You are here

Home » Content

Mesleki Tükenmişlik, İşle Bütünleşme ve İş Doyumu Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi

Examining of the Relationships between Professional Burnout, Work Engagement and Job Satisfaction

Journal Name:

  • Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi (EBAD)

Publication Year:

  • 2013

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Burnout and work engagement are significant structures affecting employees’ performances. While some of the employees performing the same work may meet the physical, psychological, social, or institutional demands related to the job, they may pay a price by developing burnout. Some employees in the same environment however, while taking advantage of work resources and meeting expected demands, actualize themselves without losing energy, become satisfied and create a meaningful bond with their jobs (Demerouti, Bakker, Janssen, & Schaufeli, 2001; Schaufeli & Bakker, 2004). According to Maslach and Leiter (1997), burnout is defined as the erosion experiences in work engagement. Accordingly, when the significance of the work undertaken diminishes, loses its meaning and starts becoming boring, the employees’ energy turns into burnout, their work engagement into indifference, and efficacy into insufficiency. One of the significant dimensions directly affecting employees’ work when their work engagement or burnout increases is their job satisfaction. While the bondage and work engagement levels of those with high job satisfaction also increases (Güner, 2007; Høigaarda, Giskeb & Sundsli, 2012; Klassen et al., 2012), their burnout decreases (Alanyalı, 2006; Dinler, 2010; Kinman, Wray & Strange, 2011; Weng et al., 2011). Burnout has primarily been studied in our country, in parallel to the studies abroad, with health and education employees (Çam, 1992; Ergin, 1992), then it has been taken up in a wide scale ranging from coaches (Tatlıcı, 2006) on automotive sector employees (Sümer, 2005) and office employees (Özkanan, 2009; Akdoğan, 2009) to students (Çapri, Gündüz & Gökçakan, 2011; Kutsal, 2011; Çapulcuoğlu, 2012; Gündüz, Çapri & Gökçakan, 2012). In Tukey, it is seen essential that research burnout is an important concept for some professional jobs in which human to human relationship is not a need. However the studies carried out so far have used the data collection instruments prepared and focused on human to human communication. Naturally, for the studies aiming to find out the burnout level of some professions, in which there is no human to human communication, reliability questionable due to those instruments aiming to reveal the burnout level of those professionals who are in communication with human being. Therefore, the purpose of the research has been determined to conduct the validity and reliability studies of the Maslach Burnout Inventory - General Form (MBI-GS) and Utrecht Work Engagement Scale (UWES) with Turkish adaptation and study the relationships between professional burnout, work engagement and work satisfaction scores.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Bu araştırmanın amacı, Maslach Tükenmişlik Envanteri-Genel Formu (MTE-GF) ve Utrecht İşle Bütünleşme Ölçeği’nin (UİBÖ) Türkçe uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışmalarını gerçekleştirmek ve mesleki tükenmişlik, işle bütünleşme ile iş doyumu arasındaki ilişkileri incelemektir. Mersin’deki 124 kadın (% 27,9) ve 321 erkek (% 72,1) olmak üzere 445 gönüllü meslek çalışanından oluşan çalışma grubuna, Maslach Tükenmişlik Envanteri-Genel Formu (MTE-GF), Utrecht İşle Bütünleşme Ölçeği (UİBÖ) ve Minnesota İş Doyum Ölçeği (MİDÖ) ile “Kişisel Bilgi Formu” uygulanmıştır. Verilerin analizinde, Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA), korelasyon analizi ve çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Bulgular sonucunda, MTE-GF ve UİBÖ’nün Türk Kültüründe geçerli ve güvenilir bir biçimde kullanılabileceği belirlenmiştir. Ayrıca UİBÖ’nün alt faktörleri ve genel iş doyumu puanları ile MTE-GF’nin tükenme, duyarsızlaşma ve yetkinlik alt ölçekleriyle negatif; genel iş doyumu puanları ile işle bütünleşme alt faktörleri arasında pozitif ve anlamlı ilişkiler olduğu belirlenmiştir. Regresyon analizi sonuçları ise, UİBÖ’nün bütünleşme alt faktörü dışındaki diğer tüm değişkenlerin tükenmişliğin istatistiksel olarak önemli yordayıcıları olduğunu göstermiştir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastrmx_20625_3_pp_29-49.pdf
