Buradasınız

Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmen Öz-yeterlik Algılarının ve Akademik Kontrol Odaklarının İncelenmesi

An Analysis of Prospective Science, Social Sciences and Primary School Teachers’ Self-Efficacy Perceptions and Focus of Academic Control

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9779/PUJE555
Abstract (2. Language): 
The aim of this study is to analyze the self-efficacy perceptions and focus of academic control of prospective science, social sciences and primary school teacher based on various variables (gender, grade level, branch, high school and field of high school graduation) and to examine the correlation between their self-efficacy perceptions and focus of academic control. The data of the study were collected through the use of three scales: the scale of teachers’ self-efficacy developed by Tschannen-Moran and Woolfolk Hoy (2001) and adopted into Turkish by Çapa, Çakıroğlu and Sarıkaya (2005); the scale of locus of academic control developed by Akın (2007) and demographic form. The participants of the study are 410 student teachers attending the Faculty of Education at Adnan Menderes University. The findings of the study reveal that the self-efficacy perceptions and the focus of control of the participants do not statistically vary based on the variables of gender, grade level, branch, high school and field of high school graduation. Moreover, it is determined that there is no statistically significant correlation between the prospective science, social sciences and primary school teacher total scores on the self-efficacy scale and sub-dimension scores on the focus of academic control.
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmanın amacı, Fen bilgisi, Sosyal bilgiler ve Sınıf öğretmeni adaylarının öz-yeterlik algılarının ve akademik kontrol odaklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi ve öğretmen adayların öz-yeterlik algıları ile akademik kontrol odakları arasındaki ilişkinin irdelenmesi olarak belirlenmiştir. Bu amaçla, Tschannen- Moran ve Woolfolk Hoy (2001) tarafından geliştirilen ve Çapa, Çakıroğlu ve Sarıkaya (2005) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Öğretmen Öz-yeterlik Ölçeği ile Akın (2007) tarafından geliştirilen Akademik Kontrol Odağı Ölçeği kullanılmıştır. İlişkisel tarama modelinde olan bu çalışma Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmenliği bölümlerinin 1., 2., 3. ve 4. sınıflarında öğrenim gören toplam 410 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, Fen bilgisi, Sosyal bilgiler ve Sınıf öğretmeni adaylarının öz-yeterlik algılarının ve sahip oldukları akademik kontrol odaklarının cinsiyet, sınıf düzeyi, öğrenim görülen anabilim dalı, mezun olunan lise türü ve mezun olunan alan türü değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Ayrıca Fen Bilgisi, Sosyal bilgiler ve Sınıf öğretmeni adaylarının öz-yeterlik algıları ile akademik kontrol odağı alt boyut puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir.
FULL TEXT (PDF): 
227-250

REFERENCES

References: 

Agne, K. (1992). Caring: the expert teacher’s edge. Educational Horizons, 70(3), 120-124.
Akın, A. (2007). Akademik kontrol odağı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Çukurova
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(34).
Altunçekiç, A., Yaman, S. ve Koray, Ö. (2005). Öğretmen adaylarının Özyeterlik inanç düzeyleri ve
problem çözme becerileri üzerine bir araştırma (Kastamonu ili örneği). Kastamonu Eğitim
Dergisi, 13 (1), 93-102.
Ashton, P. T. (1984). Teacher efficacy: A motivational paradigm for effective teacher education.
Journal of Teacher Education, 35(5), 28-32.
Ashton, P. T., Webb, R. B. ve Doda, N. (1983). A study of teachers’ sense of efficacy. Final report,
executive summary. Gainesville: University of Florida, Foundations for Education.
Ashton, P., Buhr, D. ve Crocker, L. (1984). Teachers’ Sense of Efficacy: A Self- or Norm-Referenced
Construct Florida. Journal of Educational Research, 26(1), 29-41.
