Buradasınız

NÜKTE VE NÜKTENİN ARACI OLAN EDEBÎ SANATLAR

WITTICISM AND LITERARY ARTS AS A VEHICLE OF WITTICISM

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.2647

Keywords (Original Language):

Abstract (2. Language): 
Divan poetry is based on saying and the importance of saying. That is why, Divan poetry has aimed to produce language in the most effective and metaphorical way. The value of saying has been evaluated according to the meaning hidden in it, association and wit. The artistry and the talent of the poet resulted in his accociation with the adjective witty. Therefore, the poet has consulted literary arts in order to be able to achieve the most eloquent and effective expression. Thus, meaning, witticism and mazmun are closely interwoven in Divan poetry. In this article, literary arts that are used to create witticism have been studied following the evaluation of meaning and mazmun in relation to witticism.
Abstract (Original Language): 
Divan şiiri söz ve sözün değeri üzerine kurulmuştur. Bu yüzden divan şairi, sözü en veciz ve en etkili bir şekilde söyleme çabası içinde olmuştur. Sözün değeri, içinde barındırdığı anlam zenginliğinde, çağrışımda, nüktede aranmıştır. Şairlik yeteneği de nükteci, nükteden anlayan, nükte bilen vb. vasıflarla değerlendirilmiştir. Dolayısıyla şair en güzel ve etkileyici ifadeyi bulmak için edebî sanatlara başvurmuştur. Bu yüzden divan şiirinde mana, mazmun ve nükte iç içe geçmiş şekilde karşımıza çıkmaktadır. Bu yazıda mana ve mazmunun nükte ile ilgisi kısaca ele alındıktan sonra nüktenin aracı olan edebî sanatlar örneklerle değerlendirilmiştir.
163-182

REFERENCES

References: 

