Buradasınız

Beyaz Zeminli Uşak Halılarındaki Kuş Motifine Dair Bir Çözümleme

Analysis of Bird Motif on White Backgrounded Usak Carpets

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
As it has been known, 16th century was the peak level in all areas for the Ottoman Empire as ornamentation too. It has been known that some authors and academics has already studied and written articles about the carpets which are classified as the "White backgrounded Uşak carpets” and termed as “Çintemanîli Carpets and Birdy carpets” in the period which is defined as the golden age of carpet area. The 1st author who has examined the issue, Riefstahl claims that the shapes of the carpets which also give defination to these carpets due to be looking like the birds, come from the floral arabesque motif and by comparing these patterns with the “arabesque” and “leaf” motifs, he has tried to explain that the patterns form with the leaves one sided to the right and the other sided to the left. Even, he has mentioned that these motifs arise of the damage of the floral motifs and called them the shape of as “double bird”. In some sources, it was tried to be described in different names too. Is this thesis which has been put forth and even being accepted, essentially true? To search for the answer, a pattern on the “birdy carpets” has been tried to be examined by the “müzehhip” and by being compared with the similar patterns at the ornamentation, it has been tried to arrive at a conclusion
Abstract (Original Language): 
Bilindiği gibi 16. yüzyıl Osmanlı Devletinin her alanda olduğu gibi tezyînât(süsleme) alanında da zirvede olduğu bir dönem olmuştur. Halı alanında da altın çağ olarak tanımlanan bu dönemde “Beyaz zeminli Uşak Halıları” ismi ile sınıflandırılan, “Çintemanîli ve Kuşlu Halılar” olarak adlandırılan halılar hakkında bazı yazarların çalıştığı ve makaleler yazdığı bilinmektedir. Konuyu ilk incelemeye alan yazar Riefstahl olup motifin kuşa benzetilmesi sebebiyle halıya da ismi kazandıran şekillerin bitkisel ‘arabesk’ bir motiften alındığını iddia etmekte, yazar makalesinde bu desenleri birçok ‘arabesk’ ve yaprak motifiyle karşılaştırarak, biri sağa diğeri sola dönük iki yapraktan meydana geldiğini açıklamaya çalışmıştır. Hatta bu motifler tarif edilirken nebati motiflerin bozulmasından doğmuş, çift kuşa benzeyen şekil diye bahsetmiştir. Bazı kaynaklarda da farklı cümlelerle tanımlanmaya çalışılmıştır. Ortaya atılan ve kabul gören bu tez gerçekte acaba doğru mudur? Sorusunun cevabını aramak için, bu makalede, “Kuşlu Halılar’da” yer alan desen, bir müzehhip gözüyle irdelenmeye ve diğer bezeme sanatlarında yer alan benzerleri ile mukayese edilerek bir sonuca varılmaya çalışılmıştır.
19-32

REFERENCES

References: 

BİROL, İnci A.-DERMAN, Çiçek: Türk Tezyînî SanatlarındaMotifler,İstanbul 1995
BİROL, İnci A.: Klasik Devir Türk Tezyînî Sanatlarında Desen Tasarımı Çizim Tekniği ve Çeşitleri,
İstanbul 2009
Diyanet Vakfı İslâm Ans., Halı mad, C.15
AYTAÇ, Ahmet- AKSOY, Aslı: Yabancı Ressamların Tablolarında Tasvirlenen (15-20 yy.) Türk
Halıları, Konya 2006, s.2
RIEFSTAHL, Rudolf M.: Turkish 'Bird' Rugs and their Design, The Art Bulletin, VII, Chicago, 1925, s.
91-95.
BATARI, Ferenc: Osmanlı Halılarındaki Kuş Deseninin Kaynağı ve Gelişimi, ( The Origin and
Evolution of The ‘’Bird’’ Pattern in Ottoman Turkish Carpets ), Sanat Dünyamız, Yıl:II, Sayı:32,
1985, s.2-8
BATARI, Ferenc: Macaristan Uygulamalı Sanatlar Müzesindeki Türk Halıları, Sanat
Dünyamız,Yıl:4,S.11.Eylül 1977
GÖNÜL, Macide: Türk Halı ve Kilimlerinden Sembolik Kuş Şekilleri, Antropoloji, 3, Ankara 1965
MEHMEDOĞLU, Memed Ali: İslam Ansiklopedisi, C.40, İstanbul, 1948
LAYER, Ch., Tapis Tursc, Paris,S.8
SARRE, Friedrich - F. R. MARTIN: Die Ausstel lung von Meisterwerken Muhammedanischer Kunst,
in München 1910, München, 1912., Band. I. Levha. 73.
ASLANAPA, Oktay: Türk Halı Sanatı’nın Bin Yılı, Eren Yay. İstanbul, 1987
YETKİN, Şerare: Türk Hah Sanatı, İstanbul, 1974–1991
DENİZ, Bekir: Türk Dünyasında Halı ve Düz Dokuma Yaygılar, Atatürk Kültür Merkezi Yayını,
Ankara, 2000, 36
DENİZ, Bekir: Türk Dünyasında Halı ve Düz Dokuma Yaygılar, Atatürk Kültür Merkezi Yayını,
Ankara, 2000
AYTAÇ, İ.Çetin: Değişim Süreci içinde Uşak Halıları, 25-27 Ekim 2001, 21. Yüzyılın Eşiğinde Uşak
Sempozyumu, C.1,
İst. 2001
KAYABAŞI, Nuran- ETİKAN, Sema: Uşak Halılarının Renk, Desen ve Motif Özellikleri 25-27 Ekim
2001, 21. Yüzyılın Eşiğinde Uşak Sempozyumu, C.1, İst. 2001
AYTAÇ, Ahmet: 16-17 yy. Klasik Devir Halıları Kapsamında Uşak Halılarının Değerlendirilmesi, 25-
27 Ekim 2001, 21. Yüzyılın Eşiğinde Uşak Sempozyumu, C.1, İst. 2001
AKPINAR, Candan: XVI.-XVII. Yüzyıl Geleneksel Uşak Halılarının Tasarım Açısından İrdelenmesi,
25-27 Ekim 2001, 21. Yüzyılın Eşiğinde Uşak Sempozyumu, C.1, İst. 2001
http://www.textile-art.com/artc/13abiertan.html
http://blog-carpetblog.blogspot.com
http://www.eskihalivekilim.com/osmanli-devri-halilari3.html
http://www.transylvanianrugs.com/about.php
http://www.kenthaber.com/marmara/istanbul/eminonu/Rehber/muzeler/turk-ve...
pasa-sarayi

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com