You are here

Home » Content

İRAN KAYNAKLARINA GÖRE TÜRKİSTAN VE İRAN COĞRAFYASINDA İRAN-TURAN SINIR MÜCADELELERİ

According to Iranian sources Iran-Turan Border Challenges In Iran and Turkistan Geography

Journal Name:

  • Akademik Bakış

Publication Year:

  • 2011

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Iran-Turan Rule Challenges that are described in Iran's national epic, religious books historical sources have been constituted. important resources for our pre-Islamic history. Turkish homeland where adopted as Turan and Turkish tribe that has been named Turani. An introduction to the fight was dominated with Iran in the Turkestan geography where was located between the north of China andThe Caspian Sea. Two sides against each other could not outflank Occurring wars on the border line Ceyhun-Seyhun. Turks who nomadic horsemen in Sasanian period were settled until Iran's agricultural basins. Iranian historians have said that attacks have been started since Turkey began Hun and have continued during Kaçar Turkmen raids. Turks courage and fighting capability for Iran-Turan struggle have been compared with Mongol warriors of Cengiz Han period and Claim that they are Mongols or Persians. The reason of this efforts has caused sense of ownership Turkish state organization performance and disciplined fighting ability. Some of the Kaçar of leaders have worked to exult Mongol warriors and try to base Mongol And they have wanted to ownership Turk troops of victorys that was carried by turk sultans in Turkestan. Wars has been realized. On Ceyhun-Seyhun line at Maveraünnehr zone. Wars were recorded. Extraordinary in Iranian national resources. Struggles that described on Şahname have continued until Keyhüsrev Period. boundary changes have caused because of the struggle Thousands of years ago.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
İran’ın Sasani dönemi dinî ve milli kaynaklarında Turan olarak tabir edilen Türk yurdu ve Turanî olarak isimlendirilen Türk kavmi, Çin’in kuzeyinden Hazar Denizi’ne kadar olan Türkistan coğrafyasında İran ile hâkimiyet mücadelesine girişmiştir. Ceyhun-Seyhun sınır hattı üzerinde meydana gelen savaşlarda iki taraf birbirine üstünlük sağlayamamıştır. Sasani döneminde atlı göçebe tabir edilen Türklerin İran’ın tarım havzalarına kadar indikleri ve yerleştikleri kaydedilmiştir. İran tarihçileri Hun Türklerinden itibaren başlayan akınların Kaçar dönemindeki Türkmen akınlarına kadar süregeldiğini kaydetmişlerdir. İran-Turan mücadelelerinde Türklerin gösterdiği cesaret ve savaş kabiliyeti, Cengiz Han dönemindeki Moğol savaşçılığıyla karşılaştırılmış ve Turanîlerin Moğol veya İranlı oldukları iddia edilmiştir. Bu çabaların sebepleri arasında Türklerin devlet teşkilatçılığı ve disiplinli savaşçılığına sahiplenme duygusu yer almıştır. Yüzyıllar sonra İran’daki Kaçar Hanedanlığı büyüklerinden bazılarının dahi Moğol savaşçılığı ile övünerek kendi menşelerini bunlara dayandırmaya çalıştıkları görülmüştür. Türkistan’daki Türk hükümdarlarına izafeten efsanevi Afrasyab idaresindeki Türk ordularının başarıları bu şekilde sahiplenilmek istenmiştir. Maveraünnehr bölgesinde, Ceyhun-Seyhun hattı üzerinde yapılan savaşlar, İran milli kaynaklarına olağanüstü bir şekilde geçmiştir. Şahname’de anlatılan mücadeleler, Keyhüsrev döneminin sonuna kadar devam etmiştir. Binlerce yıl öncesinde gerçekleşen mücadelelerde zaman zaman sınır değişiklikleri olmuştur.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-iran-kaynaklarina-gore-turkistan-iran-cografyasinda-iran-turan-sinir-mucadeleleri.pdf
  • 26
1-15
  • Turkish

