You are here

TBMM HÜKÜMETİ İLE POLONYA CUMHURİYETİ (LEHİSTAN) ARASINDA 23 TEMMUZ 1923 TARİHİNDE İMZALANAN ANTLAŞMALAR VE TARAFLARIN DIŞ POLİTİKA YAKLAŞIMLARI

TREATIES CONCLUDED BETWEEN TURKISH GRAND NATIONAL ASSEMBLY (TGNA) GOVERNMENT AND REPUBLIC OF POLAND ON 23 JULY 1923 AND FOREIGN POLICY APPROACHES OF PARTIES

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5468

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Historical interaction of 600 years between Turkey and Poland played a major role for developing an old friendship. Both countries had undergone adversities in historical background due to their geopolitical position and they had experienced awareness of mutual needing during these conflicts. For example; Ottoman Empire that opened doors to refugees including Polish people during the century XIX adopted helping to the nations fighting for their independence at the hardest times as a principle. Allied Powers recognized the independence of Poland after World War I and subsequently these Polish people had a chance to make their presence felt again on the stage of history during the period between two world wars. On the other hand, Ghazi Mustafa Kemal started the struggle of existence for Turkish Nation due to the inequitable attitudes of victorious states and concluded successfully the independence struggle of Turkey by his strategic steps on political-military-economical-cultural fields. The fact that Poland requested to conclude separate treaties with Turkish Delegacy in Lausanne during this struggle was a development which politically strengthened the hand of TGNA Government. This study emphasizes dynamics which were effective on foreign policy approaches of TGNA Government and Republic of Poland by giving information about the meetings held between them in Lausanne and the treaties concluded by them immediately afterwards. Main thesis of the article is to reveal the claim that security consideration in interstate relations was the first prior topic during the period between two world wars and in this context, Poland paid attention on Soviet Russia and Germany due to reactive foreign policy; and Turkey paid attention on East-West balance because of having been exposed to the wait and see policy.
Abstract (Original Language): 
Türkiye ve Polonya arasında 600 yıla dayanan tarihi etkileşim,kadim bir dostluğun oluşmasında büyük rol oynamıştır. Her iki devlet de bulundukları jeopolitik konum itibariyle tarihsel arka planda sıkıntılı süreçlerden geçmek zorunda kalmış ve bu mücadeleler esnasında birbirlerine ihtiyaç duyduklarının farkındalığını yaşamışlardır. Örneğin; XIX. yüzyılda Polonyalıların da içinde bulunduğu sığınmacılara kapılarını açan Osmanlı Devleti, bağımsızlıkları uğrunda mücadele eden milletlere en zor dönemlerinde yardımcı olmayı ilke edinmiştir. I. Dünya Harbi'nin sona ermesiyle birlikte İtilaf Devletleri, Polonya'nın bağımsızlığını tanımış akabinde Polonyalılar iki dünya savaşı arası dönemde tarih sahnesinde varlıklarını yeniden hissettirme olanağı bulmuşlardı. Gazi Mustafa Kemal ise galip devletlerin adalete uygun olmayan tavırları nedeniyle Türk Milletinin varoluş mücadelesini başlatmış ve siyasi-askeri-ekonomik-kültürel alanda attığı stratejik adımlarla Türkiye'nin bağımsızlık mücadelesini başarıyla sonuçlandırmıştır. Bu mücadele esnasında Polonya'nın, Lozan'daki Türk delegasyonu ile ayrı antlaşmalar imzalamak istemesi siyasi alanda TBMM Hükümeti'nin elini güçlendiren bir gelişme olmuştur. Bu çalışmada, TBMM Hükümeti ile Polonya Cumhuriyeti arasında Lozan'da gerçekleşen görüşmeler ve akabinde imzalanan antlaşmalar hakkında bilgi verilerek devletlerin dış politika yaklaşımlarında etkili olan dinamikler üzerinde durulacaktır. Makalenin ana tezi ise iki dünya savaşı arası dönemde devletler arası ilişkilerde güvenlik kaygısının en öncelikli konu olduğu ve bu kapsamda Polonya'nın reaktif dış politika gereği Sovyet Rusya ve Almanya'ya; Türkiye'nin ise bekle gör politikasına maruz bırakılmasından ötürü Doğu-Batı dengesine dikkat ettiği iddiasını ortaya atmaktadır.
1127
1147

