You are here

TEK PARTİ DÖNEMİNDE DİYARBAKIR'DA SANAYİ VE TİCARET (1923-1950)

INDUSTRY AND TRADE İN DİYARBAKIR DURİNG SİNGLE PARTY PERİOD (1923-1950)

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.22464/diyalektolog.142
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
While the founder staffs of the Republic encouraged free market system and adopted liberal policies during 1923-1929, they turned into statist economic policies after 1930 on account of 1929 economic depression through the world. There is no doubt that Diyarbakır was one of the cities where the single party economic policies were imlemented widely. Diyarbakır had an important role in terms of its agriculture, trade, industry and farming; however, after World War I and II, financially, Diyarbakır was affected badly and financial activities were about to come to an end. In addition, the attempt of the early years of the Republic, forced immigration and exiles in that city affected the city's economy badly. Despite these negative conditions, construction of the railway into Diyarbakır, opening of many banks supporting farmers and traders, support of the government for vinegrowing, silk culture and raising livestock in that city provided a renewal in its economy. In this study, through providing information about industry and trade foundations of Diyarbakır in single party period, its financial situation will be presented.
Abstract (Original Language): 
Cumhuriyetin kurucu kadroları, 1923-1929 yıllan arasında serbest teşebbüsü destekleyip liberal politikalar benimserken, 1929 dünya iktisadi buhranının da etkisiyle, 1930 sonrasında devletçi iktisadi politikalar devreye koymuştur. Kuşkusuz, tek parti döneminde benimsenen iktisat politikalarının geniş ölçekte uygulandığı vilayetlerden biri de Diyarbakır olmuştur. Tarım, hayvancılık, sanayi ve ticaret bakımından önemli bir yere sahip olan Diyarbakır, I. ve II. Dünya Savaşı ile birlikte iktisadi alanda büyük sarsıntılar geçirmiş ve vilayette iktisadi faaliyetler durma noktasına gelmiştir. Buna, Cumhuriyet'in ilk yıllarında vilayette yaşanan kalkışma, zorunlu göç ve sürgünler de eklenince şehrin ekonomisi büyük yaralar almıştır. Tüm bu olumsuzluklara karşın tek parti döneminde demiryolu hattının Diyarbakır'a uzanması, vilayette çiftçi ve tüccarları destekleyen birçok banka şubesinin açılması, bilhassa bağcılık, ipek böcekçiliği ve hayvancılık alanlarında devletin yaptığı destekler şehrin ekonomisini canlandırmıştır. Bu çalışmada, tek parti döneminde Diyarbakır'daki sanayi ve ticaret kuruluşları hakkında bilgi verilerek vilayetin iktisadi durumu ortaya konulacaktır.
17
29

REFERENCES

References: 

Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi
BCA,
030.01/76.479.6
. BCA, 030.18.1.2/14.68.3. BCA, 030.18.1.2/121.91.9.
BCA, 030.18.1.2/123.73.17. BCA, 030.10/69.455.12. BCA, 030.18.1.2/14.67.17.
Resmi Yayınlar ve İstatistikler
Ayın Tarihi, Mayıs 1950.
BİGD, Sanayi İstatistikleri 1936-1941, Hüsnütabiat Basımevi, İstanbul, 1945. BDIE, Sanayi Sayımı 1927, Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, Ankara, 1969. BİUM, Sanayi İstatistikleri 1936-1941, Hüsnütabiat Basımevi, İstanbul, 1945. BİUM, Sanayi İstatistikleri, Devlet Matbaası, İstanbul, 1933. BİUM, Sanayi İstatistikleri 1932-1933, Köyhocası Basımevi, Ankara, 1936. BİUM, Sanayi İstatistikleri 1932-1933, Köyhocası Basımevi, Ankara, 1936. BİUM, Sanayi İstatistikleri 1932-1935, Mehmed İhsan Matbaası, Ankara, 1937. BİUM, Tarım İstatistikleri 1934-1937, Receb Ulusoğlu Basımevi, Ankara, 1939. BİUM, İstatistik Yıllığı 1939-1940, Hüsnütabiat Basımevi, İstanbul, 1941. BİUM, İstatistik Yıllığı 1941-1942, Yeni Cezaevi Matbaası, Ankara, 1943. TCBİUM, İstatistik Yıllığı 1929, Cumhuriyet Matbaası, İstanbul, 1929.
TCBİUM, 28 Teşrinievvel 1927 Umumi Nüfus Tahriri, F. I, Hüsnütabiat Matbaası, İstanbul,
1929.
Gazeteler
Akşam, 18 Haziran 1934.
Diyarbakır, 9 Birinci Teşrin [Ekim] 1942.
Telif Eserler
Beğenç, Cahit, Diyarbakır ve Raman, Ulus Basımevi, Ankara, 1949.
29
DİYALEKTOLOG
ULUSAL SOSYAL
BİLİMLE
R DERGİSİ
YAZ SUMMER 2017-SAYI NUMBER 15-SAYFA PAGE 17-29
Ercan
ÇAĞLAYA
N
Çağlayan, Ercan, Tek Parti Döneminde Diyarbakır (1923-1950), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum, 2012.
,
Cumhuriyet'in Diyarbakır'da Kimlik İnşası (1923-1950), İletişim Yayınları, İstanbul, 2014.
Cumhuriyetin 15. Yılında Diyarbakır, Diyarbakır Halkevi Yayını, Diyarbakır, 1938.
Eti, Usman, Diyarbekir, Diyarbekir Matbaası, Diyarbekir, 1937.
Güneydoğu Birinci Genel Müfettişlik Bölgesi, Cumhuriyet Matbaası, İstanbul, 1939.
Günkut, Bedri, Diyarbekir Tarihi, Diyarbekir Basımevi, Diyarbekir, 1938.
Kayra, Cahit, Cumhuriyet Ekonomisinin Öyküsü: 1923-1950 Devletçilik Altın Yıllar, c. I, Tarihçi Kitabevi, İstanbul, 2013.
Koca, Hüseyin, Yakın Tarihten Günümüze Hükümetlerin Doğu -Güneydoğu Anadolu Politikaları [Umumi Müfettişliklerden Olağanüstü Hal Bölge Valiliği'ne], Mikro Yayınları, Konya, 1998.
Konyar, Basri, Diyarbekir Yıllığı, Ulus Basımevi, Ankara, 1936.
Koraltürk, Murat, Erken Cumhuriyet Döneminde Ekonominin Türkleştirilmesi, İletişim Yayınları, İstanbul, 2011.
Özer, M. Halis, "Cumhuriyetin İlk Yıllarında İktisat Politikalarının Diyarbakır ve Çevresindeki İktisadi Yansımaları (1923-1935)", Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 10, S. 2, (Yıl: 2012), ss. 142-161.
Tahir Öğüt & Çiğdem Çadırcı, "Cumhuriyet Dönemine Geçiş Sürecinde Diyarbakır'da İktisadi-Mali ve Sosyal Yapı", Akademik Bakış, C. 7, S. 13 (Kış 2013), ss. 141-170.
Yazarı Bilinmiyor, "Diyarbakır İçki Fabrikası", Turizm Mecmuası, Diyarbakır Sayısı, c. 6, S.
11/20, Ankara, 1962.
Yılmazçelik, İbrahim, XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Diyarbakır (1790-1840), TTK Yayınları,
Ankara, 1995.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com