Buradasınız

CUMHURİYET SONRASI TÜRK TİYATROSUNDA HALK ANLATI GELENEĞİNDEN YARARLANMA

PROFITING BY TRADITION OF PUBLIC NARRATION IN TURKISH THEATERS IN THE PERIOD OF THE REPUBLIC

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.594
Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
In study, it was aimed to examine how a modern play transforms the theme and the form in the public narrations. While the public narrations were being examined, they were associated with a text passed into a written form from the aural tradition in terms of "intertextual" context in order to reveal how the story was presented by modernizing it and how the content of it was changed. The main data for analyzing the adaptations based on the public narrations were different plays developed from different point of views. Textual and linguistic formations, rhetoric of the texts, the differences of the texts from the form in tradition in terms of aesthetic and creative respects, the existence of the meaning loses and deviations, the effect of the theatre techniques on the form of the story etc. were the topics examined in the scope of this study. This study which was carried out to reveal the problem which is the profiting by tradition of public narration in Turkish theaters in the period of The Republic how cultural values were adopted to present era by modernizing them, the points where the writer diverged from the original text and how the narration developed according to the necessities of the era and according to the linguistic power of the writer is believed to be an example for the similar studies.
Abstract (Original Language): 
Çalışmada, modern tiyatro eserlerinin halk anlatı-larındaki temayı ve biçimi nasıl dönüştürdüğünün irdelenmesi amaçlanmaktadır. Halk anlatılarının günümüze nasıl modernize edilerek sunulduğunun, geleneksel içeriğin ne ölçüde değiştirildiğinin görülmesi açısından oyun¬lar ele alınırken, sözlü gelenekten yazıya geçmiş metinler ile "metinlerarası" bağlamda ilişkilendirme yoluna gidil¬miştir. Halk anlatı ürünlerinden yola çıkılarak ortaya ko¬nan uyarlamaların çözümlenmesinde temel alınan veriler, birbirinden farklı bakış açılarıyla işlenen tiyatro oyunlarıdır. Uyarlamalarda; metinsel yapılanışın, dilsel biçimlenişin ve retorik yapının nasıl olduğu, gelenekteki biçiminden estetik ve yaratıcılık yönleri açısından ayrılma noktaları, anlam kaymalarının / sapmaların olup olma¬dığı, tiyatro tekniğinin gelenekteki anlatıların yapısına et¬kisi vb. amaçlara yönelik irdelenen konulardır. Cumhuriyet sonrası Türk tiyatrosunda halk anlatı geleneğinden yararlanma sorunsalına ışık tutan bu çalışma; kültürel değerlerin günümüze nasıl modernize edilerek uyarlandı¬ğının, yazarın asıl metinden uzaklaştığı noktaların, anla¬tının çağın gereklerine ve onu işleyen yazarın dilsel gü¬cüne bağlı olarak nasıl geliştiğinin görülmesi açısından, benzer çalışmalar için bir örnek oluşturacaktır.
1589-1627

REFERENCES

References: 

