INDUSTRIALIZATION PROCESS OF OTTOMON EMPIRE AND THE ROLE OF PRIVATE ENTREPRENEURSHIP IN THIS PROCESS
Journal Name:
- Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
Key Words:
| Author Name | University of Author | Faculty of Author |
|---|---|---|
Abstract (2. Language):
Since its foundation, industrial production of theOttoman Empire was
shaped in the hands of artisan class until 1800. Within master-apprentice
relationships works were conducted. In this perspective market was not formed
according to supply and demand. Not everyone could perform the job that one
desired. Artisan class performed their work while benefiting from buying-selling monopoly rights that the government gave. Yet, the government had
always stayed in the position of interference.
Otoman industry in the control of artisan class demonstrated a two
sided progress. First is the progress occured in war industry. Building artillary
foundries, naval docks and producing war tools andequipments were signs of
the industry. Second is the progress occured in textile industry. Cotton and silk
weaving, leather industry and dying had been the main areas for living.
Otoman Industry’s real progress as government and private companies
dates back to 1839 when the administrative reforms were taken. Although the
Ottoman Empire did not become an industrial society, efforts of both state and
private sector should not be disregarded. Many of the industrial facilities were
transferred to the term of the Turkish Republic.
Inadequacy of capital, qualified labor and raw material had decreased
the success levels of state and private sector during the term.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Kuruluşundan itibaren XVIII. yüzyıla kadar Osmanlı Devleti’nde sanayi
üretimi esnaf teşkilatlarının elinde şekillenmiştir. Usta çırak ilişkisi içerisinde
merkezi otoritenin kontrolü ile zanaatlar yerine getirilmiştir. Bu açıdan serbest
girişimde olduğu gibi piyasa, arz ve talebe göre işlememiş, herkes her istediği
mesleği icra edememiştir. Esnaf ancak devletin tanıdığı alım-satım tekel
haklarından faydalanarak çalışmalarını devam ettirmiştir. Devlet her zaman
müdahaleci konumda olmuştur.
Osmanlı sanayi esnaf teşkilatlarının kontrolünde iki yönde gelişme
göstermiştir. Birinci gelişme yönü savaşsanayi alanında olmuştur. Tophaneler,
baruthaneler, tersaneler ve savaşaraç gereçleri üretimi, bu tip sanayiye örnek
teşkil etmiştir. Sanayinin ikinci gelişme yönü ise tekstil alanında olmuştur.
Pamuklu ve ipek dokuma sanayi, deri sanayi ve boyacılık başlıca gelişim
alanlarını oluşturmuştur.
Osmanlı sanayisinin özel fabrika ve devlet fabrikaları olmak üzere asıl
atılım gösterdiği dönem Tanzimat sonrasına rastlamaktadır. Osmanlı Devleti
bir sanayi toplumu haline gelmemişolsa bile, gerek devlet gerekse özel
teşebbüs aracılığı ile gösterilen çabaların yetersiz olduğu sanılmamalıdır.
Kurulan sanayi teşebbüslerinin bir çoğu Cumhuriyet Dönemi’ne devredilmiştir.
Dönem itibariyle sermaye, kalifiye işgücü ve hammaddenin yetersizliği,
devlet ve özel girişim fabrikalarının başarı düzeyini düşürmüştür. Ancak yine de
gösterilen çabalar oldukça önemli sanayi kuruluşlarını ortaya çıkarmıştır.
Günümüz Türkiye’sinin sanayileşmede aldığı mesafeye o dönem çalışmalarının
da etkisi büyük olmuştur.
- 3
56-90