Buradasınız

Anasayfa » Content

İSLAM/TÜRK DEVLET VE TOPLUM GELENEĞİNDE RENKLER VE ANLAMLARI

COLOURS AND THEIR MEANINGS IN THE CUSTOMS OF ISLAMIC/TURKISH STATE AND SOCIETY

Journal Name:

  • Türkiyat Mecmuası

Publication Year:

  • 2014

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In all the Islamic and Turkish states and societies, colours have a special significance. When the sources are analyzed, we see that colours, in Islamic and Turkish state traditions, are generally used as symbolic element and are not simply arbitary. Because of being a specific matter and existing in a range of scattered historical sources, this topic, which has a long tradition in Islamic/Turkish state and society, hasn’t been emphasized enough and then only in political meanings. However we see that colours have in places social and intellectual meanings, even used as a communication tool. It is important to clarify this historical tradition because many of our habits about colours today are based on these. So, in this article I touch on the political, social, spiritual and representative meanings of colours in Islamic/Turkish states and socities in the light of the sources.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Birçok İslam ve Türk devletlerinde renkler, politik ve toplumsal bir temsil unsuru olarak kullanılmıştır. Kaynaklar, dikkatle incelendiği zaman görülecektir ki, İslam ve Türk geleneğinde renkler, çoğu zaman keyfi ve rastgele olmanın dışında bilakis devletin ve o devlete bağlı toplumun bir şekilde aidiyet ve sembol unsuru olarak kullanılmıştır. Spesifik bir konu olması ve tarihi kaynaklarda dağınık bulunması sebebiyle, İslam/Türk devlet ve toplumlarında köklü bir geleneği ifade eden bu konu pek incelenmemiş veya yalnızca siyasi anlamları üzerinde durulmuştur. Oysaki İslam/Türk toplumlarında renklerin yeri geldikçe sosyal, dini ve fikri anlamları da olduğunu, bazen bir iletişim aracı olarak, bazen de yas, sevinç, samimiyet duygularını ifade etmek için kullanıldığını, uğur ya da uğursuzluk addedildiğini görmekteyiz. Bugün renklerle ilgili birçok alışkanlıklarımıza da temel teşkil etmesi bakımından bu tarihsel geleneğin aydınlatılması önem taşımaktadır. Bu makalede, kaynaklar ışığında, İslam/Türk devlet ve toplum anlayışında renklerin ifade ettiği siyasi, toplumsal, manevi ve temsili anlamları üzerinde durulacaktır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon turk-devlet-toplum-geleneginde-renkler-anlamlari.pdf
  • 2
133
170
  • Turkish

REFERENCES

References: 

