Hekimlik teknisyenlik değildir!

Yeni Sağlık Bakanımızın göreve başlamasıyla yeni Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinin yayınlanması, za-mansal olarak örtüştü. Yeni Bakan, birinci basamakta aile hekimliği (AH) uygulaması ile ilgili sorunların ve rahatsızlıkların arttığı bir dönemde göreve başladı. Umarız birinci basamağın güçlenmesi ve aile hekimliği disiplininin geleceği adına yeni bir dönem, yeni bir başlangıç olur. Nihayet AH Uygulama (Saha) Eğitimi... Yeni Yönetmelikte önemli bir yenilik var. Bilindiği üzere, 1985 yılında tümüyle hastane rotasyonlarından oluşan 36 aylık bir programla başlayan aile hekimliği uzmanlık eğitimi, 2010 yılındaki Tıpta Uzmanlık Kurulu (TUK) kararlarıyla yeniden yapılandırılmıştı; zorunlu ro¬tasyonlar 18 aya indirilerek, 18 aylık sürenin de birinci basamakta aile hekimliği uygulama eğitimi (saha eğitimi) için ayrılması sağlanmıştı. Tartışmalı bir KHK ile 2011 yılında yasada yapılan değişiklik, yalnızca kişilerle yapılabilen aile hekimliği sözleşmesinin, aile hekimliği uzman¬lık eğitimi veren kurumlarla da yapılabilmesinin önünü açmıştı. Şimdi yeni yönetmelik, eğitim kurumlarının bi¬rinci basamakta aile hekimliği uygulaması yapabilmesini ve aile hekimliği eğitimi verebilmesini sağlayacak bazı dü¬zenlemeler getirmektedir. Yönetmeliğin genel olarak aile hekimliği uygulaması ile ilgili bütününü yazımın son kısmına bırakarak, önce aile hekimliği uygulama eğitimi ile ilgili değerlendirmemi yap¬mak istiyorum. Kurulduğu 1990 yılından bu yana Derneğimiz ve kurulmaya başladıkları 1993 yılından bu yana üni¬versite anabilim dallarımız, tümüyle hastane rotasyonların¬dan oluşan uzmanlık eğitimi müfredatının aile hekimliği disiplini ve uzmanlık alanı için uygun olmadığını ve uz¬manlık eğitiminin en az yarısının birinci basamak (BB) uy¬gulama ortamlarında yapılması gerektiğini savundu. Ancak mezun olan AH uzmanlarının BB sağlık kuruluşlarına ve özellikle sağlık ocaklarına ataması yapılmadığı gibi, aile he- kimliği eğitim birimlerinin eğitim amaçlı olarak kendileri¬ne sağlık ocağı bağlanması talepleri de bir türlü karşılık bulmadı. 2003 yılında aile hekimliği uygulamasına geçiş kararı alınırken, en öncelikli talebimiz, yine AH uzmanlık eğitimi müfredatında AH uygulama eğitimine yer açılması ve AH eğitim birimlerine aile hekimliği uygulaması olana¬ğı sağlanarak uygulama eğitiminin başlatılması idi. Görüldüğü gibi 20 yıldır dile getirdiğimiz ve 10 yıldır sırasını beklediğimiz AH uygulama eğitiminin kapısı ancak 2010 yılında aralanabilmiştir. Son üç yılda yapılan mevzu¬at düzenlemeleriyle AH uzmanlık eğitiminde AH uygula¬ma eğitimi, 2013 yılında gerçekleştirilme noktasına gelmiştir. Yeni yönetmelikte eğitim aile hekimliği birimleri ve eğitim aile sağlığı merkezlerinin yapılanmasının tanımlan¬ması, eksiklerine ve düzenleme yapılması gereken yönleri¬ne karşın AH uygulama eğitimi sürecinde önemli bir aşa¬madır. Aile hekimliği eğiticilerinin buradaki temel kaygısı¬nın eğitim olduğunu ve uzun süredir çok istedikleri uygu¬lama eğitiminin başlamasında kazanç beklentilerinin ön planda olmadığını belirtmeliyim. Burada bir önemli nokta¬yı daha vurgulamak isterim ki yeni yönetmelikle yolu açı¬lan AH uygulama eğitimi, mevcut AH uzmanlık eğitiminin temel bir parçası, hatta ana gövdesidir. Yine tanımlanan eğitim aile hekimliği birimleri ve eğitim aile sağlığı mer¬kezleri, başka amaçlara yönelik olarak ve özellikle "yarı zamanlı alternatif uzmanlık eğitimi modeli" için düşünülme¬meli ve yorumlanmamalıdır. AH uygulama eğitimi AH di¬siplini ve uzmanlık alanı adına uzun süredir istediğimiz bir gelişmedir ve AH uzmanları ve akademisyenleri olarak, bunun dışında kullanılmasına karşı duyarlı olmalıyız.