Buradasınız

İŞLEVSEL DİLBİLGİSİ ÇERÇEVESİNDE KIRGIZCADA ETTİRGENLİĞİN İŞLEVSEL-ANLAMSAL ALANI

FUNCTIONAL-SEMANTIC FIELD IN KYRGYZ WITHIN THE FRAMEWORK OF FUNCTIONAL GRAMMAR

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4434
Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
In functional grammar, all the linguistic units of language that is defined as communication medium, and the relation between those units are analyzed and described by their function. In functional analysis, it is essential to be flexible and comprehensive by considering each language’s uniqueness rather than starting analysis with general description rules. It is observed that ongoing discussions on the definitions and examples regarding causativeness are sourced by predefined constraining description rules. General rules regarding causativeness for a particular language may cause conflicts in defining causative structures in another language. Therefore, in analysis of a text which is reflecting characteristics of a language, it is considered more relevant to make factual evaluations in line with the characteristics of each text rather than referring predefined rules. In linguistic analysis based on morphologic approach, it is observed that characteristic aspects of causative structures are evaluated as the rules determining scope and borders of causativeness. Constraining aspects regarding causativeness cause presence of examples which do not exactly coincide with predefined causativeness criteria along with challenges in analysis in the Kyrgyz language or in analysis between relative languages such as Kyrgyz and Turkish. It is observed that the structures explaining causativeness are built by morphologic, lexicological and analytic methods. Not only such kind of morphological examples but also lexical and analytical ones can be in seen in the Kyrgyz language. In this study, the objective is to construct a functional semantic field as an abstract imagination in line with “meaning to form” approach in linguistic for causativeness concepts in Kyrgyz.
Abstract (Original Language): 
İşlevsel dilbilgisinde, bir iletişim aracı olarak tanımlanan dilin tüm birimleri ve bu birimler arasındaki ilişkileri, üstlendikleri işlevlere göre çözümlenir ve betimlenir. İşlevsel çözümlemede genel betimleme kurallarından yola çıkmak yerine, her dilin farklı özellikler taşıdığı göz önünde bulundurularak, esnek ve kapsayıcı olmak temel özelliktir. Ettirgenliğe yönelik tanım ve örneklendirmelerdeki tartışıla gelen sorunların da, önceden belirlenmiş kısıtlayıcı betimleme kurallarından kaynaklandığı görülmektedir. Belirli bir dildeki ettirgenliğe yönelik yargılar, başka bir dildeki ettirgen yapıların tanımlanmasında çelişkilerin doğmasına neden olmaktadır. Dolayısıyla, bir dilin özelliklerini yansıtan metinlere yönelik çözümlemelerde, önceden belirlenmiş kurallar yerine, metindeki özellikler doğrultusunda somut tespitler yapılmasının daha uygun olacağı düşünülmektedir. Biçimsel yaklaşım çerçevesinde yapılmış olan dilbilgisi çalışmalarında ettirgen yapıların genel karakterini belirleyen özelliklerin, aynı zamanda ettirgenliğin kapsam ve sınırlarını oluşturan kurallar olarak da değerlendirildiği görülmektedir. Ettirgenliğe yönelik bu kısıtlayıcı kurallar, bir dil içerisinde ya da Kırgızca ve Türkçe gibi akraba diller arasında ettirgenlik ölçütlerine uymayan örneklerin ortaya çıkmasına ve çözümlemede güçlük yaşanmasına neden olmaktadır. Ettirgenliği ifade eden yapıların, her dilin tipolojik özelliklerine göre biçimsel, sözcüksel veya çözümlemeli yöntemlerle oluşturulduğu görülmektedir. Kırgızcada biçimsel yapıların yanı sıra, sözcüksel ve çözümlemeli ettirgen yapılar da bulunmaktadır. Bu çalışmada Kırgızcadaki ettirgenlik kavramını yansıtan dil birimlerinin, işlevsel dilbilgisinin ‘anlamdan biçime’ yöntemi çerçevesinde, soyut bir tasarım olarak düşünebileceğimiz İşlevsel-Anlamsal Alan’ı oluşturulmaya çalışılacaktır.
2241-2256

REFERENCES

References: 