REFERENCES

References: 

A-Arşivler
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi Başbakanlık Osmanlı Arşivi
-
Hariciye Nezareti İstanbul Murahhaslığı
-
Hariciye Nezareti Siyasi Kısım B-Resmi Yayınlar
Dziennik Ustaw Resmi Gazete
TBMM Zabıt Ceridesi, Devre:II Cilt:4 İçtima Senesi:1, Altmışaltına İçtima, 12 Kânunuevvel 1339.
United States Department of State
Paper
s Relating to the Foreign Relations of the United States, (FRUS), The Paris Peace Conference, 1919, Volume XIII, U.S. Government Printing Office, Washington, 1947.
C-Kitaplar
ARIK, Sabire, Kuruluşundan 17. Yüzyıla Polonya Tarihi, Köksav Yayınları, Ankara, 2010. ARMAOĞLU, Fahir, 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi,
ATAÇ, A. Muhtar, Polonya, K.K.K. İstanbul Askeri Basımevi, 1963.
GİRGİN, Kemal, Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemleri Hariciye Tarihimiz (Teşkilat ve
Protokol), TTK, Ankara, 1994.
KUBIK,
Jan
, Power of Symbols Against the Symbols of Power: The Rise of Solidarity and the Fall of State Socialism in Poland, Pennsylvania State University, 1994.
KÜRKÇÜOĞLU, Ömer, Siyasi Tarih, I. Ünite, (Ed.Çağrı Erhan-Esra Yakut), Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 2013.
KÜRKÇÜOĞLU, Ömer; ERDEM, Gökhan, Siyasi Tarih, V. Ünite, (Ed.Çağrı Eıhan-Esra Yakut), Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 2013.
Lehistan'dan Bugünkü Polonya'ya, Buluş Tasarım ve Matbaacılık Hizmetleri, Ankara, 2003.
MACMILLAN, Margaret, Paris 1919, 1919 Paris Barış Konferansı ve Dünyayı Değiştiren Altı Ayın Hikâyesi, (Çevr.Belkıs Dişbudak), ODTÜ Yayıncılık, Ankara, 2003.
NAZIR, Bayram, Macar ve Polonyalı Mülteciler Osmanlı'ya Sığınanlar, Yeditepe Yayınevi,
İstanbul, 2006.
Osmanlı İmparatorluğu ile Lehistan (Polonya) Arasındaki Münasebetlerle İlgili Tarihi Belgeler, (Haz.Nigar Anafarta), (Basım yeri ve tarihi belli değil).
Polonya Basınında Atatürk ve Türkiye (1919-1938), (Çevr.Ö. Aydın SÜER), Tiydem Yayınları, Ankara, 2012.
SOYSAL, İsmail, Tarihçeleri ve Açıklamaları İle Birlikte Türkiye'nin Siyasal Andlaşmaları, 1. Cilt (1920-1945), TTK, Ankara, 2000.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/9 Summer 2013

