Buradasınız

YUKARI KARABAG SORUNU VE TÜRKİYE-ERMENİSTAN İLİŞKİLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

AN ASSESSMENT ON UPPER KARABAKH ISSUE AND TURKEY-ARMENIA RELATIONS

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1972
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The Upper Karabakh issue has been one of the most important issues affecting stability in Caucasia after the fall of Soviets. In Karabakh which is a historical Turkish native country, Armenians were placed as from the Russia of Tsarizm and a region where the Armenians have a high population was created within the Azerbaijan lands. This field which is a mountainous region located in the upper parts of Karabakh is called Upper Karabakh or Nagorno- Karabakh. Due to the activities of Armenians settling in the region, conflicts started to happen as of the 19th Century and when came to 20th Century, these conflicts confronted us as a serious issue. During the fall of Soviets that have continued the population policies of the Russia of Tsarizm, the conflicts in Azerbaijan lands awaked again. In Upper Karabakh issue, Turkey has been seen as an important actor that would affect the process because of its historical and cultural bonds with Azerbaijan and also being a border neighbour to the region. While its military intervention in the region was discussed at the process when conflicts were experienced, Turkey has followed a more cautious policy and made efforts for solving the problem through peaceful ways at an international platform. Turkey, which is among the countries first recognizing the independencies of Azerbaijan and Armenia, has given importance to the Upper Karabakh issue in its relations with these countries. Being on the side of Azerbaijan, Turkey has closed the border of Armenia as a sanction. Within this scope, the relations started with Armenia were broken in a short time. And the steps taken towards normalizing the relations recently didn't give any positive results due to the historical problems with Armenia and the continuation of occupancy in Azerbaijan lands.
Abstract (Original Language): 
Yukarı Karabağ sorunu, Sovyetlerin çöküşünden sonra Kafkasya'daki istikrarı etkileyen sorunların başında yer almaktadır. Tarihi bir Türk yurdu olan Karabağ'a Çarlık Rusyası döneminden itibaren Ermeniler yerleştirilerek Azerbaycan toprakları içinde Ermenilerin yoğunlukta olduğu bir bölge oluşturulmuştur. Karabağ'ın üst kısımlarındaki dağlık bir yer olan bu bölge; Yukarı Karabağ veya Dağlık Karabağ olarak adlandırılmaktadır. Bölgeye yerleşen Ermenilerin faaliyetleri nedeniyle 19. yüzyıldan itibaren çatışmalar yaşanmaya başlamış, 20. asırda ise bu çatışmalar ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkmıştır. Çarlık Rusyası'nın nüfus politikalarını devam ettiren Sovyetlerin çöküşü sırasında Azerbaycan topraklarındaki çatışmalar tekrar canlanmıştır. Yukarı Karabağ meselesinde Türkiye hem Azerbaycan ile olan tarihi ve kültürel bağları hem de bölgeye sınır komşusu olması nedeniyle sürece etki edecek önemli bir aktör olarak görülmüştür. Çatışmaların yaşandığı süreçte bölgeye askeri müdahalesi tartışılırken Türkiye, temkinli bir politika izleyerek sorunun uluslararası platformda barışçı yollardan çözülmesi için çalışmıştır. Azerbaycan ve Ermenistan'ın bağımsızlıklarını ilk tanıyan ülkeler arasında olan Türkiye, bu ülkelerle olan ilişkilerinde Yukarı Karabağ meselesini önemsemiştir. Azerbaycan tarafının yanında yer alan Türkiye, bir yaptırım olarak Ermenistan sınırını kapatmıştır. Bu çerçevede Ermenistan ile başlayan ilişkiler uzun sürmeden kesilmiştir. Son dönemde ilişkilerin normalleşmesi yolunda atılan adımlar da Ermenistan ile olan tarihi sorunlar ve Azerbaycan topraklarındaki işgalin devam etmesi nedeniyle olumlu bir netice vermemiştir.
1139-1154

REFERENCES

References: 