AK, CoĢkun (2001) Bağdatlı Rûhî Divanı, C.I-II, Uludağ Üniversitesi Basımevi, Bursa
AKKUġ, Metin (1993) Nef„î Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara
AKSOYAK Ġsmail Hakkı (2006) Ahmed-i Yesevî‟nin Üsküplü Bir Takipçisi Üsküplü Atâ,
Tuhfetü‟l-Uşşâk, Bizim Büro Yayınları, Ankara
AKYÜZ Kenan, vd. (1990) Fuzulî Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara
ANDREWS G.Walter (2009) Şiirin Sesi Toplumun Şarkısı, ĠletiĢim Yayınları, Ġstanbul
BĠLKAN Ali Fuat (1997) Nâbî Divânı, MEB Yayınları, Ġstanbul
BĠLKAN Ali Fuat (1998) Nâbî Hikmet-Şair-Tarih, Akçağ Yayınları, Ankara
BĠLKAN Ali Fuat (2000) Türk Edebiyatında Mu‟ammâ, Akçağ Yayınları, Ankara
BĠLKAN Ali Fuat (2007) Nâbî Hayatı Sanatı Eserleri, Akçağ Yayınları, Ankara
COġKUN Menderes (2007) Sözün Büyüsü Edebî Sanatlar, Dergâh Yayınları, Ġstanbul
COġKUN Menderes (2011) “Klasik Türk ġairinin Poetikası Üzerine”, Bilig, KıĢ, Sayı:56, s.57-80.
ÇAĞIN ġerife (2007) Bir Hiciv Ustası Şair Eşref, Dergâh Yayınları, Ġstanbul
ÇETĠNKAYA Ülkü (2011) “Divan ġiirinden Örneklerle Mübalağa Sanatının Mizahla ĠliĢkisi”,
Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of
Turkish or Turkic, Volume 6/2 Spring 2011, p. 39-74.
ÇAVUġOĞLU Mehmed, M. Ali Tanyeri (1981), Hayretî Divanı, Ġstanbul Ünv. Edebiyat Fak.
Yayınları, Ġstanbul
ÇAVUġOĞLU Mehmed, M. Ali Tanyeri (1989) Üsküplü İshak Çelebi Divanı, Mimar Sinan Ünv.
Yayınları, Ġstanbul
ÇAVUġOĞLU Mehmed (1977), Yahya Bey Divanı, Ġstanbul Ünv. Edebiyat Fak. Yayınları,
Ġstanbul
ÇAVUġOĞLU Mehmed (1999) “16.Yüyılda Divan Edebiyatı: Divan Edebiyatında ġiir Kavramı”,
Osmanlı Divan Şiiri Üzerine Metinler (Haz. Mehmet Kalpaklı), YKY, Ġstanbul
ÇAVUġOĞLU Mehmet (2003) Divanlar Arasında, Kitabevi Yayınları, Ġstanbul
DĠLÇĠN Cem (2005) Örneklerle Türk Şiir Bilgisi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara
ERGUN Saadeddin Nüzhet (1935) Bakî Hayatı ve Şiirleri, Suhulet Kitap Yurdu, Bozkurt Matbaası,
Ġstanbul
ERÜNSAL Ġsmail (1983) The Life and works of Taci-zade Ca„fer Çelebi: with critical edition of
his Divan. Ġstanbul: ĠÜEF Üniversitesi,
HORATA Osman (1988) “Ses, Anlam Bütünlüğü ve Gazel-i Tecnisler”, Doğu Akdeniz Ünv. Türk
Dili ve Edebiyatı Dergisi, Sayı:1, s.65-75.
Hüseyin Kazım Kadri (1943a) Türk Lügati, 3.cilt, Cumhuriyet Matbaası, Ġstanbul
Hüseyin Kazım Kadri (1943b) Türk Lügati, 4.cilt, Cumhuriyet Matbaası, Ġstanbul
ĠSEN Mustafa, vd. (2009) Eski Türk Edebiyatı El Kitabı, Grafiker Yayınları, Ankara
KAHRAMANOĞLU Kemal (2006) Divan Şiiri Değişen Dünyada Kaybolmuş Paradigma, Çizgi
Kitabevi, Konya
Nükte ve Nüktenin Aracı Olan Edebî Sanatlar 181
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 6/4 Fall 2011
KAM Ömer Ferit (2008) Divan Şiirinin Dünyasına Giriş Âsâr-ı Edebiyye Tedkîkâtı, (Haz. Halil
Çeltik), BirleĢik Yayınları, Ankara
KOCAKAPLAN Ġsa (2007) Açıklamalı Edebî Sanatlar, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, Ġstanbul
KOÇ Turan (2009) İslam Estetiği, ĠSAM Yayınları, Ġstanbul
KORTANTAMER Tunca (ty) Eski Türk Edebiyatı Makaleler, Kültür Bakanlığı, e-kitap,
http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-20270/h/eskiturkedebiyati.pdf
KURNAZ Cemal (2007) Osmanlı Şair Okulu, BirleĢik Yayınları, Ankara
KÜÇÜK Sabahattin (1994) Bâkî Divânı (Tenkitli Basım), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara
KÜLEKÇĠ Numan (1995) Açıklamalar ve Örneklerle Edebî Sanatlar, Akçağ Yayınları, Ankara
LEVEND Agâh Sırrı (1984) Divan Edebiyatı Kelimeler ve Remizler Mazmunlar ve Mefhumlar,
Enderun Kitabevi, Ġstanbul
LEVEND Agâh Sırrı (2008) Türk Edebiyatı Tarihi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara
MACĠT Muhsin (1994) Nedîm Divanı, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi,
Ankara
MENGĠ Mine (1995) Mesihî Divanı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara
MENGĠ Mine (2000a) “Divan ġairinin Dilindeki Edebiyat Terimleri”, Divan Şiiri Yazıları, Akçağ
Yayınları, Ankara
MENGĠ Mine (2000b) “Divan ġiir Dilindeki Mana, Mazmun, Nükte Kelimeleri Üzerine Bir
Değerlendirme”, Divan Şiiri Yazıları, Akçağ Yayınları, Ankara
MERMER Ahmet, Neslihan Koç Keskin (2005) Eski Türk Edebiyatı Terimler Sözlüğü, Akçağ
Yayınları, Ankara
MUM Cafer (2004) Halepli Edîb Divanı (İnceleme-Tenkitli Metin-Cinaslar Sözlüğü), Hacettepe
Üniversitesi, Doktora Tezi, Ankara
OKUYUCU Cihan (2006) Divan Edebiyatı Estetiği, LM Yayınları, Ġstanbul
ONAY Ahmet Talat (2007) Açıklamalı Divan Şiiri Sözlüğü, (Haz. Cemal Kurnaz), BirleĢik
Yayınları, Ankara
ÖZTEKĠN Özge (1997) Rasih Divanı, Hacettepe Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, Ankara
ÖZTOPRAK Nihat (2000) “Halk ve Divan ġiirinde Cinas Sanatının KarĢılaĢtırılması Üzerine Bir
Deneme”, Türk Kültürü Ġncelemeleri, Ġstanbul, s.155-174.
PALA Ġskender (1995) Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, Akçağ Yayınları, Ankara
PALA Ġskender (1999) “Mazmunun Mazmunu”, Osmanlı Divan Şiiri Üzerine Metinler (haz.
Mehmet Kalpaklı), Yapı Kredi Yayınları, Ġstanbul, s.399-402.
PARLATIR Ġsmail (2009) Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, Yargı Yayınları, Ankara
SARAÇ M. A.Yekta (2006) Osmanlı‟nın Şiiri, 3F Yayınları, Ġstanbul
ġENTÜRK, Ahmet Atilla (1995) Klasik Osmanlı Edebiyatı Tiplerinden Rakib‟e Dair, Enderun
Kitabevi, Ġstanbul
Tahir‟ül- Mevlevî (1994) Ebebiyat Lügatı, (Haz.Kemal Edip Kürkçüoğlu), Enderun Kitabevi,
Ġstanbul
182 Hüseyin GÖNEL
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 6/4 Fall 2011
TARLAN A. Nihad (1963), Necati Beg Divânı, MEB Yayınları, Ġstanbul
TARLAN A. Nihat (1967) Zatî Divanı, 1.Cilt, Ġstanbul Ünv. Edebiyat Fak. Yayınları, Ġstanbul
TARLAN A. Nihat (1992) Hayâlî Bey Divânı, Akçağ Yay. Ankara
TARLAN Ali Nihat (1966) Ahmet Paşa Divanı, MEB Yay. Ġstanbul
TULUM A. Mertol - M. Ali Tanyeri (1977) Nev`î Divanı, Ġstanbul Ünv. Edebiyat Fak. Yayınları,
Ġstanbul
Türkçe Sözlük (2005) Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara
UÇAR ġahin (1995) Varlığın Mânâ ve Mazmunu, Ġz Yayıncılık, Ġstanbul
UYSAL R. Selçuk (2010) Belegat ve Edebî Sanatlar Lügati, Doğu Kitabevi, Ġstanbul
ÜNVER Ġsmail (1991) “Övgü ve Yergi ġairi Nef‟î”, Ölümünün Üçyüzellinci Yılında Nef‟î, Atatürk
Kültür Merkezi Yayınları, Ankara.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com