Buradasınız

Yazlık Bazı Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Diyarbakır Koşullarında Verim ve Kalite Yönünden Değerlendirilmesi

Evaluation of Some Spring Bread Wheat Genotypes in Terms of Yield and Quality in Diyarbakır Condition

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author Name
Abstract (2. Language): 
This study was conducted in three locations (irrigated and rainfall conditions in center of Diyarbakir, rainfall condition in Hazro-Diyarbakır) in 2004-2005 and 2005-2006 years, to determine the yield and quality performance of some bread wheat genotypes. In this study Bezostaya, Nurkent, Pehlivan and Yüreğir varieties were used as controls with 15 spring bread wheat lines which obtained from CIMMYT and ICARDA. Trials were established as randomized block design and with four replications. In this study, grain yield, test weight, thousand kernel weight and protein content were determined. The varyans analysis, significant differences were determined in terms of year & location & variety and interaction of year x location & year x location x variety in terms of grain yield at the level of 1% and 5%. Grain yield of genotypes, was varied between 6060-8030 kg/ha-1, test weight 77-82 kg/hl-1, thousand of grain weight 31-43 g, proein content 11.2% and 9.8. In terms of grain yield, was unearthed importance of year, irrigation and spring genotypes, also highest grain yield were obtained numbered 16 and 14 (8030-7880 kg/ha-1) genotypes. The study showed that the genotypes brought from abroad was better than from standard varieties in terms of grain yield and quality.
Abstract (Original Language): 
Bu çalışma, yazlık bazı ekmeklik buğday genotiplerin verim ve kalite performanslarını belirlemek için, 2004- 2005 ve 2005-2006 yıllarında, Diyarbakır/merkezde sulu ve yağışa dayalı, Diyarbakır /Hazro’da ise sadece yağışa dayalı şartlarda olmak üzere toplam 6 çevrede yürütülmüştür. Denemede, CIMMYT ve ICARDA’dan temin edilen 15 adet yazlık genotiple birlikte, Bezostaya, Nurkent, Pehlivan ve Yüreğir gibi yazlık ve kışlık karakterli çeşitler standart olarak kullanılmıştır. Denemeler her yıl tesadüf blokları deneme deseninde ve dört tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Araştırmada tane verimi, hektolitre ağırlığı, bin tane ağırlığı ve protein oranı incelenmiştir. Yapılan varyans analizinde, tane verimi bakımından yıl, yer, çeşit ve yıl x çeşit, yıl x yer x çeşit interaksiyonlarında % 1 ve % 5 düzeyinde önemli farklılıklar bulunmuştur. Genotiplerin tane verimi 606-803 kg/da, hektolitre ağırlığı 77- 82 kg/hl, bin tane ağırlığı 31-43 g, protein oranı % 9.8- 11.2 arasında değişmiştir. En yüksek tane verimi 16 ve 14 nolu genotiplerden (803 ve 788 kg/da) elde edilmiştir. Yurt dışından temin edilen ileri kademedeki bazı genotiplerin kalite ve tane verimi bakımından standart çeşitlerden daha iyi oldukları tespit edilmiştir.
16
24

REFERENCES

References: 

