You are here

BÜYÜK GÜÇLERİN ORTA DOĞU’DAKİ MÜCADELELERİ VE TÜRKİYE (1945-1960)

STRUGGLES OF GREAT POWERS IN THE MIDDLE EAST AND TURKEY (1945-1960)

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
10.7827/TurkishStudies.11879
Abstract (2. Language): 
After the World War II, countries such as England, France and Germany, which played a decisive role in the active foreign policy of the West, were replaced by the United States of America, which survived the war without much wear. The only power to challenge America was the Soviet Union. The Cold War caused by these two powers soon turned into a hot conflict. The areas of hot conflict included the Middle East with its significant petroleum reserves and hinterland. Before long, Turkey was also directly affected by the expansion of the clash brought about by the Cold War. In foreign policy, Turkey wanted to revive its historical and cultural existence especially in the Middle East with the Democratic Party government. In spite of its historical and cultural ties rooted in the region, Turkey was not able to follow successful policies due to the dominance of the Arab factor and its long aloofness from this fact. Naturally, Turkey was influenced by global system and various variables like international clashes. In such a situation, Turkey both had to play an effective role in the region and keep itself away from the region’s turbulence full of internal problems and conflicts. During the 1950’s, Turkey adopted a national policy in line with that of NATO while evaluating the developments in the Middle East. Turkey could not wholly understand national currents in Arab countries and their desire to follow independent policies during this period. It evaluated every attempt to this effect as an infiltration by the Soviet Union to the Middle East.
Abstract (Original Language): 
II. Dünya Savaşından sonra, Batı’nın aktif dış politikasında belirleyici rol oynayan İngiltere, Fransa ve Almanya gibi devletlerin yerini savaştan fazla yıpranmadan çıkan Amerika Birleşik Devletleri aldı. Amerika’ya karşı koyabilecek tek güç ise, Sovyetler Birliğiydi. Bu iki gücün oluşturduğu soğuk savaş, bir süre sonra sıcak çatışmaya dönüştü. Sıcak çatışma alanları ise, önemli petrol yataklarına sahip olan Ortadoğu ve hinterlandındaki ülkelerdi. Soğuk Savaşın getirmiş olduğu sıcak çatışmanın yayılma alanı bir süre sonra Türkiye’yi de doğrudan etkiledi. Türkiye’nin dış politikada, özellikle Orta Doğu coğrafyasında tarihsel ve kültürel varlığını Demokrat Parti iktidarı ile beraber yeniden canlandırmak istedi. Türkiye’nin bu bölgedeki tarihsel ve kültürel bağlantılarına rağmen, Arap öğesinin başatlığı ve bu öğeye uzun süre yabancı olmasından dolayı başarılı politikalar güdemedi. Sonuçta Türkiye global sistem ve ülkeler arası çatışmalar gibi çok sayıda değişkenden etkilendi. Bu durumda Türkiye, hem bölgede etkin rol oynamak durumunda kaldı hem de bölgenin iç sorun ve çatışmalarla dolu girdaplarından uzak durması gerekiyordu. 1950’ler boyunca Türkiye, Orta Doğu’da meydana gelen olayları, NATO açısından değerlendirmeyi ulusal bir politika olarak benimsedi. Türkiye bu dönemde Arap devletlerinde meydana gelen milliyetçi akımlara ve bağımsız politika izleme isteklerini tam olarak anlayamadı. Orta Doğu’da meydana gelen bu yöndeki her girişimi, SSCB’nin Orta Doğu’ya sızması olarak değerlendirdi.
1
18

REFERENCES

References: 