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological
Review, 84, 191-215.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York
Başer, N., Günhan, B. C. ve Yavuz G. (2005, Eylül). İlköğretim öğretmen adaylarının ve öğretmenlerin
öğretmen yeterlik algılarının karşılaştırılması üzerine bir araştırma. XIV. Ulusal Eğitim
Bilimleri Kongresi. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
Başol, G. ve Türkoğlu, E. (2009). Sınıf öğretmeni adaylarının düşünme stilleri ile kontrol odağı
durumları arasındaki ilişki. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1).
Bleicher, R. E. (2004). Revisiting the STEBI-B: Measuring self-efficacy in preservice elementary
teachers. School Science & Mathematics, 104(8), 383-391.
Candangil, S. Ö. ve Ceyhan, A. A. (2006). Denetim odakları farklı lise öğrencilerinin bazı kişisel
özelliklerine göre karar vermede öz-saygı ve stres düzeyleri. Anadolu Üniversitesi Sosyal
Bilimler Dergisi, 6(2), 71-87.
Caymaz, B. (2008). Fen ve teknoloji ve sınıf öğretmeni adaylarının fen ve teknoloji okuryazarlığına
ilişkin öz yeterlik algıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Cengil, M. (2004). Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Denetim Odaklarının
Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Gazi Üniversitesi, Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi,
III(5), 65-88.
A. S. Saracaloğlu, N. Yenice, B. Özden
Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 34 (Temmuz 2013/II) 245
Chao, W. Y., (2001). “Using Computer Self-Efficacy Scale To Measure The Attitudes of Taiwan
Elementary Preservice Teachers Toward Computer Technology” (China). Unpublished master
thesis, Florida Atlantic University.
Chan, D. W. (2003). Multiple intelligences and perceived self-efficacy among chineese secondary
school teachers in Hong Kong. Educational Psychology, 23(5), 521-533.
Cheng, Y.C. (1994). Locus of Control As An Indicator Of Hong Kong Teachers’ Job Attitudes And
Perceptions Of Organizational Characteristics. Journal of Educational Research, 87(3), 180-
188.
Cheung, Y. H. (2008). Teacher efficacy: a comparative study of Hong Kong and Shanghai primary
in-service teachers. Australian Educational Researcher, 35 (4), 103–123.
Choi, N. (2005). Self-efficacy and self-concept as predictors of college students’ academic
performance. Psychology in the Schools, 42(2), 197-205.
Coleman, J. S. (1966). Equality of education opportunity. Washington D.C, United States
Government Printing Office.
Çapa, Y., Çakıroğlu, J., ve Sarıkaya, H. (2005). Öğretmenlik öz yeterlik ölçeği Türkçe uyarlamasının
geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 30(137), 74–81.
Çevik, B. D. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimi öz yeterlik düzeylerinin incelenmesi.
Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 145-168.
Dembo, M. H. ve Gibson, S. (1985). Teacher’s sense of efficacy: An important factor in school
improvement. The Elementary School Journal, 86(2), 173-184.
Demirtaş, H., Cömert, M. ve Özer, N. (2011). Öğretmen Adaylarının Özyeterlik İnançları ve
Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96-111.
Dilmaç, O. (2008). An examination of the visual art teacher candidate’s focus of control in terms of
different variables. Atatürk Üniversitesi Güzel sanatlar enstitüsü Dergisi, 20.
Durna, U. ve Şentürk, K. F. (2012). Üniversite öğrencilerinin denetim odaklarını çeşitli değişkenler
yardımıyla tespit etmeye yönelik bir çalışma. ZKU Journal of Social Sciences, 8(15), 37-48.
Ekici, G. (2008). Sınıf yönetimi dersinin öğretmen adaylarının öğretmen özyeterlik algı düzeyine
etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 98–110.
Elfström L. M. ve Kreuter, M. (2006). Relationships Between Locus of Control, Coping Strategies
and Emotional Well-Being in Persons With Spinal Cord Lesion. Journal of Psychology in
Medical Settings, 13(1).
Erkmen, N., ve Çetin, M.Ç. (2007). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Denetim Odağının Bazı
Değişkenlere Göre İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 211-
223.
