You are here

Türk halk müziği söz varlığında coğrafi motifler ve benzerlik analizi

Geographical motifs in Turkish folk music lexicon and similarity analysis

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
Turkish folk music, as the name implies, is music that comes from the people and it is a kind of music that defines and tells the people. It is significantly affected by the physical and human features of the region where it is said. Turkey which is located on Anatolia that hosts many civilizations through history has rich folk music culture. The purpose of this study is to determine the effect of geography in shaping Turkish folk music and to specify Turkish folk music regions. For this purpose, 4440 Turkish folk music works which are hold in TRT repertoire are scanned and the geographic words in these works are classified according to provinces. According to these selected words, similarity levels of the provinces are identified. Hierarchical clustering analysis is applied to determine the similarity levels of the provinces. Similarity distance between provinces is calculated with the hierarchical cluster analysis. As a result of this analysis, the works of Turkish folk music influenced by geographical features and there are some similarities and interactions between localities and the regions. According to geographic vocabulary similarities used in the works of Turkish folk music, Turkey is divided into six regions, namely Western Anatolia, Central Anatolia, East Anatolia, Middle East Anatolia, Southeast Anatolia and the Black Sea region.
Abstract (Original Language): 
Türk halk müziği, adından da anlaşılacağı üzere halkın içinden çıkmış, halka mal olmuş, halkı anlatan ve halkı tanımlayan bir müzik türü olup, söylendiği yörenin fiziki ve beşeri özelliklerinden önemli ölçüde etkilenmektedir. Tarih boyunca medeniyetleri üzerinde barındıran Anadolu’da yer alan Türkiye, Türk halk müziği bakımından çok zengin bir kültüre sahiptir. Bu çalışmanın amacı, Türk halk müziği eserlerinin şekillenmesinde coğrafi çevrenin etkisini tespit etmek ve Türk halk müziği bölgelerini belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda TRT repertuarında yer alan 4440 adet sözlü Türk halk müziği eseri taranarak, bu eserlerde geçen coğrafi kelimeler illere göre tasnif edilmiştir. Bu coğrafi kelimelere göre illerin benzerlik düzeyleri belirlenmiştir. İllerin benzerlik düzeylerini belirlemek için hiyerarşik kümeleme (kluster) analizi uygulanmıştır. İller arasındaki benzerlik mesafesi aglomeratif hiyerarşik küme analizi ile hesaplanmıştır. Bu analizler sonucunda Türk halk müziği eserlerinin coğrafi özelliklerden etkilendiği gibi yöre ve bölgeler arasında etkileşim ve benzerlikler olduğu tespit edilmiştir. Türk halk müziği eserlerinde kullanılan coğrafi kelime benzerliklerine göre; Türkiye’nin Batı Anadolu, Orta Anadolu, Doğu Anadolu, Ortadoğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz olarak altı bölgeye ayrıldığı belirlenmiştir.
1633-1656

REFERENCES

References: 

