Buradasınız

MAKĀSİDU’L-ELHÂN’DA SES SİSTEMİ

The Sound System in Maqāṣid al-alḥān

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In the early 15th centruy, a significant era in the formation of contemporary Turkish musical systems, Abd al-Qādir al-Marāghī's books, especially Maqāṣid al-alḥān occupy an important place. Many subjects like the creation of musical sound and its characteristic, showing the notes by using abjad letters, intervals, quartets, fivefolds, maqāms, awāzās and shubes are detailed and explained clearly in these theory books written on Turkish Music. In his book, Marāghī has elaborated the basics as well as the notes which compose the melodic structures, intervals, quartets, fivefolds, awāzās shubes and the wellknown maqāms used in his time. For every note in the melodic structures of all these maqams, Marāghī uses abjad letters, sometimes cent values to emphasize the intervals. By this method he reflects some clues about the modal conception of his century. Being a composer and a theorist, in his book Marāghī also discusses his predecessor’s approachs on the theory of the muscial sound system and helps us understand their consistency in modal understanding correctly.
Abstract (Original Language): 
15. yüzyılın ilk yarısında Türk mûsikîsi nazariyatına dair yazılan eserler arasında Abdülkâdir el- Merâgî’nin eserlerinin ve bu eserler arasında en son telif ettiği Makāsidu’l-elhân’ın oldukça önemli bir yeri vardır. Türk Mûsikisi ses sisteminin teorik olarak işlendiği bu eserde müzikal sesin oluşumu, nitelikleri, perdelerin ebcedî nota ile gösterilişi, aralıklar, dörtlüler, beşliler, makamlar, âvâze ve şu‘beler gibi mevzular detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Günümüz Türk Mûsikîsi ses sisteminin teşekkülünde önemli bir nazariyatçı olan Merâgî notaların tel üzerindeki yerlerini, aralarındaki uzaklık ve oranları çizelgeler kullanarak belirtmiştir. Temel melodik yapıları ise yedi kısım dörtlü, on üç kısım beşli, döneminde meşhur on iki makâm, altı âvâze ve yirmi dört şu‘be olarak incelemiştir. Müzik sistemini oluşturan tüm bu melodik dizilerde yer alan notaların aralıklarını ise çoğu zaman cent değerlerini de vererek ebced harfleri ile belirten Merâgî, 15. yüzyıl makam anlayışını yansıtmaktadır. Bestekâr bir teorisyen olan Merâgî’nin bu eserinde seleflerinin mûsikî nazariyatına dair görüşlerini zikretmesi, onun bu eserinin önemini daha da arttırmaktadır. Bu durum onların ortaya koydukları nazarî sistemlerin ve makam anlayışlarının doğru bir şekilde anlaşılmasına katkı sağlamaktadır.
163-188

REFERENCES

References: 

Aksu, Fatma Adile, Abdülbâki Nâsır Dede ve Tedkîk u Tahkîk, Marmara Üniversitesi
SBE (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 1988.
Ali Eşref Sâdikî, “Eş‘âr-ı Mahallî-yi Câmi‘u’l-elhân-ı Abdülkâdir-i Merâği” Mecelle-i
Zebân-şinâsî, Yıl 9, Sayı 1, Tahran 1371.
Arel, H. Sâdettin, Türk Mûsikîsi Nazariyâtı Dersleri (Haz. Onur Akdoğu), Ankara: Kültür
Bakanlığı, 1993.
―――, Türk Musikisi Kimindir?, Ankara: Kültür Bakanlığı, 1988.
Arısoy, Mithat, Seydî’nin el-Matla‘ Adlı Eseri Üzerine Bir Çalışma, Marmara Üniversitesi
SBE (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 1988 .
Arslan, Fazlı, Safiyyüddîn-i Urmevî ve Şerefiye Risâlesi, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi,
2007.
Bardakçı, Murat, Meragalı Abdülkadir, İstanbul: Pan Yayıncılık, 1986.
Can, M. Cihat, XV. Yüzyıl Türk Mûsikîsi Nazariyâtı (Ses Sistemi), Marmara Üniversitesi
SBE (Basılmamış Doktora Tezi), İstanbul 2001.
Ceylan, Adem, Bedr-i Dilşâd’ın Murâd-nâmesi, Marmara Üniversitesi SBE (Basılmamış
Doktora Tezi), İstanbul 1994.
Çelik, Binnaz Başar, Hızır B. Abdullah’ın Kitâbu’l-Edvârında Makamlar, Marmara Üniversitesi
SBE(Basılmamış Doktora Tezi), İstanbul 2001.
Fârâbî, Ebû Nasr , Kitâbu'l-Mûsika'l-Kebîr, (thk. ve şerh, Gattâs Abdülmelik Haşebe,
Müraca‘a ve tasdîr, Mahmûd Ahmed el-Hıfnî) Kâhire (tarihsiz).
Ezgi, Suphi, Amelî ve Nazarî Türk Mûsikîsi, IV, İstanbul 1933.Farmer, H. George, Historical Facts for the Arabian Musical Influence, Temple Press
London (tarihsiz).
―――, A History of Arabian Music, Luzac & Co., London 1929.
―――, “Abdalqadir ibn Gaibi on Instruments of Music”, Oriens, Vol.15, Brill,
London 1962.
Kantemir, Dimitrie, Kitâb-ı İlmü’l-Mûsikî alâ Vechi’l-Hurûfât (haz. Yalçın Tura), İstanbul:
Yapı Kredi Yay., 2001.
Karabaşoğlu, Cemal, Abdülkâdir-i Merâgî’nin Makāsidu’l-elhân Adlı Eseri, Marmara
Üniversitesi SBE (Basılmamış Doktora Tezi), İstanbul 2010.
Kutluğ, Yakup Fikret, Türk Mûsikîsinde Makamlar, İstanbul: Yapı Kredi Yay., 2000.
Merâğî, Abdülkâdir, Makāsîdu’l-elhân, Nuriosmaniye Ktp., no: 3656.
―――, Makāsidu’l-elhân Topkapı Sarayı Müzesi Ktp., Revân, no: 1726.
―――, Makāsidu’l-elhân, (nşr: Takî Bîniş) , Mecmû‘a-yı Mutn-ı Fârisî, Tahran 1977.
Özkan, İsmail Hakkı, Türk Mûsikîsi Nazariyatı ve Usûlleri, İstanbul: Ötüken Yay., 1994.
Sezikli, Ubeydullah, Kırşehirli Nizâmeddin ibn Yusuf’un Risâle-i Mûsikî Adlı Eseri,
Marmara Üniversitesi SBE (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul
2000.
―――, Abdülkâdir Merâgî ve Câmiu’l-elhân’ı, Marmara Üniversitesi SBE (Basılmamış
Doktora Tezi), İstanbul 2007.
Turabi, Ahmed Hakkı, Mûsikî – İbn Sînâ, İslam Felsefesi Klasikleri, İstanbul: Litera
Yayıncılık, 2004.
Uygun, Mehmet Nuri, Safiyyüddin Abdülmü’min Urmevî ve Kitâbü’l-edvârı, İstanbul:
Kubbealtı Neşriyatı, 1999.
―――, Kadızâde Tirevî ve Mûsikî Risâlesi, Marmara Üniversitesi SBE (Basılmamış
Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 1990.
Wright, Owen, “ Middle Eastern Song - Text Collection ”, Early Music, Vol. 3, no: 3,
Oxford University Press, London 1996.
―――, “Two Fifteenth-Century Examples of Notation ”, Bulletin of the School of
Oriental and African Studies, Vol. 57, London 1994.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com