REFERENCES

References: 

• ABDURRAHMAN BİN HALDUN (1352), Mukaddime-i İbni Haldun II (terc. Muhammed
Pervin Günabadi), Tehran
• ANURİ, Hasan (1355), Istılahat-ı Divani Devre-i Gaznevi ve Selçuki, Tehran
• Atlas-ı Nakşeha-yı Tarihi-i İran (1355), Müessese-i Coğrafyai ve Kartoğrafi-i Suhab,
Nakşe-i Şumare: 50, Tehran
• BAĞDADİ, Şehabeddin Ebu Abdullah Yakut bin Abdullah Hamevi Rumi (1979),
Mucemü’l- Buldan V, Beyrut
• BAHAR, Mihirdad (1373), Cüstari-i Çend der Ferheng-i İran, Tehran
• BARTOLD, V. V. (1350), Abyari der Türkistan (terc. Kerim Kişaverz), Tehran
• BEDİ, Emir Mehdi (1364), Yunaniyan ve Berberiha I (terc. Ahmed Aram), Tehran
• BEKRAN, Muhammed bin Necib (1342), Cihanname (tash. Muhammed Emin Riyahi),
Tehran
• BELENİTSKY, A. (1968), Central Asia (İng. terc. J. Hogarth), Genevo
• BİRUNİ, Ebu Reyhan (1352), Asarü’l-Bakiye Ani’l-Kurunu’l-Haliye (terc. Ekber
Danasereşt), Tehran
• BİRUNİ, Ebu Reyhan (1955), El-Kanun-u Mesudi II, Haydarabad
• BİRÛNİ, Ebu Reyhan (1362), Tahkik-i Mallahend I (terc. Menuçehr Sadıki Seha), Tehran
• BİRUNİ, Ebul Reyhan (1352), Tahdid-i Niyahatü’l-Amakin Tashih-i Mesafatü’l-Mesakin
(terc. Ahmed Aram), Tehran
• CAMASEP (1897), Metinha-yı Pehlevi I-II (Mukaddime-i Behram Gor Anksariya),
Bombay
• CÜNEYDİ, Feridun, Pay-ı Tahtha-yı Şahname der Devre-i Keyaniyan ve Pişdadiyan (tash.
Muhammed Yusuf Keyani), bica ve bita
87 Bkz. Wilhelm Giger, Temeddün-i İraniyan-ı Haveri, Bombay 1921, s. 107
AKADEMİK BAKIŞ DERGİSİ
Sayı: 26 Eylül – Ekim 2011
Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi
ISSN:1694-528X İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası
Kırgız – Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü, Celalabat – KIRGIZİSTAN
http://www.akademikbakis.org
13
• DEVLET, Nadir (1993), Doğuştan Günümüze İslâm Tarihi (Ek), İstanbul
• DİAKONOV, Mikhail Mikhailovich (1346), Tarih-i İran- Bastan (terc. Ruhi Erbab),
Tehran
• DİNURİ, Ahmed bin Davud (1346), Ahbarü’t-teval (terc. Sadık Neşat), Tehran
• EBU DULEF (1354), Sefername-i Ebu Dulef der İran (tash. W. Minorsky-terc. Ebulfazl
Tabatabai), Tehran
• EBUL FEDA (1349), Takvimü’l-Buldan (terc. Abdulmuhammed Ayeti), Tehran
• ENDÜLÜSİ, Kadı Ebul Kasım Said bin Ahmed bin Said (1310), Tabakatü’l- Ümem (terc.
Celaleddin Tehrani), Tehran
• ESTAHRİ, Ebulhak İbrahim (1347), Mesalik ve Memalik (terc. İrec Afşar), Tehran
• FAZLULLAH, Reşidüddin (1362), Camiü’t-tevarih der Tarih-i Moğol II (tash. Behmen
Kerimi), Tehran
• FİRDEVSİ, Ebul Kasım (1368), Şahname I (tash. Celal Halki), Tehran
