Buradasınız

MESNEVÎ-İ ŞERÎF’İN ÜÇÜNCÜ BEYTİNE FARKLI BİR ŞERH DENEMESİ

AN ALTERNATIVE VIEW TO THE 3RD COUPLET OF MASNAVI

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
One of the names of Masnavi is Mağz-ı Kuran and another one is Keşşafu’l-Kuran. The reason of this naming depends on the fact that the numbers of the ayahs which were literally and semantically quoted are almost 700. If we add the ayahs which were indicated with references to this quantity, the number of the ayahs to be interpreted will be nearly 1,500. This number corresponds to the quarter of the Holy Quran therefore Masnavi is considered to be the sufi interpretation of Holy Quran. When Masnavi was expounded, ayahs and hadiths, especially the ones interpreted with references were emphasized. In this paper, we will try to prove that the third couplet of the first volume makes a reference to an ayah. Hence, the number of the ayahs referred by Masnavi can be thought to be more than estimated. The third couplets of some commentaries will be scanned and ayahs which weren’t referred will be found out and finally the relationship between them will be explained.
Abstract (Original Language): 
Mesnevî’nin bir çok isminden biri Mağz-ı Kuran, diğeri de Keşşâfu’l- Kuran’dır. Bu isimlerle anılmasının nedeni altı ciltten oluşan Mesnevî’de lafzen ve mealen iktibas edilen ayet sayısının 700 kadar olmasıdır. Bu sayıya telmih yoluyla işaret edilen ayetleri de ilave edecek olursak bin beş yüz kadar ayet tefsir edilmiş olmaktadır. Bu rakam Kur’ân’ın yaklaşık dörtte birine tekabül etmektedir ve Mesnevî’nin aynı zamanda iş’ârî bir Kur’ân tefsiri olduğunu göstermektedir. Mesnevî’yi şerh edenler özellikle ayet ve hadislere dikkat etmişler, telmih yoluyla tefsir edilen ayetlerin üzerinde özellikle durmuşlardır. Biz bu çalışmamızda, birinci cildin üçüncü beytinin bir ayete telmih yoluyla gönderme yaptığını göstermeye çalışacağız. Bu açıdan bakıldığında Mesnevî’nin işaret ettiği ayet sayısının sanılandan daha fazla olabileceğini düşünebiliriz. Bu çalışmada, klasik ve modern dönemlerde yazılmış belli başlı şerhlerin üçüncü beyitleri taranarak şerhlerde işaret edilmemiş ayet tespit edilecek, daha sonra beyit ile aralarındaki ilişki açıklanmaya çalışılacaktır.
59
71

REFERENCES

References: 