_____________, “Alem”, İslam Ansiklopedisi, C. I, MEB Yayınevi,
Eskişehir, 1997, s. 297-298.
A Spanish Franciscan, Book of The Knowledge, (Published 1st time: Marcos
J. De La Espada, in 1877), (İng. Sir Clements Markham), Hakluyt Society,
London, 1912.
Ahmet Cevdet Paşa, Kısas-ı Enbiya ve Tevarih-i Hulefa,(Sad. A. Arslan) C.
II, Bedir Yayınevi, İstanbul, 1981.
Ahmet Eflakî, Ariflerin Menkıbeleri, C. I-II, (çev. T. Yazıcı), MEB
Yayınevi, İstanbul, 2001.
Aknerli Grigor, Moğol Tarihi, (çev. H. D. Andreasyan), İÜEF Yayınları,
İstanbul, 1954.
Aksarayi, Müsameratü’l Ahbar ve Müsayeratü’l Ahyar, (çev. M. Öztürk),
TTK Yayınevi, Ankara, 2000.
Alaaddin Ata Melik Cüveynî, Tarih-i Cihangüşa, (Çev. M. Öztürk), C. I,
Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1988; İngilizcesi Alâaddin 'Ata-Malik
Juvainî, The History Of The World-Conqueror, (Terc. J. A. Boyle), Harvard
Universty Press, 1958.
Anonim, Baypars Tarihi, (çev. Ş. Yaltkaya), TTK Yayınevi, Ankara, 2000.
Anonim, Moğolların Gizli Tarihi, (çev. A. Temir), TTK Yayınevi, Ankara,
1995.
Âşık Paşazade, Osmanoğulları’nın Tarihi, (Haz. K. Yavuz-M. A. Y. Saraç),
K Kitaplığı, İstanbul, 2003.
BARTHOLD, V. V. Moğol İstilasına Kadar Türkistan, (Haz. H. D. Yıldız),
TTK Yay., Ankara, 1990.
BARTHOLD, W., İslam Medeniyeti Tarihi,(Başlangıç, İzah ve Düzeltmeler
M. Fuad Köprülü), Diyanet Yayınları, Ankara, 1977.
BAYKARA, Tuncer, Türkiye’nin Sosyal ve İktisadi Tarihi (XI-XIV. Yüzyıl),
Ankara, 2000.
BAYRAKTAR, Nesrin, “Kara ve Siyah Renk Adlarının Türkçedeki Kavram
ve Anlam Boyutu Üzerine”, TÖMER Dil Dergisi, Sayı 126, Ekim-Kasım-
Aralık 2004, s. 56-77.
168
Türkiyat Mecmuası, C. 24/Güz, 2014
CAHEN, Claude, Osmanlılardan Önce Anadolu, Tarih Vakfı Yurt Yayınları,
Ankara, 2002.
Comnena, (Komnene), The Alexiad, (Edited and translated by Elizabeth A.
Dawes), London, 1928.
De GROOT, A. H., “Sandjak-ı Sherif”, Encyclopedia of Islam2, vol. IX,
Leiden, 1997, s. 13-15.
DİVİTÇİOĞLU, Sencer, Kök Türkler (Kut, Küç ve Ülüg), Ada Yayınları,
İstanbul, 1987.
Ebu Abdullah Muhammed İbn Battuta Tancî, İbn Battuta Seyahatnâmesi,
(Çev. A. S. Kazancıgil), C. I. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2010.
el-Belazurî, Fütuhu’l Büldan, (çev. M. Fayda), Kültür Bakanlığı Yayınları,
Ankara, 2002.
Firdevsî, Şahnâme, (Çev. N. Lugal), Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2005.
GORDLEVSKI, V, Anadolu Selçuklu Devleti, (çev. A. Yaran), Onur
Yayınları, Ankara, 1988.
GÜNALTAY, Şemseddin, İslam Tarihinin Kaynakları, Tarih ve
Müverrihler, Endülüs Yayınları, İstanbul, 1991.
Hamdullah Mustawfi-i Qazwinî, Ta’rikh-i Guzida, (Trans. E. G. Browne-R.
A. Nicholson), E. J. W. Gibb Memorial, Leiden & London, 1913.
İbn Bibî, el- Hüseyin b. Muhammed b. Ali el-Caferi er-Rugadi, el-
Evâmirü’l-Alâ’iyye fi’l Umuri’l-Ala’iyye, (Selçuknâme), (çev. M. Öztürk), II
Tercüme, TTK Yayınları, Ankara, 2014
İbn Bibî, Selçuknâme, (çev. M. H. Yinanç), (Haz. Refet Yinanç-Ömer
Özkan), Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2010.
İbn Fazlan, İbn Fazlan Seyahatnâmesi, (Haz. R. Şeşen), Bedir Yayınevi,
Ankara, 1975.
İbn Haldun, Mukaddime, (çev. S. Uludağ), C. I, Dergah Yayınları, İstanbul,
1988.
İbnu’l Esir, el-Kamil fi’t Tarih, (çev. Y. Apaydın-A. Özaydın-A. Ağırakça),
C. V, IX,-XII, Bahar Yayınları, İstanbul, 1986-1987.
John of Pian de Carpini, “The Journey (1245-1247)”, Contemporaries of
