Buradasınız

MEKÂN POETİKASI BAĞLAMINDA ÂŞIK KAHVEHANELERİ VE ÂŞIK ÜZERİNDE KİMİ FONKSİYONLARI

MINSTREL COFFEEHOUSES IN THE CONTEXT OF PLACE POETIC AND THEIR FUNCTIONS ON MINSTREL

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3786
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
A literary ecole or pleasure holds its extension in the basis of its own progress, evolution and metamorphosis process. This case is valid not only in the formation and expansion of literary movements, but also in the philosophical and sociological ones. Systematization, determination of the rules or formations of a manifesto are only possible in a stable place. Once the space that involves a style, an ecole or a pleasure formed or maintained in is analyzed, all kinds of episteme can be obtained regarding the formations of those. As a literary tradition, minstrel style, the available data on which is hypothetical, strengthened itself through depending on coffeehouse extension and completed its systematization with this extension. A space bears the inspiration source of literary, intellectual or artistic movements via its organization, controllership, and maintainability missions even it makes curative impact with its some peculiarities. The coffeehouses have become the extensions that keep all of the acts relating to minstrel tradition to transfer it into the next period since the day it appeared. These extensions, which are literary schools in which the minstrels flourished, a performance place as a hierarchy and status symptom among the minstrels, a doctrine center that offers proficiency from the point of artistic way, have durability and conveyer mission peculiarities. Besides, these extensions both give information about the past while supporting the tradition. Therefore, minstrel style literary tradition can’t be considered apart from coffeehouses. In this study, the effect of space on style was examined, a short history of coffeehouses was briefly explained and certain functions of coffeehouses upon minstrels were discussed, and finally the importance of coffeehouses in the tradition was highlighted.
Abstract (Original Language): 
Edebî bir ekolün veya zevkin gelişim, değişim ve başkalaşım sürecinin temelinde her yönüyle onun uzamı vardır. Bu durum sadece edebî değil felsefi veya sosyolojik akımların oluşumunda ve yayılımında da böyledir. Sistemleşme, kural belirleme veya bir manifesto oluşturma ancak sabit bir yer ile mümkündür. Bir tarzın, ekolün veya zevkin temellendiği veya sürdürüldüğü mekân incelendikçe o oluşuma dair her türlü episteme elde edilebilir. Âşık tarzı edebiyat geleneği gibi verileri havada olan bir sözlü kültürün ayağının yere basması kahvehane uzamını temele almasıyla mümkün olmuş ve sistemleşmesini bu uzamla tamamlamıştır. Bir mekân, sahip olduğu düzenleyicilik, denetleyicilik, sürdürülebilirlik gibi kimi misyonları ile edebî, fikrî veya sanatsal bir ekolün/akımın inspraition kaynağını barındırır hatta kimi özellikleri ile sağaltıcı bir etki de yapar. Ortaya çıktığı günden beri kahvehaneler, âşıklık geleneğine ait her türlü edimi bir sonraki dönemlere aktarmak üzere saklayan uzamlar olmuşlardır. Âşıkların yetiştiği birer edebi mektep, âşıklar arasında hiyerarşi ve statü göstergesi olan birer icra mekanı, sanatsal açıdan yeterlilik sunan birer doktrin merkezi ve tüm bu özellikleri ile sürerlilik ve taşıyıcılık özelliği olan bu uzamlar, bir taraftan geleneği ayakta tutarken diğer taraftan da geçmiş hakkında bilgi verirler. Bu nedenle âşık tarzı edebiyat geleneği kahvehaneden ayrı düşünülemez. Bu çalışmada mekânın tarz üzerindeki etkisi üzerinde durulmuş, kahvehanenin kısa bir geçmişi hatırlatılarak âşıklar üzerindeki kimi fonksiyonları tartışılmış, kahvehanenin gelenek içerisindeki önemine vurgu yapılmıştır.
881-889

REFERENCES

References: 

