin gölgesi olamayacağını ileri
sürmektedir. Bir başka deyişle, ağırlığı olan bir yapının içinde iyi bir mimari
çizim gizlidir. Ama Villa MüIIer için bunun tam tersi geçerlidir. Bu yapıda herşey
yüzeydedir. Duvarın içi yoktur ve kalınlıkları belirsizdir. Loos, her ne kadar
çizimin cazibesine karşı koymaya çalışmışsa da, Villa MüUer'deki tek anlamlı ve
ölçülebilir çizgiler tavanda, yer döşemesinde, yapının dış çerçevesinde ve kaplamasında
görülebilir.
FULL TEXT (PDF):
- 1-2
23-38