Buradasınız

TÜRK HALK ve KLÂSİK MÜZİKLERİNİN OLUŞUM ve İLİŞKİLERİNE TÂRİHTEN BAKMAK -I

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
Turkish Classical Music, especially with the success at the Ottoman period, is a music of a civilization. It became a common language in all geographies and people that Turks made contacts with in various ways. Turkish civilization does not deny what she learned from Persians and Arabs, but she managed to use them to improve herself and developing better by adding the information to herself. This shows her power of creating civilization. One of the main signs of this three-continent-spread culture is of course Turkish Classical Music. İt is seen that collective awareness and mind which forms Turkish Classical Music, first recovered the common points, coming from the roots, between Turkish "boy" clans then considered the musical specialities of other societies that share same climate, geography, or some cultural values with Turks. In this manner, the music developed, came to the point that we say "classic", in which societies and nations found themselves within, by climbing over the identity of being a particular group's or society's music. This study is directed towards to recover the main components which gives Turkish Classical Music its character in the process of development by looking beyond the history. In this point the relationship between Turkish Classical and Folk Music is presented. The main path to Muslim Turkishness in the art and political area - Oguz Turkishness is emphasized and their understanding and behaviour before and after Islam is discussed from the music side. Second mainland of Turks, Anatolia is again discussed under another title by the means of Seljuks, Anatolian Seljuks and Beyliks periods; reflections of Oguz "bey" understanding in music is told. The effects of the sufi understanding which came to Anatolia over Horasan on music and the Anatolian Turkishness' role over sufi understanding is considered, Ahi organization which is said to be a semi religious foundation of Turkish style mentioned by the means of music. The most natural tones of understanding and practises of deciding Turkish Classical Music's Turkishness coul d have been existed by modelings and integrations on the example of Folk Music. On the other side we see Folk Music taking the things which is integrated from her as a model so it is seen that this process is working with an enlarging, developing and transferring continuation.
Abstract (Original Language): 
Türk Klasik müziği özellikle Osmanlı dönemindeki başarısıyla bir medeniyet'in müziğidir. Türklüğün ulaştığı, çeşitli vesilelerle ilişki kurduğu bütün coğrafyaların ve insanlarının ortak dili olmuştur. Türk medeniyeti Fars'tan Arap'tan öğrendiklerini inkâr etmez. Ancak öğrendiğini, kendi şahsiyetine katarak daha iyisini ortaya koyabilme kudreti göstermiştir. Gerçekte bu, onun medeniyet yaratma kudretidir. Üç kıtaya yayılmış bu medeniyetin en önemli delili ise Türk klâsik musıkîsidir. Türk klasik müziğini oluşturan kolektif duyuş ve akıl, önce Türk boyları arasındaki köke bağlı ortaklıkları öne çıkarmış, sonra aynı iklim, coğrafi şartlar veya bazı kültürel değerlerin paylaşıldığı diğer kavim ve milletlerin müzikal özelliklerini değerlendirmiş görünmektedir. Böylece ortaya konulan müzik belli bir boyun ya da kavmin müziği olmanın üzerine çıkarak, kavimlerin ve milletlerin içinde kendilerini buldukları bir yapıya yani klasik dediğimiz çizgiye oturmuştur Bu çalışma Türk klasik mûsıkîsinin oluşumunda ona kendi kimliğini kazandıran belirgin unsurları, târihten bakarak ortaya çıkarma yönelişindedir. Bu noktada Türk Halk ve Klâsik müzik ilişkileri dikkate sunulmaktadır. Müslüman Türklüğün kültür, sanat ve siyâsette tayin edici kolunu teşkil eden Oğuz Türklüğü'ne vurgu yapılmakta, İslâmiyet öncesi ve sonrasındaki anlayış ve tutumlarına müzik açısından değinilmektedir. Müslüman Oğuzlar'ın yoğun olarak bulundukları, aynı zamanda birer müzik okulu vasfı taşıyan Horasan ve Herat'a müstakil başlıklarla değinilmiştir. Türkler'in ikinci anayurdu olan Anadolu da yine ayrı bir başlık altında Selçuklu, Türkiye Selçuklu devletleriyle Beylikler dönemi sürecinde ele alınmakta, Oğuz boy anlayışının müzikteki yansımalarına dikkat çekilmektedir. Bu süreç içerisinde Horasan üzerinden Anadolu'ya gelen sûfî cereyanın müzik üzerindeki etkileri ve Anadolu Türklüğü'nün sûfizm anlayışındaki müziğin etkin rolü üzerinde ayrıca durulmuş, Türk üslûbunun yarı dînî teşekkülleri olarak anılan Ahîlik, yine müzik bakımından zikredilmiştir. Türk klasik müziğinin Türklüğünü tayin eden kavrayış ve uygulamalarının en doğal tınıları, halk müziğinden yaptığı modellemelerle var olmuştur. Diğer taraftan halk müziğinin, kendisinden üretilen modellemeyi yeniden kendisine model edindiğini, bu sürecin gelişen, genişleyen, devreden bir süreklilikle işlediğini görüyoruz.
1-20

REFERENCES

References: 

