Buradasınız

KLASİK TÜRK ŞİİRİNDE KALEM KASİDELERİ (KALEMİYYELER)

KALEM (PEN ) KASIDAHS IN TURKISH CLASSICAL POET

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.388

Keywords (Original Language):

Author NameFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Kasidahs that its subject is pen and generally written with pen redif are called as Kalem kasidahs or Kalemiyyah in Turkish classical literature. Kalem kasidahs (Kalemiyyahs) are very important type in Turkish Literature. It occupies very important status because it is talking about Kalem. Impression and mentality of poets relating to kalem are put forward in this type of kasidahs, especially in the first sections that have been entitled as nesib and tesbib. In this article, the role of kalem in Turkish-Islamic culture and civilization was discussed primarily and then seven kalemiyyahs that was acquired over viewing as many as hundred Turkish divan texts was analyzed.Joint points were determined in this poetries and content was observed.
Abstract (Original Language): 
Kalem kasideleri (kalemiyyeler), hem kaside olmaları hem de kültür ve medeniyetimizde önemli bir yer işgal eden kalemden bahsetmeleri dolayısıyla önemli bir türdür. Zira bu tür kasidelerde, özellikle nesib ve teşbib adı verilen ilk bölümde, kalemle ilgili birçok husus dile getirilmekte ve kalem hakkında şairlerin duyuş ve düşünüşleri ortaya konulmaktadır. Bu çalışmada öncelikle kalemin Türk-İslam kültür ve medeniyetinde sahip olduğu rol üzerinde durulmuş, daha sonra yüz kadar divan metni taranarak elde edilen yedi adet kalemiyye tetkik edilmiş, bu kültür ve medeniyet içerisinde şairler tarafından yazılan kalemiyyeler incelenmeye çalışılmıştır. Aynı duygu ve düşünce dünyasına sahip şairlerin, birbirine benzer olarak yazdıkları kalemiyyelerinin ortak noktaları tespit edilerek muhteva incelemesi yapılmıştır.
730-758

REFERENCES

References: 

