Buradasınız

Kronik hastalıkların önlenmesinde birincil yaklaşım: Tarama testleri

Primary prevention of chronic diseases: screening tests

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
doi:10.2399/tahd.11.064

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In 2005, the cause for almost 60.0% of the deaths in the world is chronic diseases. In the world, 28% of deaths were among 15-59 age groups which are working age. Many risk factors which cause premature death in this group may be prevented by behavior modification. According to the World Health Organization (WHO) Global Health Risks Report, high blood pressure, high blood sugar, and high cholesterol were major risk factors for chronic dis¬eases and deaths. Each year, 7.4 million people die globally because of problems related to high blood pressure, 3.4 million people because of high blood sugar, and 2.6 million people because of high cholesterol. Today, the socio-economic burden of disease and risk factors to society are calculated and determined according to this policy. According to Turkey the National Burden of Disease (NBD) 2004 study, 79% of deaths were due to non-communicable diseases. In Turkey for Disability Adjusted Life Years (DALY), the primary risk factor was high blood pressure, fourth was high cholesterol, and other five risk factors (2nd high body mass index (BMI), 3rd smoking, 5th inadequate physical activity, 6th inadequate fruit and vegetable intake, 7th drinking alcohol) were leading causes of these problems. Adults should be examined their general physical health every year, and have their blood pressure measured every two years, blood sugar every three years, and cholesterol every 5 years. The major risk factors for chronic diseases are high blood pressure, blood sugar and choles¬terol that can be controlled with early detection and lifestyle change. When adults visit health facilities for any reason, their risk status can be evaluated, and necessary screening tests can be done.
Abstract (Original Language): 
Dünyadaki ölümlerin (2005) yaklaşık %60'ı kronik hastalıklara bağlıdır. Dünyadaki ölümlerin %28'i üretken çağda; [15-59] yaş grubunda görülür. Bu gruptaki erken ölümlerin çoğu risk faktörlerinin yeniden düzenlenmesiyle engellenebilir. Dünya Sağlık Örgü-tü'nün (DSÖ) Küresel Sağlık Riskleri Raporu'na göre, yüksek kan basıncı, yüksek kan şekeri ve yüksek kolesterol kronik hastalıklar ve ölümler için majör risk faktörleridir. Her yıl dünyada 7.5 milyon kişi yüksek kan basıncının, 3.4 milyon kişi yüksek kan şekerinin ve 2.6 milyon kişi yüksek kolesterolün neden olduğu hastalıklar nedeniyle ölmektedir. Günümüzde hastalık ve risk faktörlerinin top¬luma getirdikleri sosyo-ekonomik yük hesaplanmakta ve buna gö¬re politikalar belirlenmektedir. Türkiye Hastalık Yükü Çalışması (THYÇ) 2004'e göre, ülkemizdeki ölümlerin %79'u bulaşıcı olmayan hastalıklar nedeniyledir. Ülkemizde Sakatlığa Ayarlanmış Yaşam Yılı'na (DALY: Disability Adjusted Life Years) neden olan ilk 7 risk faktöründen birincisi yüksek kan basıncı ve dördüncüsü yük¬sek kolesterol olup diğer 5 risk faktörü de (2. yüksek beden kitle indeksi (BKİ), 3. sigara içme, 5. yetersiz fiziksel aktivite, 6. yetersiz sebze ve meyve tüketme ve 7. alkol kullanma) bu iki risk faktörü ile ilişkilidir. Yetişkinlerin, özel bir durum, hastalık veya yaralanma hariç yılda bir kez genel sağlık kontrolünün yapılması, iki yılda bir kan basıncının, üç yılda bir kan şekerinin ve 5 yılda bir kolestero¬lünün ölçülmesi birincil önlemlerin temelidir. Kronik hastalıklar için majör risk faktörlerinden olan yüksek kan basıncı, kan şekeri ve kolesterol, erken tanı ve yaşam tarzı değişikliğiyle kontrol altına alınabilir. Herhangi bir nedenle sağlık kuruluşuna başvuran yetiş-kinrin risk durumu değerlendirilip duruma göre gerekli tarama testleri yapılabilir
64-68