ABDİYEV Taalaybek (2009). Konstruktsii s Kauzativnımi Glagolami v Kirgizskom Yazıke, Bişkek: Bilim, s:56, 66-70.
ARAT R. Rahmeti (1955).Türkçede Kelime ve Eklerin Yapısı. Ankara:Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, S:IV, s.399.
BONDARKO V. Aleksandr (1984). Funktsionalnaya Grammatika, Leningrad:Nauka, s.5.
BUBRİH D.V.(1955). İstoriçeskaya Morfologiya FinskogoYazıka,Leningrad:Nauk, s.136.
COMRİE Bernard (1989).Language Universals and Linguistic Tipology, Chicago: The University of Chicago Press, s.165.
DEMİRCAN Ömer (2003). Türk Dilinde Çatı, İstanbul: Papatya yay.,1. Basım.
DERBİŞEVA Zamira (2003).Funktsionalno-Semantiçeskoye Polye v Kırgızkom i Russkom Yazıke,Bişkek: Kırgızsko-Rossiyskiy Slavyanskiy Universitet.Drevnetyurkskiy Slovar,(1969).Leningrad: Nauka, s. 231, 233, 246, 502, 512, 584.
2256 Bilge Kağan SELÇUK
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/1 Winter 2013
HATİPOĞLU Vecihe (1974).Türkçedeki Eklerin Kökeni,Ankara:Türk Dili Dil ve Edebiyat
Dergisi XXIX, S:268, s. 331-340.
KERİMOĞLU Caner (2009). Türkiye Türkçesinde Ettirgenlik, Ankara: Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume:4/8, s.1734, 1745.
Kırgız Tilinin Sözdügü (2010).Bişkek: Avrasya Press.
KORKMAZ Zeynep (1996). Türkiye Türkçesinde Fiil Çatısı Üzerine Görüşler, Ankara: Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, s.162.
KUDAYBERGENOV Sarıbay (1959). Kırgız Tilindegi Mamile Kategoriyası, Frunze:Kırgız SSRİlimder Akademiyası, s.42,43.
KUDAYBERGENOV Sarıbay ve ORUZBAYEVA Bübüyna (1964). Kırgız Tilinin Grammatikası. Frunze: Okuu-Pedagogika, s.190-193.
KUZNETSOV İ. Petro (1985).Glagol tur-(tar-) i ponuditelnıy Zalog, Baku: SovyetskayaTyurkologiya, S:6, s.36-41.
KUZNETSOV İ. Petro (1992).İnvariantniye Znaçeniya i Proishojdeniya Tyurkskih Zalogovıh Form, Baku: Sovyetskaya Tyurkologiya, S:2, s.82-90.
LEMMENS Maarten (1989). Lexical Perspectives on Transitivity and Ergativity, Amsterdam/Philadelphia: Jhon Benjamins Publishing Company,166, s.49-50.
MUSAOĞLU Mehman (2003). Türkçenin İşlevsel Dilbilgisi ve Metin Kompozisyonu, Ankara: Dil Dergisi, S:120, s.22-40.
ORUZBAYEVA Bübüyna(2000). Söz Kuramı,Bişkek: Mektep, s.294-297.
ROUNDS H. Carol (2009). Hungarian, An Essential Grammar, London,New York:Routledge, s.49.
SEGINBAYEVA Burul (2006). Kırgız cana Türk Tilindegi Etiş Söz Türkümünün Struktura-Funktsionaldık Salıştırması, Kırgız Uluttuk İlimder Akademiyası Til İlimi İnstitutu, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Bişkek.
SHİBATANİ Masayoshi (2001).The Grammar of Causation and İnterpersonal Manipulation,Amsterdam, Philadelphia: Jhon Benjamins Publishing Company, 48, s.2.
TUNA, Osman Nedim (1986). Türkçede Transitive-Causative ‘Geçişli-Ettirgen’ Fiiller veBunlarla İlgili Morfoloji ve Öğretim Meselelerinin Çözümü, Ankara: Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, C. 24,-25, s. 381-428.
YÜCEL Bilal (1999). Türkiye Türkçesinde Fiil Çatıları, Türk Gramerinin SorunlarıToplantısı II, Türk Dil Kurumu Yayınları:718, s.156-201.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com