  • 1
29-49
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Akdoğan, M. (2009). Büyük ölçekli işletmelerde çalışan ofis işgörenlerinin tükenmişlik
düzeylerinin kişisel, örgütsel ve kişilerarası faktörlere göre yordanması.
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Alanyalı, L. K. (2006). Örgütsel stres kaynaklarının iş tatminine olan etkilerinin tükenmişlik
ve dinçlik (coşku) etkileri bağlamında incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa
Bakker, A. B., Demerouti, E. & Schaufeli, W. B. (2002). The validity of the Maslach Burnout
Inventory – General survey: An internet study. Anxiety, Stress, and Coping, 15, 245-260.
Bal, E. A. (2008). Self-efficacy, contextual factors and well-being: The impact of work
engagement. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, İstanbul.
Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi – Journal of Educational Sciences Research
43
Baycan, A. (1985). An analysis of the several aspects of job satisfaction between different
occupational groups. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Boğaziçi Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Bentler, P. M. (1990). Comparative fit indexes in structural models. Psychological Bulletin, 107,
238–246.
Chirkowska-Smolak, T. & Kleka, P. (2011). The MBI-GS: Validation across different
occupational groups in Poland. Polish Psychological Bulletin, 42 (2), 86-94.
Çam, O. (1992). Tükenmişlik envanterinin geçerlik güvenirliğinin araştırılması. VII. Ulusal
Psikoloji Kongresi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Çapri, B., Gündüz, B. & Gökçakan, Z. (2011). Maslach Tükenmişlik Envanteri-Öğrenci Formu
(MTE-ÖF)’nin Türkçe’ye uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Çukurova
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (40), 134–147.
Çapulcuoğlu, U. (2012). Öğrenci tükenmişliğini yordamada stresle başaçıkma, sınav kaygısı,
akademik yetkinlik ve anne-baba tutumları değişkenlerinin incelenmesi,
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
Mersin.
Demerouti, E., Bakker, A. B., Janssen, P. P. M. & Schaufeli, W. B. (2001). Burnout and
engagement at work as a function of demands and control. Scandinavian Journal of
Work, Environment & Health, 27, 279-286.
Demir, A. (2011). Polisin işle bütünleşme düzeyinin temel kişilik özellikleri ve amire duyulan
güvenle ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü, İstanbul
Dinler, A. (2010). Isparta ili otel işletmelerinde çalışanların iş doyumu ve tükenmişlik
düzeyleri ile etkileyen etmenler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel
Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Isparta
Ergin, C. (1992). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin
uyarlanması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi. 22-25 Eylül 1992. Hacettepe Üniversitesi.
Ankara.
Erim, F. N. A. (2009). Individual response to organizational change: Creating facade of
conformity its antecedants and effects on participating in decision making, work
engagement, job involvement and intent to quit. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Freudenberger, H. J. (1974). Staff burnout. Journal of Social Issue, 30, 159-165.
Gündüz, B. (2004). Öğretmenlerde tükenmişliğin akılcı olmayan inançlar ve mesleki bazı
değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Çukurova
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Gündüz, B.; Çapri, B. & Gökçakan, Z. (2012). Üniversite öğrencilerinin tükenmişlik
düzeylerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 38-55
Güner, A. R. (2007). Sağlık hizmetlerinde örgütsel bağlılık, işe bağlılık ve iş tatmini
arasındaki ilişkilerin modellenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya
Güneşer, A. B. (2007). The effect of person-organization fit on organizational commitment
