Buradasınız

Anasayfa » Content

KARAMANLICA ESERLERDE ĐSLÂM ĐNANCIYLA ĐLGĐLĐ TERĐMLER

ISLAMIC TERMINOLOGY IN KARAMANIAN WORKS

Journal Name:

  • Türkiyat Mecmuası

Publication Year:

  • 2012

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Turkish speaking Orthodox Christian people who lived in Anatolia called Karamanian or Karamanlides and their language Karamanlidika or Karamanli Turkish.The first written works of Karamanian people who had lived in Anatolia since XIIIth century were first found in XVth century. Since that time, hundreds of Karamanian texts, mostly religious remained till present day. Even though they lived together with Muslim Turks in peace and they supported the National Struggle in the Turkish War of Independence, they were excepted as a part of Greek society because of their religion. Due to the Treaty of Lausanne, Karamanian people were subject to the Greek-Turkish population exchange together with the other Greek people in Anatolia. Karamanian people tried to publish literary works in their new homeland but they could not succeed. Thus, Karamanian literature came to the end at the beginning of the XXth century. In this work, 6 Karamanian works with religious content written in Greek script in different periods are examined: Angeliaforoz, Gennadios Đtikatnamesi, Gülizar-ı Đman-ı Mesihi, Đspat-ı Mesihiye, Yeñi Hazne and Psaltirion. First of all, Islamic terminology of these works are listed alphabetically and then they were examined according to their phonetical and morphological properities. Under each entry, the related sentences from the original works are provided. In the conclusion section, the reasons behind the use of Islamic terms in Karamanian works are discussed.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Anadolu’da Türkçe konusan ve Grek harfleri ile Türkçe yazan Ortodoks Hristiyanlara Karamanlı; bunların konustukları dile de Karamanlıca denmektedir. XIII. yüzyıldan beri varlıkları bilinen Karamanlıların ilk yazılı metinlerine XV. yüzyılda rastlanmıstır. Bu tarihten itibaren yayımlanmıs olan daha çok dinî nitelikteki yüzlerce Karamanlıca eser günümüze kadar ulasmıstır. Yüzyıllarca Anadolu’da Müslüman Türklerle yan yana ve barıs içinde yasamıs olan Karamanlılar, Kurtulus Savası döneminde genellikle Millî Mücadele taraftarı bir tutum sergilemis olmalarına rağmen dinlerinden dolayı Rum milletinden sayılmıslar ve Lozan Barıs Antlasmasının ilgili maddesi gereği diğer Rumlarla birlikte nüfus mübadelesine tabi tutularak Yunanistan’a göç ettirilmislerdir. Karamanlılar, bu yeni vatanlarında da gazete ve dergi çıkararak yahut da kitap yayımlayarak yazılı eserler vermeye çalısmıslar; ancak bu çabalarında muvaffak olamamıslardır. Nihayet Karaman edebiyatı XX. yüzyılın baslarından itibaren fiilen son bulmustur. Bu çalısma için Grek alfabesiyle çesitli dönemlerde yazılmıs dinî muhtevalı Karamanlıca altı eser taranmıstır: Angeliaforoz, Gennadios Đtikatnamesi, Gülizar-ı Đman-ı Mesihi, Đspat-ı Mesihiye, Yeñi Hazne ve Psaltirion. Bu eserlerde geçen Đslâmî terimler, öncelikle fonetik ve morfolojik açıdan incelenmistir. Daha sonra bu terimler madde bası yapılarak alfabetik sıraya konmus, terimlerin metinlerde geçen anlamları verilmistir. Madde baslarının altına da taranan eserlerden ilgili terimin geçtiği örnek cümleler eklenmistir. Metindeki tüm terimlerin toplu olarak görülebilmesi için bu terimlerinin tamamının yer aldığı bir tabloya da yer verilmistir. Sonuç bölümünde ise Karamanlıca kitaplarda Đslâmî terimlerin kullanılma nedenleri tartısılmıstır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-karamanlica-eserlerde-dslam-dnanciyla-dlgdld-terdmler.pdf
  • 2
39
62
  • Turkish

