KRONÎK DÎYALÎZ HASTALARINDA CERRAHÎ

Günümüzde gerek artan sayı nedeni ile gerekse programlara kabul için gerekli kriterlerdeki azalma sebebi ile daha çok diyaliz hastası ile karşılaşıldığı bir gerçektir. Daha sık cerrahi operasyon gerektiren yaşlı ve komplike hastalar artık diyaliz programlarına alın¬maktadır. Kronik hemodiyaliz hastalarında arteriove-aoz yolun açılması hospitalizasyon için sık sık karşıla-şdan sebeptir ve bu kategoride en sık operasyon sebebi kadaverik veya canlı donör transplantasyonlarıdır. Ne yazık ki, başta rejeksiyon gibi nedenler ile transplant nefrektomi de sık karşılaşılan diğer bir cerrahi sebebi¬dir Geçmiş senelerdeki kadar sık uygulanmasa da di-yaJiz hastalarına subtotal paratiroidektomi veya çok nadir olarak bilateral nefrektomi operasyonları gerekebil-ımekiedir. Gastrointestinal sistemde peptik ülser ve di-wrtikuloz operasyonları ile anorektal cerrahiler daha ymksek insidans göstermektedirler. Korener by-pass pcftlemesi (CABG) da son zamanlarda sıkça karşıla-Maa operasyonlar arasındadır. Genellikle kronik renal yetmezliğin sebebi aneste¬zim ve cerrah için pek önemli değildir. Eğer hastada cüsmîktif ya da non obstrüktif piyelonefrit varsa üriner «m»MIM enfeksiyonu göz önünde tutulmalıdır. Benzer şekilde poükistik böbrek hastaları enfeksiyon ve hema-tüntiye eğilimlidir. Cerrahi sırasında karın içinde yer aba bu geniş kitlelerin sonuçları da göz önünde bulun-__-_ - . :.: Çoğu hastada DM, malign hipertansiyon. SI-I». vaskülit gibi sistemik bir hastalık nedeni ile böb¬rek yetmezliği gelişmiştir. Böyle durumlarda primer • _- _ • zetlikle diğer organ sistemlerinde yol açabile¬ceği etkiler açısından dikkatle değerlendirilmelidir. Preoperatif Diyaliz Endikasyonları Cerrahi gerekliliğinden bağımsız olarak üremik has-tabıda bir kaç kesin diyaliz endikasyonu vardır: Perife--. : - vati. perikardit, derin vepersistanhiperkalemi, şiddetli konjestif kalp yetmezliği, malign hipertansi- - :vj / gibi... Genel olarak diyaliz için kesin endi-fcssyoaları beklemek pek akılcı değildir. Günümüzde yeterli diyaliz olanaklarının bulunması, hafif üremik semptomlar hastanın yaşam kalitesini azaltmaya başla¬dığında diyaliz bakımından başlamasını olanaklı kıl¬maktadır. Anestezi alacak ve cerrahiye gidecek hastalarda di¬yalize başlamak için geçerli bütün endikasyonlar daha ileri modifıye edilebilir. Operasyona neden olan özel hastalık, bunun yol açtığı stres, artmış katabolizma, bundan sonra rutin olarak gerekmese de geçici olarak diyaliz yapılmasını gerektirebilir. Proflaktik diyalizin başlanması için tespit edilmiş BUN, kreatinin gibi re¬nal fonksiyon bozukluğu seviyesi yoktur. Diğer organ sistemlerinin durumu, cerrahiyi gerektiren hastalık ve yapılacak operasyon diyalize başvurulup vurulmayaca¬ğını belirler. Eğer preoperatif diyaliz seçilmeyecekse hasta düzeltici yaklaşımlar ile hazırlanmalıdır. Bu du¬rumda hata marjının çok küçük olması nedeni ile hasta¬lar çok iyi monitorize edilmeli ve küçük bir komplikas-yonda diyalitik bakım başlanmalıdır. Genel olarak anestezi ve cerrahi uzun zamandır he¬modiyaliz ve periton diyalizi uygulanan böbrek yetmez-likli hastalar için, nonüremik olanlara göre daha tehli¬keli değildir (1). Bununla birlikte bu hastalar özel dik¬kat gerektiren bazı problemler gösterirler: