PHOTOGRAPHY AT ARMS: “EARLY REPUBLICAN ANKARA” FROM NATIONBUILDING TO POLITICS OF NOSTALGIA
Journal Name:
- Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi
Keywords (Original Language):
| Author Name |
|---|
Abstract (2. Language):
On April the 18th, 2007, an exhibition entitled “The Light from Ankara:
Photographs by Othmar Pferschy” was opened with a reception at
Ankara Palas State Guesthouse in Ankara (Figure 1). Numerous public
figures attended the reception which was hosted by Bülent Eczacıbaşı, the
Chairman of the Board of Eczacıbaşı Holding. The exhibition belonged
to İstanbul Modern (İstanbul Museum of Modern Art), the first private
museum of modern art in Turkey founded by the Eczacıbaşı group in 2004.
It had previously been displayed in İstanbul in 2006 (between January
31st and May 14th) and as Eczacıbaşı stated in his opening speech, it
was intended to bring the exhibit to Ankara ever since. This was because
Pferschy’s photographs documented the founding of the Republic and
displayed this undertaking to the outside world:
“His photographs of that period were used in innumerable publications,
as well as on stamps, postcards, banknotes and calendars. For that reason,
we believed it was our duty, decades later, to re-exhibit in Ankara the
work of this great friend and photographer of our country, including his
photographs of our capital.” (1)
The site of the exhibition was quite fitting in this sense. Located across the
old building of the National Assembly, Ankara Palas was one of the most
important locales of early Republican Ankara, housing balls and parties
as stages for the new lifestyle to be spread nation-wide. And, here were
the photographs of early Republican Ankara, inhabiting the spaces they
had pictured. Although Eczacıbaşı’s opening speech addressed the delay
in the arrival of the exhibit in Ankara; what he did not mention was the
precise timing of the exhibition. In fact, Ankara had been stage for one
of the largest mass rallies protesting the government in relation to the
upcoming presidential elections a few days earlier. The rallies would recur
throughout the country in the following weekends and the political turmoil
would escalate with the intervention of the armed forces and eventually be
resolved only after the early parliamentary elections in July. The conflict
was defined as to whether the moderate Islamist Justice and Development
Party, which had been ruling the country for four-and-a-half years, would
succeed in taking control of the presidency, the last stronghold of the state
bureaucracy. It was within this turmoil that the Othmar Pferschy exhibition
traveled to Ankara from İstanbul, with a slight change in its title. While the
İstanbul exhibit was entitled “In the Light of the Republic: The Photographs
of Othmar Pferschy”, the first part of the title was changed into “The Light
from Ankara” in the new exhibit. It was felt that the relation between
Ankara and the young Republic, and Pferschy’s photographs as the
mediator between these two required a stronger emphasis in the title.
The photographical representations of spaces and their utilization in
nation-building has been a topic of scholarly analyses for some time.
Such analyses have focused on the making of national identities through
identification with particular places and the mediation of this process
by visual images. If one source for this line of inquiry was the debates
on photographic theory and the characteristic of photography as being
embedded in power relations (Burgin, 1982; Bolton, 1988; Tagg, 1988),
another source was the growing interest in the role of space within social
and cultural studies (Lefebvre, 1991; Gregory, 1994). As a result, the role
of visual representations of space within (especially colonial) power
relations came under close scrutiny since the previous decade (Ryan, 1997;
Gregory, 2003; Height and Sampson, 2004). A major topic was the role of
photography (especially landscape imagery) in the making of national
identities (Daniels, 1993; Jäger, 2003). Following these studies, I will, in
the first part of this paper, analyze the use of Pferschy’s photographs of
Ankara by the young Turkish state in nation-building. In the second part,
however, I will focus on the resurfacing of the same imagery parallel
(in fact, in response) to the rise of political Islam in Turkey in the 1990s.
