You are here

MEKKE’DEN ANADOLU’YA BİR ÖMÜR, BİR SUBAY: ALİ DURMUŞ ÖZAKINCI

A LIFETIME FROM MECCA TO ANATOLIA, AN OFFICER: ALİ DURMUŞ ÖZAKINCI

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author Name
Abstract (2. Language): 
Ali Durmuş Bey who served in different military and administrative positions until the end of 1st World War after the graduation from Damascus Military Academy in 1903, was in charge of quashing Yemen rebellion and also served in Akabe, Hejaz, Yemen and Syria for almost 15 years. Before the 1st World War, he had many critical positions in Akabe and Hejaz, and received gratifications from many people at different positions in Ottoman Army. He was assigned in not only Hejaz-Syria line but also in different regions; he was also appointed as an officer in intelligence division to track the English spy Lawrence. When he was captured on 1st September 1918 in Syria front, he refused the offer from Faysal Government to have assignment in Syria Arabian Government which was offered as he was Arabic originated and he escaped to Anatolia and had roles in every phase of National Struggle that was under the leadership of Mustafa Kemal. Ali Durmuş Bey who was given the surname of Ozakıncı by Atatürk after the victory, served in Anatolia and Thrace until he was retired in 1914 and with his own words he had never had any “warning or punishment” during his service. Ali Durmuş Bey who witnessed the painful process of the collapse of an empire, the rising of a new national government, never mentioned his memories to his family members because of some anxieties. For the first time, when his grandson, Serdar Ozakıncı decided to disclose hundreds of documents that were belong to his grandfather, the success of this historical character and the things he lived have been tried to be revealed.
Abstract (Original Language): 
1903 yılında Şam Harp Okulundan mezun olduktan hemen sonra Birinci Dünya Savaşı’nın sonuna kadar Osmanlı Ordusu içerisinde önemli askeri kademelerde görev alan Ali Durmuş Bey, başta Yemen İsyanı olmak üzere Hicaz, Suriye, Akabe bölgelerinde yaklaşık 15 yıl boyunca devletin bekası için mücadele etmiştir. Birinci Dünya Savaşı başlamadan önce Akabe ve Hicaz’da birçok kritik görevlerde bulunmuş, Osmanlı Ordusu’nun komuta kademesindeki pek çok kişiden taltifname almıştır. Birinci Dünya Savaşı sırasında Hicaz-Suriye hattı başta olmak üzere birçok bölgede görev almış, istihbarat dairesinde İngiliz casus Lawrance’nin takip edilmesinde görevlendirilmişti. Suriye Cephesi’nde Eylül 1918’de esir edildiğinde, Arap asıllı olmasına binaen kendisine Faysal Hükümeti tarafından teklif edilen, Suriye Arap Devleti’nde görev almayı reddederek Anadolu’ya kaçmış ve Mustafa Kemal önderliğindeki Milli Mücadele’nin her safhasında bulunmuştur. Zaferden sonra bizzat Mustafa Kemal tarafından önerilen “Özakıncı” soyadını alan Ali Durmuş Bey, yaş haddinden emekli edildiği 1944 yılına kadar Anadolu ve Trakya’da çeşitli askeri kademelerde görev almış ve kendi ifadesiyle görevi süresince hiçbir zaman “uyarı ve cezaya” maruz kalmamıştır. Bir imparatorluğun çöküşünden, yeni bir ulus devletinin doğuş sürecinin, sancılı her aşamasına tanıklık eden Ali Durmuş Bey, yaşadığı müddetçe birtakım kaygılardan dolayı, aile fertlerinden hiçbirine anılarından tek kelime bile bahsetmemiştir. İlk kez torunu Serdar Özakıncı’nın dedesinden kalan yüzlerce belgeyi gün ışığına çıkarmaya karar vermesiyle, bu tarihi şahsiyetin yaptıkları, görevi süresince yaşadığı her şey, gün ışığına çıkarılmaya çalışılmıştır.
388
407

REFERENCES

References: 