REFERENCES

References: 

AĞCA, Ferruh, 2010, “Grek Harfli Karamanlı Türkçesi Metinlerinde –DXr
Bildirme Ekinin Farklı Bir Fonksiyonu Üzerine”, Türkbilig Türkoloji
Arastırmaları Dergisi, 19, s. 76-86.
AĞCA, Ferruh, 1999, Karamanlı Türkçesi’nde Sekil Bilgisi, (Erciyes
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamıs Yüksek Lisans Tezi),
Kayseri.
Angeliaforoz, 1872, A/1-12, s.1-48, Matbaa-yı Aramian, Đstanbul.
ANHEGGER, Robert, 1984, “Karamanlı Türkçesi”, Tarih ve Toplum, 4, s. 242.
ANZERLĐOĞLU, Yonca, 2003, Karamanlı Ortodoks Türkler, Đstanbul.
24 Karamanlıların Grek alfabesini kullanmaları meselesindeki görüsümüz ise sudur: Türkler
Đslâmiyetle tanısıp yeni bir kültür sahasına girdiklerinde alfabelerini de o kültürün alfabesiyle
değistirmislerdir. Bu değisiklikte halkın tercihleri değil; okur yazar, yani aydın kesimin tercihi
önemli rol oynamıstır. Çünkü halkın çoğu zaten okuma yazma bilmemektedir. Aynı sekilde
çoğunluğunun Türk olduğunu düsündüğümüz Karamanlılar da yeni bir kültür sahasına
girdiklerinde o kültürün alfabesini benimsemislerdir. Bu benimseyiste de, Müslüman Türklerde
olduğu gibi, okur yazar kesimin tercihi belirleyici olmustur. Zira Karamanlıların da çoğu okur
yazar değildir. Zaten Karamanlıca kitapların özellikle dinî konuları ele alanları okunmak için
değil, dinlemek veya vaaz etmek isteyen papazlara kaynak olmak amacıyla kaleme alınmıstır. Bu
yüzden Karamanlıca kitaplarda hitap cümlelerine çok yer verilmistir. Hatta kitapların ilk
cümleleri genellikle hitap cümleleriyle baslamaktadır.
60
Türkiyat Mecmuası, C.22/Güz, 2012
ANZERLĐOĞLU, Yonca, 2009, “Tarihî Verilerle Karamanlı Ortodoks
Türkler”, Hacı Bektas Velî Dergisi, 51, s. 171-188.
B. I., 1803, Gülizar-ı Đman-ı Mesihi, Patrikhane Basmahanesi, Đstanbul.
BALTA, Evangelia, 1990, “Karamanlıca Kitapların Önsözleri”, (Çev. Herkül
Milas), Tarih ve Toplum, 74, s. 18-20.
BAYKARA, Tuncer, 1986, “Batı Anadolu’daki Rum Nüfusunun XIX.
Yüzyıldaki Durumu Yeni Yunan Göçleri ve Yerli Hıristiyanların
Yunanlılastırılması”, Üçüncü Askerî Tarih Semineri, s. 428-439.
BAYKURT, Cami, 1932, Osmanlı Ülkesinde Hristiyan Türkler, Sanayiinefise
Matbaası, Đstanbul.
BERKOL, Bülent, 1986, “133 Yıl Önce Yayımlanan Yunan Harfleri ile Türkçe
(Karamanlıca) Bir “Robinson Crusoe” Çevirisi”. Sosyoloji Konferansları
Dergisi, (http://www.iudergi.com/tr/index.php/iktisatsosyoloji), (E.T.
25.11.2011), 21, s. 135-1158.
BTS: Büyük Türkçe Sözlük, (http://tdkterim.gov.tr/bts/), (E.T. 25.11.2011).
CAHEN, Claude, 2000, Osmanlılardan Önce Anadolu, (Çev. Erol Üyepazarcı),
