Buradasınız

Kronik hastalıkların önlenmesinde birincil yaklaşım: Tarama testleri

Primary prevention of chronic diseases: screening tests

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
doi:10.2399/tahd.11.064

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In 2005, the cause for almost 60.0% of the deaths in the world is chronic diseases. In the world, 28% of deaths were among 15-59 age groups which are working age. Many risk factors which cause premature death in this group may be prevented by behavior modification. According to the World Health Organization (WHO) Global Health Risks Report, high blood pressure, high blood sugar, and high cholesterol were major risk factors for chronic dis¬eases and deaths. Each year, 7.4 million people die globally because of problems related to high blood pressure, 3.4 million people because of high blood sugar, and 2.6 million people because of high cholesterol. Today, the socio-economic burden of disease and risk factors to society are calculated and determined according to this policy. According to Turkey the National Burden of Disease (NBD) 2004 study, 79% of deaths were due to non-communicable diseases. In Turkey for Disability Adjusted Life Years (DALY), the primary risk factor was high blood pressure, fourth was high cholesterol, and other five risk factors (2nd high body mass index (BMI), 3rd smoking, 5th inadequate physical activity, 6th inadequate fruit and vegetable intake, 7th drinking alcohol) were leading causes of these problems. Adults should be examined their general physical health every year, and have their blood pressure measured every two years, blood sugar every three years, and cholesterol every 5 years. The major risk factors for chronic diseases are high blood pressure, blood sugar and choles¬terol that can be controlled with early detection and lifestyle change. When adults visit health facilities for any reason, their risk status can be evaluated, and necessary screening tests can be done.
Abstract (Original Language): 
Dünyadaki ölümlerin (2005) yaklaşık %60'ı kronik hastalıklara bağlıdır. Dünyadaki ölümlerin %28'i üretken çağda; [15-59] yaş grubunda görülür. Bu gruptaki erken ölümlerin çoğu risk faktörlerinin yeniden düzenlenmesiyle engellenebilir. Dünya Sağlık Örgü-tü'nün (DSÖ) Küresel Sağlık Riskleri Raporu'na göre, yüksek kan basıncı, yüksek kan şekeri ve yüksek kolesterol kronik hastalıklar ve ölümler için majör risk faktörleridir. Her yıl dünyada 7.5 milyon kişi yüksek kan basıncının, 3.4 milyon kişi yüksek kan şekerinin ve 2.6 milyon kişi yüksek kolesterolün neden olduğu hastalıklar nedeniyle ölmektedir. Günümüzde hastalık ve risk faktörlerinin top¬luma getirdikleri sosyo-ekonomik yük hesaplanmakta ve buna gö¬re politikalar belirlenmektedir. Türkiye Hastalık Yükü Çalışması (THYÇ) 2004'e göre, ülkemizdeki ölümlerin %79'u bulaşıcı olmayan hastalıklar nedeniyledir. Ülkemizde Sakatlığa Ayarlanmış Yaşam Yılı'na (DALY: Disability Adjusted Life Years) neden olan ilk 7 risk faktöründen birincisi yüksek kan basıncı ve dördüncüsü yük¬sek kolesterol olup diğer 5 risk faktörü de (2. yüksek beden kitle indeksi (BKİ), 3. sigara içme, 5. yetersiz fiziksel aktivite, 6. yetersiz sebze ve meyve tüketme ve 7. alkol kullanma) bu iki risk faktörü ile ilişkilidir. Yetişkinlerin, özel bir durum, hastalık veya yaralanma hariç yılda bir kez genel sağlık kontrolünün yapılması, iki yılda bir kan basıncının, üç yılda bir kan şekerinin ve 5 yılda bir kolestero¬lünün ölçülmesi birincil önlemlerin temelidir. Kronik hastalıklar için majör risk faktörlerinden olan yüksek kan basıncı, kan şekeri ve kolesterol, erken tanı ve yaşam tarzı değişikliğiyle kontrol altına alınabilir. Herhangi bir nedenle sağlık kuruluşuna başvuran yetiş-kinrin risk durumu değerlendirilip duruma göre gerekli tarama testleri yapılabilir
64-68

REFERENCES

References: 