Friedman, I. A., (2003). Self-efficacy and burnout in teaching: the importance of interpersonelrelations
efficacy. Social Psychology of Education, 6, 191-215.
Friedman, I. A. ve Kass, E. (2002). Teacher self efficacy: A classroom organization conceptualization.
Teaching and Teacher Education. 18, 675-686.
Gülaçtı, F. (1999). Üniversite Öğrencilerinin İnsan Doğasına İlişkin Tutumları, İçten veya Dıştan
Denetimli olma ile bazı değişkenler arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Gençtürk, A. ve Memiş, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz yeterlik algıları ve iş
doyumlarının demografik faktörler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 9(3), 1037-
1054.
Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler Ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmen Öz-Yeterlik Algılarının Ve Akademik Kontrol
Odaklarının İncelenmesi
246 Pamukkale University Journal of Education, Number 34 (July 2013/II)
Gibson, S., ve Dembo, M. H. (1984). Teacher efficacy: A construct validation. Journal of Educational
Psychology, 76, 569–582.
Gore, P. S. ve Rotter, J. B. (1963). A personality correlate of social action. Journal of Personality, 31,
58-64.
Guskey, T. R. (1988). Teacher efficacy, self-concept, and attitudes toward the implementation of
instructional innovation. Teaching and Teacher Education, 4, 63–69.
Gür, G., Çakıroğlu, J. ve Aydın, Y. Ç. (2012). Investigating Predictors of Sense of Efficacy Beliefs of
Classroom, Science, and Mathematics Teachers. Education and Science, 37(166).
Gürcan, A. (2005). Bilgisayar öz yeterliği algısı ile bilişsel öğrenme stratejileri arasındaki ilişki.
Eğitim Araştırmaları, 19, 179-193.
Gürol, A., Altunbaş, S. ve Karaaslan, N. (2011). Öğretmen adaylarının öz yeterlik inançları ve
epistemolojik inançları üzerine bir çalışma. e-Journal of New World Sciences Academy,
Education Sciences, 5(3), 1395-1404.
Güvenç, H. (2011). Öğretmen adayı öğrencilerin mesleki öz yeterlilik algıları ile öğrenci başarısı
sorumluluk algıları. e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6(2),
1410-1421.
Henson, R. K. (2002). The effects of participation in teacher research on teacher efficacy. Teaching
and Teacher Education 17, 819–836.
Hsieh, P. ve Dwyer, F. (2009). The instructional effects of online reading strategies and learning
styles on student academic achievement. Educational Technology & Society, 12(2), 36-50.
Johnson, S., Wallece, M. ve Thompson S. (1999). Broadening the scope of assesment the schools:
building teacher efficacy student assesment. Journal of Negro Education. 68, 398-407.
Kahyaoğlu, M., ve Yangın, S. (2007). İlköğretim öğretmen adaylarının mesleki öz-yeterliklerine
ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi. 15(1), 73-84.
Kalaian, H.A. ve Freeman, D.J. (1994). Gender differences in self-confidence and educational beliefs
among secondary teacher candidates. Teaching and Teacher Education, 10(6), 647-658.
Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (17.baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kiremit, H. Ö. (2006). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin biyoloji ile ilgili Öz yeterlik inançlarının
karşılaştırılması. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri
Enstitüsü, İzmir.
Küçükkaragöz, H. (1998). İlkokul öğretmenlerinde kontrol odağı ve öğrencilerin kontrol odağının
oluşumuna etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İzmir.
Lefcourt, H. M. (1982). Locus of control: Current trends in theory and research. 2nd ed. Hillsdale, New
Jersey: Lawrence Erlbaum Association.
Martin, N. K. ve Baldwin, B. (1993). An examination of the construct validity of the Inventory of
Classroom Management Style. Annual Meeting of the Mid-South Educational Research
Association Bildirisi, New Orleans, LA, 1993. (ERIC Document Reproduction Service No.
ED 365 723).
Morell. P. D. ve Caroll, J. B. (2003). An extended examination of preservice elementary teachers
science teaching self efficacy. School Science and Mathematics, 103 (5), 246-252.