AKIN, Gülten (1969). “Keloğlan”. Türk Dili Dergisi Türk Kısa
Oyunları Özel Sayısı. Sayı: 214, Temmuz.
AKTULUM, Kubilay (1999). Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki
Yay.
AND, Metin (1971). Meşrutiyet Döneminde Türk Tiyatrosu. Ankara:
Türkiye İş Bankası Yay.
___________ (1983).Türk Tiyatrosunun Evreleri. Ankara: Turhan
Kitabevi.
BATU, Selahattin (1944). Kerem ile Aslı. İstanbul: Nebioğlu Yay.
BİNYAZAR, Adnan (2003). Halk Anlatıları. İstanbul: Can Yay.
CUMALI, Necati (1949). Boş Beşik. İzmir: Halkevi Dil ve Edebiyat
Kolu Yay.
ÇAMLIBEL, Faruk Nafiz (1932). Akın. İstanbul: Devlet Matbaası.
DEGH, Linda (1989). Folktales and Society: Story-Telling in a
Hungarian Peasant Community. Bloomington: Indiana
University Press.
DENİZER, Ümit (1993). Ferhad ile Şirin. İstanbul: Gerçek Sanat
Yay.
DİLMEN, Güngör (1982). Deli Dumrul. İstanbul: Adam Yay.
ERKEK, Hasan (2008). Boğaç Han. İstanbul: Mitos Boyut Yay.
1626 Ebru KAVAS
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 4 /1-II Winter 2009
GÖKALP ALPASLAN, G. Gonca (2006). “Modern Edebiyatta
Sözlü Kültür Etkisi”, Türk Edebiyatı Tarihi 3. Kültür ve
Turizm Bak. Yay. İstanbul.
_______________________. “Metinlerarası İlişkiler Bağlamında
Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirine Genel Bir Bakış”, I.
Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri. Ankara:
25-26 Mayıs 2006.
GÜNAY, Doğan (2001). Metin Bilgisi. İstanbul: Multilingual Yay.
IŞIK, Y. Kenan (1986). Keloğlan’la Zülfüsarı. Ankara: TBMM
Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yay.
KAVAS, Ebru (2007). “Ferhat ile Şirin” Öyküsünden Uyarlanan
Oyunlar. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
KISAKÜREK, Necip Fazıl (y.y.). Sabır Taşı. Semih Lütfi Kitabevi.
MUNGAN, Murathan (2006). Mahmud ile Yezida. İstanbul: Metis
Yay.
__________________ (1995). Taziye. İstanbul: Metis Yay.
__________________ (2000). Geyikler Lanetler. İstanbul: Metis
Yay.
__________________ , “Taziye Tüm Yaşamı Bir Ölünün Başında
Anlatma Oyudur”, Milliyet Sanat, S. 90 (1994), s. 11.
NAR, Turgay (1994). Tepegöz. İstanbul: Gerçek Sanat Yay.
NECATİGİL, Behçet (1970). Üç Turunçlar. İstanbul: Varlık Yay.
OFLAZOĞLU, Turan (1998). Korkut Ata. Ankara: TDK Yay.
ORUZ, İffet Halim (1933). Burla. İstanbul: Devlet Matbaası.
ÖZAKMAN, Turgut (1998). Oyun ve Senaryo Yazma Tekniği.
Ankara: Bilgi Yay.
ÖZEN, Rahmi (1997). Boğaç Han Destanı. İstanbul: Milli Eğitim
Bak. Yay.
PAZARKAYA, Yüksel (1993). Ferhat’ın Yeni Acıları. Ankara:
Kültür Bakanlığı Yay.
Cumhuriyet Sonrası Türk Tiyatrosunda
Halk Anlatı Geleneğinden Yararlanma 1627
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 4 /1-II Winter 2009
RAN, Nâzım Hikmet (1965). Ferhad, Şirin, Mehmene Banu ve
Demirdağ Pınarının Suyu. Haz. Memet Fuat. İstanbul:
De Yay.
_________________(1993). Kemal Tahir’e Mapusaneden Mektuplar
/ Mektuplar 3. Der. Memet Fuat. İstanbul: Adam Yay.
_________________(1993). Nâzım ile Piraye / Mektuplar 1. Der.
Memet Fuat. İstanbul: Adam Yay.
_________________ (2002). Yusuf ile Menofis. İstanbul: YKY.
_________________ (2002). Kör Padişah. İstanbul: YKY.
ŞAR, Selahaddin (1977). Leyla ile Mecnun Tragedyası. İstanbul:
Bayramâşık Yay.
ŞENER, Sevda (2006). Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi. Ankara:
Dost Kitabevi.
___________ (2002). Nazım Hikmet’in Oyun Yazarlığı. Ankara:
Kültür Bakanlığı Yay.
TANYOLAÇ, Tevfik (1945). Kelkit’in Doğuşu. İstanbul: Vakit
Matbaası.
TAŞ, Songül (2001). Necati Cumalı ve Oyunları. Ankara: Kültür
Bakanlığı Yay.
TAŞER, Suat (1961). Aşk ve Barış. İstanbul: Varlık Yay.
___________ (1962). Deli Dumrul. Ankara: Dost Yay.
TECER, Ahmet Kutsi (1988). Koçyiğit Köroğlu. Ankara: Kültür
Bakanlığı Yay.
TOPRAK, Füruzan (1973). Boğaç Han. İstanbul: Yeditepe Yay.
YÜKSEL, Ayşegül (1997). Çağdaş Türk Tiyatrosundan On Yazar.
İstanbul: Mitos Boyut Yay.
http://www.hasan-kayihan.com/ferhatilesirinx.htm (16 Mart 2006).

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com