Buradasınız

KLÂSİK TÜRK EDEBİYATINDA BİR GÜZELLİK UNSURU OLARAK HÂL/ŞÂME

MOLE/BEAUTY SPOT AS A BEAUTY ELEMENT IN CLASSICAL TURKISH LITERATURE

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1511

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Although the beauty in Classical Turkish Literature is Islamic mysticism origin, the beloved is seen when the human love is point at issue. One of the striking features of the beloved is that she is so beautiful to dazzle. There are some elements like eyebrow, eye, eyelash, hair, forehead and cheek that add beauty to beauty. Mole, which is "hâl" in Persian and "şâme" in Arabic, is among the real beauty elements of the beloved. Classical Turkish poets used many metaphors and figurative elements related to the mole on various parts of the beloved's body with a huge imagination. In the study, metaphors and figurative elements about the shape, color, place and smell of the mole in literary texts were determined and images related to the mole were presented.
Abstract (Original Language): 
Klâsik Türk edebiyatında güzellik, tasavvuf kökenli olmakla birlikte beşerî aşk söz konusu edildiğinde karşımıza sevgili çıkar. Sevgilinin en belirgin özelliklerinden biri, göz kamaştıracak kadar güzel olmasıdır. Onun güzelliğine güzellik katan kaş, göz, kirpik, saç, alın, yanak gibi bazı unsurlar vardır. Farsça karşılığı "hâl", Arapça karşılığı "şâme" olan ben, sevgilinin aslî güzellik unsurları arasındadır. Klâsik Türk şairleri, sevgilinin vücudunun değişik yerlerinde bulunan ben ile ilgili çok sayıda benzetme ve mecaz unsurlarını geniş bir hayal dünyasıyla birlikte kullanmışlardır. Çalışmada, edebî metinlerde söz konusu edilen benin şekli, rengi, konumu ve kokusuyla ilgili kullanılan benzetme ve mecaz unsurları tespit edilmiş, benin etrafında oluşturulan hayaller verilmiştir.
FULL TEXT (PDF): 
177-207

REFERENCES

References: 

