Buradasınız

HALK ANLATILARINDA KAHRAMANIN KİMLİĞİNİ GİZLEMESİ

CONCEALING OF HERO’S IDENTITY IN FOLK NARRATIVE

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1165
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
One can follow narrative types which appear in oral culture from mythologic texts, tales, legends, epopes, folktales. Starting with a motif within these forms, “concealing of the identity” motif was discussed in this study. Transforming mythlogically, disguising wisely, hiding intentions to deceive take place in epopee texts. Concealing the identity takes place more wisely in folk tales as they are products of a more mature era. Hero disguises as he comes back home after a long time. In legends changing clothes as for disguising takes place in anecdotes told for saints legende. Saints are believed to transform with their fantastic powers. They also live like Shamans as transformed. There are plenty of stories in which a lot of saints in Anatolia including Hodja Ahmet Yesevi disguised in animal form. As to tales, a variety of disguises and magical transforming take place.
Abstract (Original Language): 
Sözlü kültür içinde yer alan anlatı türleri mitolojik metinlerden, masallara, efsanelere, destanlara ve halk hikâyelerine dek takip edilebilir. Bu türler içinde bir motif üzerinden hareket edilip “kimliğin gizlenmesi” motifi ele alınmıştır. Mitolojik bir biçimde dönüşüm, akılcı bir yöntemle kılık değitirme ve aldatmak için niyet gizlemler destan metinlerinde yer alır. Halk hikâyeleri daha yerleşik bir dönemin ürünü olduğu için kimlik gizleme akılcı bir yöntemle uygulanır. Aradan geçen uzun zaman diliminden sonra evine dönen kahramanın kılık değiştirmesi söz konusudur. Efsanelerde ise don değiştirme erenler/veliler için anlatılan menkıbelerde görülür. Erenlerin olağanüstü özellikleri ile dönüştürlerine inanılır. Onlar da tıpkı Şamanlar gibi dönümüş yaşarlar. Hoca Ahmet Yesevi’den başlayarak Anadolu’daki pek çok ermiş kişi, çeşitli hayvanların donuna girdiklerin dair anlatmalar bulunmaktadır. Masallarda ise çeşitli şekillerde kılık değiştirmeler ve büyüsel dönüşümler görülür.
1271-1285

REFERENCES

References: 

