ALI ŞİR NEVAYI
IN SPEECH OF HIS CONTEMPORARIES
Journal Name:
- Turkish Studies
Key Words:
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author | Faculty of Author |
|---|---|---|
Abstract (2. Language):
Ali Şir
Neva
i who is one of the most important person of Turkish Literature, is a big literary man who made a major contribution to development of Turkish language and literature. Having affected myriad of poets in East and West Turkishness, Ali Şir Nevayî is also one of rare people who has deserved a well reputation throuhgout his life.
Chagatay Turkish has been interest of West Turkishness especially after Ali Şir Nevayî and dictionaries were prepared from East Turkish to West Turkish, even translations were made. These dictionaries prepared for understanding Ali Şir Nevayî is a sign of his affect exceeding the borders of his country as well as his being effective in his area. In this respect, many people of classical literature took as an example Ali Şir Nevayî, wrote naziras.
Significant works were done about Ali Şir Nevayî in areas of literature and language. However, the words to say have not ended yet about him. In this study, Ali Şir Nevayî is evaluated from the point of his contemporaries. We think that determining Ali Şir Nevayî's position by the perspective of his contemporaries will lead us more realistic results with regards to his and his works importance.
In classical literature, Tezkires (collections of biographies) which inform about lives of leading and having good reputation people, are important works setting lihgt to times in the point of literature and culture history. Tezkires adducing from biographies of poets and their poems, can be assumed correspond to poets anthology in modern literature and also function as literary critique. Tezkires, in the meantime, are the closest witnersses of the period which they handle. Therefore, tezkires and works like memories genres has been source of our study.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Türk Edebiyatı dünyasının en önemli şahsiyetlerinden biri olan Ali
Şir Nevayî, Türk dilinin ve edebiyatının gelişmesinde çok önemli
katkıları olan büyük bir ediptir. Kendisinden sonra Doğu ve Batı
Türklüğü olmak üzere pek çok şair üzerinde etkiler bırakmış olan Ali Şir
Nevayî, hayatta olduğu süre içinde de hak ettiği şöhreti yakalamış olan
ender şahsiyetlerden biridir.
Çağatay Türkçesi bilhassa Ali Şir Nevayî'den sonra Batı
Türklüğünün ilgisini çekmiş ve Doğu Türkçesinden Batı Türkçesine
sözlükler hazırlanmış hatta aktarmalar yapılmıştır. Nevayî'yi anlamak
üzere düzenlenmiş olan bu sözlükler, onun kendi sahasında etkili
olmasına ilaveten ülkesinin sınırlarını aşan etkisi olduğunun
göstergesidir. B u meyanda klasik edebiyatın pek çok şahsiyeti Nevayî'yi
örnek almış, şiirlerine nazireler yazmıştır.
Ali Şir Nevayî hakkında bugüne kadar dil ve edebiyat alanlarında
olmak üzere kayda değer sayıda çalışmalar yapılmıştır. Buna rağmen
hakkında söylenecekler nihayet bulmamıştır. B u çalışmada da Ali Şir
Nevayî, çağdaşlarının gözünden ve dilinden değerlendirilecektir.
Nevayî'nin çağdaşlarının gözündeki konumunu/mertebesini tespit
etmenin, onun ve eserlerinin taşıdığı değer bakımından bizi daha
realistik neticelere götüreceği düşüncesindeyiz.
Klasik edebiyatta toplumun önde gelen simalarının, alanında
şöhret sahibi olmuş kimselerin hayatları hakkında bilgi veren tezkireler,
edebiyat ve kültür tarihi bakımından da zamana ışık tutan önemli
eserlerdir. Şairlerin hayatları hakkında kısa biyografiler ve şiirlerinden
örnekler veren tezkireler, modern edebiyatın şairler antolojisi karşılığı
sayılabilecekleri gibi edebî tenkit fonksiyonunu da gerçekleştiren
eserlerdir. Tezkireler aynı zamanda konu edindikleri dönemin en yakın
ağızdan tanığıdır. Bu sebeple çalışmamıza, dönemin tezkire ve hatırat
türündeki eserleri kaynaklık etmiştir.
FULL TEXT (PDF):
- 9