Buradasınız

ERMENİLERİN KURDUKLARI CEMİYETLER ve KOMİTELERİN MARAŞ ve ÇEVRESİNDEKİ FAALİYETLERİ

THE ORGANIZATIONS THAT THE ARMENIANS FOUNDED AND THE ACTIVITIES OF THE COMMITTEES IN MARASH AND ITS SURROUNDINGS

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In the 19th century, the Ottoman Empire made some regulations as a result of its desire to overcome its internal problems and the improving international relations with west. The first regulation was the declaration of the “rescript of Gulhane”. Following this rescript, which regulates the relationship between the state and the public, royal edict of reform and constitutional monarchy came. Armenians, who lived under the Ottoman Empire in Anatolia, took the Balkan societies as their role models, whom gained their freedom by rioting against the empire. With the help of this situation, Armenians tried to get some support from the foreign states in order to gain their self-governing first, and then to establish the independent Armenian State. Besides, they organized some internal insurrections. For these insurrections, psychological preparation, organization and arming were needed. How the Armenians were organized for independency and the activities of these organizations they founded were investigated in this study. This study also aimed to reveal the activities that the Armenians had been doing in Marash and its surroundings during and after the World War I. In this study, the documents of the Ottoman archives were used as the main sources
Abstract (Original Language): 
Osmanlı Devleti, XIX. yüzyılda kendi iç problemlerini çözmek istemesi ve Batı ile ilişkilerinin artması sonucunda bazı düzenlemeler yaptı. Bu düzenlemelerden ilki “Tanzimat Fermanı”nın ilan edilmesiydi. Devletin halkla ilişkilerini düzenleyen bu fermanın ardından Islahat Fermanı ve Meşrutiyet’in ilan edilmesi geldi. Osmanlı Devleti’nin Anadolu’daki unsurlarından biri olan Ermeniler, Balkanlarda yaşayan halkların çeşitli isyanlar çıkararak bağımsızlıkla-rını elde etmelerini örnek aldılar. Bunun da etkisiyle önce özerk sonra bağımsız Ermeni devleti kurma amacıyla çalışmalar yaparak yabancı devletlerden destek almaya çalıştılar. Bir taraftan da içerde isyanlar organize ettiler. İsyanların çıkarılması için psikolojik hazırlık, örgütlenme ve silahlanma gerekiyordu. Bu çalışmada, Ermenilerin bağımsızlık için çeşitli şekillerde örgütlenmeleri ve bu örgütlerin faaliyetleri ele alınacaktır. Çalışmada ayrıca Ermenilerin I.Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında Maraş ve çevresinde yaptıkları faaliyetlerin ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Çalışmada Osmanlı arşiv belgeleri ana kaynak olarak kullanılacaktır.
21-44

REFERENCES

References: 

