Buradasınız

KLASİK TÜRK ŞİİRİNDE BİR MOTİF OLARAK “ÖLÜM SONRASI AŞK”

“LOVE AFTER DEATH” AS A THEME IN CLASSICCAL TURKISH POETRY

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
“Love” is the most repeated and main subject of Turkish classical literature. Love mentioned in the most of classical work as a topic. Sometimes love used in sufistic meaning and sometimes it is used with real meaning. In both meaning, love is a notion which has no beginnig and no end and the poets used love in their poems accoring this idea. Love has two irreplaceable characters. One of these character is “lover” and the other is “darling/ beloved”. These two charecters are in love with the limit of Turkish classiccal literature. This love is include suffer because of separation of beloved, although this stuation lover is happy anyhow. When we regard the classiccal work we noticed that love is not limited with lover’s life time. In the poems we discover that lover’s “feeling” is continue after death. Lover is trying to tell the feeling to his beloved from underground. Lover expects loyalty like he is alive from his beloved even he is in grave. He try to tell his stuation with his grave’s grass and he try to keep eye on her underground. In this study we try to explain with example couplets that how lover’s love goes on after his death and how to show his love in different ways.
Abstract (Original Language): 
Klâsik Türk şiirinin temel ve devamlı tekrar edilen konularından biri “aşk”tır. Aşk, hemen hemen bütün klâsik eserlerde bir şekilde kendine yer bulmuştur. Aşk sözü edilen eserlerde bazen tasavvufî bazen gerçek anlamıyla kullanılmıştır. “Aşk” her iki anlam dairesinde kullanılsa bile başlangıcı ve sonu olmayan bir kavram olarak değerlendirilmiş ve şairler tarafından bu düşünceye uygun bir şekilde kullanılmıştır. Aşkın vazgeçilmez iki karakteri vardır. Bu karakterlerden ilki “âşık” ikincisi ise “sevgili/mâşuk”tur. Bu iki karakter Klâsik Edebiyatın çizmiş olduğu sınırlar çerçevesinde, çoğunlukla ayrılıktan doğan acı, sıkıntı, kederin yoğun bir şekilde yaşandığı ve âşığın içinde bulunulan bu durumdan bir şekilde mutlu olduğu bir aşk motifi içinde şiirlerde kendilerine yer bulur. Klâsik eserlere dikkatli bir gözle bakıldığında sözü edilen aşk motifinin sadece âşığın hayatı ile sınırlı olmadığı görülür. Şiirlerden, âşığın öldükten sonra bile sevgilisine karşı olan duygularının devam ettiği anlaşılır. Âşık öldükten sonra sevgilisine karşı hissettiği aşkı yerin altında bile anlatmaya çalışmaktadır. Âşık, mezarında da, hayattayken olduğu gibi sevgilisinden vefâ bekler. Sevgilisine, mezarının üzerinde biten otlar aracılığıyla içinde bulunduğu durumu anlatmaya çalışır. Mezarının etrafında biten nergis çiçekleriyle sevgilisine göz kulak olmak ister. Bu çalışmada, âşık ile mâşuk arasında varolan aşkın, âşığın ölümünden sonra da devam ettiği ve âşığın, sevgilisine öldükten sonra bile çeşitli şekillerde bu aşkı göstermeye çalıştığı beyitler ışığında izah edilmeye çalışılacaktır.
273
294

REFERENCES

References: 