Morgil, İ., Seçken, N., ve Yücel, A. S. (2004). Kimya öğretmen adaylarının öz yeterlik inançlarının
bazı değişkenler açısından incelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi,
6, 62-72.
Nord, R. W., Connelly, F. ve Daignault, G. (2007). Locus of Control anda Attitude Test Scores As
Predictors of Academic Achievement .Journal of Educational Psychology, 66, 956-961.
A. S. Saracaloğlu, N. Yenice, B. Özden
Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 34 (Temmuz 2013/II) 247
Nordstrom, C. R. ve Segrist, D. J. (2009). Predicting the likelihood of going to Graduate school: The
importance of locus on control. College Student Journal, 41(1), 200-206.
Özkan, Ö., Tekkaya, C. ve Çakıroğlu, J. (2002). Fen bilgisi aday öğretmenlerin fen kavramlarını anlama
düzeyleri, fen öğretimine yönelik tutum ve öz-yeterlik inançları. V. Ulusal Fen Bilimleri ve
Matematik Eğitimi Kongresi, Ortadoğu Teknik üniversitesi, Ankara.
Phares, E. J. (1976). Locus of Control: A personality determinant of behavior. Morristown: General
Learning Press.
Posnanski, T. J. (2002). Professional development programs for elementary science teachers: an
analysis of teacher self-efficacy beliefs and a professional development model. Journal of
Science Teacher Education, 13 (2), 189-220.
Rotter, J. B. (1954). Social learning and clinical psychology. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Rotter, J. B. (1966). Generalized expectancies for internal versus external control of reinforcement.
Psychological Monographs, 80, 1-28.
Rouse, K. A. ve Cashin, S. E. (2000). Assessment of academic self-concept and motivation: Results
from three ethnic groups. Measurement and Evaluation in Counseling and Development,
33, 91-102.
Saadat, M., Ghasemzadeh, A., Karami, S. ve Soleimani, M. (2012). Relationship Between Self-Esteem
and Locus of Control in İranian University Students. Procedia - Social and Behavioral
Sciences, 31, 530-535.
Saracaloğlu, A. S. (2006). 21. Yüzyılda Öğretmen Adaylarının Nitelikleri. Atatürk ve Cumhuriyete
Armağan, 1, 253-290.
Saracaloğlu, A. S. ve Yenice, N. (2009). Investigating the self-efficacy beliefs of science and
elementary teachers with respect to some variables. Journal of Theory and Practice in
Education. 5(2), 244- 260.
Saracaloğlu A.S. ve Dinçer B. (2009). A study on correlation between self-efficacy and academic
motivation of prospective teachers. Procedia Social and Behavioral Sciences,1, 320–325.
Saracaloğlu A. S., Serin O. ve Bozkurt N. (2005). Eğitim bilimleri enstitüsü lisansüstü öğrencilerinin
problem çözme ve denetim odağı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi.
Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı (17).
Sarıçam, H., Duran, A. ve Çardak, M. (2012). The Examination of Pre-school Teacher Candidates’
Academic Locus of Control Levels According to Gender and Grade. Mevlana International
Journal of Education (MIJE), 2(2), 67-74.
Sarper, N. (2001). Yetiştirme yurdunda yetişen çocuklar ile anne-baba yanında yetişen çocukların
denetim odaklarının karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İzmir.
Schunk, D. H. (1990). Goal setting and self-efficacy during self-regulated learning. Educational
Psychologist, 25(1), 71-86.
Severino, S., Aiello, F., Cascio, M., Ficarra, L. ve Messina, R. (2011). Distance education: the role
of self-efficacy and locus of control in lifelong learning. Procedia - Social and Behavioral
Sciences, 28, 705-717
Smith, A. C. ve Mihans, J. R. (2009). Raising Issues Of Studentlocus Of Control: Beginning
Alongitudinal Study. Research in Education, 81, 63-65
Sparks, R. ve Lipka, R. P. (1992). Characteristics of Master Teachers: Personality Factors, Self
Concept, Locus of Control and Pupil Ideology. Journal of Personel Evaluation in education.