ALBAYRAK,Nuretin; "Âşık", İslâm Ansiklopedisi, T.D.V.Cilt:3, İstanbul,1991.
ALİ UFKÎ BEY; Mecmua-i Sâz u Söz, British Library, nr: 3114. (1650 ?)
BARDAKÇI, Murat; Meragall Abdülkadir, İstanbul, 1986.
BAŞER,Sait; Kutadgu Bilig'de Kut ve Töre'den Sevgi Toplumuna, İstanbul,1994.
BAŞER,Sait; Esmâü'l-Hüsna 'dan Gök Tanrının Sıfatlarına Bakış, İstanbul, 1990.
BAŞER,Sait; Yahya Kemal'de Türk Müslümanlığı, İstanbul, 1997.
ÇETİN, Osman; "Horasan", İslâm Ansiklopedisi, T.D.V, Cilt: 18, İstanbul, 1998.
GÂZİMİHAL, Mahmut Râgıb; "Asırlar Boyunca Türk Mûsıkîsi Târihi", Gökbörü, no.7, İstanbul,1942. GAZİMİHAL,Mahmut Râgıp; Konya'da Mûsıkî, Ankara, 1947. GÂZİMİHAL,Mahmut Râgıp; Ülkelerde Kopuz ve Tezeneli Sazlarımız, Ankara, 1975.
GOLDEN, Peter B.;Orta Asya'da Islâmiyetin İlk Dönemleri ve Karahanlılar, Erken İç Asya Târihi, Çev:H. Berktay, İstanbul, 2000.
İBN-İ BATTUTA, Büyük Dünya Seyahatnanesi, Çeviren: Muhammed Şerif Paşa , 1907 basımından hazırlayan Ali Murat Güven, İstanbul, tarihsiz.
KAFESOĞLUjbrahim; Türk Millî Kültürü, 3.baskı, İstanbul, 1984. KARAİSMÂİLOGLU,Adnan; "Acem", İslam Ansiklopedisi, TDV, Cilt: 1, İstanbul, 1988.
KARAKUŞ, Rahmi - POYRAZ, Hakan; "Türk Medeniyet Çevresi Felsefesi", Türk Dünyasında Sosyal Bilimler:
Kuram, Yöntem ve Uygulama, III. Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, C.II, Celâlâbad- Kırgızistan, 2005.
KÖPRÜLÜ,Fuat; Türk Edebiyâtı'nda ilk Mutasavvıflar, Ankara,1991.
KÖYMEN,Mehmet Altay; Selçuklu Devri Türk Târihi, Ankara, 1998.
MERÇİL,Erdogan; Selçuklu Devletleri Târihi, Ankara,1995.
MERÇiL,Erdogan; Gazneliler Devleti Târihi, Ankara,1989.
Mir'âtu'z-Zamân, Ayasofya ktp. nr:3146.
ÖZERGİN, M .Kemal; "Temürlü Sanatına Ait Eski Bir Belge", Sanat Tarihi Yıllığı, İst. Edb. Fak. Sanat Tarihi
Enst. C.VI., İstanbul, 1974-1975.
SANAL, Haydar; Mehter Mûsıkîsi, İstanbul, 1965.
SANAL,Haydar; Çöğür Şâirleri I, Armutlu, İstanbul, 1974.
SANAL, Haydar; "Saz Şâirleri Mûsıkîsi" Ders notları V, İTÜ-TMDK, İstanbul 1983. SAYGUN,A.Adnan; Halkevlerinde Mûsıkî, Ankara, 1940. SEVİM, Ali; Anadolu'nun Fethi Selçuklular Dönemi, Ankara 1988.
SÜMER,Faruk; Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri-Boy teşkilatı-Destanları, 3.baskı, İstanbul, 1980.
ŞEŞEN,Ramazan; İslam Coğrafyacılarına Göre Türkler ve Türk Ülkeleri, Ankara, 1985.
Târih-i Osmânî Encümeni Mecmuası, no:39, İstanbul, 1332.
TERZİBAŞI, Atâ; Kerkük Hoyrat ve Manileri, İstanbul, 1975.
TERZİBAŞI, Atâ; Kerkük Havaları, İstanbul, 1980.
TOGAN,Zeki Velîdî; "Ali Şîr", İslam Ansiklopedisi, C. I, İstanbul, 1979.
TURA,Yalçın; " Bağlamalardaki Perde Bağlarının Nisbetleri ve Bunlardan Doğan Ses Sistemi", Türk Mûsıkîsinin Meseleleri, İstanbul, 1988.
TURA,Talçın; "Horasan Tanburunun Perdeleri ve Türk Mûsıkîsinin Ses Sistemi", Türk Musıkîsinin Meseleleri, İstanbul, 1988.
TURAN, Osman; Selçuklular Tarihi ve Türk-İslâm Medeniyeti, İstanbul, 1980. TURAN,Osman; Türkiye Selçukluları Hakkında Resmî Vesikalar, Ankara, 1988.
USLU, Recep; "Aydınlı Şemseddin Nahifi ve Bilinmeyen Eserinden XV. Yüzyılda Osmanlılarda ve Orta Asya'da Mûsıkîşinaslar", Osmanlı, C.X, Yeni Türkiye Yay. Ankara, 1999 YEKTÂ,Rauf; Türk Mûsikîsi Nazariyâtı, İstanbul, 1343/1924

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com