Ahmed b.Hanbel, Müsnedü Ahmed b. Hanbel, Çağrı yay., İstanbul 1992.
Ali Nazîmâ-Reşâd, Mükemmel Osmanlı Lügatı, Dersaâdet 1318.
ALPASLAN, Ali, Osmanlı Hat Sanatı Tarihi, YKY., İstanbul 1999.
AYDEMİR, Semra [Tunç], Dede Ömer Rûşenî, Hayatı, Eserleri ve Dîvânı 'nın Tenkitli Metni, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi SBE., Konya 1990.
AYDEMİR, Yaşar, Behiştî Dîvânı Behiştî, Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Divanının Tenkitli Metni, MEB. Yay., Ankara 2000.
Aynî, Divan, Tabhane-i Seraskerî, İstanbul 1258.
BANARLI, Nihad Sâmi, Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, MEB. Yay., İstanbul 1998.
BUHÂRÎ, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail, el-Câmiu's-sahîh, Çağrı yay., İstanbul 1992.
CEBECİOĞLU, Ethem, Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Rehber Yay., Ankara 1997.
ÇAVUŞOĞLU, Mehmet, "Kaside", Türk Dili Dergisi, Türk şiiri Özel sayısı II(Divan şiiri), Sayı: 415-417, ss. 1-38.
DERMAN, M. Uğur, "Kalem", TDVİA, İstanbul 2001, XXIV, 245.
DİLÇİN, Cem, Örneklerle Türk Şiir Bilgisi, TDK. Yay., Ankara 1997.
Ebû Dâvud, Süleyman b. el-Eş'as, Sünenü Ebî Dâvûd, Çağrı yay., İstanbul 1992.
el-Ceylânî (Cîlî), Abdülkerim b. İbrahim, el-İnsânü'l-kâmil fî ma'rifeti'l-evâhir ve'l-evâil, el-Mektebetü'l-ezheriyyeti'l-Mısriyye, Mısır 1316.
ELÇİN, Şükrü, Türkiye Türkçesinde Maniler, Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü Yay., Ankara 1990.
Fuzûlî Divanı, (Haz: Kenan Akyüz ve diğerleri), Akçağ Yay., Ankara
1990.
Gelibolulu Mustafa Âlî, Menâkıb-ı Hünerverân (Neşr: Mahmut Kemal İnal) İstanbul 1926.
GÖLPINARLI, Abdülbâkî, Fuzûlî Dîvânı, İnkılap Yay., İstanbul
1985.
Helâkî Dîvânı Tenkitli Basım, (Haz: Mehmet Çavuşoğlu), İÜEF. Yay., İstanbul 1982.
Hikmetî, Divan, DEÜ. İlahiyat Ktp, Demirbaş no: 26177., Tasnif no: 811.24 / Uşş.
İPŞİRLİ, Mehmet, "Kalemiyye" TDVİA, İstanbul 2001, XXIV, 248¬49.
KÖPRÜLÜ, M. Fuad, Anadolu Türklerinin Halk Edebiyatı I Maniler, Devlet Matbaası, İstanbul 1928.
Kur'an-ı Kerim ve Açıklamalı Meâli, TDV. Yay., Ankara 1993.
Muallim Nâci, Lügat-ı Nâci, İstanbul 1987.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 3/4 Summer 2008
757 Necdet ŞENGÜN
MÛSÂBEYLİ, Âzâde Ertuğrul, Dede Ömer Rûşenî'nin Eserleri (İlmî Tenkidî Metin)(Yayımlanmamış doktora tezi), İSAM, no: 30199 (Fotokopi nüsha) [Mûsâbeyli, Rûşenî Külliyatı].
Müslim, Ebu'l-Hüseyin Müslim b. el-Haccâc, Sahîhu Müslim, Çağrı yay., İstanbul 1992.
Müstakîm-zâde Sadeddin Süleyman, Tuhfe-iHattâtîn, İstanbul 1928.
Nâilî-i Kadîm Divânı - Edisyon Kritik - , (Haz: Haluk İpekten), MEB. Yay., İstanbul 1970.
Nedim Divanı, (Haz: Muhsin Macit) Ankara 1997.
Nefes-zâde İbrahim, Gülzâr-ı Savâb, (Neşr:Kilisli Rifat), İstanbul
1939.
Nesefî, Azîzüddîn, İnsan-ı Kâmil (Ter: A. Avni Konuk) (Haz: Sezai Fırat) Gelenek Yay., İstanbul 2004.
Neşâtî Divanı, (Haz: Mahmut Kaplan), Akademi Kitabevi, İzmir
1996.
ÖZTÜRK, Ali, XXVI. Yüzyıl Halvetî Şiirinde Din ve Tasavvuf, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi SBE., Ankara 2003.
PAKALIN, Mehmet Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, MEB. Yay., İstanbul 1983.
PALA, İskender, Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, Ötüken Yay., İstanbul 1998.
SEFERCİOĞLU, M. Nejat, "Yazı ve Yazı İle İlgili Unsurların Divan Şiirinde Kullanılışı" Yeni Defne, Sayı: 96-105, C. 8-9 (Mart-Aralık 1990).
Seyyid Şerif Cürcânî, Kitâbü't-ta'rîfât, (Ter. ve Şerh: Ali Erkan), İstanbul 1997.
Şemseddin Sâmi, Kâmûs-ı Türkî, İstanbul 1317.
ŞENGÜN, Necdet, Nazîr İbrahim ve Dîvânı (Metin-Muhteva-Tahlil), (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi SBE., İzmir 2006.
Şinâsî, Durûb-ı Emsâl-i Osmâniye, (Haz: Süreyya Beyzadeoğlu), MEB. Yay., İstanbul 2003.
ŞÜKÛN, Ziya, Gencine-i Güftar Ferheng-i Ziyâ (Farsça-Türkçe Lûgat), MEB. Yay., İstanbul 1996.
TARLAN, Ali Nihad, Ahmed Paşa Divanı, MEB. Yay., İstanbul 1966.
Klasik Türk Şiirinde Kalem Kasideleri 758
Tehânevî, Muhammed b. Ali, Keşşâf-ı Istılâhât-ı Fünûn, İstanbul 1938.
Tirmizî, İbn Îsâ Muhammed b. Îsâ, Sünenü't-Tirmizî, Çağrı yay., İstanbul 1992.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi Devirler / İsimler / Eserler / Terimler, Dergah Yay., İstanbul 1982.
ULUDAĞ, Süleyman, Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul 1977.
YAĞAN, Necati, Hüsnü Hat, MEB. Yay., İstanbul 1992.
YAZIR, Mahmut Bedrettin, Medeniyet Aleminde Yazı ve İslam
Medeniyetinde Kalem Güzeli, DİB. Yay., Ankara. 1972-74-89.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com