Buradasınız

ABDÜSSAMED EL-GAZNEVÎ VE TEFSİRİ

Abd al-Samad Al-Ghaznawi And His Qur’anic exegesis

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author Name
Abstract (2. Language): 
Subject of this article is introducing Abd al-Samad al-Ghaznawi and his tafsir or commentary entitled “Tafsir al-Qur’ an al-Azim” which he wrote in 487 AH. It is intended to determine al- Ghaznawi’s scholarly stature and his method of tafsir, thus ascertaining his contribution to science of exegesis, as well as to analyze his “Tafsir al-Qur’ an al-Azim” in terms of tafsir methodology and to elicit it’s prominence in the history of tafsir. Thereafter, the content of Tafsir al- Qur’ an al-Azim is examined. After providing general information about the work which has reached the present day as a manuscript, the sources of tafsir are determined and introduced. The influence on how the following works are researched and citings from “Tafsir al-Qur’ an al- Azim” are evaluated. Thereafter, the contents of the book are outlined, unraveling it’s prominence in tafsir history. Thus the aim of the article is to determine al-Ghaznawi’s method of exegesis of the Qur’an and eventually his contribution to Islamic sciences in general and the science of tafsir specifically.
Abstract (Original Language): 
Bu makalede, hicrî V. asırda yaşayan Hanefî fakîhi ve müfessir Abdüssamed el-Gaznevî’nin ve onun 487/1094’de telif ettiği “Tefsîrul-Kur’âni’l-Azîm” isimli eserinin tanıtılması konu edilmiştir. Bu amaçla Gaznevî’nin ilmî kişiliği ile tefsir yönteminin belirlenmesine ve “Tefsîrul-Kur’âni’l- Azîm” isimli çalışmasının tefsir metodolojisi açısından incelenerek eserin tefsir tarihindeki yeri ve öneminin ortaya çıkarılmasına çalışılmıştır. Bu çerçevede tefsirin muhtevası kısaca tanıtılmış; bununla birlikte günümüze yazma olarak ulaşan eserin genel özellikleri üzerinde durulmuş; kaynakları ve kendinden sonraki dönemlere tesirleri araştırılarak “Tefsiru’l-Kur’âni’l-Azîm”den iktibasta bulunan eserler tespit edilmiştir. Bu şekilde Abdüssamed el-Gaznevî’nin genelde temel İslam bilimlerine özelde ise tefsir ilmine katkılarının belirlenmesine çalışılmıştır.
139-161

REFERENCES

References: 

Abdülmecîd, İbrahim Bâcis, “Tefsîru’t-Taberânî em tefsîru’l-Gaznevî”, Âlemu’lmahtûta
ve’n-nevâdir, I/2, 1418/1997.
Âlûsî, Ebü's-Sena Şehabeddin Mahmûd b. Abdullah, Rûhü'l-meânî fî tefsîri'l-Kur'âni'lazîm
ve's-seb’i'l-mesânî (tsh. Muhammed Hüseyin Arab), Beyrut: Dârü'l-Fikr,
1997/1417.Bağdâdî, Babanzâde Bağdatlı İsmail Paşa (1338/1920), Hediyyetü’l-ârifîn esmâi'lmüellifîn
ve âsârü'l-musannifîn, İstanbul: MEB, 1955.
―――, Îzâhü'l-meknûn fi'z-zeyli a‘lâ keşfi'z-zünûn an esâmi'l-kütüb (tsh. M. Şerefettin
Yaltkaya), Ankara: MEB, 1945.
Bedr, Abdurrahman Muhammed, Rusûmü'l-Gazneviyyîn ve nazmuhumü'l-ictimâiyye,
Kahire: Mektebetü'l-Enclo'l-Mısriyye, 1987.
Beyhakî, Ebü'l-Fazl Muhammed b. Hüseyin (470/1077), Târihü'l-Beyhakî (thk. Yahyâ
Haşşab-Sadık Neşat), Beyrut: Dârü'n-Nehdati'l-Arabiyye, 1982.
el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Muhammed (333/944),
Te’vîlâtü’l-Kur’ân (thk. Ahmed Vanlıoğlu ; müracaa Bekir Topaloğlu), İstanbul:
Mizan Yayınevi, 2005.
Ertuğrul, Resul, Kutbuddîn eş-Şirâzî ve Tefsiri (doktora tezi), AÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Ankara 2011.
Fâsî, Muhammed Âbid, Fihrisu mahtûtâti hizâneti'l-karaviyyîn, Dârü'l-Beyza: Dârü'l-
Kitâb, 1979.
Gaznevî, Ebu’l-Feth Abdüssamed b. Mahmûd b. Yûnus el-Hanefî (487/1094’den sonra),
Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, Süleymaniye Ktp, Mihrişah, nr. 24-26, y.y.
487/1094.
Gölcük, Şerafeddin-Toprak, Süleyman , Konya: Kelam, Tekin Kitabevi, 1996.
Haddâd, Ebû Bekir b. Alî b. Muhammed el-Yemenî (800/1398), Tefsîrü’l-Haddâd:
Keşfü’t-tenzîl fî tahkīki’l-mebâhis ve’t-te’vil (thk. Muhammed İbrâhim Yahyâ),
Beyrut: Dârü’l-Medari’l-İslâmî, 2003.
İbn Asâkir, Ebü'l-Kâsım Sikatüddin Ali b. Hasan b. Hibetullah (571/1176), Târîhu
Medîneti Dımaşk (thk. Muhibüddin Ebû Saîd Amrevi), Beyrut: Dârü'l-Fikr,
1995/1415.
İbn Hacer, Ebü'l-Abbas Şehâbeddin Ahmed el-Heytemî (974/1567), ez-Zevâcir an
iktirâfi'l-kebâir; Keffü’r-ra’a an muharremati’l-lehv ve’s-sema; el-İ’lâm bi-kavâtı’i’lİslâm,
Beyrut: Dârü'l-Ma'rife, 1988.
İbnü’l-Esîr, Ebü'l-Hasan İzzeddin Ali b. Muhammed b. Abdülkerim (630/1233), el-
Kâmil fi't-târih (nşr. Carolus Johannes Tornberg), Beyrut: Dâru Sadır,
1979/1399.
İbnü'l-Vezîr, Ebû Abdullah İzzeddin Muhammed b. İbrâhim b. Ali (840/1436), er-
Ravzü’l-bâsim fi'z-zibbi an sünneti Ebi'l-Kâsım (i’tina bih Ali b. Muhammed el-
Amran), Mekke: Dâru Alemi’l-Fevaid, 1419.
İmâdî, Muhammed Hasan, Horasan fî’l-asri’l-Gaznevî, [y.y., t.y.]
Kâtip Çelebî, Hacı Halife Mustafa b. Abdullah (1067/1657), Keşfü’z-zünûn an esâmilkütübi
ve’l-fünûn (tsh. M. Şerefettin Yaltkaya, Kilisli Rifat Bilge), I-II, Ankara:
Mili Eğitim Basımevi, 1941.Kureşî, Ebû Muhammed Muhyiddin Abdülkâdir b. Muhammed (775/1373), el-
Cevâhirü'l-mudıyye fî tabakâti'l-Hanefiyye (thk. Abdülfettah Muhammed el-
Hulv), Cize 1993/1413.
Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr (671/1273), el-Câmi' liahkâmi'l-
Kur'ân (tsh. Ahmed Abdülalim Berdunî), Kahire: Dârü'l-Kitâbi'l-
Arabi, 1967.
Nüveyhiz, Âdil, Mu’cemu’l-müfessirîn min sadri’l-İslâm hatta’l-asri’l-hâzir, Beyrut:
Müessessetü Nüveyhiz es-Sekafiyye, 1986/1406.
Râzî, Ebû Abdullah Fahreddin Muhammed b. Ömer (606/1209), et-Tefsîrü'l-kebîr =
Mefâtihü'l-gayb, Beyrut: Dâru İhyâi't-Türâsi'l-Arabî, 1934.
Taberânî, Ebu’l-Kâsım Süleymân b. Ahmed b. Eyyüb (360/971), et-Tefsîru’l-kebîr:
Tefsîru’l-Kur’âni’l-azîm (thk. Hişam el-Bedrânî), Ürdün: Dâru’l-Kütübi’s-Sekâfî,
2008.
Taftazânî, Sa'deddin Mes’ûd b. Ömer b. Abdullah (792/1390), Kelam İlmi ve İslâm
Akâidi : Şerhü'l-Akâid (haz. Süleyman Uludağ), İstanbul: Dergah Yay., 1982.
Yâkût eL-Hamevî, Ebû Abdullah Şihabüddin Yâkut b. Abdullah (626/1229),
Mu'cemü'l-büldân (herausgegeben Ferdinand Wüstenfeld), Tahran:
Mektebetü'l-Esedî, 1965.
Zehebî, Ebû Abdullah Şemseddin Muhammed b. Ahmed b. Osman (748/1348), Siyeru
a’lâmi’n-nübelâ (thk. Şuayb el-Arnavut-Me’mûn Sagarci), Beyrut:
Müessesetü'r-Risâle, 1985/1405.
Ziriklî, Hayreddin (1396/1976), el-A'lâm: Kāmusu terâcimi li-eşheri'r-ricâl ve'n-nisâ, Beyrut:
Dârü'l-İlm li'l-Melayin, 1992.
Zuhaylî, Vehbe, et-Tefsîrü'l-münîr fi'l-akîde ve'ş-şerîa ve'l-minhâc, Beyrut: Dârü'l-Fikri'l-
Muasır, Dımaşk: Dârü’l-Fikr, 1991/1411.
Zübeyrî, Velid b. Ahmed Hüseyin, el-Mevsûatü’l-müyessere fî terâcimi eimmeti’t-tefsîr
ve’l-ikra ve’n-nahv ve’l-luga (cem’a ve i’dad Velid b. Ahmed Hüseyin Zübeyrîİyâd
b. Abdüllatif Kaysî-Mustafa b. Kahtan Habib-İmâd b. Muhammed Bağdadî),
Medine: Mecelletü’l-Hikme, 2003/1424.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com