Đstanbul.
DEMĐR, Necati, 2008, “Türkiye’de Bulunan Grek Harfli Türkçe Kitabeler ve
Karaman Türklerinin Dili”. VI. Uluslararası Türk Dili Kurultayı 13-18 Ekim,
Ankara.
DEMĐRĐZ, Yıldız, 1990, “Karamanlıca Epigrafyasına Katkı Eskisehir’de
Karamanlıca Bir Mezartası Kitabesi”, Tarih ve Toplum XI/66, s. 36-37.
ECKMANN, János, 1950a, “Anadolu Karamanlı Ağızlarına Ait Arastırmalar I:
Phonetica”, AÜDTCFD, VIII, s. 165-200.
ECKMANN, János, 1950b, “Yunan Harfli Karamanlı Đmlâsı Hakkında”, Türk
Dili ve Tarihi Hakkında Arastırmalar, s. 27-31.
ECKMANN, János, 1988, “Karamanlıca’da Birkaç Gerindium Terkibi”, (Çev.
Müjdat Kayayerli), Türk Kültürü Arastırmaları, XXVI/2, s. 89-94.
ECKMANN, János, 1991, “Karaman Edebiyatı”, (Haz. Halil Açıkgöz), Türk
Dünyası Edebiyatı I, s. 20-38.
ERCĐLASUN, Ahmet B., 2007, “Hititler ve Türk Milleti”, (Haz. Ekrem
Arıkoğlu), Makaleler Dil - Destan - Tarih - Edebiyat, s. 595-599.
ERDAL, Đbrahim, 2005, “Türk Basınına Göre; Ortodoks Türklerin Milli
Mücadeledeki Tutumu”, Ankara Üniversitesi Türk Đnkılâp Tarihi Enstitüsü
Atatürk Yolu Dergisi, 35-36, s. 333-343.
ERGENE, Teoman, 1951, Đstiklâl Harbinde Türk Ortodoksları, Đstanbul.
61
Türkiyat Mecmuası, C.22/Güz, 2012
ERÖZ, Mehmet, 1983, Hıristiyanlasan Türkler, Ankara.
Eski Harfli Türkçe Basma Eserler Bibliografyası 1584-1986 (2001), [CDROM],
Ankara.
EYĐCE, Semavi, 1962, (Review) “Sallaville, Sévérien – Eugéne Dalleggio,
Karamanlidika, Yunan Harfleri ile Türk Dilinde Basılmıs Kitapların Analitik
Bibliyoğrafyası 1, 1584-1850”, Belleten, XVI/102, s. 369-374.
EYĐCE, Semavi, 1975, “Anadolu’da <Karamanlıca> Kitabeler <Grek
Alfabesiyle Türkçe Kitabeler>”, Belleten, XXXIX/153, s. 25-48.
EYĐCE, Semavi, 1980, “Anadolu’da “Karamanlıca” Kitabeler (Grek Harfleriyle
Türkçe Kitabeler) 2”, Belleten, XL/176, s. 683-696.
GÜLER, Ali, 2000, “Yunanistan’da Etnik Gruplar I: Dil Grupları”, Avrasya
Dosyası, s. 12-21.
GÜNGÖR, Harun, 1984, “Karamanlıca (Grek Alfabeli Türkçe) Bir Kitabe”,
Türk Dünyası Arastırmaları, 33, s. 95-101.
GÜNGÖR, Harun, 1989, “Karamanlıca Üç Kitabe”, Türk Dünyası Tarih
Dergisi, III/34, s. 29-31.
HIEROMONAHOS, Neofitos, 1857, Đspat-ı Mesihiye, (Çev. Yoannis
Yorgiadis), A. Popoviç Kumpanya Basmahanesi, Đstanbul.
ĐBAR, Gazanfer, 2010, Anadolulu Hemsehrilerimiz (Karamanlılar ve Yunan
Harfli Türkçe), Đstanbul.
ĐLMĐNSKĐY, Nikolay Đvanoviç, 1880, Predvaritele, noe soobsçenie o tureckom
perevodye izlozeniya vyeri patriarcha Gennadiya Scholariya, Kazan.
KAHYA, Hayrullah, 2003, Grek Harfli Osmanlı Türkçesi Bir Eser: Đspat-ı
