Buradasınız

TÜRK-İSLAM SANATINDA TESBİH ÜZERİNE NOTLAR

NOTES ON THE ART OF TURKISH-ISLAMIC PRAYER BEADS

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7257

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
There are very few studies on the art of prayer beads production in the literature in Turkish-Islamic Art History. The prayer beads have merely been a material cultural item related with Islam in history. They have always been used within the belief systems in terms of worshipping. It is claimed that the prayer beads were first used in India in Hinduism belief system. Later on, they became widespread in Asia with Hinduism, and traveled to Europe over Middle East. Prayer beads were used in Christianity by the Catholic and Orthodox members of the church. However, when the term “prayer beads” is mentioned, the first belief system to be remembered is Islam. In this context, the subject “Turkish Prayer Beads” is in a privileged status. When the literature is scanned about Turkish Prayer Beads, it is observed that studies on prayer beads are very few. In this study, general information and assessments will be performed based on the existing studies in the literature. The history of the Turkish Prayer Beads will be dealt with, and the types of materials that are used in prayer beads production, and the techniques in the production of them will be explained.
Abstract (Original Language): 
Türk-İslam sanatı tarihi içinde tesbih sanatı ile ilgili literatürde oldukça az araştırma bulunmaktadır. Tesbih her zaman her inanç sistemi içinde ibadet bağlamında kullanılmıştır. Uluslararası literatürde tesbihin psikolojik tedavilerdeki etkisinin incelenmesi boyutunda bilimsel araştırmalar bulunmaktadır Tesbihin tarihçesi söz konusu olduğunda bir ipe dizilmiş boncuk taneleri olarak düşünürsek tarihinin çok eskilere dayandığını söylemek hiç de zor değildir. İlk kullanıldığı yer olarak Hindistan ve Hinduizm gösterilmektedir. Sonrasında Budizm ile Asya’da kullanılmış ve Ortadoğu üzerinden de Avrupa’ya kadar yayılım göstermiştir. Hristiyanlık içinde hem Katolik hem de Ortodoks kilise mensupları tarafından kullanılmıştır. Tesbih hemen hemen tüm dünya dinlerinin kullandığı bir ibadet aracı olmuş ise de İslamiyet ile özdeşleşen kimliği sonucunda Türk-İslam dünyasında nam salan bir sanat halini almıştır. Kullanılan malzeme ne kadar kaliteli ve ayrıcalıklı ise tesbih de o kadar ayrıcalıklı hale gelmiştir. Tesbih denildiğinde ilk akla gelen inanç sistemi yine de İslamiyet olmaktadır. Bu açıdan da Türk tesbih sanatı ayrıcalıklı bir konumdadır. Ancak Türk tesbih sanatı ile ilgili literatür tarandığında çok sayıda araştırma ile karşılaşılmamaktadır. Bu çalışmada var olan literatürden hareketle genel bilgi ve değerlendirmeler yapılmaya çalışılacaktır. Sırasıyla tesbih sanatının geçmişinden söz edilecek, tesbih yapımında kullanılan türlerinden, yapımında kullanılan malzemelerden ve yapım tekniğinden söz edilecektir.
1009
1018

REFERENCES

References: 

DUBİN, L.S. (1987). The history of Beads: From 30,000 BC to the Present. New York: Harry N. Abrams.
DURBAŞ, R. (2010) “Zekâi Şenyurt ile Söyleşi” Türk Tesbih Sanatı. Neziroğlu Koleksiyonu. İstanbul: MAS Matbaacılık. cilt 2. s.5-9.
DURBAŞ, R. (2010) “Metin Karakuş ile Söyleşi” Türk Tesbih Sanatı. Neziroğlu Koleksiyonu. İstanbul: MAS Matbaacılık. cilt 3. s.5-9.
EREN, B. (2014). Günlük Hayatımızda Zikir, Vird ve Tesbihler. İstanbul: Cihan Yayınları.
ERKİLETLİOĞLU, H. (1998). San’âtta ve Maneviyâtta Tesbih. Kayseri: Erciyes Eğitim ve Hizmet Vakfı.
EVANGELINOS, A. (1993). The Kolomboi and Its History. Kolomboi Museum Pablications.
GORBON B. (1980). “Türk Tesbihçilik Sanatı.” Türkiyemiz.Sayı: 31. İstanbul: APA Ofset. s.1-6.
GREER J. M.-C. VAUGHN. (2007). Pagan Prayer Beads: Magic and Meditation with Pagan Rosaries. San Franscisco: Weiser Books.
GÜRSOY, D. (2006). Tespih, Parmak Uçlarındaki Huzur. İstanbul: Oğlak Yayınları.
HAKGÜDEN, M. (1998). “Tesbih”. P Kültür, Sanat ve Antika. Sayı: 9 İstanbul: MAS Matbaacılık. s. 140-149. NUHOĞLU, M.-M. (1995). Türk-İslam Kültüründe Tesbih ve Tesbih Sanatı. Ankara: İlköz Matbaacılık. KUŞOĞLU, M.Z. (1984) “Türk Sanatında Tesbih.” İlgi Dergisi. İstanbul: APA Ofset. s.32-35.
REYHAN, N. (1942). “Tesbih” 7 Gün Dergisi. cilt:19. No: 472. s. 7-11 İstanbul.
SARICI, N. (2008). Dua Taneleri Tesbih. İstanbul: Numune Matbaacılık.
SARICI, N. (2013). Mehmet Çebi Koleksiyonu’ndan Zikir Taneleri. İstanbul: MAS Yayınları. TEKİN, H.(2014) Sabırla Selamete Tane Tane … Osmanlı Kültüründe Tesbih ve Hüsnü Dikeçligil Tesbih Koleksiyonu. Kayseri: Orka Yayınevi. ÜLKÜMEN, P. (1969). “Tesbihin Tarihçesi Yapılış Tekniği ve Saray Koleksiyonlarındaki Tesbihler.” Ankara: Türk Etnoğrafya Dergisi. c.12 s.112-122.
YAZICI, N. (1979). “Din ve San’at Açısından Tespih.” Diyanet Dergisi. cilt 18. İstanbul. s.170-185.
WILEY, E.- M.O.SHANNON.(2002). A String and a Prayer: How to Make and Use Prayer Beads. New York: Red Wheel.
4 Bu konu ile ilgili olarak yapılan yayınlardan biri Uri Wernik tarafından “The use of prayer beads in
Psychotherapy” isimli makaledir (2009: 359-368).Makalede
1018 Kemal Hakan TEKİN
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 9/10 Fall 2014
WINSTON K., (2008). Bead One, Pray Too: A Guide to Making and Using Prayer Beads, New York: Church Publishing, Inc.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com