I will argue that the 2007 exhibition of Pferschy photographs should be
understood as a culmination of this trend putting the image of Ankara
into political use through generating nostalgia. This time labeled as “early
Republican Ankara”, this image served as a major tool in representing the
early Republican period as an idealized socio-political milieu.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Ankara, gerek yeni kurulan Cumhuriyet’in gerekse modern bir ulus inşa
etme projesinin önemli bir sembolü olmuştur. Başkent Ankara’nın inşası,
yeni bir toplumsal yapının ve ona uygun siyasal rejimin kuruluşuna koşut
olarak kavranmış, kentin yeni oluşan yapılı çevresi genç ulus-devletin
kendisinin ve bu kurucu süreçteki kazanımlarının ifadelerini bulduğu bir
araç olmuştur. Bu çerçevede 1930’lar Ankara’sı yeni kurulmuş bulunan
Cumhuriyet’in gerek dış dünya ile gerekse kendi yurttaşlarıyla kuracağı
ilişkide kendi varlığını görselleştireceği ideolojik bir temsile dönüşür. İnşa
halindeki Ankara ve onun yeni tamamlanmış yapıları fotoğraflanarak
çeşitli formatlarda basılıp çoğaltılmış, bu görsel temsil hem Ankara’ya,
hem de ulus-devlete dair belli anlamlar üretmiştir. Burada dikkat edilmesi
gereken nokta, bu görsel temsilin, özellikle ulus-devlet ile yurttaşözneler
arasında belirli bir özdeşleşme ilişkisi kurmuş olduğudur. Bu
yazı, Ankara’nın 1930’larda kurulan görsel temsilinin iki farklı tarihsel
dönemdeki siyasal işlevini incelemektedir. İlk olarak devlet ve yurttaş
arasında ilişki kurucu bir araç olarak Ankara temsilinin fotoğraf aracılığıyla
oluşumu incelenmiştir. İkinci olarak ise, aynı görsel temsilin 1990’larda,
bu kez bambaşka bir siyasal ortamda bir kez daha siyasal bir araç olarak
ortaya çıkışı, nostalji siyaseti çerçevesinde tartışılmıştır.
Yeni devlet ve yeni başkentin inşası arasındaki koşutluk çerçevesinde
başlıca vurgusu “inşa” ediminde olmak üzere 1930’larda oluşan Ankara
imgesi, belli temsil stratejileri ile şekillenmiştir. Özellikle 1930’ların devlet
yayınlarında yer bulan Ankara fotoğrafları incelendiğinde söz konusu
görsel temsilin kentte süregiden toplumsal yaşantıyı içermediği, yapılı
çevrenin yeni tamamlanmış ve henüz kullanıcılarca işgal edilmemiş bir
anını yansıttığı görülür. Bu temsil içinde mimarlık ulus-devleti temsil eden
bir araç olarak ortaya çıkarken, tekil yapıların görüntüleri gerek egemen
devlet imgesini gerekse izleyici özne ile kurulan ilişkiyi tanımlayacak
mesafeyi ortaya koyar.
Başkent Ankara imgesinin oluşumunda Othmar Pferschy’nin fotoğrafları
paradigmatik örnekler olarak ortaya çıkmaktadır. Zira Pferschy’nin
Matbuat Umum Müdürlüğü bünyesinde çektiği fotoğraflar yurtiçi ve
yurt dışında yayınlanan belli başlı resmi yayınlarda olduğu kadar, pullar,
takvimler, banknotlar gibi günlük dolaşımı sık olan görsel dokümanlarda
da yer bulmuştur. Ulus-inşasının sembolü olarak Ankara imgesi özellikle
tek parti döneminde yaygın biçimde üretilmişse de savaş sonrası dönemde
bu imge yerini başka bir Ankara tasavvuruna bırakmıştır. Hareketliliğin
ve tüketimin öne çıktığı yeni bir modernlik kavrayışı ile şekillenen bu yeni
Ankara imgesinin önemi, 1930’larda üretilmiş olan temsilin ait olduğu
dönemin sona ermiş olduğunu göstermesidir. Zira söz konusu temsilin
1990’larda yeniden üretimi “erken cumhuriyet Ankara’sı” biçiminde ve
nostaljik bir siyasal söylemin unsuru olarak gerçekleşecektir.
90’lı yıllar, özellikle yükselen siyasal İslam karşısında, eğitimli ve kentli
orta sınıfların yaşam biçimlerinin tehdit altında olduğu yönündeki
kaygılarına yaslanan devletçi bir söylemin yükselişine sahne olmuştur.
Erken Cumhuriyet dönemini idealize eden ve bu dönemin radikal
modernite anlayışına yönelik bir nostaljiyi odağına alan bu söylem, önemli
sembollerinden birini “erken Cumhuriyet Ankara’sı”nda bulmuştur.
İlk olarak 90’ların ilk yıllarında, daha sonra 1998 yılında Cumhuriyet’in
75. yıldönümü kutlamaları kapsamında ve son olarak 2007 yılında
cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin ortaya çıkan siyasal kriz sürecinde
1930’lar Ankara’sına ait görsel malzemeler tekrar tekrar dolaşıma girmiştir.
1930’larda ulus-inşası projesinin parçası olan Ankara’nın görsel temsili,
1990 sonrasında siyasal İslam karşısında bütünleştirici bir ideoloji kurma
projesinin bir aracı olarak bir kez daha siyasal bir araç olmuştur.
FULL TEXT (PDF):
- 2
99-117