You are here

Sınıf Öğretmenlerinin Vicdan Algısı

The Class Teacher’s Perceptions of “Conscience”

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.14582/DUZGEF.1849

Keywords (Original Language):

Abstract (2. Language): 
The aim of this study is to determine the conscience perceptions of the class teachers. The study group of the research, which is shaped by a qualitative research design, constitutes 120 class teachers working in the fall semester of 2016-2017 academic year in Diyarbakır province. The semi-structured interview form developed by the researchers was used to collect the data. The date obtained via interview forms were analyzed with content analysis technique. The results of the analysis showed that there is a variation among class teachers views in terms of the definition of conscience and the definitions of the term was grouped under such four themes: social, personal, spiritual and behavioral. Additionally the conscience has been determined to have a formative, guiding, inhibiting and questioning influence on behavior. Another result obtained in this study is that teachers perceive the conscience as a factor influencing their teaching behaviors and a part of their profession’s pleasure, criterion, responsibility, competence, necessity, honor, dedication and ethics. However, the existence of perceptions that the conscience should not take place in the teaching profession is also a noteworthy result of this study. Finally the class teachers’ views showed that the teachers are accepted as role models for students in the formation of the conscience concept and teaching methods used to teach this concept also have an effect on the formation of this concept in the student.
Abstract (Original Language): 
Bu araştırmanın amacı sınıf öğretmenlerinin vicdan algısını belirlemektir. Nitel araştırma deseni ile şekillenen araştırmanın çalışma grubunu Diyarbakır ili merkez ilçelerinde, 2016-2017 eğitim öğretim yılı güz döneminde görev yapmakta olan 120 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Verilerin toplanabilmesi için araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşme formları ile elde edilen veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda sınıf öğretmenlerinin vicdan tanımlarında çeşitlilik olduğu ve vicdanın sosyal, kişisel, ruhsal ve davranışsal olmak üzere dört tema altında tanımlandığı görülmüştür. Ayrıca vicdanın davranış üzerinde biçimlendirici, yönlendirici, engelleyici ve sorgulayıcı etkisi olduğu belirlenmiştir. Vicdanın öğretmen davranışları üzerinde etkili olduğu ve bu kavramın mesleklerinin haz, ölçüt, sorumluluk, yeti, gereklilik, onur, özveri ve meslek ahlakının bir parçası olduğu öğretmen görüşlerinden ortaya çıkan başka bir sonuçtur. Bununla beraber vicdanın öğretmenlik mesleğinde yer edinmemesi gerektiği görüşüne sahip öğretmenler de dikkat çekmektedir. Son olarak öğretmenlerin vicdan kavramının oluşumunda öğrenciler için rol model olduğu, ayrıca, vicdan kavramının öğretiminde kullanılan yöntem ve tekniklerin bu kavramın öğrenci tarafından edinilmesinde etkili olduğu belirlenmiştir.
853
864

REFERENCES

References: 