AÇIKGÖZ, Namık (1999). Kahvename, Ankara: Akçağ Yay.
AKSEL, Malik (1964). “Kahve, Kahvehaneler”, Türk Folklor Araştırmaları, 16 (9) S.185: 3589-3591.
AMOS, Ben Dan (2006). “Şartlar ve Çevre İçinde Folklorun Bir Tanımına Doğru”. (Çev. Metin Ekici). Halk Biliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 1, (Yay. Haz. M. Öcal Oğuz vd.). Ankara: Geleneksel Yay.: 37-57.
BACHELARD, Gaston (2008). Uzamın Poetikası, (Çev. Alp Tümertekin), İstanbul: İthaki Yay.
BAUMAN, Richard (2009). “Tür, Performans ve Metinlerarasılığın Üretimi”. (Çev. Işıl Altun, Red. Yeliz Özay). Halk Biliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 3, (Yay. Haz. M. Öcal Oğuz vd.). Ankara: Geleneksel Yay.: 249-259.
ÇOBANOĞLU, Özkul (2007). Âşık Tarzı Edebiyat Geleneği ve İstanbul, İstanbul: 3F Yay.
ÇOBANOĞLU, Özkul (2008). Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş, Ankara: Akçağ Yay.
D’OHSSON, M. De (ty). XVIII. Yüzyıl Türkiyesinde Örf ve Adetler, Tercüman 1000 Temel Eser, (Çev. Zerhan Yüksel). İstanbul: Kervan Kitapçılık.
DUNDES, Alan (2006). “Doku, Metin ve Konteks”, (Çev. Metin Ekici). Halk Biliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 1. (Yay. Haz. M. Öcal Oğuz vd.), Ankara: Geleneksel Yay.: 58-77.
DÜZGÜN, Dilaver (2005). Erzurum’da Kahvehaneler ve Âşık Kahvehanesi Geleneği, Ankara: Aktif Yay.
DÜZGÜN, Dilaver (2011). “Âşık Kahvehanesinin Fonksiyonlarındaki Gelişim ve Değişimin Geleneğe Etkileri”. Somut Olmayan Kültürel Miras Yaşayan Aşık Sanatı Uluslararası Sempozyum Bildirileri, (Haz. M. Öcal Oğuz, Selcan Gürçayır), Ankara: Grafiker Yay.: 249-258.
ELLUL, Jacques (2012). Sözün Düşüşü, (Çev. Hüsamettin Arslan). İstanbul: Paradigma Yay.
GONSHAGİR, Aladin (1999). “Safeviler’den Günümüze İran’da Kahve ve Kahvehaneler”, Doğuda Kahve ve Kahvehaneler, (Ed. Helene Desmet Gregoire, François Georgeon). (Çev. Meltem Atik, Esra Özdoğan), İstanbul: Yapı Kredi Yay.
HATTOX, Ralph S. (1996). Kahve ve Kahvehaneler Bir Toplumsal İçeceğin Yakındoğu’daki Kökeni, (Çev. Nurettin Elhüseyni). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
HEİSE, Ulla (2001). Kahve ve Kahvehane, (Çev. Mustafa Tüzel), Ankara: Dost Kitabevi Yay.
Mekân Poetikası Bağlamında Âşık Kahvehaneleri ve Âşık Üzerinde Kimi Fonksiyonları 889
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/1 Winter 2013
İPEKTEN, Haluk (1996). Divan Edebiyatında Edebî Muhitler, İstanbul: MEB Yay.
KORKMAZ, Ramazan (2007). “Romanda Mekanın Poetiği”, Edebiyat ve Dil Yazıları Mustafa İsen’e Armağan, (Ed. Ayşenur Külahlıoğlı İslam, Süer Eker), Ankara: Grafiker Yay.
KÖPRÜLÜ, Fuat (2004). Edebiyat Araştırmaları 1, Ankara: Akçağ Yayınları.
ONG, Walter J. (2003). Sözlü ve Yazılı Kültür, (Çev. Sema Postacıoğlu Banon), İstanbul: Metis Yay.
ÖZDEMİR, Nebi (2011). “Aşıklık Geleneği ve Medya”. Somut Olmayan Kültürel Miras Yaşayan Aşık Sanatı Uluslararası Sempozyum Bildirileri. (Haz. M. Öcal Oğuz, Selcan Gürçayır). Ankara: Grafiker Yay.: 23-42.
SARAÇGİL, Ayşe (1999). “Kahvenin İstanbul’a Girişi 16. ve 17. Yüzyıllar”, Doğuda Kahve ve Kahvehaneler, (Çev. Meltem Atik, Esra Özdoğan), (Ed. Helene Desmet Gregoire, François Georgeon), İstanbul: Yapı Kredi Yay.
TAŞLIOVA, Şeref (1976). “Kars ve Çevresinde Sazla Sesle Söylenen Âşık Makamlarının İsimleri”, Uluslararası Folklor ve Halk Edebiyatı Semineri Bildirileri, 27-29 Ekim Konya, Ankara: Güven Matbaası: 136-142.
YILDIRIM, Dursun (1998). “Orta Asya Bozkırlarından Urumuneli’ne Türk Sözlü Şiir Sanatının Yayılması Üzerine”, Türk Bitiği. Ankara: Akçağ Yay.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com