Buradasınız

KENTSEL GELİŞME PROJELERİ VE NEO-LİBERAL KENTSEL HEGEMONYANIN İNŞASI: İZMİR ÖRNEĞİ

URBAN DEVELOPMENT PROJECTS AND THE CONSTRUCTION OF NEO-LIBERAL URBAN HEGEMONY: THE CASE OF İZMİR

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Over the last three decades, urban development projects (UDPs) have become the dominant mode of production of urban space, not only in developed countries, but also in developing nations. With the implementation of UDPs, new central business districts, regenerated urban spaces, tourism-oriented consumption complexes, gated and luxury communities, shopping malls, etc. have sprung up in such metropolitan cities of the developing world as Shanghai, Mumbai, Sao Paulo, Cape Town, and İstanbul. İzmir, a city on Turkey’s Aegean coast with a high population growth and inward migration, may also be counted on this list given the many urban development and redevelopment processes undertaken in the city. As the dominant entrepreneurial urban policy, the rise of UDPs has attracted different views on the politics of urban development. There are agent-oriented perspectives emphasize relations, networks and coalitions between governmental and commercial agents; while on the other side are Marxist geography-based explanations that stress the main role of the relationship between UDPs and capital accumulation. This article reconsiders these approaches by draw from a neo-Gramscian perspective to investigate how the collaborative relationships and hegemonic discourse of governmental and non-governmental agents are able to wield hegemonic power over the defined urban political priorities within the formation of UDPs. The article reveals how UDPs give rise to the construction of a neoliberal urban hegemony; and to this end, the role of governmental and non-governmental agents, the dominant discourse and collaborative relationships, and their agenda-setting practices and legislative mechanisms are investigated. In order to uncover these politically constructed dynamics, the article critically reinterprets the findings of an urban field study (1) of two leading UDPs in İzmir, namely the New City Center (NCC) and Inciraltı Tourism Center (ITC) development projects. These constitute the two flagship UDPs in the city, attracting the interest of government, business, professional chambers, media and other nongovernmental actors, and have been introduced to the local public of İzmir as “vital projects” for “investment”, “growth” and the creation of a “competitive local economy”. The article argues that governmental agents aim to construct a “capacity to produce consent” (CPC) in the formation of UDPs through the domination of hegemonic discourses and the collaboration with key agents of civil society like local business associations, chambers, universities and media institutions. In this regard, NCC and ITC projects represent two faces of the neo-liberal urban hegemony: one that achieved hegemony through a powerful CPC and the other that failed in its attempts at hegemony, and therefore enforced a project-based law as a coercion of state power. The article is organized in five parts. After the introduction in the first part, the different theories of urban development politics will be analyzed, with particular emphasis on such key concepts as “neo-liberal urbanization”, “hegemonic project” and “the production of space”. The third part contains an analysis of Turkey’s neo-liberal urbanization trends in the last decade, focusing on the role played by the state, legislations and UDPs. The fourth part presents the findings of the field study, and makes a comparison of the role of hegemonic discourse, collaborative relationships and legislative mechanisms in the formation of the NCC and ITC projects. This case study part of the article offers an explanation of how these politically constructed discourses, relationships and mechanisms contribute to building a common sense neo-liberal urban development vision. The article concludes in the fifth part with a discussion of the relevance of the neo-Gramscian perspective in investigating the political-ideological relationship between UDPs and the construction of neo-liberal urban hegemony.