Akyürek, P. G. (2008). İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinin öğrencilerin ahlaki gelişimine etkisi:
Kohlberg'in ahlak gelişimi kuramı açısından bir değerlendirme. (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi).
Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
Atalay, E. (2000).Vicdan özgürlüğü. İnsan Hakları Yıllığı Cilt 21-22
Aydın. , M. Z. (2003). .Ahlak öğretiminde örnek olay incelemesi yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, s.33
Banks, J. A. (2013). Çokkültürlü eğitime giriş. (Çeviren: H. Aydın). Ankara: Anı Yayıncılık
Berkant, H. G., Efendioğlu, A. & Sürmeli, Z. (2014). Değerler eğitimine yönelik öğretmen görüşlerinin
incelenmesi. Turkish Studies - International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish
or Turkic, 9 (5), 427-440.
Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (17.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Can, G. (2004). Kişilik gelişimi. İçinde: B. Yeşilyaprak (Ed.), Gelişim ve öğrenme psikolojisi, (ss. 109-
140). Ankara: Pegem A Yayıncılık. s. 130
Cinay, F. (2015). İlkokul öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeylerinin örgütsel vatandaşlık davranışları
arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi, İstanbul.
Creswell, J.W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. M. Bütün
& S. B. Demir (Çeviri Ed.).Nitel çalışma tasarımı. (ss.42-67). Ankara: Siyasal Kitapevi. s. 64
Çağdaş, A. & Şahin, Z. S. (2002). Çocuk ve ergende sosyal ve ahlak gelişimi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
s.42
Ersanlı, K. (2005), Davranışlarımız gelişim ve öğrenme, Samsun: Eser Matbaası.
Ersoy, N. M. (1997). Adalet alanında çalışan ve bu konuda eğitim görenlerin ahlaki gelişim evrelerinin incelenmesi.
(Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara
Farh, J., Zhong, C. & Organ, D. W. (2004). organizational citizenship behavior in the people’s republic
of China. Organizational Science, 15 (2), 241-253.
Hatunoğlu, G. A. (2003). Farklı ahlaki gelişim düzeylerinde bulunan üniversite öğrencilerinin kendilerinin ve
toplumun ahlak düzeyini değerlendirmeleri ve psikolojik belirti düzeylerinin karşılaştırılması. (Yayınlanmamış
Doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum. s.40
Ilgaz, S. & Bilgili, T. (2006). Eğitim ve öğretimde etik. Atatürk Üniversitesi. Kazım Karabekir Eğitim
Fakültesi Dergisi. 6 (14). 199-210.
Kant, E. (2007). Ethica, etik üzerine dersler.(Çeviren: O. Özügül). İstanbul: Pencere Yayınları.
Karataş, A. (2013).İlköğretim öğretmen adayları için meslek etiğinin önemi. Marmara Coğrafya Dergisi. o
(28). 304-318. s. 28
Ketenci, T. (2008). Kant etiğinde duygululuğun eleştirisi. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi.5 (8). 35-55
Kılıç, M., Kaya, A., Yıldırım, N. & Genç, G. (2004). Eğitimci gözüyle öğretmen ve öğrenci. XIII. Ulusal
Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya, 6-9 Temmuz 2004
Köknel, Ö., (1996). Bireysel ve toplumsal şiddet. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi. s. 81
Köse, M. & Demir, E. (2016). Öğretmenlerin rol modelliği hakkında öğretmen görüşleri,” Akademik
Bakış Dergisi. 53, 38–57.
Kumar, R. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Araştırma yöntemleri (Çeviren: H. Atak). Ankara: Edge
Akademi.
Mengüşoğlu, T. (1965). Değişmez değerler ve değişen davranışlar. İstanbul: İstanbul Matbaası.
Merriam, S.B. (2013). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Çeviri Ed.), Nitel araştırma
nedir? (ss.1-55). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık s. 14
Miles, M.B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Beverly
Hills: Sage Publications.
Milli Eğitim Bakanlığı (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Öğretmen Yetiştirme Genel Müdürlüğü.
http://oygm.meb.gov.tr/www/ogretmenlik-meslegi-genel-yeterlikleri/icerik... Erişim Tarihi:
07.11.2017.
Morrison, E.W. & Pbelps, C.C. (1999). Taking charge at work: extrarote efforts lo ınitiate workplace
change. Academy of Management Journal, 42 (4), 403-419.
Nietzsche, F. (2005).Ecco Homo. Kişi Nasıl Kendisi Olur. (Çeviren: O. Tuncay). İstanbul: Gün Yayıncılık.
Organ, D. W., (1988). Organizational citizenship behavior: The good soldier syndrome. Lexington Books/DC
Heath and Com.
Mehmet DEMİRKOL & Durmuş KILIÇ
Year/Yıl 2017, Issue/Sayı 32, 853-864.
864
Özdevecioğlu, M. (2003). Örgütsel vatandaşlık davranışı ile üniversite öğrencilerinin bazı demografik
özellikleri ve akademik başarıları arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma, Erciyes
Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 20, 117-135.
Öztik Türer, S. (2015). Profesyoneller için ahlaki gelişim ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. (Yüksek lisans
tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum. s.17
Temli, Y., Şen, D. & Akar, H.(2013). Elementary school teacher candidates’ perceptions and
definitions on morality and moral education. Eğitim ve Bilim 38 (168), 198-214.
Tokmak, N. & Bakioğlu, A. (2009). Öğretmenlerin değer yargılarının eğitim süreçlerine etkisinin
incelenmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 30, 65-83.
Topbaşı, F. (2006). Okul öncesi dönem 6 yaş grubu çocukların törel (ahlâkî) gelişiminde dramanın yeri ve önemi.
(Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara. s.67
Ulusoy, K. & Dilmaç, B. (2014). Değerler eğitimi. Ankara: Pegem A. Yayınları.
Uslu, B. & Balcı, E. (2012).İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık davranışları ile
örgütsel iletişim algıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi.18 (3), 461-489.
Usta, A. (2011). Kuramdan uygulamaya kamu yönetiminde etik ve ahlak. Kahramanmaraş Sütçü İmam
Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. (1) 2, 39-50.
Van Scotter. J.R. & Molowidlo, S.J. (1996). Interpersonal facililalion and job dedication as separate
facels of contextual performance. Journal of Applied Psychology, 81(1), 525-531.
Yaşaroğlu, C. (2014). Sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler
açısından incelenmesi. International Journal of Social Science, 27, 503-515.
Yeşilyurt, E. & Kılıç, M. E. (2014).Ortaokul öğrencilerinin algılarına göre öğretmenlerin etik değerlere
uyma düzeylerinin değerlendirilmesi. EKEV Akademi Dergisi 18 (60). 471-486.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (Genişletilmiş 9. Baskı). Ankara:
Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, B. (2005). Öğretmenlik nasıl bir meslektir? A. M. Sünbül (Ed.), Öğretmenin dünyası (ss. 7-22).
Ankara: Mikro Yayınları
Zulliger, H. (1996). Çocuk vicdanı ve biz. (Çeviren: K. Şipal). İstanbul: Cem Yayınevi. s.12

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com