Mesihiye Üzerinde Dil Đncelemesi, Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Yayımlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Đstanbul.
KAHYA, Hayrullah, 2008, “Karamanlıca Bir Eser Yeñi Hazne ve Dil
Özellikleri (Đmlâ Özellikleri ve Ses Bilgisi)”, Turkish Studies
www.turkishstudies.net (ET: 17.11.2011), III/6, s. 367-408.
KAHYA, Hayrullah, 2009, “Karamanlıca Bir Zarf-fiil Eki: {-IncAs}”, Turkish
Studies www.turkishstudies.net (ET: 17.11.2011), IV/3, s. 1242-1252.
KARAHAN, Leylâ, 1994, “Anadolu Ağızlarında Kullanılan Bazı Zarf-Fiil
Ekleri”, Türk Kültürü Arastırmaları, XXXII/1-2, s. 205-236.
KILIÇARSLAN, Mustafa-KAHYA, Hayrullah, 2009, “Karamanlıcada i/e
Meselesi”, Uluslararası Sosyal Arastırmalar Dergisi / The Journal Of
International Social Research, II/8, s. 200-211.
62
Türkiyat Mecmuası, C.22/Güz, 2012
MYNAS, Minoïde, 1858, Georges Scholarius surnamme Gennadius Patriarche
de Constantinople, Paris.
OKAY, Cüneyd, 2006, “Eski Harfli Çocuk Dergileri”, Türkiye Arastırmaları
Literatür Dergisi, IV/7, s. 511-518.
ÖZDEM, Ragıp, 1938, “Gennadios’un Đtikatnamesi”, Ülkü, X/60, s. 529-540.
Psaltirion “jΑΒΙj ΠΕΓΑΜΠΕΡΗΝ ΒΕ ΠΑΤΗΣΣΑΧΗΝ ΚΑΙΤΕΣΣΗ
ΚΑΘΙΣΜΑ ΠΡtΤΟΝ”, [b.y.], [t.y.].
SALLAVĐLLE, Sévérien ve Eugéne DALLEGGĐO, 1958, Karamanlidika I:
1584-1850, Atina.
SERTKAYA, Osman Fikri, 2004, “Grek Harfleriyle Yazılmıs Anadolu
Karamanlı Ağzı Metinleri Üzerine, Journal of Turkish Studies / Türklük Bilimi
Arastırmaları, XVIII/2, s. 1-21.
SÜMER, Faruk, 1960, “Anadolu’ya Yalnız Göçebe Türkler Mi Geldi?”,
Belleten, XXIV/96, s. 567-594.
SEHSUVAROĞLU, N. Bedi, 1970, “Kanunî Devrinde Yazılmıs ve Simdiye
Kadar Bilinmeyen Bir Coğrafya Kitabı”, Kanunî Armağanı, s. 213-214.
TEKĐN, Talat, 1997, Tarih Boyunca Türkçenin Yazımı, Đstanbul.
TOGAN, Zeki Velidi, 1946, Umumî Türk Tarihine Giris I (En Eski Devirlerden
16. asra kadar), Đstanbul.
VOLKAN, D. Vamık-ITZKOWITZ, Norman, 2002, Türkler ve Yunanlılar:
Çatısan Komsular, (Çev. Banu Büyükkal), Đstanbul.
Yeñi Hazne, 1795, (Çev. Serafim Yeromonahos), Mihail Glykei Basmacısı,
Venedik.
YORDANOĞLU, Anastas, 1973, Karamanlıca (Rum Harfli Türkçe Metinlere
Toplu Bir Bakıs), (Đstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü
Yayımlanmamıs Mezuniyet Tezi), Đstanbul.
YÜCE, Nuri, 2010, “Karamanlı Türkleri”, Đstanbul Üniversitesi Türk Dili ve
Edebiyatı Dergisi, 42, s. 155-164.
http://tr.wikisource.org/wiki/1923_Türkiye-
Yunanistan_Nüfus_Mübadelesi_Anlasması (E.T.23.11.2011).

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com