AKKUŞ, Metin (1993). Nefî Dîvânı, Ankara: Akçağ Yay.
AKYÜZ, Kenan vd. (1990). Fuzûlî Divanı, Ankara: Akçağ Yay.
AYAN, Hüseyin (1981). Cevrî-Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Divanının Tenkidli Metni, Erzurum: Atatürk Üni. Yay.
AYAN, Hüseyin (1990). Nesimî Divanı, Ankara: Akçağ Yay.
BALTACI, Câhid (1981). Tasavvuf Lügatı, İstanbul: Elif Yay.
BİLKAN, Ali Fuat (1997). Nâbî Dîvânı, İstanbul: MEB Yay.
COŞKUN, Ali Osman (1989). Simkeşzâde Feyzî Divanı-İnceleme-Metin-İndeks, Ankara: GÜSBE Doktora Tezi.
ÇAVUŞOĞLU, Mehmed (1977). Yahyâ Bey Dîvanı, İstanbul: İstanbul Üni. Ed. Fak. Yay.
ÇAVUŞOĞLU, Mehmed (2001). Necatî Bey Divanının Tahlili,
İstanbul: Kitabevi.
DEVELLİOĞLU, Ferit (1986). Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara: Aydın Kitabevi.
DİKMEN, Hamit (1991). Seyyid Vehbî ve Divanının Karşılaştırılmalı Metni, Ankara: AÜSBE Doktora Tezi.
DOĞAN, Muhammed Nur (1997). Şeyhülislâm Es'ad ve Dîvânı,
İstanbul: MEB Yay.
DOĞAN, Muhammed Nur (1997). Şeyhülislâm İshak ve Dîvânı, İstanbul: MEB Yay.
ERGİN, Muharrem (1980). Kadı Burhaneddin Divanı, İstanbul: İstanbul Üni. Ed. Fak. Yay.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 5/3 Summer 2010
Klâsik Türk Edebiyatında Bir Güzellik... 205
ERSOYLU, İ. Halil (1989). Cem Sultan'ın Türkçe Divan'ı, Ankara:
TDK Yav.
ERSOYLU, H. - M. KUTLU, R. ERTEM (1986). "Mektup", Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, İstanbul: Dergâh Yav., C.6, s.231-236.
Evliya Çelebi (1314). Seyahatnâme, İstanbul: Dersaadet.
GÖLPINARLI, Abdülbaki (1972). Nedîm Divanı, İstanbul: İnkılâp ve
Aka Kitabevleri Yav.
HORATA, Osman (1998). Esrâr Dede, Hayatı-Eserleri-Şiir Dünyası ve Dîvânı, Ankara: Kültür Bak. Yav.
İNCE, Adnan (1994). Mîrzâ-zâde Mehmed Sâlim Dîvânı, Tenkitli Basım, Ankara: Yüksek Öğretim Kurulu Matbaası Yay.
İPEKTEN, Haluk (1990). Nâ'ilî Divanı, Ankara: Akçağ Yay.
İSEN, Mustafa (1990). Usûlî Divanı, Ankara: Akçağ Yay.
İSEN, Mustafa - Cemal KURNAZ, (1990). Şeyhî Divanı, Ankara: Akçağ Yay.
KAPLAN, Mahmut (1996). Neşâtî Divanı, İzmir: Akademi Kitabevi.
KAPSAL, Semra - Mustafa KUTLU (1979). "Gubâr", Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, İstanbul: Dergah Yay., C.3, s.373-
374.
KARACAN, Turgut (1991). Bosnalı Alaeddin Sabit, Divan, Sivas: Cumhuriyet Üni. Yay.
KILIÇ, Filiz (2000). Şâhî, Hayatı ve Divanı, Ankara: Kültür Bak.
Yav.
KURNAZ, Cemâl (1987). Hayâlî Bey Dîvânı Tahlili, Ankara: Kültür ve Turizm Bak. Yav.
KÜÇÜK, Sabahattin (1994). Bâkî Dîvânı, Tenkitli Basım, Ankara:
TDK Yav.
MENGİ, Mine (1995). Mesîhî Divanı, Ankara: AKM Yay.
MERMER, Ahmet (1991). Mezâkî, Hayatı, Edebî Kişiliği ve Divanı'nın Tenktidli Metni, Ankara: AKM Yay.
MUTÇALI, Serdar (1995). Arapça-Türkçe Sözlük, İstanbul: Dağarcık Yay.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 5/3 Summer 2010
206 Aysun EYDURAN
OKÇU, Naci (1993). Şeyh Galib (Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri, Şiirlerinin Umûmî Tahlîli ve Divânın Tenkidli Metni),
Ankara: Kültür Bak. Yay.
ONAY, Ahmet Talât (1992). Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar
(hzl. Cemal Kurnaz), Ankara: TDV Yay. ÖZDEMİR, Hikmet (1996). Âdile Sultan Divânı, Ankara: Kültür
Bak. Yay.
PAKALIN, M. Zeki (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri
Sözlüğü, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi. PALA, İskender (1989). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, Ankara:
Kültür Bak. Yay.
REDHOUSE, Sir James W. (1992). Turkish and English Lexicon,
İstanbul: Çağrı Yay.
SCHAEDER,
H
. H. (1993). "Semerkand, Samarkand", İslâm Ansiklopedisi, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi, C.10, s.468-
471.
SEFERCİOĞLU, M.Nejat (1990). Nev'î Dîvânı'nın Tahlîli, Ankara:
Kültür Bak. Yay.
Şemsettin Sâmi (1996). Kâmûsu'l-A'lâm, Ankara: Kaşgar Neşriyat.
TARLAN, Ali Nihad (1945). Hayâlî Bey Divanı, İstanbul: Millî
Eğitim Basımevi.
TARLAN, Ali Nihad (1964). Şeyhî Divanını Tetkik, İstanbul:
Edebiyat Fak. Basımevi.
TARLAN, Ali Nihad (1966). Ahmed Paşa Divanı, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
TARLAN, Ali Nihad (1997). Necati Beg Divanı, İstanbul: MEB Yay.
TOLASA, Harun (1973). Ahmet Paşa'nın Şiir Dünyası, Ankara: Atatürk Üni. Yay.
TULUM, Mertol - M. Ali TANYERI (1977). Nev'î-Divan-Tenkidli
Basım, İstanbul: İstanbul Üni. Edb. Fak. Yay. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977). "Çevgân", İstanbul:
Dergâh Yay., C.2, s.138.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1981). "İ râb", İstanbul:
Dergâh Yay., C.4, s.402.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1986). "Misk", İstanbul: Dergâh Yay., C.6, s.380.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 5/3 Summer 2010
Klâsik Türk Edebiyatında Bir Güzellik. 207
Türk
Dil
i ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1990). "Reyhan", İstanbul: Dergâh Yay., C.7, s.325.
Türk
Dil
i ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1990). "Reyhanî", İstanbul: Dergâh Yay., C.7, s.325.
ULUDAĞ, Süleyman
(1977)
. Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Marifet Yay.
ULUĞTEKİN, Murat (1994). Eski Türk Edebiyatında Satranç ve
Tavla, Ankara: GÜSBE Yüksek Lisans Tezi.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com