Buradasınız

HİDROELEKTRİK SANTRALLARINDA KAMU ve ÖZEL SEKTÖRÜN ROLÜNÜN DEĞİŞİMİVE YARATTIĞI SORUNLAR

CHANGING OF THE ROLE OF PUBLIC AND PRIVATE SECTOR AND ITS PROBLEMS IN HYDROELECTRIC POWER PLANTS

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
Burning fossil resources to meet rising energy demand increases environmental problems in the world. This forces nations to shift their energy policies from fossil fuel based systems to renewable methods. Hydropower is one of the renewable energy resources in Turkey. Technically and economically viable hydroelectric potential is calculated 140 billion kWh in Turkey. By reason of being unable to develop this potential with public resources, it is aimed to accelerate the development in hydroelectric potential by activating private sector financial resources. Private sector has been encouraged especially by legal and institutional regulations since 2000. While Energy Market Law Coded 4628 sets up energy market operated by private law rules, private companies get water utilization rights from the General Directorate of State Hydraulic Works to construct and operate hydroelectric power plants. In this study, it is aimed to examine the changing of the role of public and private sector and its problems in terms of hydroelectric power plants in Turkey. With this aim, the legal and institutional regulations are handled. The result of this article is that the decrease of the investment, operation and control power of public sector on behalf of the private sector creates a lot of problems in planning, control and environment.
Abstract (Original Language): 
Dünyada artan enerji talebini karşılamak için fosil yakıtların yakılmasıçevre sorunlarınıartırmaktadır. Bu durum devletleri enerji politikalarını değiştirmeye ve fosil yakıtlıenerji kaynaklarından yenilenebilir enerji kaynaklarınıkullanmaya yöneltmiştir. Türkiye’de yenilenebilir enerji kaynaklarından biri hidroelektrik enerjidir.Türkiye’de teknik ve ekonomik olarak değerlendirilebilir hidroelektrik potansiyel 140 milyar kWh olarak hesaplanmaktadır. Bu potansiyelin kamu kaynaklarıyla geliştirilememesi gerekçesiyle, özel sektör imkanlarınıkullanarak hidroelektrik enerji gelişimini hızlandırmak hedeflenmiştir. Özellikle 2000 yılından itibaren yasal ve kurumsal düzenlemelerle özel sektör teşvik edilmiştir. 4628 sayılıElektrik PiyasasıKanunu ile özel hukuk kurallarına göre faaliyet gösterecek elektrik enerjisi piyasasının kurulmasıve işleyişi sağlanırken, HES inşa etmek ve işletmek amacıyla özel şirketler, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nden su kullanım hakkıelde etmektedirler. Bu çalışmada Türkiye’de HES’ler açısından kamu ve özel sektörün rolünün değişimi ve bu değişimin yarattığısorunların incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla tarihsel olarak HES’lerle ilgili yasal ve kurumsal düzenlemeler ele alınmıştır. Çalışmada, HES’lerde kamu sektörünün yatırım, işletme ve denetim boyutundaki ağırlığının özel sektör lehine azaldığıve bu durumun planlama, denetim ve çevre açısından sorunlar yarattığısonucuna varılmıştır.
223-242

REFERENCES

References: 