Abstract (Original Language): 
Son 30 yıllık süreçte neo-liberalizme eklemlenmiş bir çok ülkede, büyük ölçekli kentsel projeler (BKP’ler) başat bir girişimci kentsel siyasa mekanizması haline gelmektedir. Mekanın üretiminde hegemonik bir güç inşa eden BKP’ler ile; merkezi iş alanları, turizm merkezleri, korunaklı ve lüks konut alanları ve alışveriş merkezleri gibi “neo-liberal kentleşme” mekanları üretilmektedir. BKP’ler “mekan üretiminin hegemonik projeleri” olarak yalnızca sermaye birikim ilişkilerinin yeniden üretilmesinde değil; aynı zamanda kentsel siyasa ve planlama süreçlerine ilişkin önceliklerin yeniden tanımlanmasında önemli bir rol oynamaktadır. BKP’ler ile neo-liberal kentsel hegemonyanın inşa edilişi yalnızca “yapılı çevre üretimi” ve “sermaye birikimi” arasındaki yapısal ilişkinin çözümlenmesiyle incelenemez. Böylesi bir inceleme için; BKP’lerin yaşama geçirilmesinde devlet ve sivil toplum aktörlerinin rolleri, ortak ve karşıt söylemleri, uzlaşı ve çatışma ilişkileri araştırılmalı ve bunların hegemonya inşası veya mücadelesindeki işlevleri ortaya çıkartılmalıdır. Makale bu kapsamda yapılmış olan doktora tezi araştırması bulgularına dayanmakta, İzmir’de iki BKP örneğinde “mekanın üretimi” ve “neoliberal kentsel hegemonya” arasındaki ilişkiyi çözümlemektedir. İzmir örneğinde incelenen BKP’ler, Yeni Kent Merkezi (YKM) ve İnciraltı Turizm Merkezi (İTM) projeleridir. Her iki projenin de İzmir’de en büyük yapılı çevre yatırımını çekmesi beklenmekte ve hegemonya inşa edici baskın söylemlerin, uzlaşı ilişkilerinin ve hegemonyaya direnişi yansıtan karşıt söylemlerin ve çatışma ilişkilerinin yoğunlaştığı iki farklı örnek olduğu gözlenmektedir. YKM ve İTM projelerinin neo-liberal kentsel hegemonya ile ilişkisi her iki projenin hazırlanması sürecinde devlet ve sivil toplum aktörlerinin rollerinin, ilişkilerinin ve söylemlerinin karşılaştırmalı çözümlenmesi ile incelenmiştir. Makale beş bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünün sonrasındaki ikinci bölümde kentsel gelişmenin siyaseti üzerine farklı yaklaşımlar tartışılmış ve “hegemonya” ve “mekanın üretimi” kavramları arasındaki ilişki üzerinden BKP’lerin incelenmesine yönelik neo-Gramsci’ci bir kuramsal çerçeve önerilmiştir. Üçüncü bölümde Türkiye’nin son 10 yıllık süreçteki neo-liberal kentleşme deneyimi yapılı çevre üretimi, devlet politikaları ve BKP’lerin rolü bağlamında tartışılmıştır. Dördüncü bölüm doktora tezi araştırmasının bulgularına ayrılmıştır. Bu bölümde İzmir örneğinde incelenen YKM ve İTM projelerine ilişkin devlet ve sivil toplum aktörlerinin rolleri, hegemonya inşasına veya mücadelesine konu olan ortak ve karşıt söylemleri, uzlaşı ve çatışma ilişkileri karşılaştırmalı bir şekilde ortaya konmuştur. Sonuç bölümünde BKP’lerin neo-liberal kentsel hegemonyanın inşa edilmesinde oynadığı rol araştırma bulguları ışığında yorumlanmış ve toplumcu bir karşı-hegemonyanın nasıl geliştirilebileceğine ilişkin düşüncelerle makale sonlandırılmıştır.
164
189

REFERENCES

References: 

BAL, E., ALTINÖRS, A., DOĞMUŞ, O.E. (2005) Kente Yön Veren Aktörler
Temelinde İzmir Yeni Kent Merkezi Nazım Planı, Ege Mimarlık,
2005/1(53) 32-6.
BALABAN, O. (2012) The negative effects of construction boom on urban
planning and environment in Turkey: Unraveling the role of the
public sector. Habitat International 36(1) 26-35.
