You are here

HİCİV KAVRAMI AÇISINDAN AHMET MİDHAT EFENDİ NİN "FELATUN BEY İLE RAKIM EFENDİ" ROMANINDA YANLIŞ BATILILAŞMA

THE MISCONCEPTION OF WESTERNIZATION IN AHMET MİDHAT EFENDİ'S NOVEL "FELATUN BEY VE RAKIM EFENDİ" WITH REGARD TO THE CONCEPT OF "SATIRE"

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
10.18026/cbusos.32235

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The increasing modernization of the Tanzimat period modelled on Western civilization created an alla Francia (alafranga, exemplifying modernist ideas and trends) people alienated to the values of their own society and wobbled between two civilizations due to a misconception of westernization. However, the novel, mirror of the society, is seen as an instrument that will develop a path to modernization by edifying the society with Tanzimat. A prominent figure in promoting the role of the novel as an instrument of modernization, Ahmed Midhat Efendi with the appellation of "Hâce-i Evvel" brings in such people in order to contribute to the modernization of the society. In pursuit of a correct interpretation and comprehension of westernization, Ahmed Midhat Efendi humiliates the people who misconceive Westernizing by satirizing them in the novel "Felatun Bey ve Rakım Efendi". The aim of satire, a method of social criticism, is to give a message of truth to the society via subtle associations. Another important feature of the satire is that it is derisive, insulting and even somehow profane. Satire features a critical-analysis identity as it reveals faults and bad intentions. In this context, the first novel to satirize the misconception of Westernizing via thorough examination and with a pervasive satirical undertone is "Felatun Bey ve Rakım Efendi". The novel also assumes a social feature in that it essentially consists of all the sociological colors of the Tanzimat society. In the novel, various styles and tones of the satire including mockery by caricaturizing, irony, and overstatement were used, with a view to teaching the society a lesson through the satirical components by displaying not only the bad but also the good as a role model. Thus, the novel has become a sociological criticism.
Abstract (Original Language): 
Tanzimat döneminde artan modernleşme ile toplumda oluşan Batı medeniyetini model alış, yaşadığı toplum değerlerine yabancılaşan ve Batılılaşma'yı yanlış idrak ederek iki medeniyet ortasında sıkışan alafranga tipleri meydana çıkarır. Toplumun aynası olan roman ise Tanzimat ile birlikte toplumu eğiterek modernleşmeyi sağlayacak bir vasıta olarak görülür. Romana bu misyonu yükleyenlerin başında "Hâce-i Evvel" ünvanı ile bilinen Ahmet Midhat Efendi, toplumun modernleşmesine katkı sağlamak için toplumda görülen bu tipleri konu edinir. Batılılaşma'nın doğru idrak edilmesini isteyen Ahmet Midhat Efendi, Batılılaşma'yı yanlış algılayan insanları "Felatun Bey ile Rakım Efendi" romanında hicvederek toplum karşısında komik duruma düşürür. Sosyal eleştirinin bir metodu olan hiciv üslubunda amaç, ince çağrışımlar ile topluma doğrunun mesajını vermektir. Hicvin özelliklerinden biri de; alay edici, aşağılayıcı ve hatta küfre kadar kaymasıdır. Bu özelliğinden dolayı hiciv, kusurları ve kötü amaçları ortaya çıkardığı için eleştirel bir analiz hüviyetini taşımaktadır. Bu yönüyle yanlış Batılılaşma problemini irdeleyerek hicveden ve eserin yapısına hicivsel üslubun yayıldığı ilk roman "Felatun Bey ile Rakım Efendi"dir. Roman, Tanzimat toplumunun bütün sosyolojik renklerini özünde barındırması bakımından aynı zamanda içeriği toplumsal mahiyettedir. Romanda hicvin üslup özelliklerinden ve tonlarından olan karikatürize etme yöntemi ile alay edilme, ironi, mübalağa kullanılmış; kötünün yanında iyi, rol model olarak verilerek toplumun roman içindeki hicivsel ögelerden ders alması amaçlanmıştır. Böylelikle roman, sosyolojik eleştiri hüviyetine bürünmüştür.
306
322