ARŞİV BELGELERİ
1-Başbakanlık Osmanlı Arşivi Belgeleri (BOA)
a- Bâbıâli Evrak Odası, 4546/340934.
b- Hâriciye Nezareti Siyasî Kısım Evrakı, 60/46.
c- Yıldız Perakende Evrakı Askerî Mâruzât, 132/45.
d- Dahiliye Nezareti Siyasî Kısım Evrakı, 65/2.
e- Yıldız Perakende Zaptiye Nezareti Evrakı, 38/36.
f- Dâhiliye Nezareti Şifre Kalemi Evrakı (DH. ŞFR.)
BOA. DH.ŞFR., 63/194.
BOA. DH. ŞFR., 576/68.
BOA. DH. ŞFR., 668/60.
BOA. DH.ŞFR., 63/175.
BOA. DH. ŞFR. 63/263.
BOA. DH. ŞFR. 63/282.
BOA. DH.ŞFR., 62/57.
BOA. DH. ŞFR., 81-112.
ERMENİLERİN KURDUKLARI CEMİYETLER KOMİTELERİN MARAŞ VE …..
TSA / YIL 16 S:3, Aralık 2012 41
BOA. DH. ŞFR., 81-188.
BOA. DH. ŞFR., 81/81.
BOA. DH. ŞFR., 81/81.
BOA. DH. ŞFR., 74/72.
BOA. DH. ŞFR., 74/141.
BOA. DH. ŞFR., 573/112.
g- Dâhiliye Nezareti Emniyet-i Umum Müdürlüğü İkinci ve Altıncı Şube Evrakı
BOA. DH. EUM. 2.Şb., 21/7.
BOA. DH.EUM.2.Şb., 14/48.
BOA. DH. EUM. 2. Şb., 26/40.
BOA. DH. EUM. 2.Şb., 55/24.
BOA. DH. EUM. 6.şb., 27/25.
BOA. DH. EUM. 6.şb., 28/9.
1- Genelkurmay Başkanlığı Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Arşivi Belgeleri (ATASE)
ATASE, BDH, Kl.4214, Dos.195–57, Fh.1.
ATASE, BDH, Kl.4214, Dos.195–57, Fh.1–8.
ATASE, BDH, Kl.4218, Dos. 193–67, Fh.1–6.
ATASE, BDH, Kl.4218, Dos. 193–67, Fh.1–2.
ATASE, BDH, Kl.4214, Dos. 195–57, Fh.2.
ATASE, BDH, Kl.4214, Dos. 195–57, Fh.2–5.
ATASE, BDH, Kl. 4223, Dos.81–84, Fh.1.
ATASE, BDH, Kl.4218, Dos. 193–67, Fh.1.
ATASE, BDH, Kl.4218, Dos. 193–67, Fh.1–14.
ATASE, BDH, Kl.2688, Dos.130–247, Fh.2, 2–1.
ATASE, BDH, Kl.2688, Dos.130–247, Fh. 14.
ATASE, BDH, Kl.2702, Dos.130A-303, Fh..001.
ATASE, BDH, Kl.2702, Dos. 130A–303, Fh.009,01.
ATASE, BDH, Kl.2702, Dos. 130A–303, Fh.009,02.
ATASE, BDH, Kl.4214, Dos. 195–57, Fh.2–2.
ATASE, BDH, Kl.2702, Dos.130A-303, Fh..3-4.
ATASE, BDH, Kl.2702, Dos. 130A–303, Fh.3–4, 5, 6, 7, 8.
ATASE, BDH, Kl.2722, Dos. 133–51, Fh.003–37.
Nejla GÜNAY
42 TSA / YIL 16 S:3, Aralık 2012
ATASE, BDH, Kl.2688, Dos. 39–243, Fh.003–03.
ATASE, BDH, Kl.2722, Dos. 133–51, Fh.003–40.
ATASE, BDH, Kl.2688, Dos. 39–243, Fh.003–13.
ATASE, BDH, Kl.2702, Dos. 130A–303, Fh. 011, 02.
ARAŞTIRMA VE TETKİK ESERLER
AHMET RÜSTEM BEY; La Guerre Mondiale et La Question Turco-Arménienne, çev. Cengiz Aydın, İstanbul, Bilge Kültür Sanat, 2001.
ANADOL, Cemal; Tarih Boyunca Türk-Ermeni Meselesi Ermeni Dosyası, İstanbul, Bilge Karınca, 2007.
ARŞİV BELGELERİYLE ERMENİ FAALİYETLERİ 1914–1918, cilt II, Ankara, Genelkurmay Başkanlığı Atase ve Denetleme Başkanlığı Yayınları, 2005.
ARŞİV BELGELERİYLE ERMENİ FAALİYETLERİ 1914–1918; cilt IV, Ankara, Genelkurmay Başkanlığı Atase ve Denetleme Başkanlığı Yayınları, 2006
ATAÖV, Türkkaya; “İki Olağanüstü Ermeni Kaynağı-Papazian ve Katchaz-nouni-”, Tarih Boyunca Türklerin Ermeni Toplumu İle İlişkileri Sempozyumu, Ankara, 1985.
AVAGYAN, Arsen&MINASSIAN, Gaidz F.; Ermeniler ve İttihat Terakki İşbirliğinden Çatışmaya, çev.Mutlucan Şahan, İstanbul, Aras Yay., 2005.
CEMAL PAŞA; Hatıralar, Tamamlayan, Behçet Kemal, Selek Yay., M.Sıralar Matbaası, 1959.
CEMAL PAŞA; Hatırat (1913-1922), haz. Ahmet Zeki İzgöer, İstanbul, Hatıralarla Yakın Tarih Dizisi, Nehir Yay., 2006.
CEMAL PAŞA; Hatırat, haz. Metin Martı, 5. b., İstanbul, Arma Yay., 1996.
DADRIAN, Vahakn N.; Ermeni Soykırım Tarihi Balkanlardan Anadolu ve Kafkasya’ya Etnik Çatışma, çev. Ali Çakıroğlu, İstanbul, Belge Yay., 2008.
DADRIAN, Vahakn N.; Ermeni Soykırımında Kurumsal Roller Toplu Ma-kaleler Kitap 1, Çev. Atilla Tuygan, İstanbul, Belge Yay., 2004.
DADRIAN, Vahakn N.; İttifak Devletleri Kaynaklarında Ermeni Soykırımı, çev. Ali Çakıroğlu, İstanbul, Belge Yay., 2007.