ATAAY, F. (2005). Enerji Sektöründe Özelleştirme: Rekabetçi Bir Piyasada
Yönetişim mi?, Kamu Reformu İncelemeleri, Ankara Tabip Odası, Ankara,
s.83-114.
BAYRAMOĞLU, S. (2005). Yönetişim Zihniyeti Türkiye’de Üst Kurullar ve
Siyasal İktidarın Dönüşümü, İletişim Yay., İstanbul, 2005.
Çevre ve Orman Bakanlığı, (2009). “75 Adet Hidroelektrik Santralın Temeli
Atıldı”, Çevre ve İnsan Dergisi, S.78, Aralık, s.7,
http://www.cevreorman.gov.tr/COB/Files/dergi/cevre_insan.pdf, 22.6.2010.
Çevre ve Orman Bakanlığı, (2009). “DSİ’nin 55. KuruluşYılında 55 Tesis”,
Çevre ve İnsan Dergisi, S.78, s.4,
http://www.cevreorman.gov.tr/COB/Files/dergi/cevre_insan.pdf, 22.6.2010.
DORE, J. and LEBEL L. (2010). “Gaining public acceptance: A critical
strategic priority of the World Commission on Dams”, Water Alternatives,
Volume 3, Issue 2, s.124-141, www.water-alternatives.org., 25.6.2010.
DPT, Devlet Planlama Teşkilatı(2001).Sekizinci BeşYıllık Kalkınma PlanıSu
Havzaları, Kullanımıve Yönetimi Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT: 2555 .
ÖİK: 571, Ankara.
DSİ(2006). “Türkiye’de Hidroelektrik Enerji Üretiminde DSİ’nin Rolü”,
İstanbul, 27 Kasım, s.1-58.
DSİ(2009). Su ve DSİ, İstanbul.
DSİ, (2010). Stratejik Plan 2010-2014, Ankara.
EÜAŞ, Elektrik Üretim Anonim Şirketi, (2010). Elektrik Üretim Sektör Raporu.
EMO, Elektrik Mühendisleri Odası(2008), “Hidrolik Geleceğimiz Piyasa
Kurbanı”, Elektrik Mühendisleri Odası41. Dönem Yönetim Kurulu Basın
Açıklaması, 19 Kasım.
GENÇOĞLU, M. T. ve CEBECİ, M. (2001). “Büyük Hidroelektrik Santraller İle
Küçük Hidroelektrik Santrallerin Karşılaştırılması”, Yenilenebilir Enerji
KaynaklarıSempozyumu İzmir, 18-20 Ocak s.1-7.
HASPOLAT, E. (2008). “Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nün Çevre ve
Orman Bakanlığı’na Bağlanmasının Nedenleri”, Memleket Mevzuat- Cilt:3,
Sayı:34, Ankara, Nisan, s.43-48.
http://www.dsi.gov.tr/hizmet/enerji.htm, 23.6.2010.
http://www.dsi.gov.tr/skatablo/Tablo3.htm, 10.6.2010.
UluslararasıAlanya İşletme Fakültesi Dergisi 3/1 (2011) 223-242
241
http://www.eie.gov.tr/turkce/ozet/ozet.html, 20.4.2011.
http://www.emo.org.tr/ekler/0082ac261d74f5a_ek.pdf, 20.4.2011.
http://www.enerji.gov.tr/yayinlar_raporlar/Arz_Guvenligi_Strateji_Belges...
f, 30.6.2010.
http://www.epdk.gov.tr/lisans/elektrik/proje/yenilenebilir.xls, 15.6.2010.
http://www2.epdk.org.tr/lisans/elektrik/lisansdatabase/verilentesistipi.asp,
10.2.2011.
http://mevzuat.dpt.gov.tr/bkk/12701.htm, 13.06.2011.
İMO, İnşaat Mühendisleri Odası(2009).Hidroelektrik Santrallerin Yapımı İle
İlgili İMO Görüşü, TMH - 454 - 2009/2.
İZGİ, S. (2010). “İmtiyazlı şirketler ve Çukurova Elektrik AŞortaklarının
Hakları”, 25.12.2010, s.1, http://www.dunya.com/imtiyazli-sirketler-ve-cukurova-elektrik-as-ortakla...?, 20.5.2011.
KANTARCI, M. D. (2010). “Antalya’da Toplam Yağışlar İle Yüksek Yağışlar