Anonim, 2010. http//www.gataem.gov.tr
Anonim, 2010. http://www.tuik.gov.tr/Start.
Atlı, A., Koçak, N., Aktan, M. 1999. Ülkemiz çevre
koşullarının kaliteli makarnalık buğday yetiştirmeye
uygunluk yönünden değerlendirilmesi. Orta
Anadolu’da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm
Yolları Semp., 8-11 Haziran, Konya. Sf. 345-351.
Aydın, N., Tugay, E., Sakin, M.A.,Gökmen, S. 1999.
Tokat Kazova koşullarında makarnalık buğday
çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin
belirlenmesi üzerine bir araştırma. Orta Anadolu’da
Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları
Sempoz. 8-11 Haziran 1999, Konya. sf. 621-625.
Aydın, N., Bayramoğlu, H.O., Mut, Z., Özcan, H. 2005.
Ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşit ve
hatlarının Karadeniz koşullarında verim ve kalite
özelliklerinin belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi,
11(3): 257–262.
Blackman, J.A. Payne, P.I. 1987. In: "Wheat Breeding -
- Its Scientific Basis", (Lupton, EG.H. ed.l, pp. 458-
459, Chapman and Hall, USA. 2005.
Cook, R.J., Veseth, R.J. 1991. Wheat Health
Management. The American Phytopathological
Society, St. Paul, Minnesota 55121, USA.
KSÜ Doğa Bil. Derg., 16(3), 2013
KSU J. Nat. Sci., 16(3), 2013
24 Araştırma Makalesi
Research Article
Costa, J.M., Kronstad, W.E. 1994. Association of grain
protein concentration and selected traits in hard red
winter wheat populations in the pacific northwest.
Crop Sci. 34: 1234-1239.
Çölkesen, M., Öktem, A., Eren, N., Yağbasanlar, T.,
Özkan, H. 1994. Çukurova ve Harran ovası
koşullarına uygun ekmeklik ve makarnalık buğday
çeşitlerinin saptanması üzerine bir araştırma. Tarla
Bitk. Kon. 25–29 Nisan 1994, İzmir, Cilt I, s. 18-21.
Feil, B. 1992. Breeding Progress in Small Grain
Cereals. A Comparison of Old and Modern
Cultivars. Plant breeding, 108:1-11.
İkiz, F. 1976. Buğday Islahında Genotip x Çevre
İntereaksiyonu İstatistik Analizleri, Doktora Tezi,
E.Ü. Zir. Fak., Agronomi-Genetik Kürsüsü, İzmir.
Karadoğan, T., Sağdıç, Ş., Çarkçı, K ., Akman, Z. 1999.
Bazı arpa çeşitlerinin Isparta ekolojik şartlarına uyum
yeteneklerinin belirlenmesi. Türkiye III. Tarla Bitkileri
Kongresi, 15-18 Kasım 1999, Adana. Sf. 395-400.
Kahraman, T., Avcı, R., Öztürk, İ. 2008. Islah
çalışmaları sonucu geliştirilen bazı ekmeklik buğday
hatlarının tane verimi ve bazı kalite özelliklerinin
belirlenmesi. Ülkesel Tahıl Sempozyumu, 2-5
Haziran 2008, Konya. Sf.158-166.
Kendal, E., Kılıç, H., Tekdal, S., Altıkat, A. 2010. Bazı
arpa genotiplerinin Diyarbakır ve Adıyaman kuru
koşullarında verim ve verim unsurlarının
incelenmesi. Harran Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 14
(2), 47-56.
Kendal, E., Tekdal, S., Altıkat, A., Aktaş, H., Karaman,
M. 2011. Rusya orijinli bazı yazlık ekmeklik buğday
çeşitlerinin Güneydoğu Anadolu bölgesi sulu
koşullarında uyum kabiliyetlerinin belirlenmesi.
Osman Gazi Üniv. Ziraat Fakültesi, Uluslararası
Katılımlı 1. Ali Numan Kıraç Tarım Kong. ve Fuarı,
Eskişehir. Sf. 350-354.
Kendal, E., Tekdal, S., Aktaş, H., Altıkat, A., Karaman,
M. 2011. Yurt dışı kaynaklı bazı yazlık ekmeklik
buğday çeşitlerinin Diyarbakır kuru koşullarında
yerli çeşitlerle rekabet gücünün araştırılması. GAP
VI. Tarım Kongresi, Harran Üniv. Ziraat Fakültesi
Şanlıurfa, sf: 633-638.
Kırtok, Y., Genç, İ., Çölkesen, M., Yağbasanlar, T.,
Kılınç, M. 1992.Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde
sulu koşullara uygun yemlik ve biralık arpa
çeşitlerinin tespiti üzerinde araştırmalar. Ç.Ü.Z.F.
