ULYSSES ve TUTUNAMAYANLAR’IN KARSILASTIRMALI INCELEMESI

‘Modernist roman’, 19. yüzyılın sonlarından itibaren geleneksel romana karsı yeni bir estetik anlayısla ortaya çıkmıs ve ‘postmodernist romanı’ hazırlamıstır. ‘Modernist roman’ siyasal ve felsefi modernizme karsı olan yazarlarca gelistirilmis olmasına rağmen isimlendirme yüzünden bu romancıların felsefi/siyasi modernizmi benimsedikleri gibi bir izlenim doğmaktadır. Bu izlenimi ortadan kaldırmak için ‘modernist roman’ yerine ‘öncü/erken/ön postmodernist roman’ ifadelerinden birini tercih etmek bir çözüm olabilir. James Joyce’un Ulysses romanı bu ‘öncü postmodernist’ romanların en önemli metinlerindendir. Bu eserde, biçim estetiği ve içerik bakımından geleneksel romandan çok ayrı bir yol tutulmus, bir yandan Odysseia destanının arketipsel özelliğinden yararlanmıs diğer yandan orijinal yaratma ile yeni bir roman tekniği gelistirilerek roman türünde büyük bir devrim yapılmıstır. Oğuz Atay’ın Tutunamayanlar romanı, Ulysses’in dünya romanı açısından oynadığı rolün bir benzerini Türk romanında gerçeklestirmistir. Eserde hem Ulysses ve Solgun Ates romanlarından metinlerarası iliskiler bağlamında yararlanılmıs hem de yazarın kisisel yaratıcılığı ile orijinal bir metin olusturulmustur. Bu makalede Ulysses ile Tutunamayanlar arasındaki iliskilerin karsılastırmalı edebiyat biliminin bakıs açısıyla çözümlenmesi temel problem olarak alınmıstır. Ayrıca, Odysseia, Solgun Ates ve Zafernâme ile bu iki eser arasında tespit edilen bazı iliskilere de değinilmistir.