PATTERNS OF ENVIRONMENTAL COHERENCE IN THE RURAL ARCHITECTURAL TRADITION OF ÜRÜNLÜ (AKSEKİ-İBRADI BASIN)
Journal Name:
- Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author | Faculty of Author |
|---|---|---|
Abstract (2. Language):
The traditional rural settlements, in general, receive less textual study to
be used for historical analysis (1). The insufficiency of textual evidence
regarding the remote rural settings becomes an important problem for the
historiography of rural architecture. The material evidence of architecture
inevitably becomes the principal source for understanding the historical
and cultural context of these settlements. Then, appropriate methods
should be proposed in order to account for these architectural traditions
through material evidence.
This paper intends to contribute to the general knowledge of the discipline
of architectural history with its attempt to propose a research method
compatible with rural architectural traditions. From this viewpoint, the
basic argument of this paper is that the traditional rural settlements are
integral structures exhibiting an environmental coherence between nature
and culture. In other words, all spheres of local culture, including the
architectural tradition have been congruent with the environment. Then,
the architectural elements of this environmental coherence should be
identified and explained. In this discussion, a historical settlement of the
Akseki-İbradı Basin in southern Anatolia is taken as a case study for the
above mentioned methodological proposal. The architectural characteristics
of the Akseki-İbradı Basin are investigated by referring to the specific case
of Ürünlü.
Ürünlü is taken as a potential example for presenting an alternative
approach to the study of rural architectural traditions. Firstly a conceptual
framework is set up to account for the integrity of architecture and
environment, then a method is proposed for the identification of the
architectural patterns which are at the basis of environmental coherence
of the traditional rural settlements. In so doing, the absence of textual
evidence is substituted by a visual analysis of the material evidence.
Eventually, the conceptual framework and the proposed method are
tested in the specific context of Ürünlü by presenting the settlement’s
characteristic patterns of environmental coherence.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Geleneksel kırsal yerleşimlerin ortak özelliği, doğa ile kurdukları
ilişkilerde çevre ölçeğinde gözlenen tutarlılıktır. Kırsal mimari geleneklerin
oluşturdukları çevresel tutarlılık (environmental coherence) mimarlık
tarihi disiplini içerisinde yeterince incelenmemiş bir konudur. Bununla
birlikte, kırsal mimariye dair tarihsel bilgi veren yazılı kaynakların sınırlı
olması doğrudan fiziksel çevrenin görsel olarak incelenmesi temelinde
araştırmalar yapmayı zorunlu kılmaktadır. Bu nedenlerden dolayı,
geleneksel kırsal yerleşimlerdeki çevresel tutarlılığın tarih boyunca
sürdürülmesini sağlayan mimari öğeleri ortaya çıkarmak ve açıklamak için
yeni bir kavramsal çerçeve gerekmektedir.
Bu makalede çevresel tutarlılığın temelindeki doğa-kültür uyumunun
mimari boyutunu tartışmaya yönelik yeni bir kuramsal çerçeve oluşturmak
amacıyla “çevre estetiğinin” kavramsal altyapısından yola çıkılmaktadır.
Güney Batı Anadolu’daki Ürünlü geleneksel dağlık yerleşimi üzerinden
mimarinin kültürel devamlılıktaki rolüne odaklanılmıştır. Çevresel
tutarlılığın mimari öğeleri çevrenin karakteristik mekânsallığını oluşturan
çok ölçekli geleneksel kalıplar olarak kavramsallaştırılmıştır. Kırsal mimari
geleneklere bu açıdan bakıldığında onların tekil yapılara indirgenmeden
sürekli ve bütüncül bir çevresel yapı olarak düşünülmesi gerektiği
ortaya çıkmaktadır. Bu bakış açısı mimari detaydan yerleşim biçimine
uzanan birçok ölçek düzeyini dikkate almayı gerektirmiştir. Ürünlü
köyü, genellikle korunmuş olan geleneksel yapı çevresiyle, çevre-kültür
bütünlüğünü üreten mimarinin farklı ölçek düzeylerinde incelenmesi için
uygun bir örnektir.
Ürünlü’deki mimari kalıpların çevre estetiği açısından incelenebilmesi
amacıyla mimarideki çevresel sürekliliği farklı ölçeklerde tanımlamak ve
temsil etmek için gerekli kavramsal araçlar türetilmesine ihtiyaç vardır.
Bu düşünceyle, daha önceki geleneksel yapı çevresi çalışmalarında ortaya
atılmış olan “tektonik sözdizimi” (tectonic syntax) ve “kalıp dili” (pattern
language) kavramları kullanılmıştır. Mimariyi çevre ile bütünleştiren
kalıplar, yerleşim, yapı ve detay ölçeklerinde sırasıyla “çevresel omurga”,
“organik ara yüz” ve “tektonik bağ” olarak adlandırılan ölçek düzeylerinin
öğeleri olarak gruplandırılmıştır.
Kırsal mimarinin çevreyle bütünleşme biçimleri, geleneksel yapı
çevresinin sunduğu fiziksel malzemenin görsel olarak analiz
edilmesini içeren ve bu makalede “çevresel temsil” (environmental
representation) olarak adlandırılan bir yöntem uyarınca arazide üretilen
orijinal çizimler vasıtasıyla ortaya konmuştur. Böylece Ürünlü örneği
üzerinden mimari kalıpların çevre ile kurdukları süreklilik içerisinde ve
bağlamsal problemlere getirdikleri kültüre özgü çözümler ışığında nasıl
şekillendikleri ortaya çıkarılmış ve kırsal mimari gelenekteki çevresel
tutarlılık kalıpları ortaya konmuştur.
FULL TEXT (PDF):
- 1
23-40