Buradasınız

ÇOCUKLAR NE YAZIYOR? OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE YAZI ALGISININ GELİŞİMİ

WHAT ARE THE CHILDREN WRITING? DEVELOPMENT OF WRITING PERCEPTION DURING PRESCHOOL STAGE

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7844
Abstract (2. Language): 
Introduction Writing is a skill that starts from early childhood and develops with various scratching and line work. Preschool writing activities are composed of children’ exploration of written language with the support of their parents or peers and they include several stages. The purpose of this research is to explore the writing perceptions of preschool students in terms of age, gender and socioeconomic status. In the study, questions of "Which characteristics of period do children's writings include in terms of the development of writing perception?, What differences are observed in children's writing in terms of age, gender and socioeconomic status ?, Do children prefer lines or off-lines for positioning their writings?, Is children’s characters of writings closer to manuscript or cursive? are sought an answer. Conceptual Framework According to Brever (1998), children’s writing comprehension develops according to stages of "stratching, linear repetition, random (unplanned) letter creation, relate to writing with sounds, spelling transition and normal writing" (as cited in Akyol, 2008).When we look at the research to examine children’s writing skills in preschool children; when age of children increases, it has been shown that pictures and stratchings decrease and the use of letters and letter similarly increase in children's writing samples, according to the developmental characteristics of children's age in developmental stage of writing (as cited in Şimşek Çetin, Bay and Altun Akbaba, 2014). Stellakis and Kondyli’s (2004) research examined written samples by pupils 47-71 months aged, they found that even though the children have not yet discovered the letter sound correspondence, they demonstrate a great amount of knowledge of what is written language, how it works and what are its purposes. Şimşek Cetin and Alisinanoğlu's (2013b) study in which they examined the writing readiness skills in preparation to literacy programs, they have reached that ensuring the acquisition of literacy awareness is required by developing writing awareness of the children. An analysis of research, children’s awareness of writing has not been evaluated in terms of any variable. In addition, there are no studies on the positioning of the text of the children which areas they prefer and what they trend in the writing style. The purpose of this research in this direction, in the term of preschool age children at the time they create the basic concepts of writing is to investigate whether to change writing perception by age, gender and socioeconomic status. This study is expected to fill the void in the area. Method This research was carried by case study design within the qualitative inquiry research methodology. The participants include 96 children (46 girls and 50 boys) ranging 3 to 5 years old (36-66 months). There are 7 children in three age group, 18 children in four age group and 71 children in five age group in the study group. The data were collected through Personal Information Form and Writing Perceptions for Preschool Form. Personal Information Form is used in the determination of the acquisition of basic information about the child and socio-economic status. The Writing Perceptions for Preschool Form consists of line in the upper part, the lower part consists of empty page. The data collection process was conducted in the form of dialogue with children. Children's writing samples were taken for an individual not affected by the other. Children were directed to write with the instruction of “Would you write something for me? I want to write the writing for me. Can you can tell me something typing on this page?” After the writing process is completed, they were asked to talk about and reflect on their writings by asking the questions of "What did you write? Would you tell me what you wrote?” Written documents derived from children were categorized and analyzed based on the stages of Brever’s (1998) in the development of writing perception. Common set of writings are grouped according to their similarity to each writing. Findings and Discussion According to the findings obtained in the study; most of the 3-year old children were observed to be at the scratching stage. According to scratchings of children, it can be said that gender is not a determining factor in terms of the development of writing comprehension. However, when examined in terms of socioeconomic