Marco Polo, (ed. M. Komroff), Liveright Publising Corp., New York, 1937.
169
Türkiyat Mecmuası, C. 24/Güz, 2014
KAFALI, Mustafa, “Türk Kültüründe Renkler” Yörtürk Dergisi (Mart-Nisan
2002), Sayı 42, s. 39-41.
KAFESOĞLU, İbrahim Türk Millî Kültürü, Boğaziçi Yayınları, İstanbul,
1984.
KÖPRÜLÜ, M. Fuad, “Bayrak”, İslam Ansiklopedisi, C. II, MEB Yayınevi,
Eskişehir, 1977, s. 401-420.
KÖPRÜLÜ, M. Fuad, Türkiye Tarihi, Akçağ Yayınları, Ankara, 2005.
LEWIS, Bernard, “Abbasids”, Encyclopedia of Islam2, vol. I, Leiden, 1986,
s. 15-23.
LIGETI, L., Bilinmeyen İç Asya, (Çev. S. Karatay), C. I-II, MEB Yayınevi,
İstanbul, 1991.
Marco Polo, The Travels of Marco Polo, (İng. Çev. H. Murray), Oliver and
Boyd, Tweeddale Court, Edingburg, 1845.
MERÇİL, Erdoğan, Selçuklular’da Hükümdarlık Alâmetleri, TTK Yayınları,
Ankara, 2007.
MEVDUDÎ, Selçuklular Tarihi, (çev. A. Genceli), Hilal Yayınları, İstanbul,
1971.
Nizamülmülk, Siyasetnâme, (Haz. S. Yalsızuçanlar), Lacivert Yayıncılık,
İstanbul, 2007.
ORAL, M. Zeki, “Selçukîlerde Giyim Eşyası”, Türk Etnografya Dergisi,
Sayı V, TTK Basımevi, Ankara, 1963, s. 14-20.
ÖGEL, Bahaeddin, Türk Kültürünün Gelişme Çağları, C. II, MEB Yayınevi,
İstanbul, 2001.
ÖZ, Mustafa, “Mukanna el-Horasânî”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 31,
Diyanet Yayınları, İstanbul, 2006, s. 124-125.
PAKALIN, Zeki, “Alem” Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.
I, İstanbul, 1993, MEB Yayınevi, s. 47-49.
Ravendî, Muhammed b. Ali b. Süleyman, Râhat-üs-Südûr ve Âyet-üs
Sürûr,(Gönüllerin Rahatı ve Sevinç Alameti), (çev. A. Ateş), C. II, TTK
Yayınları, Ankara, 1999.
Sadruddin Ebu’l Hasan Ali İbn Nasir İbn Ali el-Hüseyni, Ahbarü’d-
Devleti’s-Selçukiyye, (çev. N. Lugal), TTK Yayınları, Ankara, 1999.
170
Türkiyat Mecmuası, C. 24/Güz, 2014
SÜMER, Faruk, “Oğuzlar”, İslam Ansiklopedisi, C. IX, MEB Yayınevi,
Eskişehir, 1997.
Sıbt İbnu’l Cevzî, Miratü’z Zaman fi Tarihi’l Ayan’da Selçuklular, (Seçme,
Tercüme ve Değerlendirme Ali Sevim), TTK Yay., Ankara, 2011.
Süryani Mihail, (çev. H. D. Andreasyan), (Yayınlanmamış TTK nüshası),
Ankara, 1944.
Şemseddin Samî, Kamus-ı Türkî, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1996.
TANERİ, Aydın, Celaluddin Harizmşah ve Zamanı, Kültür Bakanlığı
Yayınları, Ankara, 1977.
TANERİ, Aydın, “Çetr”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 8, Ankara, 1993, s.
293-294.
TURAN, Osman, Selçuklular ve Türk İslam Medeniyeti, Boğaziçi Yayınları,
İstanbul, 1998.
TURAN, Osman, Selçuklular Zamanında Türkiye, Boğaziçi Yayınları,
İstanbul, 1996.
TURAN, Osman, Türk Cihan Hâkimiyeti Mefkûresi Tarihi, C. I, Boğaziçi
Yayınları, İstanbul, 1998.
TURAN, Osman, Türkiye Selçukluları Hakkında Resmi Vesikalar (Metin,
Tercüme ve Araştırmalar), TTK Yayınevi, Ankara, 1988.
UZUNÇARŞILI, İ. Hakkı, Osmanlı Devlet Teşkilatına Medhal, TTK
Yayınevi, Ankara, 1988.
WELLHAUSEN, J., Arab Devleti ve Sükutu, (çev. F. Işıltan), Ankara
Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1963.
YALTKAYA, Şerafeddin, “Tarihte Renk”, Türkiyat Mecmuası, C. VII-VIII,
İstanbul, 1942, s. 41-47.
Yusuf Has Hacib, Kutadgu Bilig, C. I, (Metin R. Rahmeti Arat), TDK
Yayınları, Ankara, 1999.
YİNANÇ, M. Halil, “Akkoyunlular”, İslam Ansiklopedisi, C. I, MEB
Yayınevi, Eskişehir, 1997.
ZEYDAN, Corci, İslam Medeniyeti Tarihi, , (çev. N. Gök), İletişim
Yayınları, İstanbul, 2004.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com