Journal Name:
- Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
Author Name | University of Author | Faculty of Author |
---|---|---|
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Kesb kelimesi lügatte, nzık istemek anlamına geliri "Kesebe" fiili, bir mefûl alırsa, "başkasında bulunmayan bir şeyi, o kimseye vermek, elde edeceği şey konusunda, kişiye yardımcı olmak" demektir.^
Kesb'in İstılah manası ise, "bir kimsenin faydalanacağı bir şeyi elde etmek için
uğraşması"dır.3 Öte yandan "kesb" kelimesinin anlamı içinde, "kişinin, kendisi ve başkası
adına gösterdiği gayret ve sağladığı fayda manası da bulunmakladır."4 Bakara sûresinin 286. âyetindeki "herkesin kazandığı (iyilik ve hayır) kendi yararınadır. Yüklendiği (kötülük ve vebal) ise kendi zararınadır" ifadesinde, "Kesebe" ye "kazandığı" hayır, "Iktesebe" ye ise, "yüklendiği zarar anlamı verilmektedir. Burada, "tktesebe" de, daha çok gayret ve zorluk anlamı bulunmaktadır, insan, fıtratındaki temizliğe ve güzelliğe ters olarak, kötü ve çirkin bir iş yaparsa, kendi kendine içten bir zorlukla karşılaşır. Kadî Beydâvî'nin de ifade ettiği gibi, "bu durumda nasıl,olur da, insanın büyük'bir gayret sarfederek elde ettiği şeye kesb
değildir" denilebilir? Bu âyette insanın hayırda da, şerde de kâsib olduğuna işâret edilmiştir ^ Cürcânî ise, kesbi, "bir menfaat elde etmeye veya bir zararı defetmeye yöneltilen fiil" diye
tarif etmiştir.^ tlerde görüleceği gibi, kesb kelimesi Kur'an'da mutlak olarak geçtiği zaman, ondan mal ve nzık talep etmek, kazanmak manası anlaşılır. ,
FULL TEXT (PDF):
- 9