status, it has been realized that 3 year olds children’s having the middle and upper socioeconomic status, scratching is closer to linear repetition stage. It is realized that use both part of lined and off-lined pages during writing, and socioeconomic status has been shown to affect the positioning. Although it is wanted to write from children, it has been shown that some of them both write and draw some paintings. This situation suggests that they may be affected in the illustrated story books they read. The presence of children at the scratching stage in writing more, is consistent with the results ofŞimşek Çetin, Bay and Altun Akbaba’s (2014) research.When 4 year old children's writing samples examined, it was seen that this age group is in stage of the linear repetition.As in the three age group, it is observed that there is no significant differences in terms of gender in children 4 years of age in writing perception. However, the middle and upper socioeconomic status that have been shown to students at randomlettercreation stage takes place by more than lower socioeconomic status students. Although the majority of children to use the line for positioning the text of the page, there are children who use the off-lined part. This situation again varies according to socioeconomic status. Children having lower socio-economic status used the more off-lined portion of page.Children in this age group are usually in random letter creation although there are children who are in the stage of scratching and linear repetition stage. Having understood the difference between writing and drawing for children in this age group is significantly more than the children in three age groups. Because they try to fill all of the writing process on the line, not painting and generally have stated that they wrote their thoughts and feelings about the names and family when asked them what they wrote. The 5 year old children's writing samples are examined, it is seen that most children are in the process of random letter creating. As in the 3 and 4 age group, it is seen that gender is not a determining factor for the development of the writing perception for 5 year old group. When analyzed in terms of socioeconomic status, while children having lower socioeconomic status, a rein the stage of random letter creating, children having middle and upper socioeconomic status, are in the stage of relate to writing with sounds. It has been observed that there are not students in the stage of random letter creation, especially among children who have high socioeconomic status. This may be an indication of socioeconomic status affects the writing perception. All of the children have used the writings of positioning line of the page. According to the research findings of this study in preschool term, indicating that many of children could write their names and the letters in their names is similar to the results of Şimşek Çetin, Bay and Altun Akbaba’ (2014) study. However, it is observed that writing samples of children 5 year old is appropriate to manuscript. These children will have to cursive in the first grade. This indicates that there is insufficient awareness of italic writing and preparatory training. Conclusions and Recommendations According to the results of the research; it is observed that writing perception progress in certain stages in children. Every child starts to write in the form of scratching, then continue to write in the form of repetitions, after they create the random letters and can understand the relationship between letters and sounds. That is, when children grow up, number of children who draw scratchings decrease and children who write letters, increase. While there are some differences in the terms of writing perceptionin the same age group children, said that every child gradually, passing from the same period. In general terms, the most important results achieved in this study, the students’ (who participated in the survey) writing samples are consistent with the classification of Brever’s (1998) article relating to the development of writing perception. In accordance with the results obtained from the research, the studies to be carried out; subjects performed the same work with a wider group, determined based on age and socio-economic differences can be calculated statistically. Also to have more detailed information about the process of development of the children in writing, a certain number of children from different socio-economic status can be observed for a long time, it can be investigated that relationship between the perception of writing in preschool children, writing awareness or skills and literacy skills in primary school.