A.ARVİŞ BELGELERİ
ADÖ, Özel Arşivi Belge No: 1.
ADÖ, Özel Arşivi Belge No: 2.
ADÖ, Özel Arşivi Belge No: 3.
ADÖ, Özel Arşivi Belge No: 4.
ADÖ, Özel Arşivi Belge No: 5.
ADÖ, Özel Arşivi Belge No: 6.
ADÖ, Özel Arşivi Belge No: 7.
ADÖ, Özel Arşivi Belge No: 8.
ADÖ, Özel Arşivi Belge No: 9.
ADÖ, Özel Arşivi Belge No: 10.
ADÖ, Özel Arşivi Belge No: 11.
ADÖ, Özel Arşivi Belge No: 12.
ADÖ, Özel Arşivi Belge No: 13.
ADÖ, Özel Arşivi Belge No: 14.
ADÖ, Özel Arşivi Belge No: 15.
ADÖ, Özel Arşivi Belge No: 16.
ADÖ, Özel Arşivi Belge No: 17.
ADÖ, Özel Arşivi Belge No: 18.
BOA, İDUİT, D. 76/16.
BOA,İ.TAL.D.330/68.
B. SÜRELİ YAYINLAR
1- Gazeteler
29 Nisan Tercüman 1963
C. KİTAP VE MAKALELER
AKALIN, Durmuş, Süveyş Kanalı Açılışı ve Osmanlı Devleti’ne Etkisi, Yeditepe Yay., İstanbul,
2015.
BİREN, Mehmet Tevfik, II. Abdülhamit, Meşrutiyet ve Mütareke Devri Hatıraları, C.I, Haz.
F. Rezan Hürmen, Arba Yay., İstanbul, 1993.
ÇULCU, Murat ( Haz.), Erkan-ı Harb Binbaşısı Vecihi Bey’in Anıları Filistin Ricatı, Arba Yay.,
İstanbul, 1993.
KAYRA, Cahit (Haz.), Hasan Muhiddin Paşa,Ah O Yemen 1904 İsyanı, Tarihçi Kitapevi,
İstanbul, 2011.
KÖSE, İngiliz Arşiv Belgelerinde Hicaz İsyanı, Selis Yay., İstanbul, 2014.
85 Torunu Serdar Özakıncı’nın ifadelerine göre Ali Durmuş Bey kaçarak Anadolu’ya geldiği için, aile üyelerine
bir zarar gelir endişesini yıllarca taşımış ve Arabistan’da bıraktığı akrabalarıyla mektuplaşmasına rağmen onları
ziyaret etmemiş, orada bıraktığı mülklerden herhangi bir hak talebinde bulunmamıştır. Torunu Serdar Özakıncı
ile röportaj: 30.01.2017.
406
Mekke’den Anadolu’ya Bir Ömür, Bir Subay: Ali Durmuş Özakıncı
GUHR, Hans, Anadolu’dan Filistin’e Türklerle Omur Omuza, Çev. Eşref özbilen, Türkiye İş
bankası Yay., İstanbul, 2007.
İRTEM, Süleyman Kani, Osmanlı Devleti’nin Mısır Yemen Hicaz Meselesi, Haz. Osman
Selim Kocahanoğlu, Temel Yay., İstanbul, 1999.
ÖKE,Mim Kemal, (Komisyon), Kutsal Topraklarda Casuslar Savaşı, İrfan Yay., İstanbul, 1995.
SANDERS, Liman Von, Türkiye’de Beş Yıl, Çev. Eşref Bengi Özbilen, Türkiye İş Bankası Yay.,
2010.
SIRMA, İhsan Süreyya, Osmanlı Devleti’nin Yıkılışında Yemen İsyanları, Düşünce Yay.,
İstanbul, 1980.
UMAR, Ömer Osman, Osmanlı Yönetimi ve Fransız Manda İdaresi Altında Suriye 1908-
1938, AAM Yay., Ankara, 2004.
TANDOĞAN, Muhammed, Afrika’da Sömürgecilik ve Osmanlı Siyaseti (1800-1922), Türk
Tarih Kurumu Yay., Ankara, 2013.
YEŞİLYURT, Yahya, Medeniyetler Beşiği Kadim bir Osmanlı Ülkesi Yemen, Babıali Kültür
Yay., İstanbul, 2011.
YILMAZ, Faruk, General Allenby’nin Hatıratı, Arap İllerimizin Elimizden Çıkış Öyküsü,
Berikan Yay., Ankara, 2003.
………………,Rüştü Paşa,Ah o Yemen’dir, Berikan Yay., Ankara, 2004.
C. 1. MAKALELER
BOSTANCI, “Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin Hicaz’da Hâkimiyet Mücadelesi”,
Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Akademik Bakış Dergisi, C. 7, S. 14, Yaz,
Ankara, 2014.
ÇAKALOĞLU, Cengiz, “1903 İsyanının Bastırılmasında Mersin Redif Taburu”, Akademik
Tarih ve Düşünce Dergisi, Cilt. III, S.8, Mayıs, 2016.
KEMAL, Cemal, “Osmanlı’nın Filistin Cephesi’ndeki Son Muharebesi”, Ankara Üniversitesi
Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S. 45, Bahar 2010.
NİZAMOĞLU, Yüksel, “1917 Yılında Hicaz Cephesi; Arap İsyanının Yayılması ve Medine’nin
Tahliyesi Programı”, Bilig, Yaz, S. 66, Ankara.
D. 1. YÜKSEK LİSANS VE DOKTORA TEZLERİ
YAVUZ, Resul, Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan Sevr Barış Antlaşması’na Giden Süreçte
Türk Diplomasisi, Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlke ve İnkılâpları Enstitüsü
Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir, 2016.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com