You are here

Home » Content

Kavram Haritalarının Bilgi Arama Süreçlerinde Kullanılması The Use of Concept Maps in Information Search Process

Journal Name:

  • Bilgi Dünyası

Publication Year:

  • 2013

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Concept Maps, based on Ausubel’s maningful learning theory and created by J.D. Novak and his collegues during a research program kept at Cornell University, is one of the learning and teaching methods. Concept maps is not only utilized and tested in education, social and natural sciences but found to affect most other sciences. One of these is library and information sciences. The present research focused on only the effects of concept maps on students’ (primary, secondary, high school and university) information search process. Analysing the literature concerning those research mentioning the effects of the concept maps on information search process, concept maps were shown as efficient strategic tool in defining information need, focusing research teme, information retrievel, organizing and synthesizing information and in writing during students’ information search process. The present research answers many questions: What is a concept?; What is a concept map?; How do the concept maps affect information search process ?; How can the concept maps utilized in information search process? by analysing the literature and current applications. Any research concerning the utilization of the concept maps in library and information sciences in Turkey were not found. Present research revealed both the advantages of utilising concept maps in education and its applications aimed to raise its awarness.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Kavram haritaları, J. D. Novak ve arkadaşları tarafından Cornell Üniversitesinde gerçekleştirilen bir araştırma programı kapsamında; Ausubel’in anlamlı öğrenme teorisine dayalı olarak geliştirilen öğretme ve öğrenme yöntemlerinden biridir. Kavram haritaları eğitim, sosyal ve doğa bilimlerinde yaygın bir şekilde uygulanmış ve değerlendirilmiş bir teknik olmasının yanı sıra daha pek çok bilim alanını da etkilemiştir. Etkilediği alanlardan biri de kütüphanecilik ve bilgi bilimi alanı olmuştur. Bu makale kapsamında kavram haritalarının sadece öğrencilerin (ilk, orta, lise, üniversite)bilgi arama süreçleri üzerine etkilerine yer verilmiştir. Literatüre göz gezdirdiğimizde kavram haritalarının bilgi arama süreçlerine etkisini inceleyen çalışmalarda; kavram haritalarının öğrencilerin bilgi arama süreçleri boyunca bilgi gereksinimlerini tanımlamalarında, araştırma konularını daraltmalarında (odak geliştirme), bilgiyi bulmalarında, organize etme ve sentezlemelerinde ve araştırma sonuçlarını yazmalarında etkili bir stratejik araç olduğu belirtilmektedir. Bu araştırmada Kavram nedir? Kavram haritası nedir? Kavram haritalarının bilgi arama süreçlerine etkisi nedir? Bilgi arama süreçlerinde kavram haritasından nasıl yararlanılır? gibi soruların yanıtı literatür ve mevcut uygulamalar içinde aranacaktır. Ülkemizde kavram haritalarının kütüphanecilik ve bilgi bilimi alanında kullanılması ile ilgili herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Dolayısıyla bu araştırma ile hem eğitim hem de uygulama alanında kavram haritalarından yararlanmanın sağlayabileceği olumlu katkılara dikkat çekilerek; bu konudaki bilincin artırılması hedeflenmektedir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-kavram-haritalarinin-bilgi-arama-sureclerinde-kullanilmasi-use-concept-maps-information-search-process.pdf
  • 2
358
372
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Aktaş, M. ve Güler, H. K. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının dörtgenler kavramına ilişkin
oluşturdukları kavram haritalarının değerlendirilmesi. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31 (2),
605-618.
Barroniak, L. K. (2004). Meaningful research projects: perspectives from high school students and their
teacher. Yayınlanmamış doktora tezi, University of Albarta.
Baysen, E. (2003). Fen eğitiminde yeni gelişmeler ve (1960-1985 Dönemi) Türkiye’deki uygulamaları.
Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Birinci, H. G. (2007). Tarihçilerin Bilgi Arama Davranışları. Türk Kütüphaneciliği, 21 (1), 29-44.
Bruner, J. (1966). Toward a theory of instuction. Cambridge: Belkanp Press.
Bostick, S. (1992). The development and validation of the libaray anxiety scale. Yayınlanmamış
doktora tezi, Wayne State University.
Byström, K. ve Järvelin, K. (1995). Task complexity affects information seeking and use. Information
Processing and Management, 31(2), 191-213.