BALABAN, O. (2008) Capital accumulation, the state and the production of built
environment: the case of Turkey, Unpublished PhD Thesis, Middle East
Technical University, Ankara, Turkey.
BAYIRBAĞ, M. (2009) State rescaling, exclusion and temporality of
neoliberalism: the case of Turkey, Paper presented at the CPSA 2009
Conference, Ottawa, Canada.
BRENNER, N. and THEODORE, N. (2002) Cities and the Geographies of
Actually Existing Neoliberalism, Antipode, 34(3) 349-79.
CANDAN, A. B. & KOLLUOĞLU, B. (2008) Emerging spaces of
neoliberalism: A gated town and a public housing project in İstanbul,
New Perspectives on Turkey, New Perspectives on Turkey (39) 5-46.
CUMHURİYET EGE, 2011 Odalardan plana itiraz, available at http://www.
spoİzmir.org/yerel/30052011-cumhuriyet-ege-odalardan-plana-itiraz.
html (accessed 8 December 2012)
DECREE-LAW NO. 644, Decree Law on the establishment and functions
of the Ministry of Environment and Urban Planning, available at
http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/4.5.644.pdf (accessed 4
December 2012)
NEO-LIBERAL URBAN HEGEMONY METU JFA 2013/1 185
DECREE-LAW NO. 648, Decree Law on the establishment and functions
of the Ministry of Environment and Urban Planning available at
http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/4.5.648.pdf (accessed 7
December 2012)
FORGACS, D. (2000) The Gramsci Reader: Selected Writings 1916-1935, New
York University Press, New York, US.
GOTTDIENER, M. (1984) Debates on the Theory of Space: Towards an
Urban Praxis, in: M. P. Smith (ed.) Cities in Transformation: Class,
Capital, and the State, Sage Publications.
GRAMSCI, A. (1971) Selection From the Prison Notebooks, London: Lawrence
& Wishart.
HARVEY, D. (1985) The Urbanization of Capital, The John Hopkins
University Press, Baltimore.
HARVEY, D. (1989) From managerialism to entrepreneurialism: the
transformation in urban governance in late capitalism, Geografiska
Annaler Series B: Human Geography, 71 (1) 3-17.
HURRIYET, 2007 İzmir’de 10 milyar dolarlık ’gökdelen bölgesi’ oluşuyor,
available at http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/7897057.
asp?gid=196&sz=57655 (accessed 8 December 2012)
HURRIYET, 2010 Ege ve İzmir için teşvik istiyoruz, available at http://
www.hurriyet.com.tr/ege/13801634.asp (accessed 8 December 2012)
IYKMNIP (2010) İzmir Yeni Kent Merkezi Nazım İmar Planı ve Raporu, İzmir
Büyükşehir Belediyesi, İzmir.
IZBB (2001) İzmir Liman Bölgesi için Kentsel Tasarım Uluslararası Fikir
Yarışması Yarışma Şartnamesi, İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir.
IZTO (2006) İzmir Ticaret Odasının İnciraltı ile İlgili Görüşleri, İzmir
Ticaret Odası, available at http://www.izto.org.tr/IZTO/TC/
DuyuruEtkinlik/Kentsel+%C3%87al%C4%B1%C5%9Fma+ve+P
ojelerimiz/_iztoinciralti.htm (accessed 3 December 2012).
JESSOP, B. (1997) A Neo-Gramscian Approach to the Regulation of
Urban Regimes: Accumulation Strategies, Hegemonic Projects and
Governance, in : M. Lauria (ed.) Reconstructing Urban Regime Theory,
Sage Publications.
KARAMAN, O. (2008) Urban Pulse, Remaking Space for Globalization in
İstanbul, Urban Geography, 29(6) 518–525.
KARAMAN, O. (2012) Urban Renewal in İstanbul: Reconfigured Spaces,
Robotic Lives, International Journal of Urban and Regional Research,
37 (2) 715-33.
