Buradasınız

SÖZLÜK, SÖZCÜK ANLAMI VE ÖĞRENME ÜZERİNE

ABOUT DICTIONARY, WORD MEANING, AND LEARNING

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.822

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
Dictionaries are basic resources of vocabulary of a language. Vocabulary of a language is made up of rich concepts such as words, idioms, terms, proverbs, stereotyped words, metaphors, and connotations. Rich quality of the vocabulary appears with the use of the language. Elements, such as terms, idioms, metaphors, connotations, dialects, and accents come up through the process of language use. Dictionaries (i.e. dictionary of idioms, dictionary of dialects) are prepared pursuant to this rich composition developed in the world of meanings of a language. Lexicology, which is a sub-branch of linguistics, is interested in development of dictionaries. Many parameters such as origin, meaning, type of a word are considered while preparation of dictionaries. Polysemy is one of the most important points to be considered during development dictionaries. Basic meaning of a word, together with its idioms, connotations, and metaphors has reflections from the conceptual world of a language. Appropriate contexts should be composed to present richness of this world. Samples from literature may be used in composing these contexts. One of main functions of dictionaries is their usage as a teaching-learning material. Statements used for explanation of meanings of words, especially in school and bilingual dictionaries, have effects on learning.
Abstract (Original Language): 
Sözlükler, her dilin söz varlığının temel kaynaklarıdır. Bir dilin söz varlığı sözcükler, deyimler, terimler, atasözleri, kalıplaşmış sözler, mecazlar ve yan anlamlar gibi güçlü ve zengin bir kavram dünyasından oluşmaktadır. Söz varlığının niteliğinin zengin olması, dilin kullanım sürecinde ortaya çıkmaktadır. Kullanıldıkça dilde deyimler, mecazlar, yan anlamlar, argo, lehçe, ağız gibi ögeler ortaya çıkmaktadır. Dilin anlam dünyasında oluşan bu zengin karışım da sözlüklere taşınmaktadır. Toplumum duygu ve düşünce dünyasını yansıtan bu zengin karışıma göre sözlükler oluşturulur. Deyim sözlükleri, terim sözlükleri, lehçe sözlükleri, kavram sözlükleri gibi… Sözlüklerin oluşturulmasında dil biliminin bir alt dalı olan sözlük biliminden (lexicologie), yararlanılır. Sözlükler oluşturulurken sözcüklerin kökeni, anlamı, türü, hangi bağlamda kullanıldığı gibi birçok özellikler dikkate alınır. Sözcüklerdeki çok anlamlılık sözlüklerin oluşturulmasında en çok dikkate alınması gereken hususlardan birisidir. Sözcüklerin temel anlamının yanında kazandığı yan anlamlar, mecazlar, deyimleşmeler dilin kavram dünyasını yansıtır. Dilin zenginliğini yansıtan bu durumun sunuluşunda uygun bağlamların oluşturulması gerekir. Bu bağlamların oluşturulmasında edebi metinlerden örnekler alınarak dilin estetik ve kültürel bir öge olduğu sezdirilir. Sözlüklerin temel işlevinden birisi de öğrenme öğretme araçları olmalarıdır. Sözcüklerin anlamının açıklanışında kullanılan ifadeler, anlatım biçimleri öğrenmeyi etkiler. Özellikle okul sözlükleriyle iki dilli sözlüklerde sözcüklerin anlamının açıklanışında kullanılan anlatım biçimleri ve teknikleri öğrenmeyi etkiler.
636-649

REFERENCES

References: 

AKSAN, Doğan, (1996), Türkçenin Sözvarlığı, Engin Yayınları, Ankara.
AKSAN, Doğan, (1998), Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dil Bilim, TDK Yayınları, Ankara.
AKSAN, Doğan, (2007), Anlam Bilim, Engin Yayınları, Ankara.
AKYOL, Hayati, Kırkılıç Ahmet ve diğerleri, (2007). İlköğretimde Türkçe Öğretimi, Pegema Yayınclık, Ankara.
BÖLER, Tuncay, Türkçe Sözlük (TDK) ile Örnekleriyle Türkçe Sözlük’ü (MEB) Karşılaştırma Denemesi, (2006). Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 101-118.
DEMİREL, Özcan, (2007). Öğretme Sanatı, Pegema Yayıncılık, Ankara.
FİLİZOK, Rıza, Dil Bilimi ve Gösterge (İşaret), http://www.ege-edebiyat.org/docs/494.pdf)
İlköğretim Okulları İçin Türkçe Sözlük, Ankara, 2005.
KIRAN, Zeynel, Kıran Ayşe, (2006). Dil Bilime Giriş, Seçkin Yayınları, Ankara.
KOCAMAN, Ahmet, (1998). Dil Bilim Sözlük Sözlükçülük, Kebikeç, 6, 111-113,
ÖLMEZ, Mehmet. (1994). Türk Dillerinin Sözlükleri ve Türk Sözlükçülüğü, Uygulamalı Dilbilim Açısından Türkçenin Görünümü, Ankara: Dil Derneği Yayınları.
Türkçe Sözlük, TDK Yayınları, Ankara 2005.
USTA, Halil İbrahim, (2006) Türkçe Sözlük Hazırlamada Yöntem Sorunları, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 46, 223-24.
UZUN, Leyla, (1999). 1945’ten Bu Yana Türkçe Sözlükler, Kebikeç, Sayı 7-8.
UZUN, N. E. (2003), “Modern Dilbilim Bulguları Işığında Türkçe Sözlüğe Bir Bakış”, Dil ve Edebiyatı Araştırmaları Sempozyumu 2003.
ÜLGEN, Gülten, (1998). Kavram Geliştirme, Pegema Yayıncılık, Ankara.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com