5(3), 303-311.
Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler Ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmen Öz-Yeterlik Algılarının Ve Akademik Kontrol
Odaklarının İncelenmesi
248 Pamukkale University Journal of Education, Number 34 (July 2013/II)
Sugawara, A.I., Thanitthar, P.R., Burt, L.M. (1998). Relationships between teaching self-efficacy,
work environment autonomy, and teacher competency among early childhood preservice
teachers. Journal of Early Childhood Teacher Education. 191 (1), 3-8.
Şara, P. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının öğrenme ve ders çalışma stratejileri, problem çözme
becerileri ve denetim odağı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi.
Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Tanrıseven, I. (2012). Examining primary school teachers’ and teacher candidates’ Sense of
efficacy. Procedia Social and Behavioral Sciences, 47, 1479 – 1484
Taşkın Can, B., Cantürk, Günhan, B. ve Öngel Erdal, S. (2005). Fen bilgisi öğretmen adaylarının
fen derslerinde matematiğin kullanımına yönelik özyeterlik inançlarının incelenmesi.
Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 47–52.
Taşkın, Ş. Ç. ve Hacıömeroğlu, G. (2010). Öğretmen özyeterlik inanç ölçeğinin Türkçe’ye
uyarlanması ve sınıf öğretmeni adaylarının özyeterlik inançları. Dokuz Eylül Üniversitesi
Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 27.
Tschannen-Moran, M., Hoy, A. W. ve Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure.
Review of Educational Research, 68(2), 202-248.
Tschannen-Moran, M. ve Woolfolk Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct.
Teaching and Teacher Education, 17, 783-805.
Tschannen-Moran, M. ve Woolfolk Hoy, A. (2007). The differential antecedents of self-efficacy
beliefs of novice and experienced teachers. Teaching and Teacher Education, 23(6), 944-
956.
Umay, A. (2000). İlköğretim matematik öğretmenliği programının matematiğe karşı özyeterlik
algısına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1–8.
Yağışan, N., Sünbül, A.M. ve Yücalan, Ö. B. (2007). Eğitim fakültesi, güzel sanatlar ve diğer bölüm
öğrencilerinin benlik imgesi ve denetim odaklarının karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(22), 243-262.
Yalçın, B., Tetik, S. ve Açıkgöz, A. (2010). Yüksekokul öğrencilerinin problem çözme becerisi algıları
ile kontrol odağı düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Organizasyon ve
Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2).
Yaman, S., Cansüngü- Koray Ö., ve Altunçekiç, A. (2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının özyeterlik
inanç düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi,
2(3), 355-364.
Yanılmaz, B. (1999). Öğretmen adaylarında denetim odağının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi.
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Trabzon.
Yazar, O. Z. (1996). Kendini Kabul Düzeyi Düşük ve Yüksek Olan Üniversite Örgencilerinin Denetim
Odağı Algılamaları İle Kendini Ayarlama Becerileri Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek
Lisans Tezi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
Yenice, N., Evren, B., Özden, B. (2012). Relationship between self-efficacy perceptions of science
teacher candidates and academic control focus. Procedia - Social and Behavioral Sciences,
46, 4044-4049.
Yeşilyaprak, B.(2004). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi, Ankara: Pegem Yayıncılık.
Wehmeyer, M. L. (1993). Gender differences in locus of control scores for students with learning
disabilities. Perceptual and Motor Skills, 77, 359-366.
A. S. Saracaloğlu, N. Yenice, B. Özden
Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 34 (Temmuz 2013/II) 249
Wilken, C.S., Walker, K., Sandberg, J.G., ve Holcomb, C.A., (2002). A qualitative analysis of factors
related to late life independence as related by the old-old and viewed through the
concept of locus of control. Journal of Aging Studies, 16(1), 73.
Zimmerman, B. J. (1995). Self-efficacy and educational development, In A. Bandura (Ed.), Selfefficacy
in changing societies.(pp. 46-68). New York: Cambridge University Press.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com