Genel Yayın No: 29,GAP Yayınları No:57.
Kılıç, H., Yağbasanlar, T., Türk, Z. 2003. Makarnalık
Buğdayda Bazı Tarımsal Özelliklerin Genotip X
Çevre İntereaksiyonu, Kalıtım Derecesi Tahminleri
ile Stabilite Analizleri. Türkiye 5. Tarla Bitkileri
Kongresi, Diyarbakır. Cilt 1, sf. 52-57.
Kılıç, H. 2005. Ekmeklik buğdayda bazı tarımsal
özelliklerin genotip x çevre intereaksiyonu, kalıtım
derecesi tahminleri ile stabilite analizleri. Tarla
Bitkileri Merkez Araş. Ens. Dergisi, 14 (1):75-84.
Kılıç, H., Yağbasanlar, T. 2010. Genotype x
Environment Interaction and Phenotypic Stability
Analysis for Grain Yield and Some Quality Traits of
Durum Wheat in the South-Eastern Anatolia Region.
Not. Bot. Hort. Agr. Cluj., 38 (3): 253-258.
Kömeç, Ö. 2003. Bazı ekmeklik çeşit ve hatlarının,
kalite özelliklerinin belirlenmesi. KSÜ, Fen
Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 36s,
Kahramanmaraş.
Kün, E. 1996.Tahıllar-I (Serin İklim Tahılları). Ankara
Üniv. Ziraat Fak. Yayınları, 1451, Ankara.
Olered, R., Johnson, H., 1986. Determination of the
technological quality of bread grain. Research and
Results in Plant Breeding. L.I.S. förlog-Stockhom.
Sweden. Page: 157-164.
Peterson, C.J., R.A. Graybosch, P.S. Baenziger, A.W.
Grombacher. Genotype and environment effects on
quality characteristics of hard red winter wheat.
Crop Sci. 32: 98-103, 1992.
Seçkin, R., 1970. Buğdayın bileşimi ve kalitesine etki
yapan faktörler. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Yayınları:430 Konferanslar Serisi: 8.
Sade, B., Topal, A. Soylu, S. 1999. Konya sulu
koşullarında yetiştirilebilecek makarnalık buğday
çeşitlerinin belirlenmesi. Orta Anadolu’da Hububat
Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları
Sempozyumu, 8-11 Haziran 1999, Konya. Sf. 91-96.
Şener, O., Kılınç M., Yağbasanlar T., Gözübenli, H.,
Karadavut, U., 1997. Hatay koşullarında bazı
ekmeklik (Triticum aestivum L. Em Thell) ve
makarnalık buğday (Triticum durum Desf) çeşit ve
hatlarının saptanması. Türkiye II. Tarla Bitkileri
Kongresi, 22 – 25 Eylül 1997, Samsun, sf. 1-5.
Taghouti, M., Gaboun, F., Nsarellah, N., Rhrib, R., El-
Haila, M., Kamar, M., Abbad -Andaloussi F. and
Udupa S. M. 2010. Genotype x Environment
interaction for quality traits in durum wheat cultivars
adapted to different environments. African Journal
of Biotechnology, 9(21):3054-3062.
Tugay, M.E. 1978. Dört ekmeklik buğday çeşidinde
ekim sıklığı ve azotun verim, verim komponentleri
ve diğer bazı özellikler üzerine etkileri. Ege Üniv.
Zir. Fak. Yayınları No: 316.
TUİK, 2011. http://www.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.
Ünal, S. 2002. Buğdayda kalitenin önemi ve
belirlenmesinde kullanılan yöntemler. Hububat
Ürünleri Tekn. Kongre ve Serg. Gaziantep, Sf. 25-
37.
Whitfield, D.M., Smith, C.J. 1992. Nitrogen uptake,
water use, garin use, grain yield and protein content
in wheat. Field Crops Res. 29:1-14.
Yağdı, K. 2004. Bursa koşullarında geliştirilen
ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) hatlarının
bazı kalite özelliklerinin araştırılması. Uludağ Üniv.
Zir. Fak. Derg., 18(1): 11-23.
Zencirci, N., Eser, V., Baran, İ., 1990. Bazı stabilite
istatistiklerinin karşılaştırılması üzerine bir
yaklaşım. Tarla Bitkileri Merkez Araş. Enst. Yayın
No: 1990/2, Ankara.
Zhu J., Khan K. 2008. Effects of Genotype and
Environment on Glutenin Polymersand
Breadmaking Quality. Cer. Chem. 78(2):125–130.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com