1. WHO. The World Health Report 2008, Primary Health Care- Now More Than Ever. Geneva, WHO, 2008; xii-xiii.
2. WHO. The Global Burden of Diseases: 2004 Update. Geneva, WHO,
2008;8-22.
3. WHO. Global Health Risks: Mortality and Burden of Disease Attributable to Selected Major Risks. Geneva, WHO, 2009;1-23.
4. T.C.
Sağlı
k Bakanlığı, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü. Türkiye Hastalık Yükü Çalışması 2004. Ankara, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 701, 2007;4-40.
5. Tengs TO, Adams ME, Pliskin JS ve ark. Five-hundred life-saving interventions and their cost-effectiveness. Risk Analysis 1995;15:369-90.
6. Hengstlera P, Battegaya E, Cornuzb J, Bucherc H, Battegaya M. Evidence for prevention and screening: recommendations in adults. Swiss Med Wkly 2002;132:363-73.
7.
Kılı
ç M. Yozgat İl Merkezindeki Sağlık Çalışanlarında Seçilmiş Olumsuz Sağlık Davranışlarının Sıklığı ve Etkileyen Faktörler. Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı AD. Kayseri, 2011.
8.
Ara
z A, Harlak H, Meşe G. Sağlık davranışları ve alternatif tedavi kullanımı. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007;6:112-22.
9. Culica D, Rohrer J, Ward M, Hilsenrath P, Pomrehn P. Medical
check
¬ups: Who does not get them? Am J Public Health 2002;92: 88-91.
10. Kilmer G, Roberts H, Hughes E ve ark. Surveillance of certain health behaviors and conditions among states and selected local areas. Behavioral
Risk Factor Surveillance System (BRFSS), United States, 2006. MMWR 2008;57:1-188.
11. Tinsley L, Andrews B, Hawk H, Cohen B. Short-term effects of health¬care coverage legislation Massachusetts, 2008. MMWR 2010;59:262-7.
12. Türk Kardiyoloji Derneği. Ulusal Hipertansiyon Tedavi ve Takip Kılavuzu. http://www.tkd.org.tr/kilavuz/k03/3_18530.htm?wbnum=1103 adresinden 15/01/2010 tarihinde erişilmiştir.
13. American Heart Association. Blood Pressure. http://www.american- heart.org/presenter.jhtml?identifier=4473 adresinden 15/01/2010 tarihinde erişilmiştir.
14. Sox HC. Preventive health services in adults. N Engl J Med 1994;330:
1589-95.
15. U.S. Preventive Services Task Force. Screening for high blood pressure: U.S. Preventive Services Task Force Reaffirmation Recommendation Statement. Ann Intern Med 2007;147:783-6.
16. Altun B, Arıcı M, Nergizoğlu G ve ark. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in Turkey (the PatenT study) in 2003. J Hypertens 2005;23:1817-23.
17. Muntner P, Gu D, Wu X ve ark. Factors associated with hypertension awareness, treatment, and control in a representative sample of the chi¬nese population. Hypertension 2004;43:578-85.
18. Cherry DK, Hing E, Woodwell DA, Rechtsteiner EA. National Ambulatory Medical Care Survey: 2006 summary. Natl Health Stat Report
2008;3:1-39.
19. U.S. Department of Health and Human Services. Seventh Report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure JNC7). National Institutes of Health National Heart, Lung, and Blood Institute, NIH Publication No. 04¬5230, 2004;1-65.
20. Teo KK, Ounpuu S, Hawken S ve ark. Tobacco use and risk of myocar-dial infarction in 52 countries in the INTERHEART study: a case-con¬trol study. Lancet 2006;368:647-58.
21.
Tür
k Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği. Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması: SALTurk Çalışması 2008. http://www.turkhipertansiyon.org/UserFiles/File/salt.pdf adresinden 15/01/2010 tarihinde erişilmiştir.
Türkiye Aile Hekimliği Dergisi | Turkish Journal of Family Practice | Cilt 15 | Sayı 2 | 2011
67
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
Onat A. (Ed). TEKHARF 2009: Türk Halkının Kusurlu Kalp Sağlığı
Sırrına Işık, Tıbba Önemli Katkı. İstanbul, Figür Grafik ve Matbaacılık Tic. Ltd. fiti., 2009; 19-146.