c
1142
Mehmet Sait DİLEK
ŞİMŞİR, Bilal, Lozan Telgrafları, I, TTK, Ankara, 1990. ŞİMŞİR, Bilal, Lozan Telgrafları, II, TTK, Ankara, 1994.
Uluslararası İlişkiler Sözlüğü, (Derl.Faruk Sönmezoğlu), Der Yayınları, İstanbul, 2010. Uluslararası İlişkiler Tarihi -Diplomasi Tarihi-, III, (Çevr. Attila Tokatlı), EvrenselBasım
Yayın, İstanbul, 2009.
UNAT, Faik Reşit, Osmanlı Sefirleri ve Sefaretnameleri, TTK, Ankara, 2008.
YAKUT, Esra, Siyasi Tarih I, VIII. Ünite, (Ed.Çağrı Erhan-Esra Yakut), Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 2012.
D-Makaleler
"Rusya ve Almanya'ya Karşı Türkiye", Resimli Mecmua Lehistan (Polonya) Sanayi ve Türkiye,
(Ed.Ludwik
Lydko-Josep
h Stanach), Tıpkı basım yeri, Ankara, 2006, s.86-87.
"Polonya-Türkiye Antlaşmasının Temelleri", Resimli Mecmua Lehistan (Polonya) Sanayi ve Türkiye, (Ed.Ludwik Lydko-Joseph Stanach), Tıpkı basım yeri, Ankara, 2006, s.72-73.
"Türkiye ile Ticaret Manzaraları", Resimli Mecmua Lehistan (Polonya) Sanayi ve Türkiye,
(Ed.Ludwik
Lydko-Josep
h Stanach), Tıpkı basım yeri, Ankara, 2006, s. 114-115.
ARIK, Sabire "Polonya-Litvanya Tatar Turkleri (Lipkalar)", Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Ankara 2008, Sayı 5/3, s.156-161.
ARIK, Sabire, "Polonya Kralı III. Jan Sobieski Hükümdarlık Dönemi (1674-1696)", Tarih Araştırmaları Dergisi, Cilt 24, Sayı 38, Ankara, 2005, s.213-238.
ARMAOĞLU, Fahir, "Avrupa Politikasında Polonya (Bir Tarihî Perspektif)", Belleten, Cilt LVII, Sayı 218, Nisan 1993, s.285-295.
CHMIELOWSKA,
Danut
a "Polonya'da Atatürk İmajı", XI. Türk Tarihi Kongresi, Ankara, 5-9
Eylül
1990
, TTK, 1994, s.2497-2501. CHMIELOWSKA, Danuta, "The Stand of Polish Government Towards the Stabilization of Turkey After the Versailles Treaty, Lausanne Conference in 1923", Beşinci Uluslararası Atatürk Kongresi, 8-12 Aralık 2003, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2005, s.705 -709.
KAYMAZ, İhsan Şerif, "Wilson Prensipleri ve Liberal Emperyalizm", Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt:23 (67-68-69), Ankara, 2007, s.145-174.
KURAT, Akdes Nimet, "Türk Diplomasisi ve Polonya Merkez Arşivi'ndeki Türkçe Vesikalara Ait Lehçe İki Eser", Belleten, Cilt XXX, Sayı 119, Temmuz 1966, s.439-457.
JEDRZEJOWSKI, Tadeusz, "İstanbul Polonya Sergisinin Düzenlenmesi", Resimli Mecmua Lehistan (Polonya) Sanayi ve Türkiye, (Ed.Ludwik Lydko-Joseph Stanach), Tıpkı basım yeri, Ankara, 2006, s.66.
WARUNKIEWICZ, Jan "Polonya ve Türkiye", Resimli Mecmua Lehistan (Polonya) Sanayi ve
Türkiye, (Ed.Ludwik Lydko-Joseph Stanach), Tıpkı basım yeri, Ankara, 2006, s.20-21.
E-İnternet Kaynakları (Son Erişim Tarihi 11 Eylül 2013)
http://ankara.msz.gov.pl/tr/ikili_isbirligi/polonya_kulturu_ve_bilimi/po... lar/ (Polonya Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği resmi sayfası)
http://ankara.msz.gov.pl/tr/elcilik/turkiyedeki_temsilciliklerimiz/sefar... irler/ (Polonya Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği resmi sayfası)
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/9 Summer 2013
TBMM Hükümeti İle Polonya Cumhuriyeti (Lehistan) Arasında 23 Temmuz 1923... 1143
http://ankara.msz.gov.pl/tr/elcilik/turkiyedeki_temsilciliklerimiz/sefar... (Polonya Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği resmi sayfası)
http://istanbul. mfa. gov.pl/tr/haber/600 y_ldonumune_geri_say_m?printMode=true(Polonya
Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosluğu resmi sayfası)
http:// sempozyum. ttk. gov. tr/2014-tr-sempozyum14. html
http://www.tff.org/default.aspx?pageID=400 (Türkiye Futbol Federasyonu Resmi Sayfası) http://ua.mfa.gov.tr (Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı resmi sayfası) http://www.stampspoland.nl/index.html
http://varsova.be.mfa.gov.tr/MissionChiefHistory.aspx (Türkiye Cumhuriyeti Varşova Büyükelçiliği resmi sayfası)
http://www.president.pl/en/president/polish-presidents/stanislaw-wojciec...(Polonya Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Resmi Sayfası)

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com