AKYÜZ, Kenan(1958) Fuzûlî Dîvan, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
AMBROS, Edith (1982), The Lyrics of Meâlî. an Ottoman Poet of the 16.th Century,
Berlin.
ANDREWS, Walter (2000), Şiirin Sesi, Toplumun Şarkısı, (Çev: Tansel Güney),
İletişim Yay., İstanbul.
BATISLAM, H.Dilek (2003), “Divan Şiirinde Âşık, Sevgili, Rakip Üçlüsü ve Ölüm”,
Folklor/Edebiyat, C.IX, S. XXXIV, Ankara, s.186-199.
BAYAK, Cemal(1998), Sehabi Divanı ve Konu İndeksi, İstanbul Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
ÇAVUŞOĞLU, Mehmet (1971), Necâtî Bey Dîvânı'nın Tahlili, İstanbul.
ÇAVUŞOĞLU, Mehmet (1977), Yahyâ Bey Dîvanı, İ.Ü.E.F. Yayınları, İstanbul.
ÇAVUŞOĞLU, Mehmet (1982), Helâkî Divanı, İ.Ü.E.F. Yayınları, İstanbul.
ÇAVUŞOĞLU, Mehmet-TANYERİ, M. Ali(1981), Hayretî Dîvan, İ.Ü. Edb. Fak.
Yayınları, İstanbul.
ÇAVUŞOĞLU, Mehmet-TANYERİ, M. Ali(1987), Zâtî Dîvanı C.III, İ.Ü. Edb. Fak.
Yayınları, İstanbul.
KLASİK TÜRK ŞİİRİNDE BİR MOTİF OLARAK “ÖLÜM SONRASI AŞK”
TSA / Yıl: 17 S: 2, Ağustos 2013 293
DOĞAN, Muhammet Nur (2002), Hüsn ü Aşk Metin, Nesre Çeviri, Notlar ve Açıklamalar,
Ötüken Yay., İstanbul.
DOĞAN, Muhammet Nur (2006), Fatih Divanı ve Şerhi, Yelkenli Yay., İstanbul.
DOĞAN, Muhammet Nur(2009), Fuzûlî’nin Poetikası, Yelkenli Yay., İstanbul.
ERÜNSAL, İsmail E.(1983), The Life And Works of Tacizade Cafer Celebi With A
Critical Edition of Divan. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay.
GÖLPINARLI, Abdülbaki(1951), Nedim Divanı, İnkılâp Kitabevi, İstanbul.
GÖLPINARLI, Abdülbaki (1971), Şeyh Gâlip Divanından Seçmeler, Milli Eğitim Bakanlığı
Yay.
İSEN, Mustafa (1988), Usuli: Hayatı, Sanatı ve Divanı, Atatürk Üniversitesi Fen-
Edebiyat Fakültesi Yay.
İSEN, Mustafa(1997), Acıyı Bal Eylemek, Akçağ Yay., Ankara.
KAÇAR, Mücahit(2010), İbn-i Kemal Divanı’nın İncelenmesi : (Nazım Bilgisi-BelagatÜslup
ve Dil Özellikleri-Muhteva), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Doktora Tezi.
KAPLAN, Mahmut (1996), Neşâtî Divanı, Akademi Kitabevi, İzmir.
KAPLAN, Yunus (2010), “Divan Şiirinde Ölüm Karşısında Âşıkların İstekleri”,
Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and
History of Turkish or Turkic Volume 5/3 Summer, s.3-20.
KARAHAN, Abdülkadir(1966), Kanunî Sultan Süleyman Çağı Şairlerinden Figanî ve
Divançesi, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.
KAYA, Bayram Ali (2003), Azmizâde Haletî Divanı, yay.: Şinasi Tekin, Gönül Alpay
Tekin. Harvard Üniversitesi.
KILIÇ, Filiz, Âşık Çelebi Divanı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kütüphaneler ve Yayımlar
Genel Müdürlüğü, www.kulturturizm.gov.tr
KURNAZ, Cemal (1996), Hayâlî Bey Divânı’nın Tahlîli, M.E.B. Yayınları, İstanbul.
KURNAZ, Cemal- TATCI, Mustafa(2001), Ümmî Divan Şairleri ve Enverî Divanı,
Milli Eğitim Bakanlığı Yay.
KÜÇÜK, Sabahattin(1994), Bâkî Divanı, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
MENGİ, Mine(1995), Mesihî Divanı, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu
Atatürk Kültür Merkezi, Ankara.
ONAY, Ahmed Talat(1993), Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar, Haz. Cemal Kurnaz,
Ankara, T.D.V.Yay.
ÖZTÜRK, Murat (2012), “Mâtemin Keyfini Çıkarmak: Klasik Türk şiirinde Ölümlere
Duyulan Sevinçler”, Turkish Studies International Periodical For The
Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7/1 Winter, s.
1803-1823.
SARAÇ, M. A. Yekta(2002), Emrî Divanı, Eren Yayıncılık, İstanbul .
SAVRAN, Ömer (2009), “Klâsik Siirimizde Ölüm Teması ve Ölümle İlgili Bazı Âdetler”,
Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, S.2, s.170-188.
SUNGUR, Necati(1994), Ahî Divanı : İnceleme, Metin, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara.
ŞENTÜRK, A. Atilla(1995), Râkîbe Dair, Enderun Kitabevi, İstanbul.
Savaşkan Cem BAHADIR
294 TSA / YIL: 17 S: 2, Ağustos 2013
ŞENTÜRK, Ahmet Atilla (1999), Osmanlı Şiiri Antolojisi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
TARLAN Ali Nihat(1945), Hayâlî Bey Dîvânı, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul
1945.
TARLAN, Ali Nihad(1946), Yavuz Sultan Selim Divanı, Ahmed Halit Kitabevi, İstanbul.
TARLAN, A. Nihat(1970), Zâtî Divanı C. I-II, İ.Ü.E.F. Yay., İstanbul.
TARLAN, A. Nihat(1985), Fuzûlî Divanı Şerhi, C.I-III, Kültür ve Turizm Bak.Yay.,
Ankara, 1985.
TULUM, Mertol-TANYERİ, M. Ali(1977), Nev‘î Divan, İ.Ü.E.F.Yay.
YAĞCIOĞLU, Songül Aydın (2010), “Fuzûlî ve Bâkî Divanlarında Aşk Anlayışı ve
Sevgili Tipi”, Turkish Studies, 5/3 Summer, 559-587.
YAKAR, Halil İbrahim(2002), Gelibolulu Sun’i Divânı ve Tahlili, İstanbul Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
YENİTERZİ, Emine (1999), “Divan Şiirinde Ölüme Dair Bazı Hususlar”, Selçuk Üniversitesi
Sosyal Bilimler Dergisi, S.5, Konya, s.115-139.
YÜCEL, Bilal(2002), Adnî Divanı, Akçağ Yay., Ankara.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com