Case, D. O. (2002). Looking for information: a survey of research on information seeking, needs,
and behavior. Amsterdam; New York: Academic Press
Chiou, C.C., Lee, L.T. ve Liu, Y.Q. (2012). Effect of Novak colorful concept map with digital teaching
materials on student academic achievement : International educational technology
conference IETC2012. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 64, 192 -201.
Colosimo, A. ve Fitzgibbons, M. (2012). Teaching, designing, and organizing: concept mapping for
librarians. Partnership: the Canadian Journal of Library and Information Practice and Research,
7(1), 1-15.
Çatalkaya, R. (2005). Bazı bireysel farklılıkların kavram haritası yapma başarısına etkisi. Yayınlanmamış
yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Dervin, B. (1998). Sense-making theory and practice: an overview of user interests in knowledge
seeking and use. Journal of Knowledge Management, 2(2), 36-46.
Ekici, S. ve Uçak, N. Ö. (2012). İlköğretim öğrencilerinin internet’te bilgi arama davranışları. Türk
Kütüphaneciliği, 26(1), 78-96.
Ellis, D. (1993). Modelling the information-seeking patterns of academic researchers: a graound
theory approach. Library Quarterly, 63(4), 469-486.
370
BİLGİ DÜNYASI, 2013, 14 (2) 358-372 Nermin Çakmak ve Engin Baysen
Ellis, D. ve Haugan, B. (1997). Modelling the information seeking patterns of engineers and
research scientists in an industrial environment. Journal of Documantation, 53(4), 384-403.
Gordon, C. A. (1995). Concept mapping as a pre-search activity in the research process. Yayınlanmamış
doktora tezi, Boston University, Boston.
Gordon, C. A. (2000) The effects of concept mapping on the searching behavior of tenth-grade
students. 18 Eylül 2013 tarihinde http://www.ala.org/aasl/aaslpubsandjournals/slmrb/
slmrcontents/volume32000/mapping adresinden erişildi.
Gordon, C. A. (2002). Methods for measuring the influence of concept mapping on student
information literacy. 18 Eylül 2013 tarihinde http://www.ala.org/aasl/aaslpubsandjournals/
slmrb/slmrcontents/volume52002/gordon adresinden erişildi.
Gregoriades, A., Pampaka, M. ve Michail, H. (2009). Assesing students’ learning in MIS using
concept mapping. Journal of Information Systems Education, Winter, 20(4), 419-430.
Herring, J. E. (2011). Year seven students, concept mapping and the issues of transfer. School
Libraries Worldwide, 17(1), 11-23.
Holliday, W. ve Li, Q. (2004). Understanding themillennials: updating our knowledge about
students. Reference Services Review, 32(4), 356-366.
Ingwersen, P ve Järvelin, K. (2005). The turn: integration of information seeking and retrieval in
context. Netherland: Springer
İngeç, Ş.K. (2008). Kavram haritalarının değerlendirme aracı olarak fizik eğitiminde kullanılması.
Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 195-206.
Kaptan, F. (1998). Fen öğretiminde kavram haritası yönteminin kullanılması. Hacettepe Üniversitesi
Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 95-99.
Kendirli, B. (2008). Fen ve teknoloji dersinde kavram haritası kullanımının öğrenci tutumu, başarısı ve
bilgi kalıcılığına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Keten, B. (2011). Kadın girişimcilerin bilgiye yaklaşımı. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara
Üniversitesi, Ankara.
Kraker, J. (2002). Research anxiety and student’s perceptions of reserach: an experiement: part
1. effect of teaching Kuhlthau’s ISP model. American Society for Information Science and
Technology, 53(4), 282-294.
Kuhlthau, C. C. (1983). The library research process: case studies and interventions with high school
seniors in advanced placement English classes using Kelly’s theory of constructs. Yayınlanmamış
doktora tezi, Rutgers the State University of New Jersey, New Jersey.
Kuhlthau, C. C. (1988). Longitudinal case studies of the information search process of users in
libraries. LISR, 10, 257-307.
Kuhlthau, C. C. (1991). Inside the serach process: information seeking from the user’s perspective.
Journal of the American Society for Information Science, 42(5), 361-371.
Kuhlthau, C. C. (1990). Validating a model of research process: a comparison of academic, public,
and school library users. LISR, 12, 5-31.
371
Kavram Haritalarının Bilgi Arama Süreçlerinde ... BİLGİ DÜNYASI, 2013, 14 (2) 358-372
Kuhlthau, C. C. (1993). Seeking meaning: a process approach to library and information services.
Norwood, NJ : Ablex.
Kuhlthau, C. C. (1994). Teaching the library reserach process (2. bs.). Metuchen, NY ve London: The
Scarecrow.
Li, Q. (2006). The influence of continuous concept map construction on the information seeking