• FİRDEVSİ, Ebul Kasım (2009), Şahname (terc. Necati Lugal), İstanbul
• FİRDEVSİ, Ebul Kasım (1970), Şahname I (terc. Ebul Feth bin Ali Bundari-tash.
Abdulvehhab Azam), Tehran
• FRYE, R. N. (1966), The Heritage of Persia, London
• GERDİZİ, Ebu Said Abdulhay bin Duhak bin Mahmud (1363), Zeynü’l-Ahbar (tash.
Abdulhay Habibi), Tehran
• GİGER, Wilhelm (1921), Temeddün-i İraniyan-ı Haveri, Bombay
• GOLDTSCHİMİD, Alfred Von (1356), Tarih-i İran ve Memalik-i Hemcivar-ı An ez
Zaman-ı İskender ta İnkıraz-ı Eşkaniyan (terc. Keykavus Cihandari), Tehran
• GROSSET, Rene - MİKEDE, Abdulhüseyin (1365), İmparatori-i Sahranurdan, Tehran
• GROSSET, Rene (1980), Bozkır İmparatorluğu, İstanbul
• GÜRGANİ, Fahreddin (1338), Veys ve Ramin (tash. Müctebi Minevi), Tehran
• HAFIZ EBRU (1372), Zübdetü’t-Tevarih II (tash. Kemal Hacı Seyyid Cevadi), Tehran
• HAREZMÎ, Ebu Abdullah Muhammed bin Ahmed bin Yusuf (1347), Mefatihü’l-Ulûm
(terc. Hüseyin Hedicum), Tehran
• HİDAYET, Sadık (1344), Neveşteha-yı Perakende, Tehran
• SETUDE, Menuçehr (1365), Hududu’l-Alem Mine’l-Maşrik İle’l-Mağrib, Tehran
AKADEMİK BAKIŞ DERGİSİ
Sayı: 26 Eylül – Ekim 2011
Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi
ISSN:1694-528X İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası
Kırgız – Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü, Celalabat – KIRGIZİSTAN
http://www.akademikbakis.org
14
• HÜSREVİ, Muhammed Rıza (1367), Kelat-ı Nadiri, Tehran
• İSFAHANİ, Hamza bin Hasan (1367), Tarih-i Peyamberan (Tarih-i Sinni-i Mülûku’l-arz
ve’l-Enbiya (terc. Cafer Şiar), Tehran
• KAFESOĞLU, İbrahim (1995), Türk Milli Kültürü, İstanbul
• KARİB, Bedrüzzaman (1374), Ferheng-i Soğdi, Tehran
• KARİB, Mehdi (1369), Bazhani-i Şahname, Tus
• KAŞGARLI MAHMUD (1985), Divan-ı Lügatü’t-Türk I (çev. Besim Atalay), Ankara
• KAZVİNİ, Mirza Muhammed Han (1362), Mukaddime-i Kadim-i Şahname, Hezare-i
Firdevsi, Tehran
• KUYACI, Cihangir (1371), Pejuheşhayi der Şahname, Tehran
• MARGUART, J. (1373), İranşehr (terc. Meryem Mir Ahmedi), Tehran
• MAZENDERANİ, Hüseyin Şehidi (1376), Merzha-yı İran ve Turan be Beniyad-ı
Şahname-i Firdevsi, Tehran
• MESUDİ, Ebul Hasan Ali bin Hüseyin (1356), Mürucu’z-zeheb ve Ma’denü’l-Cevahir II
(terc. Ebul Kasım Payende), Tehran
• MİNEVİ, Müctebi (1354), Name-i Guşensep, Harezm
• MUHAMMED HASAN HAN (1371), Tarih-i Eşkaniyan (tash. Nimetullah Ahmedi),
Tehran
• MUHAMMED İSHAK BİN NEDİM (1343), el-Fihrist-i İbn-i Nedim (terc. M. Rıza
Teceddid), Tehran
• NİEBERG, Herich Samuel (1359), Dinha-yı İran-ı Bastan (terc. Seyfeddin Necemabadi),
