Buradasınız

MUSİKİŞİNAS BİR DİVAN ŞAİRİ: HIZIRAĞAZÂDE SAʽÎD BEY

A MUSICIAN DİVAN POET: HIZIRAĞAZÂDE SAʽÎD BEY

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4587
Author Name
Abstract (2. Language): 
In nineteenth century, divan poem did not educate a groundbraking poet like it has been educated in the past centuries. Due to the fact that it started to replicate itself. In this century, poets who adopted local style made poems tasteless. Also Encümen-i Şuara poets did not reach the revelation which they targeted. Hızırağazâde Saʽîd Bey is a musikişinas poet who educated in Enderun in the first half of this century. The aim of this study is to publicize him to the scientists. There is not any extensive study done about him. This study contains five parts in its content. In the first part name of the poet, his family, his periphery is given. In the second part his life is investigated in detail. Third and fourth parts mention about his education and the religious order which he related to. In the fifth part literary character of the poet is evaluated. Sixth part mentions about his work. In terms of this, Hızırağazâde Saʽîd Bey is coming from a muskişinas family. His father is Mehmed Arif Ağa and his grandfather is Hızır Ağa. He served in Enderun especially in food store ward for a long time. After a while Saʽîd Bey promoted to as a sergeant. After his çerag, he took part in many different state services. With the help of his services he obtained “hacegan” appellation. He died in 1252/1837. He knew Arabic and Persian as he can teach. He was famous with his wonderful voice and success in playing violin. Although there is no absolute record, he wrote poems which close to Rumi. He wrote poems which close to Nedim-Vasıf and in local style. He found himself a part in tezkires of this period and was famous. His fame was resulted from some of his poems which composed. His divan has almost five manuscripts and three prints.
Abstract (Original Language): 
Divan şiiri 19. yüzyılda geçmiş yüzyıllarda olduğu gibi çığır açıcı bir şair yetiştirememiş ve kendini tekrarlamaya başlamıştır. Bu yüzyılda mahallî üslubu benimseyen şairler şiiri zevksizliğe sürüklemiş, Encümen-i Şuara şairleri de hedefledikleri yeniliğe ulaşamamışlardır. Hızırağazâde Saʽîd Bey bu yüzyılın ilk yarısında Enderun’da yetişmiş musikişinas bir şairdir. Bu çalışmanın amacı hakkında kapsamlı bir çalışma yapılmayan şairi bilim çevrelerine tanıtmaktır. Beş bölümden oluşan bu çalışmanın birinci bölümünde şairin adı, ailesi, muhiti; ikinci bölümünde ise hayatı ayrıntılı olarak incelenmiştir. Üçüncü ve dördüncü bölümlerde şairin gördüğü öğrenim ile bağlı olduğu tarikat hakkında bilgi verilmiştir. Beşinci bölümde şairin edebi şahsiyeti değerlendirilmiş, altıncı bölümde ise şairin eserine değinilmiştir. Buna göre musikişinas bir aileden gelen Hızırağazâde Saʽîd Bey’in babası Mehmed Arif Ağa, dedesi Hızır Ağa’dır. Enderun’da kiler koğuşunda uzun süre hizmet eden ve çavuşluğa kadar yükselen Saʽîd Bey, saraydan çerag edildikten sonra çeşitli devlet hizmetlerinde bulunarak “hacegan” rütbesine layık görülmüştür. 1252/1837’de ölmüştür. Arapça ve Farsçayı öğretecek derecede bilen şair, sesinin güzelliği ve keman çalmadaki ustalığıyla tanınmıştır. Mevlevî olduğuna dair kesin bir kayıt olmasa da Mevleviliğe meyli olduğunu düşündürecek şiirler yazmıştır. Nedim-Vasıf çizgisinde mahallî üslupla kaleme aldığı şiirlerin bestelenenleri sayesinde büyük bir şöhret kazanmış ve dönemin tezkirelerinde kendine yer bulmuştur. Şairin Divan’ının tespit edilebilen dört yazma nüshası ve üç matbu nüshası bulunmaktadır.
671-684

REFERENCES

References: 

