Buradasınız

İLK TÜRK LEHÇELERİ SÖZLÜĞÜ: DĪVĀNU LUĠĀTİ’T-TÜRK’TE LEHÇELERİN SÖZ VARLIĞINA BİR BAKIŞ

THE FIRST TURKIC DIALECTS DICTIONARY: DĪVĀNU LUĠĀTI’T-TURK AND IT’S DIALECTS VOCABULARY

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.823
Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
Dīvānu Luġāti’t-Türk” that means “Turkic dialects dictionary”, is a first dictionary of the Turkic by dialects words that is included dialects materials. Dīvānu Luġāti’t-Türk (Dīvān) is including many informations about phonetic, morphologic, semantic, lexicology of the XI. century Turkic dialects. But this informations in the Dīvān, is not prepared according to dialects as separate titles or chapters, generally considered that the Karakhanid Turkish dictionary in places has been an scattered information. In this article, Mahmud Kashgarî’s dictionary's Turkic dialects dictionary propertiesand the meanning properties that mentioned about dialects will be handled and the meanning properties that mentioned about dialects
Abstract (Original Language): 
“Türk Lehçeleri Divanı” anlamına gelen “Dīvānu Luġāti’t-Türk”, içerdiği Türk lehçeleri söz varlığı ile ilk Türk lehçeleri sözlüğü özelliği taşımaktadır. Dīvānu Luġāti’t-Türk (Dīvān), Kâşgarlı Mahmud’un yaşadığı dönem olan XI. yüzyıl Türk lehçelerinin birçoğu hakkında ses, biçim, anlam, söz varlığı düzeyinde bilgiler içermektedir. Ancak Dīvān’daki bu bilgiler lehçelere göre ayrı başlıklar ya da bölümler halinde işlenmemiş, genel olarak Karahanlı Türkçesinin ele alındığı sözlükte yeri geldikçe anılmış, dağınık bilgilerdir. Bu makalede Kâşgarlı Mahmud’un Dīvānının Türk lehçeleri sözlük malzemesi, lehçelerle ilgili kaydettiği sözcüklerin anlam özellikleri ve bunların Dīvān’da hangi yöntemle ele alındığı irdelenecektir.
650-691

REFERENCES

References: 

ATALAY, Besim (1998), Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi I-III, Dizini (Endeks) IV, TDK Yay. Ankara.
BANGUOĞLU, Tahsin (1958), “Kâşgarî’den Notlar I: Uygurlar ve Uygurca Üzerine”, TDAY-Belleten 1958, s. 87-113.
BANGUOĞLU, Tahsin (1959), “Kâşgarî’den Notlar II: Oğuzlar ve Oğuzeli Üzerine”, TDAY-Belleten 1959, s. 1-26.
BANGUOĞLU, Tahsin (1960),“Kâşgarî’den Notlar III: Oğuz Lehçesi Üzerine”, TDAY-Belleten 1960, s. 23-48.
CLAUSON, S. Gerhard (1972), An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth- Century Turkish, Oxford.
ÇOBAN, Meryem Selda (2005), Divanu Lugati’t-Türk’te Geçen Oğuzca Kayıtlı Dil Malzemesi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış).
DANKOFF, Robert, KELLY, James (1982, 1984, 1985), Maḥmūd al-KāšΓarī Compendium of The Turkic Dialects (Dīwān Luγāt at-Turk); Maḥmūd el-Kāşġarī Türk Şiveleri Lügatı (Dīvānü Luġāt-it-Türk, İnceleme. Tenkidli Metin. İngilizce Tercüme. Dizinler I. Kısım, II. Kısım, III. Kısım, (Ed. Ş. Tekin, G. Alpay Tekin), Harvard Universitesi Basımevi.
690 Akartürk KARAHAN
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 4/4 Summer 2009
EDPT = bkz. CLAUSON 1972. ERCİLASUN, Ahmet Bican, vd. (1991), Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü (Kılavuz Kitap), C. I, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara.
ERGÖNENÇ AKBABA, Dilek (2007), “Nogay Türkçesi ve Türkiye Türkçesi Arasındaki Yalancı Eş Değerler”, Bilig/42, s. 151-176.
GÜLSEVİN, Gürer (2007), “Kutadgu Bilig’in Dilinde Lehçelerin Özellikleri: Denk Çiftler”, Turkish Studies/ Türkoloji Araştırmaları, 2/2, s. 276-299. KARAHAN, Akartürk (2009), Dīvānu Luġāti’t-Türk’e Göre XI. yüzyıl Türk Lehçe Bilgisi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı (Eski Türk Dili) Anabilim Dalı, Doktora Tezi (basılmamış). KÂŞGARLI MAHMÛD (2005), Divânü Lugâti’t-Türk, (çeviri, uyarlama, düzenleme: Seçkin Erdi, Serap Tuğba Yurtsever), Kabalcı Yay., İstanbul. KÂŞGARLI MAHMUD, Dîvânü Lûgati’t-Türk (Tıpkıbasım-Facsimile), Kültür Bakanlığı Yay., Ankara. KTLS I = ERCİLASUN, Ahmet Bican, vd. (1991), Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü (Kılavuz Kitap), C. I, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara. RESULOV, Asker (1995), “Akraba Diller ve Yalancı Eş Değerler Sorunu”, Türk Dili/524, s. 916-924.
SCHÖNIG, Claus (2004), “On some unclear, doubtful and contradictory passages in Maḥmūd al- Kāšγarī’s ‘Dīwān Luγāt at-Turk’ ”, Türk Dilleri Araştırmaları/14, s. 35-56.
TERES, Ersin (2006), Divanu Lügat-İt-Türk ve Budist Uygur Metinlerinin Sözvarlığı Bakımından Karşılaştırılması, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi (basılmamış). UĞURLU, Mustafa (2000), “Türk Lehçeleri Arasında Aktarma Meseleleri ve ‘Abay Yolu’ Romanı”, Bilig/15, s. 59-80.
UĞURLU, Mustafa (2002), “Kırgız ve Türkiye Türkçesi Arasında Bire Bir Kelime Eş Değerliği ‘Camiyla’ Romanındaki Meseleler Üzerine”, Scholarly Depth and Accuracy. A Festschrift to Lars Johanson. Lars Johanson Armağanı, (Ed. N. Demir; F. Turan), Grafiker Yay., s. 389-401.
Ġlk Türk Lehçeleri Sözlüğü:... 691
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 4/4 Summer 2009
UĞURLU, Mustafa (2004), “Türk Lehçeleri Arasında Kelime Eş Değerliği”, Bilig/29, s. 29-40.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com