Tehran
• NİŞABURİ, Abdulmelik bin Muhammed bin İsmail Salibi (1368), Tarih-i Salibi (terc.
Muhammed Fezaili), Tehran
• NOLDKE, Theodor (1327), Hamase-i Milli-i İran (terc. Buzurg Alevi), Tehran
• ÖGEL, Bahaeddin (1988), Türk Kültürünün Gelişme Çağları, İstanbul
• PİRNİYA, Hasan (1341), İran-ı Bastan III, Tehran
• POR DAVUD (1370), Bijen ve Menije, Bergüzide-i Şahname-i Firdevsi, Tehran
• POR DAVUD (1340), Yesna I, Tehran
• POR DAVUD (1347), Yeştha I, Tehran
AKADEMİK BAKIŞ DERGİSİ
Sayı: 26 Eylül – Ekim 2011
Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi
ISSN:1694-528X İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası
Kırgız – Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü, Celalabat – KIRGIZİSTAN
http://www.akademikbakis.org
15
• RAVENDİ, Muhammed bin Ali bin Süleyman (1368), Rahatü’s-Sudûr ve Ayetü’s-Sürur
der Tarih-i Al-i Selçuk (tash. Muhammed İkbal), Tehran
• RAZİ, Ebu Ali Meskeviye (1369), Tecaribü’l-ümem I (terc. Ebul Kasım İmami), Tehran
• RAZİ, Hayr (1368), Ravzatü’l-Münnecimin, Tehran
• RIZA, İnayetullah (1384), İran ve Türkan der Ruzigar-ı Sasaniyan, Tehran
• ROUX, Jean-Paul (2001), Orta Asya Tarih ve Uygarlık (çev. Lale Arslan), İstanbul
• SAMOLİN, William (1972), “Proto Türkler ve Çin,” Türk Kültürü El Kitabı II, İstanbul
• SETUDE, Mençehr (1362), Hududu’l-Alem Minel Maşrik İlel Mağrib, Tehran
• SİYAHPUŞ, Muhammed Taki (1352), Piramun-u Ab ve Hava-yı Bastani-i Fulat-ı İran,
Tehran
• SİYAKİ, Muhammed Debir (1370), Zindeganname-i Firdevsi ve Serguzeşt-i Şahname,
Tehran
• ŞEFAK, Sadık Rızazade (1352), Tarih-i Edebiyat-ı İran, Tehran
• ŞEHİDİ, Hüseyin (1365), Çhar Su ve Negreşi-i Kütah ber Tarih ve Coğrafya-yı Tarihi,
Tehran
• TABERİ, Muhammed bin Ceriri (1354), Tarih-i Taberi II (terc. Ebul Kasım Payende),
Tehran
• TAFAZZOLİ, Ahmed (1354), Minevi-i Hared, Tehran
• TARHAN, Taner (1972), Eskiçağ’da Kimmerler Problemi, İstanbul
• TOGAN, Zeki Velidi (1981), Bugünkü Türk İli Türkistan ve Yakın Tarihi, İstanbul
• TURAN, Osman (1999), Türk Cihan Hâkimiyeti Mefkûresi Tarihi, İstanbul
• TUSİ, Muhammed bin Rıza bin Muhammed Alevi (1353), Mu’cem-i Şahname (tash.
Hiseyin Hedivcem), Tehran
• Vendidad (1327) (terc. Muhammed Ali Hasani Dai), Bab-ı sevvom, Bend 11, Tehran
• YARŞATER, İhsan (1354), Danişname-i İran ve İslâm I, Tehran
• YAZDİ, Muhammed Hüseyin Papoli (1367), Ferheng-i Abadiha ve Mekanha-yı Mezhebi-i
Kişver, Tehran
• ZERİNKOB, Abdulhüseyin (1375), Guzeşteha-yı Edebiyat-ı İran, Tehran

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com