Abdullah Bosnavî, Şerh-i Manzum-ı Cezîre-i Mesnevî, Süleymaniye
Kütüphanesi, Nafiz Paşa 528.
Abdülmecîd-i Sivâsî, Şerh-i Mesnevî, Beyazıt Devlet Kütüphanesi
Veliyüddin Efendi 1651.
Âbidin Paşa, Tercüme ve Şerh-i Mesnevî-i Şerif, III. bs., Dersaadet, Mahmut
Bey Matbaası, 1305.
AHATLI, Erdinç, ¨Şakk-ı Sadr¨, TDV İslam Ansiklopedisi, 38, İstanbul,
TDV, 2010.
Ankaravî İsmail Efendi, Şerh-i Mesnevî, 1–7, İstanbul, Matbaa-ı Amire,
1289.
Baştürk, Orhan Süruri’nin Mesnevî Şerhi (Tanıtım-İndeks- Tenkitli Metin 1b-
40a), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, 1997.
Cevrî İbrahim Çelebi, Hall-i Tahkikât, Aynu’l-Füyûz, İstanbul, Takvimhane-i
Amire, 1269.
ÇITLAK, M. Fatih, 18 Beyit Dinle, İstanbul, Sufi Kitap, 2012.
DEMİREL, Şener, Dinle Neyden, Mesnevî’nin İlk On Sekiz Beytinin Türkçe
Şerhleri, Elazığ, Manas Yayıncılık, 2009.
Derviş Ali b. İsmail, Esraru’l-Arifin ve Siracu’t-Talibîn, Süleymaniye
Kütüphanesi, Hekimoğlu 711.
DURU, Necip Fazıl, ¨Mevlevî Şeyhi Ağazade Mehmed Dede ve
Mesnevî’nin İlk On Sekiz Beytinin Şerhi¨ Tasavvuf, sayı 11, Temmuz-Aralık
2003.
Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kuran Dili: Elmalılı Tefsiri, 8, İstanbul,
Bedir Yayınevi, 1994.
ERAYDIN, Selçuk, Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul, MÜİFV, 1994.
ERGUNER, Kudsi, Ayrılık Çeşmesi Bir Neyzenin Yolculuğu, 2. bs., İstanbul,
İletişim Yayınları, 2003.
GÖLPINARLI, Abdülbakî, Mesnevî ve Şerhi, I-VI, 3. bs., Ankara, Kültür
Bakanlığı, 2000.
GÜLEÇ, İsmail, Türk Edebiyatında Mesnevî Tercüme ve Şerhleri, İstanbul,
Pan Kitap, 2008.
70
Türkiyat Mecmuası, C. 24/Güz, 2014
Hacı İlyâszâde Ömer, Şerh-i Mesnevî, İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler
Kütüphanesi, TY 196.
Hacı Pîrî Efendi, İntihâb-ı Şerh-i Mesnevî, Süleymaniye Kütüphanesi. Hâlet
Efendi Ek. 26.
HAMİDULLAH, Muhammed, İslam Peygamberi, İstanbul, İrfan
Yayımcılık, 1991.
İbrahim Aczî Kendi, Mevâna ve Ruhu Mesnevî, Konya, Yeni Kitap
Basımevi, 1953.
İlmî Dede, Şerh-i Cezîre-i Mesnevî, Süleymaniye Kütüphanesi, Hüsrev Paşa
156.
İsmail Hakkı Bursevî, Mesnevî Şerhi: Rûhü’l-Mesnevî, (Haz. İsmail Güleç),
İstanbul, İnsan Yayınları, 2004.
Kenan Rıfâî, Şerhli Mesnevî-i Şerîf, 2. bs., İstanbul, Kubbealtı Neşriyat,
2010.
KONER, Muhlis, Mesnevî’nin Özü, Konya, Konya Belediyesi, 1961.
KONUK, Ahmet Avni, Mesnevî –i Şerif Şerhi, I, (Haz. Selçuk Eraydın,
Mustafa Tahralı), İstanbul, Gelenek Yayınevi, 2004
Lokmani Dede, Menakıb-ı Mevâna, (Haz. Halil Ersoylu), Ankara, TDK,
2001.
Mevâna, Mesnevî, (çev. Adnan Karaismailoğlu), 10. bs., Ankara, Akçağ
Yayınları, 2010.
Murâd-ı Buhârî Molla, Hülâsâtü’ş-Şürûh, Süleymaniye Kütüphanesi, M.
Arif-M. Murâd 112/1.
MUTÇALI, Serdar, Arapça-Türkçe Sözlük, İstanbul, Dağarcık Yayınları,
1995.
Okçu, Naci, Şeyh Galip Divanı, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2013.
Sabûhî Ahmet Dede, İhtiyârât-ı Hazret-i Mesnevî-i Şerif, Süleymaniye
Kütüphanesi, Esat Efendi 1310.
Sarı Abdullah Efendi, Cevâhir-i Bevâhir-i Mesnevî, I-VI, İstanbul, Tasvîr-i
Efkâr Matbabası, 1288.
SÖNMEZ, Kemal, Açıklamaları ile Mesnevî Ummanından 18 Hakikat İncisi
ve Türkçe Nazmedilmiş Seçme Beyitler, Ankara, 1968.
71
SUBAŞI, Muhsin İlyas, Batı’daki Mevlâna, İstanbul, Nesil Yayıncılık, 2003.
Şem‘i Dede, Şerh-i Mesnevî, Süleymaniye Kütüphanesi, Hâlet Efendi 334.
Şifâî Derviş Mehmet, Şerh-i Kitâb-ı Mesnevî-i Manevî, Süleymaniye
Kütüphanesi, Darü’l-Mesnevî 209.
Olgun, Tahirü’l-Mevlevî, Şerh-i Mesnevî, 2. bs., İstanbul, Şamil Yayınevi,
t.y.
TEK, Abdürrezzak, ¨Süleyman Uludağ ile Mesnevî Dersleri¨, Süleyman
Uludağ Kitabı, (Haz. Mustafa Kara), İstanbul, Dergah Yayınları, 2008.
TOP, Hüseyin, Mesnevî-i Manevi Şerhi İlk 1001 Beyit, Konya, Tablet
Yayınları, 2008.
TÜRKMEN, Erkan, Mevâna Mesnevî’sinin Evrenselliği, İstanbul, Nüve
Kültür Merkezi Yayınları, 2007.
YAŞAROĞLU, Kamil, ¨İnşirah Suresi¨, TDV İslam Ansiklopedisi, 22,
İstanbul, TDV, 2011.
YAVUZ, Kemal, Muini’nin Mesnevî-i Muradiyye’si Mesnevî Tercüme ve
Şerhi, II, Konya, SÜ Mevâna Araştırma ve Uygulama Merkezi, 2007.
Türkiyat Mecmuası, C. 24/Güz, 2014

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com