T.C. Sağlık Bakanlığı, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Sağlıklı Beslenelim, Kalbimizi Koruyalım Projesi Araştırma Raporu. Ankara, Gürler Matbaası Dış Tic. Ltd. fiti, 2004; 23-65. Banegas JR, Rodriguez-Artalejo F, Cruz Troca JJ, Guallar-Castillön P, Calero JR. Blood pressure in Spain: Distribution, awareness, control, and benefits of a reduction in average pressure. Hypertension 1998;32:998-
1002.
Fryar CD, Hirsch R, Eberhardt MS, Yoon SS, Wright JD. Hypertension, high serum total cholesterol, and diabetes: racial and ethnic prevalence
differences in U.S. adults, 1999-2006. NCHS Data Brief2010;36:1-6. Cutler JA, Sorlie PD, Wolz M, Thom T, Fields LE, Roccella EJ. Trends
in hypertension prevalence, awareness, treatment, and control rates in United States adults between 1988-1994 and 1999-2004. Hypertension
2008;52:818-27.
WHO. Guidelines for the Prevention, Management and Care of Diabetes
Mellitus. WHO, EMRO Technical Publications Series 32, 2006;9-33.
International Diabetes Federation. United Nations Resolution 61/225: World Diabetes Day. International Diabetes Federation 2007. http://www.idf.org/webdata/ docs/UNR_media_kit_0407.pdf adresinden 15/01/2010 tarihinde erişilmiştir.
WHO. Definition and Diagnosis of Diabetes Mellitus and Intermediate Hyperglycemia. Geneva, WHO and International Diabetes Federation,
2006; 5-30.
T.C. Sağlık Bakanlığı, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü. Ulusal Hanehalkı Araştırması 2003.
Ankara, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 700, 2006;30-59.
Satman İ, Yılmaz T, Şengül A ve ark.
Population-based study of diabetes and risk characteristics in Turkey: Results of the Turkish Diabetes
Epidemiology Study (TURDEP). Diabetes Care 2002;25:1551-6.
International Diabetes Federation. Global Guideline for Type 2 Diabetes. International Diabetes Federation 2005. http://www.idf.org/
webdata/docs/ GGT2D%2001%20Screening%20and%20diagnosis.pdf
adresinden 18/01/2010 tarihinde erişilmiştir.
33. Centers for Medicare&Medicaid Services. Your Guide to Medicare's Preventive Services. Centers for Medicare&Medicaid Services, 2007;5-
14.
34. Canadian Diabetes Association. Canadian Diabetes Association 2008 Clinical Practice Guidelines for the Prevention and Management of Diabetes in Canada. CanJ Diabetes 2008;32(Suppl 1):14.
35. American Diabetes Association. http://www.diabetes.org/diabetes-basics/ prevention/pre-diabetes/pre-diabetes-faqs.html adresinden 18/01/2010 tarihinde erişilmiştir.
36. Ealovega MW, Tabaei BP, Brandle M, Burke R, Herman WH.
Opportunistic screening for diabetes in routine clinical practice. Diabetes
Care2004;27:9-12.
37. American Heart Association. Cholesterol. http://www.americanheart.org/ presenter.jhtml?identifier=4488 adresinden 20/01/2010 tarihinde erişilmiş¬tir.
38. National Institutes of Health, National Heart, Lung, and Blood Institute. Third Report of the National Cholesterol Education Program (NCEP) Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults (Adult Treatment Panel III) Final Report. National Cholesterol Education Program, NIH Publication No. 02-5215 2002; IV-8.
39. Chowdhury P, Balluz L, Town M ve ark. Surveillance of certain health behaviors and conditions among states and selected local areas. Behavioral
Risk Factor Surveillance System, United States, 2007. MMWR 2010;59 (SS01):1-120.
40. Jiles R, Hughes E, Murphy W ve ark. Surveillance of certain health behaviors and conditions among states and selected local areas. Behavioral
Risk Factor Surveillance System (BRFSS), United States, 2003. MMWR 2005; 54(SS08):1-116.
41. Chowdhury PP, Balluz L, Murphy W ve ark. Surveillance of certain health behaviors and conditions among states and selected local areas. Behavioral Risk Factor Surveillance System (BRFSS), United States,
2005. MMWR 2007;56(SS04):1-160.
42. Koçoğlu OG, Atilla S, Pancar E ve ark. OR-AN 75. Yıl Sağlık Ocağı
Bölgesi'ndeki üç ilköğretim okulunda çalışan öğretmenlerde bazı kronik hastalıklar ve risk faktörleri. Toplum Hekimliği Bülteni 2001;22:1-5.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com