ERMENİ KOMİTELERİNİN Â’MÂL VE HAREKETİ İHTİLÂLİYESİ; haz. H. Erdoğan Cengiz, Ankara, 1983.
GÖYÜNÇ, Nejat; Türkler ve Ermeniler, yay. haz. Kemal Çiçek, Ankara, Yeni Türkiye Yay., 2005.
GÜNAY, Nejla; Maraş’ta Ermeniler ve Zeytun İsyanları, İstanbul, IQ Yay., 2007.
GÜNAY, Nejla; XX. Yüzyılda Maraş (Ermeniler, Türkler, Müslümanlar), Kahramanmaraş, Ukde, 2012.
ERMENİLERİN KURDUKLARI CEMİYETLER KOMİTELERİN MARAŞ VE …..
TSA / YIL 16 S:3, Aralık 2012 43
GÜRÜN, Kamuran; Ermeni Dosyası, Ankara, TTK Yay., 1985.
HALAÇOĞLU, Ahmet; 1895 Trabzon Olayları ve Ermenilerin Yargılanması, İstanbul, Bilge Kültür Sanat, 2005.
HALAÇOĞLU, Ahmet; Bir Ermeni’nin İtirafları 1895 Maraş Ermeni Olayları, Ankara, Yeni Türkiye Yay., 2007.
HÜSEYİN NAZIM PAŞA; Ermeni Olayları Tarihi, I.cilt, Ankara, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yay., 1998.
İLTER, Erdal; Türkiye’de Sosyalist Ermeniler’in Silahlanma Faaliyetleri ve Millî Mücadele’de Ermeniler (1890–1923), Ankara, Kök Yay., 2005.
İRTEM, Süleyman Kâni; Ermeni Meselesinin İçyüzü, haz. Osman Selim Kocahanoğlu, İstanbul, Temel Yay., 2004.
KARACAKAYA, Recep; “İstanbul Ermeni Patriği Mateos İzmirliyan ve Siyasî Faaliyetleri”, Ermeni Araştırmaları 1. Türkiye Kongresi Bildirileri, 1.cilt, Ankara, ASAM, 2003.
KÉVORKIAN, Raymond H.; Le Génocide des Arménians, Paris, Odile Ja-kob, 2006.
MEHMET ASAF; 1909 Adana Ermeni Olayları ve Anılarım, çev. İsmet Parmaksızoğlu, Ankara, TTK Yay., 1982.
Mehmet Seyitdanlıoğlu, “Takvim-i Vekayi’de Ermenilerle İlgili Haberler”, Belleten, C.LV, S.212-214, Ankara, TTK Yay., 1991.
NALBANDIAN, Louis Ziazan; “The Armenian Revolutionary Movement of the Nineteenth Century: The Origins and Development of Armenian Political Parties”, PhD thesis, Michigan, Stanford University, 1958.
OHANDJANIAN, Artem; Österreich-Armenien Faksimilesammlung diplo-matischer Aktenstücke 1877–1936, Wien, 1995’ten AVUSTURYA-MACARİSTAN VE ERMENİ MESELESİ; haz. İnanç Atılgan&Kerstin Tomenendal, cilt.IV, Viyana, 2004.
OSMANLI BELGELERİNDE 1909 ADANA OLAYLARI; cilt II, Ankara, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayınları, 2010.
OSMANLI BELGELERİNDE ERMENİLER; Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, 1-38.
ÖKE, Mim Kemal; Ermeni Sorunu (1914-1923), İstanbul, İz Yay., 1996.
SARINAY, Yusuf; “Ermeni Tehciri ve Yargılamalar”, Türk-Ermeni İlişkilerinin Gelişimi ve 1915 Olayları Uluslar arası Sempozyumu Bildirileri, haz. Hale Şıvgın, Ankara, 2006.
SERTÇELİK, Seyit; Rus ve Ermeni Kaynaklarının Işığında Ermeni Sorununun Ortaya Çıkş Süreci, Ankara, TBMM Yay., 2009.
Nejla GÜNAY
44 TSA / YIL 16 S:3, Aralık 2012
SHAW, Stanford J. Show&SHAW, Ezel KuraL; Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, çev. Mehmet Harmancı, 2. Baskı, II. Cilt, İstanbul, e Yay., 1983.
SON VAK’ANÜVİS ABDURRAHMAN ŞEREF EFENDİ TARİHİ II. MEŞRUTİYET OLAYLARI (1908–1909), haz. Bayram Kodaman, Mehmet Ali Ünal, Ankara, TTK Yay., 1996.
SONYEL, Salâhi R.; “İngiliz Gizli Belgelerine Göre Adana’da Vuku Bulan Türk-Ermeni Olayları (Temmuz 1908- Aralık 1909)”, Belleten, C.LI, S.201, Anka-ra, TTK Yay., Aralık 1987.
SÜSLÜ, Azmi; KIRZIOĞLU, Fahrettin; YİNANÇ, Refet; HALAÇOĞLU, Yusuf; Türk Tarihinde Ermeniler, Ankara, 2001.
TALÂT PAŞA’NIN ANILARI; haz. Alpay Kabacalı, İstanbul, İş Bankası Yay., 2003.
TUĞLACI, Pars; Tarih Boyunca Batı Ermenileri, II. cilt, İstanbul, Pars Yay., 2004.
TÜRK ERMENİ İHTİLAFI MAKALELER, ed. Hikmet Özdemir, Ankara, TBMM Yay., 2007.
URAS, Esat; Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi, Genişletilmiş 2. Baskı, İstanbul, Belge Yay., 1987.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com