Abstract (Original Language): 
Yazma, çocukluk yıllarının ilk dönemlerinden itibaren çeşitli karalama ve çizgi çalışmaları ile gelişmeye başlayan bir beceridir. Okul öncesinde yazma çalışmaları, çocukların ilkokula başlamadan önce aileleri veya akranlarının desteği ile yazı dilini keşfetme eylemidir ve belli aşamaları içerir. Bu araştırmanın amacı, okul öncesi dönemdeki çocukların yazı algısını yaş, cinsiyet ve sosyoekonomik düzeye göre incelemektir. Araştırmada, “Çocukların yazıları, yazı anlayışının gelişimi bakımından hangi dönemin özelliklerini taşımaktadır?, Çocukların yazılarında yaş, cinsiyet ve sosyoekonomik düzey bakımından nasıl farklılıklar görülmektedir?,Çocuklar yazılarını konumlandırmada satırları mı yoksa satır dışı alanları mı tercih etmektedir?,Çocukların yazı karakterleri dik temel yazıya mı bitişik eğik yazıya mı daha yakındır?” sorularına cevap aranmaktadır. Kavramsal Çerçeve Brever’a (1998) göre çocuklarda yazı anlayışı, “karalama, doğrusal tekrarlama, rastgele (plansız) harf oluşturma, seslerle ilişkilendirerek yazma, hecelemeye geçiş ve normal yazma” aşamalarına göre gelişmektedir (akt. Akyol, 2008). Okul öncesi dönemdeki çocukların yazma becerilerini incelemeye yönelik yapılan araştırmalara bakıldığında; çocukların yazı örneklerinde, yazma gelişim aşamalarında gelişim özelliklerine uygun olarak çocukların yaşı arttıkça resim ve karalamaların azaldığı, harf ve harfe benzer şekillerin kullanımının arttığı görülmüştür (akt. Şimşek Çetin, Bay ve Altun Akbaba, 2014). Stellakis ve Kondyli’nin (2004), 47-71 ay yaş aralığındaki çocukların yazıları incelediği araştırmada, çocukların henüz harf-ses ilişkisini kavramamalarına rağmen, yazı dilinin ne olduğuna, ne işe yaradığına ve yazının amaçlarına dair bilgi sahibi oldukları sonucuna ulaşmıştır. Şimşek Çetin ve Alisinanoğlu’nun (2013b), okuma yazmaya hazırlık programın yazmaya hazırlık becerisini inceledikleri araştırmada, çocukların yazı farkındalığını geliştirerek okuma yazma farkındalığı edinmelerini sağlamanın gerekli olduğu sonucuna ulaşmışlardır. Yapılan araştırmalar incelendiğinde, çocukların yazı farkındalığının herhangi bir değişken açısından değerlendirilmediği görülmektedir. Ayrıca, çocukların yazıyı konumlandırma açısından hangi alanları tercih ettikleri ve yazı stili olarak neye eğilim gösterdiklerine ilişkin çalışma bulunmamaktadır. Bu doğrultuda bu araştırmada çocukların yazma ile ilgili temel kavramları oluşturdukları okul öncesi dönemde yazı algılarının yaş, cinsiyet ve sosyoekonomik düzeye göre değişiklik gösterip göstermediğini araştırmak amaçlanarak alandaki boşluğun doldurulacağı düşünülmektedir. Yöntem Araştırma nitel araştırma desenlerinden durum çalışması olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 3-5 yaş (36-66 ay) aralığındaki 96 çocuk (46 kız, 50 erkek) oluşturmaktadır. Çalışma grubunda 3 yaş grubunda 7 çocuk, 4 yaş grubunda 18 çocuk ve 5 yaş grubunda 71 çocuk bulunmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgiler Formu ve Okul Öncesinde Yazı Algısı Formu kullanılmıştır. Kişisel Bilgiler Formu, çocukla ilgili temel bilgilerin elde edilmesinde ve sosyoekonomik düzeylerinin tespitinde kullanılmıştır. Okul Öncesi Yazı Algısı Formu ise, üst kısmı satır çizgilerinden oluşan, alt kısım ise boş olan bir sayfadan oluşmaktadır. Veri toplama süreci çocuklarla diyalog kurma şeklinde gerçekleştirilmiştir. Çocukların yazı örnekleri birbirlerinden etkilenmemeleri için bireysel olarak alınmıştır. Çocuklar ortama ısındırıldıktan sonra, onlara “Benim için yazı yazar mısın? Benim için yazı yazmanı istiyorum. Bu sayfada yazı yazarak bana bir şeyler anlatabilir misin?” gibi sorular sorularak yazı yazmaya yönlendirilmiştir. Yazma işlemi tamamlandıktan sonra “Ne yazdın? Yazdıklarını bana anlatır mısın?” şeklindeki sorularla yazdıkları üzerinde konuşmaları istenmiştir. Çocuklardan elde edilen yazı örnekleri, Brever’ın (1998) çocuklarda yazı anlayışının gelişimiyle ilgili aşamaları dikkate alınarakanaliz edilmiştir. Yazılar birbirlerine benzerliklerine göre gruplandırılarak yazıların ortak yanları belirlenmiştir. Bulgular ve Tartışma Araştırmada elde edilen bulgulara göre; 3 yaş grubu çocuklarının yazı örnekleri incelendiğinde, çocukların karalama aşamasında oldukları görülmüştür. Çocukların yaptıkları karalamalara göre, yazı algısının gelişimi açısından cinsiyetin belirleyici bir faktör olmadığı söylenebilir. Ancak, sosyoekonomik düzey bakımından incelendiğinde, orta ve üst sosyoekonomik düzeye sahip olan 3 yaş grubu çocukların karalama aşamasından çok doğrusal tekrarlama aşamasına daha yakın oldukları görülmüştür. Çocukların yazı yazarken sayfanın hem çizgili hem de olan kısmını kullandıkları ve sosyoekonomik düzeyin bu konumlandırmayı etkilediği görülmüştür. Çocuklardan yazı yazmaları istenmesine rağmen bazılarının yazı ile birlikte resim de yaptıkları görülmektedir. Bu durum kendilerine okunan resimli hikâye kitaplarından da etkilenmiş olabileceklerini göstermektedir. Çocukların daha çok karalamalar yoluyla yazı yazma aşamasında bulunmaları Şimşek Çetin, Bay ve Altun Akbaba’nın (2014) yaptıkları araştırma sonuçları ile örtüşmektedir. 