Arşiv Belgeleri ve Resmi Yayınlar
TBMM Kavanin Mecmuası, Devre: V, C. XVII Teşrinisani 1937.
TBMM Tutanak Dergisi, Dönem: X, C. I, Tarih: 24.5.1954.
TBMM Tutanak Dergisi, Dönem: VII, C. XIX, Tarih: 2.7.1945.
TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: X, C. I, Tarih: 24.5.1954.
TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: X, C. I, İçtima: F, Tarih: 24.5.1954.
TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: X, C. VIII, İçtima: 2, Tarih: 16.12.1955.
Ayın Tarihi, S: 258, 1-31 Mart 1955.
Resmi Gazete, S. 3636, 21 Haziran 1937.
Telif-Tetkik Eserler ve Makaleler
Atatürk, (1989). Nutuk-Söylev, C. II, TTK Basımevi.
Ahmad, F.ve B. T. (1976). Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi (1945-1971), İstanbul: Bilgi Yayınevi.
Akşit, A. (1959). Türkiye'nin 1945'den Sonraki Dış Politika Gelişmeleri Orta Doğu Meseleleri, İstanbul.
Albayrak, M. (2002). “DP Hükümetlerinin Politikaları (1950-1960)”, Türkler, C: XVI, Yeni Ankara: Türkiye Yayınları.
Armaoğlu, F. (1995). 20. Yüzyıl Siyasî Tarihi, Ankara: Alkım Yayınları.
Bağcı, H. (1990). Demokrat Parti Dönemi Dış Politikası, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
Bilge, A. S. (1966). Milletlerarası Politika, Ankara: A.Ü.S.B.F. Yayınları.
Demir, Şerif, (2011), “Dünden Bugüne Türkiye’nin Suriye ve Ortadoğu Politikası/ The Middle East and Syria Policy of Turkey from Past to Present”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-ISSN: 1308-2140, Volume 6/3 Summer 2011, http://www.turkishstudies.net, Doi Number: 10.7827/TurkishStudies.2275, p. 691-713.
Duman, S. (2005) “Ortadoğu Krizleri ve Türkiye”, Ankara Üniversitesi Atatürk Yolu Dergisi, S: 35-36, Ankara.
Duran, H.- Karaca, A. (2013). “1950-1980 Döneminde Türkiye-Ortadoğu İlişkileri”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. XIV, S. 1.
Erhan, Ç. (2009). “ABD ve NATO’yla İlişkiler”, Türk Dış Politikası (Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar), Editör: Baskın Oran, C. I, İstanbul: İletişim Yayınları.
Büyük Güçlerin Orta Doğu’daki Mücadeleleri ve Türkiye (1945-1960) 17
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/9
Erkin, F. C. (1968). Türk-Sovyet İlişkileri ve Boğazlar Meselesi, Ankara: Başnur Matbaası.
Eroğul, C. (1990). Demokrat Parti (Tarihi ve İdeolojisi), Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
Fırat, M-Kürkçüoğlu, Ö. (2009). “Arap Devletleriyle İlişkiler”, Türk Dış Politikası (Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar), Editör: Baskın Oran, C: I, İstanbul: İletişim Yayınları.
Forum, (Nisan 1954). C. I, S. 1.
Gevgilili, A. (1981). Yükseliş ve Düşüş, İstanbul: Altın Kitaplar Matbaası.
Gönlübol, M.- Ülman, H. (1966). “Türk Dış Politikasının 20 Yılı (1947-1965)”, S.B.F.D. C. XXI, S. 1.
Gönlübol, M.- ÜLMAN, H.- Bilge, A. S. (1974). Olaylarla Türk Dış Politikası, Ankara: Sevinç Matbaası.
Gürbüz, M. V. (2010). “Türk-Amerikan İlişkilerinde İttifak Sürecinin Başlaması”, S.Ü. İ.İ.B.F. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, C. XIII, Yıl: 10, S: 19.
Karpat, H. K. (1967). Türk Demokrasi Tarihi, İstanbul: İstanbul Matbaası.
Kocatürk, Önder, (2011). “İngilizlerin Irak ve Basra Bölgesindeki Faaliyetleri (1913-1914)/ The Activities Of The British In Iraq And Basra (1913-1914)” Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-ISSN: 1308-2140, Volume 6/3 Summer 2011, http://www.turkishstudies.net, Doi Number: 10.7827/TurkishStudies.2058, p. 1449-1462.
Koçak, C. (1996). Türkiye'de Milli Şef Dönemi (1938-1945), C. I-II, İstanbul: İletişim Yayınları.
Kürkçüoğlu, Ö. (1972). Türkiye'nin Arap Orta Doğusu'na Karşı Politikası, Ankara: A.Ü. Siyasal Blgiler Fakültesi Yayınları.
Miquel, A. (1991). İslâm ve Medeniyeti (Doğuştan Günümüze), Çeviren: Ahmet Fidan- Hasan Menteş), C. I- II, Ankara.
Oran, B. (2009). “TDP'nin Kuramsal Çerçevesi”, Türk Dış Politikası (Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar), Editör: Baskın Oran, C: I, İstanbul: İletişim Yayınları.
Sarınay, Y. (1988). Türkiye’nin Batı İttifakına Yönelişi ve NATO’ya Girişi, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Tellal, E. (2009). “SSCB’yle İlişkiler”, Türk Dış Politikası (Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar), Editör: Baskın Oran, C. I, İstanbul: İletişim Yayınları.
Uslu, N. (2000). “1947’den Günümüze Türk-Amerikan İlişkilerinin Genel Portresi”, Avrupa Dosyası, ABD Özel, S. 2.
Uzgel, İ-Kürkçüoğlu, Ö. (2009). “İngiltere’yle İlişkiler”, Türk Dış Politikası (Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar), Editör: Baskın Oran, C: I, İstanbul: İletişim Yayınları.
Yeşilbursa, B. K. (2011). “Bağdat Paktı (1955-195)”, Tarihin Peşinde: Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, S: 6.
Yeşilbursa, B. K. (2011). “Demokrat Parti Dönemi Türkiye’nin Ortadoğu Politikası (1950-1960)”, History Studies, C. II, Orta Doğu Özel Sayısı.
Yeşilbursa, B. K. (2009). Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. XXIX, Özel Sayı-II.
18 Yaşar BAYTAL
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/9
Zurcher, E. J. (2011). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, İstanbul: İletişim Yayınları.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com