AÇA, Mehmet (2002), Kazak Türklerinin Destanları ve Destan Geleneği, Kömen Yay., Konya.
ALANGU, Tahir (1983), Türk Folkloru El Kitabı, Adam Yay., Ġstanbul.
ALPTEKĠN, Ali Berat, (1997), Halk Hikâyelerinin Motif Yapısı, Akçağ Yay., Ankara.
_______, (1999), Hikâye Araştırmaları 1 Kirmanşah Hikâyesi, Akçağ Yay., Ankara.
BANARLI, Nihat Sami, (1987), Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, MEB Yay., Ġstanbul, I. cilt.
BORATAV, Pertev Naili, (1984), Köroğlu Destanı, Adam Yay., Ġstanbul.
BORATAV, Pertev Naili, 1992), Zaman Zaman içinde, Adam Yay., Ġstanbul.
ÇOBANOĞLU, Özkul, (2001), Türk Dünyası Ortak edebiyatı Türk Dünyası Edebiyat Tarihi, Atatürk Kültür Merkezi BaĢkanlığı Yay., Cilt 1. Ankara.
DĠLEK, Ġbrahim, (2002), Altay Destanları I, TDK Yay., Ankara.
DURSUN, Aysun, (2008), Keloğlan Masallarınnı Tespiti ve Tasnifi, (Muğla Üniversitesi YayımlanmamıĢ Yüksek Lisanas Tezi), Muğla.
EBERHATD, W, P.Naili Boratav, (1953), Typen türkischer Volksmärchen, Wiesbaden.
EKĠCĠ, Metin, (2004), Türk Dünyasında Köroğlu (İlk Kol), İnceleme ve Metinler, Akçağ Yay., Ankara.
ELÇĠN, ġükrü Murat, (1949), Kerem İle Aslı Hikâyesi, MEB Yay., Ankara.
ERGĠN, Muharrem, (1997), Dede Korkut Kitabı I Giriş-Metin-Faksimile, 4. bs., TDK Yay., Ankara.
ERÖZ, Mehmet, (1990), Türkiye’de Alevilik ve Bektaşilik, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara.
KÖKSAL, Hasan (1984), Battalnâmelerde Tip ve Motif Yapısı, Kültür ve Turizm Bak. Yay., Ankara.
KÖPÜRÜLÜ, M. Fuad, (1993), Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, 8. bs., Diyanet ĠĢleri BaĢkanlığı Yay.,
1284 M. Naci ÖNAL
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 5/1 Winter 2010
Ankara. GÖLPINARLI, Abdulbaki, (1985), Menakıb-ı Hacı bektaş- Veli Vilayet-Nâme, Ġnkılap Kitapevi, Ġstanbul.
GÖKALP, Ziya, (1977), Türk Töresi, Ġnkilâp ve Aka Yay., Ġstanbul.
GÖKYAY, Orhan ġaik, (2000), Dedem Korkudun Kitabı, MEB Yay., Ġstanbul.
GÜZEL, Abdurrahman, (1999), Abdal Musa Velayetnamesi, TTK Yay., Ankara.
POSPELOV, Gennadiy N., (1984), Edebiyat Bilimi 1, (çev. Yılmaz Onay), Bilim ve Sanat Yay., Ankara.
PROPP, Vladimir, (2001), Masalın Biçimbilimi, (çev. Mehmet Rıfat- Sema Rıfat), 2. bs., Om Kuram Yay., Ġstanbul.
REĠCHL, Karl, (2002), Türk Boylarının Destanları (Gelenekler, Şekilleri, şiir Yapısı), (çev. Metin Ekici), TDK Yay., Ankara.
SAKAOĞLU, Saim, (1980), Anadolu-Türk Efsanelerinde Taş Kesilme Motifi ve Bu Efsanelerin Tip Kataloğu, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara.
SELÇUK, Ali, (2004), Tahtacılar Mersin Tahtacıları Üzerine Bir Araştırma, Yeditepe Yay., Ġstanbul.
SEYĠDOĞLU, Bilge, (2009), “Yeraltı Dünyası,” Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitü Dergisi, S.39, 201-210.
ÖRNEK, Sedat Veyis, (1995), 100 Soruda İlklerde Din, Büyü, sanat, Efsane 3.bs., Gerçek Yay., Ġstanbul.
NASKALĠ, Emine Gürsoy, (1999), Altay Destanı Maaday Kara, YKY, Ġstanbul.
THOPSEN, Stith, (1958), Motif Index of Folk Literature, Blooming & London,
Türkçe Sözlük, (2005), 10. bs., TDK Yay., Ankara.
TÜRKMEN, Fikret, (1998), Tahir ile Zühre, 2.bs. AKM Yay., Ankara.
ÜLKEN, Hilmi Ziya, (1983), İslam Felsefesi Eski Yunan’dan Çağdaş Düşünceye Doğru, 3.bs., Ülken Yay., Ġstanbul.
Halk Anlatılarında Kahramanın… 1285
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 5/1 Winter 2010
YILDIZ, Naciye, (1995), Manas Destanı (W. Radloff) ve Kırgız Kültürü İle ilgili Tespit ve Tahliller, TDK Yay., Ankara.
YURDATAP, Selâmi Münir, (1969), Şah İsmail, Ġstanbul.
YÜCE, Kemal, (1987), Saltuknâme’de Tarihî, Dinî ve Efsanevî Unsurlar, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara.
KAYNAK KİŞİLER
DAVUT, Osman, 1943 (Fıntına Mare)BaĢpınar/Dobruca doğumlu, 4 yıl okumuĢ, mesleği çoban, dedesinden duymuĢ.
KARADAĞ, Nuray, 1943 Faralya köyü/Fethiye doğumlu, ilkokul mezunu, ev hanımı. Büyüklerinden dinlemiĢ.
KÖLE, Fethi, 1932 Uzunyurt köyü/Fethiye doğumlu, ilkokul mezunu, çiftçi, büyüklerinden öğrenmiĢ.
ORHAN, YeĢavet, 1927 Yangı köyü/Köyceğiz doğumlu, okur-yazar değil, ev hanımı, büyüklerden dinlemiĢ

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com