4 yaş grubu çocuklarının yazı örnekleri incelendiğinde ise, bu yaş grubu çocukların doğrusal tekrarlama aşamasında oldukları görülmüştür. 3 yaş grubunda olduğu gibi, 4 yaş grubu çocuklarının da yazı algılarında cinsiyete dayalı belirgin bir farklılık gözlemlenmemiştir. Ancak, orta ve üst sosyoekonomik düzeye sahip olan öğrencilerin karalama ve doğrusal tekrarlamaya göre bir üst düzey olan rastgele harf aşamasında alt sosyoekonomik düzey öğrencilere göre daha fazla yer aldıkları görülmüştür. Yazılarını konumlandırmada çocukların büyük çoğunluğunun sayfanın çizgili kısmını kullanmasına rağmen çizgisiz kısmı kullanan çocuklarda vardır. Bu durum yine sosyoekonomik düzeye göre farklılık göstermektedir. Alt sosyoekonomik düzeye sahip çocuklar sayfanın daha çok çizgisiz bölümünü kullanmışlardır. Bu yaş grubundaki çocuklar genellikle doğrusal tekrarlama aşamasında olmakla birlikte karalama ve rastgele harf oluşturanlar da vardır. Bu yaş grubunda çocuklar için yazı ve resim arasındaki farkın anlaşılmış olması 3 yaş grubundaki çocuklara göre daha belirgindir. Çünkü yazı yazma sürecinde satırların tamamını doldurmaya çalışmışlar, resim yapmamışlardır ve onlara ne yazdıkları sorulduğunda genellikle isimlerini ve ailelerine dair duygu ve düşüncelerini yazdıklarını belirtmişlerdir. 5 yaş grubu çocuklarının yazı örnekleri incelendiğinde, çocukların çoğunlukla rastgele harf oluşturma aşamasında oldukları görülmüştür. 3 ve 4 yaş grubunda olduğu gibi, 5 yaş grubu çocukların yazı anlayışının gelişimi açısından cinsiyetin belirleyici bir faktör olmadığı söylenebilir. Sosyoekonomik düzey bakımından incelendiğinde, alt sosyoekonomik düzeye sahip olan çocuklar rastgele harf oluşturma aşamasında iken, orta ve üst sosyoekonomik düzeye sahip olan çocukların seslerle ilişkilendirerek yazma aşamasında olduğu görülmüştür. Özellikle üst sosyoekonomik düzeye sahip olan çocuklar arasında rastgele harf oluşturma aşamasında öğrencilerin olmadığı gözlemlenmiştir. Bu durum sosyoekonomik düzeyin yazı algısını etkilediğinin göstergesi olabilir. Çocukların tamamı yazılarını konumlandırmada sayfanın çizgili kısmını kullanmışlardır. Yazılar analiz edildiğinde bu yaş grubunda çocukların isimlerini ve isimlerinde bulunan harfleri yazdıkları görülebilir. Ayrıca çocuklardan bazıları anlamlı kelimeler yazmış ve ne yazdığını söylemişlerdir. Bu araştırma bulgularına okul öncesi dönemde çocukların birçoğunun isimlerini ve isimlerindeki harfleri yazabildiklerini belirten araştırma (Şimşek Çetin, Bay ve Altun Akbaba, 2014) sonuçları ile benzerlik göstermektedir. Bununla birlikte 5 yaş grubu çocukların yazı örneklerinin dik temel yazı stiline uygun olduğu görülmektedir. Oysa bu çocuklar birinci sınıfta ilk okuma yazmayı öğrenme süreciyle birlikte bitişik eğik yazı öğrenmek durumunda kalacaklardır. Bu durum bitişik eğik yazıya yönelik hazırlayıcı eğitimin ve farkındalığının yetersiz olduğunu göstermektedir.Sonuç ve Öneriler Araştırmadan sonuçlarına bakıldığında; çocuklarda yazı gelişiminin belli aşamalar halinde ilerlediği görülmektedir. Her çocuk yazı yazmaya karalamalar şeklinde başlamakta daha sonra tekrarlamalar şeklinde yazı yazmaya devam etmekte, rastgele harfler oluşturduktan sonra ise seslerle harflerin ilişkisi kavrayabilmektedir. Yani çocukların yaşı ilerledikçe karalama yapanların sayısının azaldığı, harf kullananların sayısının arttığı belirlenmiştir. Aynı yaş grubu çocukların yazı algısında bazı farklılıklar olmakla birlikte, her çocuğun aşamalı olarak aynı dönemlerden geçerek ilerlediğini söylenebilir. Genel anlamda bu araştırmada ulaşılan en önemli sonuç, araştırmaya katılan öğrencilerin yazı örneklerinin Brever’ın (1998) yazı anlayışının gelişimiyle ilgili sınıflandırmasıyla örtüşmesidir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda, yapılacak olan çalışmalarda; aynı konu daha geniş bir çalışma grubuyla gerçekleştirilebilir, yaş ve sosyoekonomik düzey temelli belirlenen farklar istatistiksel olarak hesaplanabilir. Ayrıca çocuklarda yazı algısının gelişim süreci hakkında daha detaylı bilgiye sahip olabilmek için farklı sosyoekonomik düzeyden belirli sayıda çocuğun uzun süre gözlemlenmesine yönelik çalışmalar yürütülebilir, okul öncesi dönemdeki çocuğun yazı algısı, farkındalığı ya da becerisi ile ilkokuldaki okuryazarlık becerileri arasındaki ilişki araştırılabilir.