ALİ RIZA BEY, Eski Zamanlarda İstanbul Hayatı, (Haz. Ali Şükrü Çoruk) Kitabevi, İstanbul 2011
BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ, A.MKT 235/96 BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ, BEO 761/57074 BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ, BEO 803/60189 BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ, C.ML 14552 BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ, HAT 1538/34 BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ, HAT 1601/37 BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ, HAT 1269/49172 BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ, TSMAE.D 00129
Turkish Studies
International
Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/4 Spring 2013
Musikişinas Bir Divan Şairi: Hızırağazade Sac id Bey 703
CEYLAN Ömür, Ozan Yılmaz, Hazana Sürgün Bahar-Keçecizade İzzet Molla ve Divan-ı Bahar-ı Efkar, Sahaflar Kitap Sarayı, İstanbul 2005
ERDOĞAN Kenan "SEL id Paşa'nın Divanına göre 19. Yüzyıl Divan Şiirinde Görülen Bazı Değişimler", Türkiyyat Araştırmaları Dergisi, s. 9 (2001) 83-106
FAHRİ Asım, İstanbul'un 100 Cadde ve Sokağı, İBB Kültür AŞ Yayınları, İstanbul 2010
FAİK REŞÂD, "İzah", Hazine-i Fünun, 15 Şubat 1311
GİBB Wilkinson, Osmanlı Şiir Tarihi,(Haz. Ali Çavuşoğlu) Akçağ Yayınları, Ankara 1999, C.4
GÜNTEKİN, Mehmet, "Hızır Ağa" Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi,
C.1, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul: 2008
GÜNTEKİN Mehmet, "Haşim Bey", Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, C.4, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul
GÜREL Rahşan, Enderunlu Vâsıf Divanı, Kitabevi Yayınları, İstanbul
HAFIZ HIZIR İLYAS AĞA, Osmanlı Sarayında Gündelik Hayat, (Haz. Ali Şükrü Çoruk), Kitabevi, İstanbul 2011
HIZIRAĞAZADE SAİD, Divan-ı Hızırağazâde Sa'îd Bey, Bab-ı Seraskeri Matbaası, İstanbul 1257
HIZIRAĞAZADE SAİD, Divan-ı Hızırağazâde Sa'îd, Matbaa-i Amire, İstanbul 1281 HIZIRAĞAZADE SAİD, Divan-ı Hızırağazâde Sa'îd, Kafesçi Sokağında Küşad Olunan Matbaa,
İstanbul 1289
HORATA Osman, "Tarihi Gelişim", Eski Türk Edebiyatı El Kitabı, Grafiker Yayınları, Ankara
2002, s. 55-170
İNAL Mahmud Kemal, Son Asır Türk Şairleri, C. 7, MEB Yayınları, İstanbul 1969
ODABAŞI Mihrican, Tuhfe-i Naili Metin ve Muhteva I.Cilt S. 234-467, Basılmamış Yüksek
Lisans Tezi, Sivas 2009
ÖZCAN Nuri, "Hızır Ağa" Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.7, TDV Yayınları ÖZTUNA Yılmaz, "Mehmed Ağa", Türk Musikisi Ansiklopedisi, C.2, MEB Yayınları, Ankara:
1974
RAMİZPAŞAZADE İZZET, "Mukaddime" Divan-ı Hızırağazade Said Bey, Bab-ı Seraskeri Matbaası, İstanbul 1257
SARIKAYA Orhan, Tezkirecilik Geleneği İçerisinde Fatin Tezkiresi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2007
SÜREYYA Mehmet, Sicill-i Osmanî, (Haz. Seyit Ali Kahraman), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1996, C.5,
TAHİR Mehmet, Osmanlı Müellifleri, Matbaa-i Amire, İstanbul 1333, C 2
TAHİR Mehmet, Müntehabât-ı Mesâri ve Ebyât, Necm-i İstikbal Matbaası, 1328
TAYYARZÂDE ATA, "Mukaddime", Hızırağazâde Divançesi, Matbaa-i Amire İstanbul 1281,
TAYYARZÂDE Ata, Osmanlı Saray Tarihi, (Haz. Mehmet Arslan), Kitabevi Yayınları İstanbul
2010, C.5
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/4 Spring 2013
704
Muhammed DUMAN
TRT Nota Arşivi, TRT, http:/trtnotaarşivi.com.tr, (ET: 02.03.2013)
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, C. 7, Dergah Yayınları, İstanbul, s. 425
UZUNÇARŞILI İsmail Hakkı, Osmanlı Devleti'nin Saray Teşkilatı, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1988
ÜNVER, İsmail, "XIX. Yüzyıl Divan Şiiri", Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya
Fakültesi Dergisi, s.1 (1988)

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com