process Yayınlanmamış doktora tezi., Utah State University, Logan, Utah.
Limberg, L. (1997). Information use for learning purposes. V. Pertti, R. Savolainen ve B. Dervin
(Edited). Information seeking in context, 14-16 August 1996 içinde (s.275-289). Birleşik Krallık:
Taylor Graham.
Lunce, C. (2011). Concept mapping in grades k-12. School Library Monthly, 27(8), 39-40.
Marchionini, G. (1989). Information-seeking strategies of novice using a full-text electronic
encylopedia. Journal of the American Society for Information Science, 40(1), 54-66.
Marchionini, G. (1992). Interfaces for end-user information seeking. Journal of the American Society
for Information Science, 43(2), 156-163.
Mellon, C. A. (1986). Library anxiety: a ground theory and its development. College and Reserach
Libraries, March, 160-165.
McClure, J.R., Sonak, B. ve Suen, H.K. (1999). Concept map assessment of classroom
learning:reliability, validity, and logistical practicality. Journal of Research in Science Teaching,
36(4), 475-492.
Nahl, D. (1997). Information counseling inventory of affective and cognitive reactions while
learning the internet. Internet Reference Services Quarterly, 2(2-3), 11-33.
Novak, J. D. ve Cañas, A. J. (2008). The Theory underlying concept maps and how to construct and
use them 11 Eylül 2013 tarihinde http://www.ssu.ac.ir/fileadmin/templates/fa/Moavenatha/
MoavenateAmozeshi/edicupload/olymp-3.pdf adresinden erişildi.
Novak, J. D. ve Gowin, D. B. (1984). Learning how to learn. Cambridge; New York : Cambridge
University Press.
Özlük, H. K. (2006). Halk kütüphanesi kullanıcılarının bilgi arama davranışı. Yayınlanmamış yüksek
lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Pettigrew, K. E., Fidel, R. ve Bruce, H. (2001). Conceptual framework in information behavior. M.
E. Williams (Editör). Annual Review of ınformation Science and technology (ARIST) vol.35 içinde
(s.43-78). Medford, N.J.: ARIST
Ögel, Ü. (2011). Kütüphane kaygısı: Bilkent Üniversitesi lisans öğrencileri üzerine bir çalışma .
Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Önal, İ. (2008). Türkiye’de gazetecilerin bilgi gereksinimlerinin ve arama davranışlarının
değerlendirilmesi, Bilgi Dünyası, 9(2), 286-314.
Pinto, M., Doucet, A. V. ve Ramos, A. F. (2010). Measuring students’ information skills through
concept mapping. Journal of Information Sience, 36(4), 464-480.
Plotnick, Eric. (2001). A Graphical system for understanding the relationship between concepts.
Teacher Librarian,28 (4).
372
BİLGİ DÜNYASI, 2013, 14 (2) 358-372 Nermin Çakmak ve Engin Baysen
Savolainen, R. (2009). Information use and information processing: comparison of
conceptualizations, Journal of Documantation, 65(2), 187-207.
Şeker, M. (2010). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Öğrenme Sitillerine Uygun Tekniklerin Kullanılmasının
Öğrencilerin Öğrenme Düzeylerinin ve Kavram Yanılgılarının Giderilmesi Üzerindeki Etkililiğin
Araştırılması. Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
İstanbul.
Şimşek, A. (2006). Kavramların öğretimi. Ali Şimşek (Editör). İçerik türlerine dayalı öğretim içinde
(s. 27-70). Ankara: Nobel.
Tanrıkulu, B. (2006). Akademisyen mühendislerin bilgi arama davranışlarına bilgi teknolojilerinin
etkisi: Bilkent Üniversitesi örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi Ankara Üniversitesi,
Ankara.
Turan, İ. (2002). Lise coğrafya derslerinde kavram ve terim öğretimi ile ilgili sorunlar .G.Ü. Gazi
Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 67-84.
Uçak, N. Ö. (1997a). Bilim adamlarının bilgi arama davranışları ve bunları etkileyen nedenler.
Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara, Hacettepe Üniversitesi.
Uçak, N. Ö. (1997b). Bilgi gereksinimi ve bilgi arama davranışı. Türk Kütüphaneciliği, 11 (4), 315-
325.
Uçak, N. Ö. ve Al, U. (2000). İnternet’te bilgi arama davranışı. Türk Kütüphaneciliği, 14(3), 317-331.
Uçak, N. Ö. ve Güzeldere, Ş. O. (2006). “Bilişsel yapının ve işlemlerin bilgi arama davranışı üzerine
etkisi”, Türk Kütüphaneciliği, 20(1), 7-28.
Ülgen, G. (2004). Kavram geliştirme: kuram ve uygulamalar (4. bs.). Ankara: Nobel.
Vakkari, P. (1997). Information seeking in context a challenging metatheory. V. Pertti, R. Savolainen
ve B. Dervin (Editr). Information seeking in context, 14-16 August 1996 içinde (s.451-464). Birleşik
Krallık: Taylor Graham.
Wilson, T.D. (2000). Human information behavior. Special Issue on Information Science Research,
3(2).
Yaman, H. (2009). İlköğretimde 6. 7. ve 8. sınıflar için kavram haritalarıyla dil bilgisi öğretimi. Ankara:
Nobel.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com