Arasındaki İlişki (1985-2007)”, Hidroelektrik Santrallerin (HES) Ekolojik,
Hukuki ve Sosyal BoyutlarıPaneli Bildirisi, Türkiye Ormancılar Derneği
Antalya Temsilciliği, TMMOB Orman Mühendisleri OdasıBatıAkdeniz Şubesi,
Antalya, 7.7.2010, s.1-10.
MÄKINEN, K. and KHAN S. (2010). “Policy considerations for greenhouse gas
emissions from freshwater reservoirs”, Water Alternatives, Volume 3, Issue
2, s.91-105, www.water-alternatives.org, 25.6.2010.
ÖZÜLKÜ, H. (2006). “Türkiye’de Elektriğin Tarihsel Gelişimine Özet Bakış
(1900’den 2006’a Yılına Kadar)”, 10. Enerji Kongresi Tebliği, Dünya Enerji
Konseyi Türk Milli Komitesi, 2006, s. 1-11,
http://www.oocities.org/hasanozulku/melektriktarih.pdf, 15.5.2011.
PAKER, S. (2011). “Enerji Politikalarıve Özelleştirmeler”, Elektrik
Mühendisliği, S. 441, Şubat, s.76-79,
http://www.emo.org.tr/ekler/cc601736692a845_ek.pdf?dergi=626,
20.5.2011.
Resmi Gazeteler: Tarih 14.4.1930, Sayı1471 (1580 sayılıBelediye Kanunu);
Tarih 24.6.1933, Sayı2435 (2301 sayılıBelediyeler BankasıHakkında
Kanun); Tarih 22.6.1935, Sayı3035 (Eti Bank Kanunu); Tarih 24.6.1935,
Sayı3036 (2819 sayılıElektrik İşleri Etüd İdaresi Teşkiline Dair Kanun); Tarih
25.12.1953, Sayı8592 (6200 SayılıDevlet Su İşleri Umum Müdürlüğü
Teşkilat Ve Vazifeleri Hakkında Kanun); Tarih 19.12.1984, Sayı18610 (3096
SayılıTürkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi,
Dağıtımıve Ticareti İle Görevlendirilmesi Hakkında Kanun); Tarih 13.9.1993,
F.HAYIRSEVER TOPÇU/Hidroelektrik Santrallerinde…
242
Sayı21697 (513 sayılıKHK); Tarih 19.7.1997, Sayı23054 (4283 sayılıYap-İşlet Modeli İle Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulmasıve İşletilmesi
İle Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanun); Tarih 28.2.1998, Sayı
23272 (4342 sayılıMera Kanunu); Tarih 3.3.2001, Mükerrer Sayı24335
(4628 sayılıElektrik PiyasasıKanunu); Tarih 26.06.2003, Sayı25150
(Elektrik Piyasasında Üretim Faaliyetinde Bulunmak Üzere Su Kullanım Hakkı
Anlaşması İmzalanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik); Tarih
16.12.2003, Sayı25318 (Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği);
Tarih 18.5.2005, Sayı25819 (5346 sayılıYenilenebilir Enerji Kaynaklarının
Elektrik Enerji Üretimi MaksatlıKullanımına İlişkin Kanun); Tarih 19.07.2005,
Sayı25880 (5403 sayılıToprak Koruma ve Arazi KullanımıKanunu); Tarih
31.08.2007, Sayı26629 (Kuruluşların Bağlıve İlgili Olduğu Bakanlıkların
Değiştirilmesi İle İlgili Başbakanlık Kararı); Tarih 17.7.2008, Sayı26939
(Çevresel Etki Değerlendirme Yönetmeliği; Tarih 15.08.2009, Sayı27320 (Su
YapılarıDenetim Hizmetleri Yönetmeliği); Tarih 13.5.2011, Sayı27933 (Su
YapılarıDenetim Hizmetleri Yönetmeliği).
USİAD, Ulusal Sanayici ve İşadamlarıDerneği, (2010). Hidroelektrik Enerji
İçin Acil Durum Tespiti ve Öneriler, İstanbul.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com