KAYA, A.Y. (2010) 19. Yüzyıldan 21. Yüzyıla İzmir Ekonomisinde Süreklilik
ve Kırılmalar, in Değişen İzmir’i Anlamak, Phoenix Yayınevi, Ankara.
KESKİNOK, Ç. (1997) State and the (Re)production of Urban Space, Middle
East Technical University, Faculty of Architecture Press, Ankara.
KESKİNOK, Ç. (2006) Kentleşme Siyasaları, Kaynak Yayınları, İstanbul.
KIPFER, S. (2002) Urbanization, Everyday Life and the Survival of
Capitalism: Lefebvre, Gramsci and the Problematic of Hegemony,
Capitalism, Nature, Socialism 13(2) 117-49.
186 METU JFA 2013/1 MEHMET PENPECİOĞLU
KIPFER, S. (2008) How Lefebvre Urbanized Gramsci: Hegemony, Everyday
Life, and Difference, in: K. Goonewardena, S. Kipfer, R. Milgrom, C.
Schmid (ed.) Space, Difference, Everyday Life: Reading Henri Lefebvre,
Routledge Publications.
KTB (2009) İnciraltı Turizm Merkezi Çevre Düzeni Planı ve Raporu, Kültür ve
Turizm Bakanlığı, Ankara.
KTB (2011) İnciraltı Turizm Merkezi Çevre Düzeni Planı ve Raporu, Kültür ve
Turizm Bakanlığı, Ankara.
KUYUCU T. and Ünsal , Ö. (2010) Urban Transformation as State-led
Property Transfer: An Analysis of Two Cases of Urban Renewal in
İstanbul, Urban Studies, 47(7) 1479-99.
MACLEOD, G. and GOODWIN, M. (1999) Space, Scale and state strategy:
rethinking urban and regional governance, Progress in Human
Geography 23(4) 503-527.
LAW NO. 4957, Amendment Law on Tourism Incentive Law, available at
http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5. 4957.pdf (accessed 3
December 2012)
LAW NO. 6306, The Law of Regeneration of Areas Under Disaster Risk,
available at http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6306.pdf
(accessed 7 December 2012)
LAWS NO. 5582, Law on Amendments to Several Laws Concerning
the Mortgage System, available at http://www.mevzuat.gov.tr/
MevzuatMetin/1.5.5582.pdf (accessed 3 December 2012)
LAWS NO. 6302, Amendment Law on deed and cadastral law, available at
http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6302.pdf (accessed 3
December 2012)
LAW. NO. 5104, The Law concerning the Urban Regeneration Project of
Northern Ankara Entrance, available at http://www.mevzuat.gov.tr/
MevzuatMetin/1.5.5104.pdf (accessed 7 December 2012)
LAW NO. 5366, Law on Conservation by Renewing and Utilization by
Rehabilitation of Decayed Historical and Cultural Heritage, available
at http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5366.pdf (accessed
4 December 2012)
LAW NO. 5393, Municipality Law, available at http://www.mevzuat.gov.tr/
MevzuatMetin/1.5.5393.pdf (accessed 4 December 2012)
LAW NO. 6324, the Law on İzmir EXPO Site, available at http://www.
mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6324.pdf (accessed 3 December
2012)
LEFEBVRE, H. (1991) The Production of Space, translated by: Donald
Nicholson-Smith, Oxford: Basil Blackwell.
LOGAN, J. and MOLOTCH, H. (1987) Urban fortunes: the political economy of
place, Berkeley, CA: University of California Press.
MİLLİYET, 2010 Yine Dava Açtı, available at http://www.milliyet.com.
tr/yine-davaacti/ege/haberdetay/24.12.2010/1330298/default.htm
(accessed 8 December 2012)
MOULAERT F., CHRISTIAENS, E., BOSMANS, B. (2007) The End of Social
Innovation in Urban Development Strategies? The Case of Antwerp
NEO-LIBERAL URBAN HEGEMONY METU JFA 2013/1 187
and the Neighbourhood Development Association `Bom’, European
Urban and Regional Studies 14(3) 238-51.
