You are here

Home » Content

Türkçe ve Moğolcaya Kelime Sonunda Açık Hece / Kapalı Hece Açısından Bir Bakış

Journal Name:

  • Dil Araştırmaları

Publication Year:

  • 2010

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
: There are many phonologic equivalences between Turkish and Mongolian. To illustrate, word-final closed syllables in Turkish have öpen syllabic equivalences in Mongolian. There are many examples of this such as Turkish er ~ Mongolian ere “erkek”, Turkish ak- ~ Mongolian aki. Some of the researchers consider that these word-final vowels are primaıy, while others argue that they appeared subsequently. Chuvash language is similar to Old Turkish in terms of this equivalence. Examples from Chuvash language are also provided for the fifty eight of the ninety-six examples. In the study, the equivalences are evaluated under two categories namely nouns and verbs. After the examination of the equivalences, a word-final vowel loss in Turkish seems highly unreasonable.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Türkçe ve Moğolca arasında pek çok ses denkliği mevcuttur. Bu ses denkliklerinden biri de Türkçe kelime sonu kapalı hecelerin Moğolcada açık hece ile ifade edilmesidir. Türkçe er ~ Moğolca ere “erkek”, Türkçe ak- ~ Moğolca aki- şeklindeki bu tarz örneklerin sayısı az değildir. Araştırmacıların bir kısmı son sesteki ünlüyü asli görmüşler, bir kısmı ise son sesteki ünlünün sonradan ortaya çıktığını düşünmüşlerdir. Çuvaşça da bu denklikte Eski Türkçe ile paralellik göstermiştir. Ele aldığımız 96 örneğin 58’inde Çuvaşça örnekler de yer almıştır. Çalışmamızda denklik gösteren kelimeler, isimler ve fiiller başlığı altında iki grupta değerlendirilmiştir. Denkliği oluşturan kelimeler dikkate alındığında Türkçede son seste bir ünlü düşmesi çok da mantıklı görünmemektedir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon kapali-hece-acisindan-bir-bakis.pdf
  • 6
29-45
  • Turkish

REFERENCES

References: 