1131
1152

REFERENCES

References: 

AKYOL, H. (2008). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi (7. Baskı). Ankara: Pegem.
ALİSİNANOĞLU, F. ve ŞİMŞEK, Ö. (2012). Okuma yazmaya hazırlık çalışmalarının okul öncesi dönemdeki çocukların yazmaya hazırlık becerilerine etkisinin incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2 (2), ss.1-14.
ARTUT, K. (2004). Okul öncesi resim eğitiminde çocukların çizgisel gelişim düzeylerine ilişkin bir inceleme. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (13), ss. 223-234.
BAY, N. (2008). Ana sınıfı öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık çalışmalarına ilişkin yeterlilik algılarının belirlenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara. BAY, Y. (2014). ABD’nin anasınıfı ve ilköğretim birinci sınıf okuma kitaplarının kelime öğretimi açısından incelenmesi. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(12), www.turkishstudies.net, DOI Number: http:77dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7542, 17-30.
Çocuklar Ne Yazıyor? Okul Öncesi Dönemde Yazı Algısının Gelişimi 1151
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 10/3 Winter 2015
ÇELENK, S. (2003). İlk okuma yazma döneminde kuluçka dönemi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1-2 (36), ss. 75-80.
ÇEPNİ, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. (3. Baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
DURMUŞÇELEBİ, M. ve AVCI, Ö. Y. (2014). İlköğretim öğrencilerinin bitişik eğik yazıyı kullanma düzeyleri. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(3), www.turkishstudies.net, DOI Number: http:77dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6193, 601-618.
GÜNEŞ, F. (2007). Ses temelli cümle yöntemi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
JUSTİCE L. M. ve EZELL, K. E. (2001). Word and print awareness in four year old children. Child Language Teaching and Therapy, 13, 207- 225.
KARAMAN, G. (2013). Erken okuryazarlık becerilerini değerlendirme aracının geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirlik çalışması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
KIRBAŞ, A. ve ORHAN, S. (2011). Görsel materyallerle desteklenmiş yazma çalışmalarının öğrencilerin yazma becerilerini geliştirmeye etkisi. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(4), www.turkishstudies.net, DOI Number: http:77dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.2830, 705-714.
REUTZEL, D. R. ve COOTER, R. B. (1996). Teaching Children to Read: From Basals to Books. Second Edition. Columbus, OH: Merrill/Prentice- Hall Publishing Company.
STELLAKİS, N. ve KONDYLİ,, M. (2004) The emergence of writing: Children’s writing during the pre-alphabetic spelling phase. L1–Educational Studies in Language and Literature, 4, 129-150.
ŞİMŞEK ÇETİN. Ö. ve ALİSİNANAOĞLU, F. (2013a). Okuma yazmaya hazırlık programının okul öncesi dönemdeki çocukların yazı farkındalığına etkisinin incelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 5(1),ss. 160-173.
ŞİMŞEK ÇETİN, Ö. ve ALİSİNANOĞLU, F. (2013b). Okul öncesi dönemdeki çocukların yazı farkındalığını değerlendirme kontrol listesinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (8), ss.15-28.
ŞİMŞEK ÇETİN, Ö., Bay, D. N., ve ALTUN AKBABA, S. (2014). Okul öncesi dönemdeki çocukların yazma becerilerinin gelişimsel özelliklerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 13(2).
TEMPLE, C., NATHAN, R., BURRİNS, N. ve TEMPLE, N. (1988). The beginning of writing. Newton, MA: Allyn & Bacon.
TEMUR, T. (2011). Yazı ve yazma becerisi. Temur, T. (Edt). İlk okuma ve yazma öğretimi. 2. Baskı (91-119). Ankara: Pegem Ankara.
UYANIK, Ö. ve KANDIR, A. (2010). Okul öncesi dönemde erken akademik beceriler. Kuramsal Eğitimbilim, 3 (2), ss.118-134.
YAVUZER, H. (2011). Resimleriyle Çocuk, Resimleriyle Çocuğu Tanıma. (15. Baskı). İstanbul, Remzi Kitabevi.
1152 M. YILDIZ – M. ATAŞ – N. AKTAŞ – A.D. YEKELER – T. DÖNMEZ
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 10/3 Winter 2015
YAZICI, E. (2010). 61-72 aylık çocukların okuma yazma becerileri araştırma testinin geçerlik ve güvenirlik çalışması (Ankara örneklemi), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com