PENPECİOĞLU, M. (2012) The Political Construction of Urban
Development Projects, The Case of İzmir, Unpublished PhD Thesis,
Middle East Technical University, Ankara, Turkey.
POSTA EGE, 2011 Özel yasaya itiraz ve destek, available at http://www.
spoİzmir.org/yerel/posta-ege 11052011-zel-yasaya-traz-ve-destek.
html (accessed 3 December 2012)
SAKIZLIOĞLU, N. B. (2007) The Impact of Urban Renewal Policies, The
Case of Tarlabaşı İstanbul, Unpublished Master Thesis, Middle East
Technical University, Ankara, Turkey.
SMITH, N. (1987) Commentary: Gentrification and the Rent Gap, Annals of
Association of American Geographers 77(3) 462-5.
SMITH, N. (2002) New Globalism, New Urbanism: Gentrification as
Global Urban Strategy, in: N. Brenner & N. Theodore (ed.) Spaces
of Neoliberalism: Urban Restructuring in North America and Western
Europe, Blackwell; 80-103.
STOKER, G., and MOSSBERGER, K. (2001) The Evolution of Urban Regime
Theory: The Challenge of Conceptualization, Urban Affairs Review
36(6) 810-35.
STONE, C. (1989) Regime politics: Governing Atlanta, 1946-1988, University
Press of Kansas.
SWYNGEDOUW, E., MOULAERT, F. and RODRIGUEZ, A. (2002) Neoliberal
urbanization in Europe: large-scale urban development
projects and the new urban policy, Antipode 34(3) 542-77.
ŞENGÜL, T. (2000) Radikal Kent Kuramları Üzerine Eleştirel Bir
Değerlendirme: Alternatif Bir Yaklaşıma Doğru”, Amme İdaresi
Dergisi 33(1) 27-58.
ŞENGÜL, T. (2009) Kentsel Çelişki ve Siyaset: Kapitalist Kentleşme Süreçlerinin
Eleştirisi, Gözden Geçirilmiş 2. Baskı, İmge Yayınevi, Ankara.
ŞENGÜL, T. (2012) Türkiye’de Kentleşmenin Dönemlenmesi, in: B. Duru
& F. Alpkaya (ed.) 1920’den Günümüze Türkiye’de Toplumsal Yapı ve
Değişim, Phoenix Yayınevi, Ankara.
TAŞAN-KOK, T. (2007) Global urban forms and local strategies of property
market actors, Journal of Housing and the Built Environment 22(1) 69-
90.
TAŞAN-KOK, T. (2010) Entrepreneurial governance: Challenges of largescale
property-led urban regeneration projects, Journal of Economic
and Social Geography (TESG) (101) 126-49.
TUİK, Number of Buildings from Several Years, available at http://www.
tuik.gov.tr (accessed 5 November 2012)
TÜRKÜN, A. (2011) Urban Regeneration and Hegemonic Power Relations,
International Planning Studies 16(1) 61-72.
UZUN, N. (2006) Yeni Yasal Düzenlemeler ve Kentsel Dönüşüme Etkileri,
Planlama, TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını 36(2) 49-52.
188 METU JFA 2013/1 MEHMET PENPECİOĞLU
YENİ ASIR, 2011 EXPO 2020’de hedef 30 milyon ziyaretçi, available at
http://www.yeniasir.com.tr/KentHaberleri/2011/05/28/expo-2020de-
30-milyon-ziyaretci-bekliyoruz (accessed 11 December 2012)
YILMAZ, M. (2011) An Inquiry Into Different Urban Transformation Models
in the Context of Rent and Property Transfer: The Case of Ankara Mamak
District, Unpublished PhD Thesis, Middle East Technical University,
Ankara, Turkey.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com