ARAT, Reşit Rahmeti, Kutadgu Bilig III (İndeks), (Hazırlayanlar: Kemal Eraslan, Osman F. Sertkaya, Nuri Yüce) TKAE Yay., İstanbul 1979.
ATALAY, Besim (1991), Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi IV (Endeks), (3. baskı), TDK Yay., Ankara.
CAFEROĞLU, Ahmet (EUTS), Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, Enderun Kitabevi, İstanbul. CLAUSON, Sir Gerard (1993), (Çev. Günay Karaağaç), “14. Yüzyıl Moğolcasındaki Türkçe Unsurlar”, EÜ Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 1993, VII, s. 215-234. (“The Turkish Elements in 14* Century Mongolian”, CAJ, 5,1960, s. 301-316.)
ÇRS (ÇRS, 1982): Çrvaşla - Vır&la Slovar’, Moskova, 1982 .
DOERFER, Gerhard (1976), “Proto-Turkic: Reconstruction Problems”, TDAY Belleten 1975-1976, Ankara, s. 1-59.
DTS: Drevnetyurksiy Slovar’, AkademiaNauk SSSR, Leningrad, 1969 ERSOY, Feyzi (2008), Türk-Moğol Dil İlişkisi ve Çuvaşça, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Yayımlanmamış Doktora Tezi (Danışman: Prof. Dr. Ahmet B. Ercilasun).
FEDOTOV, M. R. (1996), Etimologiçeskiy Slovar ’ Çuvaşskogo Yazıka, Çeboksan, 2 c. GOMBOCZ, Zoltan (1912), “Zur Lautgeschichte der altaischen Sprachen” , KSz, 13, 1912, s.1-37.
GÜLENSOY, Tuncer (1973), “Moğolların Gizli Tarihi’ndeki Türkçe Kelimeler Üzerine Bir Deneme”, Türkoloji Dergisi, C. V/l, s. 93-105, Ankara.
GÜLENSOY, Itmcer (1974), “Eski ve Orta Türkçede Moğolca Kelimeler ve Moğolca- Türkçe Müşterek Kelimeler Üzerine Notlar”, Türkoloji Dergisi, C. VI/1, s. 235-259, Ankara.
GÜLENSOY, Tuncer (2007), Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü, TDK Yay., 2 Cilt, Ankara.
KTS: Kıpçak Türkçesi Sözlüğü, (Haz. Recep Toparlı, Hanifi Vural, Recep Karaatlı), TDK Yay., Ankara 2003.
LESSING, F. D., Moğolca-Türkçe Sözlük, (Çev. Günay Karaağaç), TDK Yay., 2 C., Ankara, (Mongolian-English Dictionaıy, Berkeley and Los Angeles, 1960)
MENGES, Kari Heinrich (1995), The Turkic Languages and Peoples, Wiesbaden, (2. Baskı), 248 s.
NEMETH, Gyula (1912), “Die türkisch-mongolische Hypothese”, ZDMG, 66, s. 549-576.
Nemeth, Gyula (2003), “Şaman Kelimesinin Kökeni üzerine (Türkçe-Moğolca Ses Tarihi İçin Birkaç Not)” (Çev. Özlem Nemutlu), Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı: 16, Yaz 2003, s. 27-34.
POPPE, N. (1994), Altay Dillerinin Karşılaştırmalı Grameri, (Çev. Zeki Kaymaz), Fatih Ofset, İstanbul, 296 s. (Vergleichende Grammatik der Altaischen Sprachen, Teil: 1, Vergleichende Lautlehre, Wiesbaden, 1960).
RAMSTEDT, G. J. (1922), “Zur frage nach der stellung des tschuwassischen”, JSFO, 38, s. 3-34.
RÂSÂNEN, Martti (1969), Versuch eines etymologischen Wörterbuchs der Türksprachen, Helsinki: Suomalais-Ugrilainen Seura, 1969-1971.
RÖNA-TAS, A. (1975), “The Altaic Theory and the History of a Middle Mongolian Loan word in Chuvash”, Researches in Altaic Languages, s. 201-211.
RÖNA-TAS, A., Studies in Chuvash Etymology, Szeged 1982, 240 s.
RÖNA-TAS, A. (1982), “Loan-Words of Ultimate Middle Mongolian Origin in Chuvash”, Studies in ChuvashEtymologf.es, Szeged, s.66-134.
STAROSTİN, Sergei - DYBO, Anna - MUDRAK Oleg (2003), Etymological Dictionary of the Altaic Languages, 3 cilt, Leiden.
ŞÇERBAK, A. M. (1997), Ranniye Tyurksko-Mongol 'skiye Yazıkovıye Svyazi (VHI-XTVBB.), Sankt-Peterburg.
TAŞ, İbrahim (2008), “Ana Altayca Gövde Sonu Ünlülerinin Kutadgu Bilig’deki İzleri”, Turkish Studies, Volüme 3/1 Winter.
TEKİN, Talat (2003a), “Zetacism and Sigmatism in Proto-Turkic”, Talat Tekin, Makaleler 1, Altayistik, Ankara, s. 1-37.
TEKİN, Talat (2003b), “Turkic tiş, Chuvash şKl, Mongolian şidün”, Talat Tekin, Makaleler 1, Altayistik, Ankara, s. 241-245.
TEKİN, Talat (2003c), “Altaic Etymologies: I” Talat Tekin, Makaleler 1, Altayistik, Ankara, s. 356-375.
TEKİN, Talat (2003ç), “Turkic yurt = Mongolian nutug”, Talat Tekin, Makaleler 1, Altayistik, Ankara, s. 377-382.
TEKİN, Talat (2004), “Notes on an introduction to Turkic studies” Talat Tekin, Makaleler II, Tarihi Türk Yazı Dilleri, Ankara, s. 72-85.
TEMİR, Ahmet (1994), “Moğolca ile Türkçe İlişkileri”, TDAY Belleten 1989, Ankara, s. 295-300.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com