ALPARGU, M. "Güvenlik Boyutunda Türkiye Azerbaycan İlişkileri" Stratejik Araştırmalar Dergisi, Sayı 3, Ankara 2004.
ABDULLAYEV, C., "Uluslararası Hukuk Çerçevesinde Hazar'ın Statüsü ve Doğal Kaynakların İşletilmesi Sorunu", Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 48, Sayı 4, Ankara 1999.
ABDULLAYEV, C., "Azerbaycan'da Anayasallaşma Süreci ve Benimsenen Sistemin Niteliği", Avrasya Dosyası, Cilt 7, Sayı 1, Ankara 2001.
ASLANLI, A., "Tarihte ve Günümüzde Karabağ Sorunu", Avrasya Dosyası, Cilt 7, Sayı 1, Ankara
2001.
BATUR N.,"Muttalibov İstifa Etti", Milliyet, 07.03 1992. BATUR N., "Karabağ'da Ermeni Stratejisi", Milliyet, 11.05.1992. BAŞLAMIŞ, C. ,"Karabağ Temel Sorun", Milliyet, 30.01.1990. BAŞLAMIŞ C., "Bakü'den İmdat Çağrısı", Milliyet, 10.05. 1992. BAŞLAMIŞ, C. , Karabağ Sorununa Çözüm Sinyali", Milliyet, 20. 05. 2005. BATUR, N., "Karabağ'da Ermeni Stratejisi", Milliyet, 11.05. 1992.
BAYKARA, H., "Kafkasya'da Ermenilerin Durumu ve Ermenistan'a Sessizce İlhak Edilen Azerbaycan Toprakları", Türk Kültürü, Sayı 84, Ankara 1969.
CAFEROĞLU, A.,"Sovyet İdaresindeki Esir Milletler", Türk Kültürü, Sayı 21, Ankara 1964.
CAFERSOY, N, Elçibey Dönemi Azerbaycan Dış Politikası, Asam Yay., Ankara 2001.
CAFERSOY, N.,"Bağımsızlığın Onuncu Yılında Azerbaycan-Rusya İlişkileri", Avrasya Dosyası, C.7, S.1, Ankara 2001.
CAFERSOY,N.,"Azerbaycan'da 20 Ocak 1990 Bakü Katliamı",
http://www.turksam.org/tr/yazilar.asp?kat=5&yazi=1157, 18 Ocak 2007.
DUGİN, A., Rus Jeopolitiği Avrasyacı Yaklaşım, Çev.: Vügar İmanov, Küre Yay., İstanbul
2003.
ERGAN, U., "Erivan'dan İlk Sürpriz Çekilme İşareti", Hürriyet, 12.05.2005.
GASIMOV, M., "Azerbaycan Cumhuriyeti", Türkler, Cilt 19, Yeni Türkiye Yay., Ankara 2002.
GÖMEÇ, S., Türk Cumhuriyetleri ve Toplulukları Tarihi, Akçağ Yay., Ankara 1999.
HASANLI, C., Azerbaycan Tarihi, Azerbaycan Kültür Derneği Yay., Ankara 1998.
HENZE, P. B. " Ulusal İç Muhalefetin Görünümü ve Yarattığı Sorunlar", S. Ender Wimbush, Sovyet Müslümanları, Çev.: Yuluğ Tekin Kurat, Yeni Forum Yayınları, Ankara 1988
HÜSEYİNLİ, G., "Azerbaycan'da Siyasal Partiler ve Siyasal İlişkiler", Avrasya Dosyası, Cilt 7, Sayı 1, Ankara 2001.
İŞYAR, Ö. G., Sovyet-Rus Dış Politikaları ve Karabağ Sorunu, Alfa Yayınları, Bursa 2004.
KANBOLAT, H., "20 Ocak Olayları: Azerbaycan'ın Bağımsızlık Mücadelesinde Son Kilometre Taşı" http://www.asam.org.tr/tr/yyazdir.asp?ID=1374&kat1=&kat2=2, (23 Ocak 2007).
KANTARCI, Ş., "Amerikalı Bir Uzmanın Gözüyle Türkiye Ermenistan İlişkileri" http: //www .turksam.org .tr, (22.03.2005).
KİLİ, S., "Azerbaycan, Batı, Sovyet Rusya ve Türkiye" Cumhuriyet, 01.03.1990.
KURAT, A.N., Rusya Tarihi, TTK Yay., Ankara 1999.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 6/1 Winter 2011
Yukarı Karabağ Sorunu ve Türkiye-Ermenistan İlişkileri Üzerine
1153
MATUSZEWSKİ, D. C. "İmparatorluklar, Uluslar, Sınırlar", Ed.: S. Ender Wimbush, Sovyet
Müslümanları, Çev.: Yuluğ Tekin Kurat, Yeni Forum Yayınları, Ankara 1988. NESİBLİ, N., "Azerbaycan'ın Milli Kimlik Sorunu", Avrasya Dosyası, Cilt 7, Sayı 1, Ankara
2001.
OK, N., "Yeni Azerbaycan Cumhuriyeti Kurulurken", Türk Dünyası Tarih Dergisi, Sayı 62,
İstanbul 1992.
PANFİLOVA, V., "Erivan Müttefiksiz Kaldı", Radikal, 12.02.2005.
SARAY, M., "Azeri Türkleri", Türk Dünyası Araştırmaları, Sayı 29, İstanbul 1984.
SARINAY Y. vd., Osmanlı Belgelerinde Karabağ, Başbakanlık Arşivi Yay., İstanbul 2009.
SEFEROV, R. "Sovyet Dönemi ve Bağımsızlık Sonrası Azerbaycan Nüfusunun Etnik Yapısındaki Değişimler", Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı 17, Konya 2005.
Serdari-Niyâ, S. "Karabağ ez Sâl-ı 1923 tâ 1988", Varlık, www.varliq.com, (ET:22.12.2010).
SHAFFER, B., Sınırlar ve Kardeşler, Çevr.: Ali Gara, Vüsal Kerimov, Bilgi Ünv. Yay., İstanbul
2008.
SOYSAL, M. "Azerbaycan'ın 70 Yıllık Dramı" Türkiye Gazetesi, 24 Ocak 1990.
TAŞKIRAN, C., "Karabağ'da Son Durum", Yeni Türkiye, C. 3, S. 16, Ankara, 1997.
TEBRİZLİ, M.N., Azerbaycan Davası, Türk Kültür Ocağı Yay., İstanbul 1946.
TEZEL, İ. Y., "Azerbaycan'da Devlet Başkanlığı Seçimlerinde Yarış Hızlanıyor" Azerbaycan Türk Kültür Dergisi, Sayı 347, Ankara 2003.
WİMBUSH, S. E., Sovyet Müslümanları, Çev. Yuluğ Tekin Kurat, Yeni Forum Yay., Ankara
1988.
YALÇIN, A., "Türk Halklarında Milli Uyanış", Avrasya Etüdleri, Cilt 1, Sayı 4, Ankara 1995.
YALÇINKAYA, A., Kafkasya'da Siyasi Gelişmeler, Lalezar Yay., Ankara 2006.
YAVUZ, C. , "Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün Ermenistan Ziyareti Ermeni Lobisinin Zaferi mi?", www.turksam.org, (04.09.2011).
YINANÇ, B. " Nahçıvan'a Ermeni Saldırısı, Milliyet, 08.05 1992.
ZİNİN, Y. N. - Maleshenko, A.V.,"Azerbaijan", Central Asia and the Caucasus After the Soviet
Union, Florida 1994.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com