Arseven, V. Türk Halk Müziği’nin Ezgisel Yapısı Üzerine. Kültür Bakanlığı Milli Folklor
Araştırma Dairesi Yayınları 20, Seminer, Kongre Bildirileri Dizisi 5, I. Uluslararası Türk
Folklor Kongresi Bildirileri III. Cilt, Ankara Üniversitesi Basımevi, 1977.
Atılgan, H. Doğu ve GDA Bölgemizdeki Türkülerimizin Müzik Yapısı. V. Milletler Arası Türk
Halk Kültürü Kongresi Halk Müziği, Oyun, Tiyatro, Eğlence, Seksiyon (Oturum)
Bildirileri T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları 1872, Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme
Genel Müdürlüğü Yayınları 248, Seminer Kongre Bildiriler Dizisi 55, 1997.
Batur, S. Açıklamalı Örnekli Türk Halk Edebiyatı. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi (1. Basım),
1998.
Bell, T. L. ve M. M. Gripshover. Pop goes the geographer: Synergies between geography and
popular culture. In Popular Culture Studies across the Curriculum: Essays for Educators,
ed. R.B. Browne, pp. 89–103.Jefferson, North Carolina: McFarland & Company, Inc.
2005.
Birdoğan, N. Notalarıyla Türkülerimiz. İstanbul: Özgür Yayın Dağıtım, Acar Matbaacılık Tesisleri
(1.Baskı), 1988.
Carney, G. O. Music geography. Journal of Cultural Geography 18 (1): 1–10. 1998.
Çakar, Ş.Ş. Türk Müziği Teorisi ve Makamlar. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları 3684,
Bilim ve Kültür Eserleri Dizisi:1294, Devlet Kitapları Müdürlüğü, 2004.
Dilçin, C. Örneklerle Türk Şiir Bilgisi. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu
Türk Dil Kurumu Yayınları:517. Türk Hava Kurumu Basım Evi İşletmeciliği, 2004.
Doğanay, H., Anlamı, Tanımı, Konusu ve Felsefesi Bakımından Coğrafya İlmi Hakkında Bazı
Düşünceler. Doğu Coğrafya Dergisi, 16, (25):1-43, 2011.
Ford, L. Geographic factors in the origin, evolution, and diffusion of rock and roll music. Journal
of Geography 70 (8): 455–464. 1971.
Güngör, N. Arabesk Sosyokültürel Açıdan Arabesk Müzik. Ankara: Bilgi Yayınları (2. Basım),
1993.
Güven, M. Doğu Anadolu Halk Oyunlarına Coğrafyanın Etkisi. V. Milletler Arası Türk Halk
Kültürü Kongresi Halk Müziği, Oyun, Tiyatro, Eğlence, Seksiyon (Oturum) Bildirileri,
T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları 1872, Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel
Müdürlüğü Yayınları 248, Seminer Kongre Bildiriler Dizisi 55, 1997.
Güzel, A., Torun, A. Türk Halk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Akçay Yayınları, 2005.
Hudson, R. Regions and place: Music, identity and place. Progress in Human Geography 30 (5):
626–634. 2006.
1654
Gürbüz, M., Şahin, M. (2012). Türk halk müziği söz varlığında coğrafi motifler ve benzerlik analizi. International
Journal of Human Sciences [Online]. (9)2, 1633-1656.
Karabulut, M., Gürbüz, M. Coğrafya’da Sayısal Tekniklerin Kullanılması. Türk Coğrafya Kurumu
Coğrafya Kurultayı Bildirileri (9-12 Temmuz 2002). Gazi Kitabevi:281-286.
Koç, S. İllerin sosyo-ekonomik özelliklere göre sınıflandırılması. Çukurova Üniversitesi 5.Ulusal
Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu (Bildiri), 2001.
Kong, L. Popular music in geographical analysis. Progress in Human Geography 19 (2): 183–
198. 1995.
Macit, M., Soldan, U. Edebiyat Bilgi ve Teorileri El Kitabı. Ankara: Grafikler Yayınları:24, 2005.
Morgan, J. Popular culture and geography education. International Research in Geographical and
Environmental Education 10 (3): 284–297. 2001.
Özbek, M. Folklor ve Türkülerimiz. İstanbul: Ötüken Neşriyat A.Ş. (3. Basım), Özener Matbaası,
Yayın No:91, Kültür Serisi:7, 1994.
Shobe, H. Ve Banis, D. Music Regions and Mental Maps: Teaching Cultural Geography, Journal
of Geography, 109:2, 87-96.2010.
Smith, S. J. Beyond geography’s visible worlds: A cultural politics of music. Progress in Human
Geography 21 (4): 502–529. 1997.
Şahin, M. Türk Halk Müziğinde Coğrafi Motifler ve Türküler Atlası. Yayımlanmamış Yüksek
Lisans Tezi. Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, 2010.
Tümertekin, E. Özgüç, N. Beşeri Coğrafya İnsan-Kültür- Mekân. İstanbul: Çantay Kitabevi,
1997.
Tümertekin, E. Özgüç, N. Beşeri Coğrafya İnsan. Kültür.Mekân. İstanbul: Çantay Kitabevi, 1998.
Türk Dil Kurumu. Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları Sayı:293. TTK Basımevi, 1969.
Türk Dil Kurumu. Sözlükler. http://www.tdk.gov.tr/TR/Genel/BelgeGoster.aspx?,2012.
TRT Müzik Dairesi Yayınları THM repertuarı 1-4440 arası tüm sözlü eserler ve 1-500 arası tüm
sözsüz eserlerin notaları.
White, B. D. ve F. A. Day. Country music radio and American culture regions. Journal of
Cultural Geography 16 (2): 21–36. 1997.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com