and work engagement: the role of person supervısor fit. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
GÜNDÜZ, ÇAPRİ & GÖKÇAKAN
Mesleki Tükenmişlik, İşle Bütünleşme ve İş Doyumu Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi
44
Gonzalez-Roma, V., Schaufeli, W. B., Bakker, A. B. & Lloret, S. (2006). Burnout and work
engagement: Independent factors or opposite poles? Journal of Vocational Behavior, 68,
165–174
Hakanen, J. J., Bakker, A. B. & Schaufeli, W. B. (2006). Burnout and work engagement among
teachers. Journal of School Psychology, 43, 495-513.
Hallberg, U., & Schaufeli, W. B. (2006). “Same same” but different: Can work engagement be
discriminated from job involvement and organizational commitment? European
Journal of Psychology, 11, 119–127.
Høigaard, R., Giske, R. & Sundsli, K. (2012). Newly qualified teachers’ work engagement and
teacher efficacy influences on job satisfaction, burnout, and the intention to quit.
European Journal of Teacher Education, 35 (3), 347–357.
Jöreskog, K. G. & Sörbom, D. (2004). LISREL 8.7 for Windows [Computer software].
Lincolnwood, IL: Scientific Software International, Inc.
Kahraman, G., Engin, E., Dülgerler, Ş. & Öztürk, E. (2011). Hemşirelerde iş doyumu. Dokuz
Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 4 (1), 12-18.
Kinman, G., Wray, S. & Strange, C. (2011). Emotional labour, burnout and job satisfaction in
UK teachers: The role of workplace social support. International Journal of Experimental
Educational Psychology, 31 (7), 843-856
Klassen, R. M., Aldhafri, S., Mansfield, C. F., Purwanto, E., Siu, A. F. Y., Wong, M. W. &
Woods-McConney, A. (2012). Teachers’ engagement at work: An international
validation study. The Journal of Experimental Education, 80 (4), 317–337.
Kline, R. B. (1998). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The
Guilford Press.
Korunka, C., Kubicek, B., Schaufeli, W. B. & Hoonakker, P. (2009). Work engagement and
burnout: Testing the robustness of the job demands-resources model. The Journal of
Positive Psychology, 4, 243-255.
Kutsal, D. (2009). Lise öğrencilerinin tükenmişliklerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek
Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Langballe, E. M., Falkum, E., Innstrand, S. T. & Aasland, O. G. (2006). The Factorial validity
of the Maslach Burnout Inventory-General survey in representative samples of eight
occupational groups. Journal of Career Assessment, 14, 370-385.
Langelaan, S., Bakker, A. B., Van Doornen, L. J. P. & Schaufeli, W. B. (2006). Burnout and
work engagement: Do individual differences make a difference? Personality and
Individual Differences, 40, 521-532.
Leiter, M. P. & Schaufeli, W. B. (1996). Consistency of the burnout construct across
occupations. Anxiety, Stress, and Coping, 9, 229-243.
Llorens, S., Schaufeli, W., Bakker, A. & Salanova, M. (2007). Does a positive gain spiral of
resources, efficacy beliefs and engagement exist? Computers in Human Behavior, 23,
825–841
Mackonienè, R. & Norvilè, N. (2012). Burnout, job satisfaction, self-efficacy, and proactive
coping among Lithuanian school psychologists. Tiltai, 3, 199-211
Maslach, C. & Leiter, M.P. (1997). The truth about burnout: How organizations cause personal
stress and what to do about it. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
Maslach, C. (Eds.) (1981). The burnout syndrome (pp. 30-53). Park Ridge, IL: London House.
Maslach, C. & Jackson, S.E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of
Occupational Behavior, 2, 99-113
Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi – Journal of Educational Sciences Research
45
Maslach, C., Jackson, S., Leiter, M. (1996). Maslach burnout inventory. Manual. Palo Alto, CA:
Consulting Psychologists Press.
Maslach, C., Schaufeli, W. B. & Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychology,
52, 397-422.
Mauno, S., Kinnunen, U. & Ruokolainen, M. (2007). Job demands and resources as
antecedents of work engagement: A longitudinal study. Journal of Vocational Behavior,
70, 149–171.
Metin, Ü. B. (2010). The antecedents and consequences of burnout, work engagement and
workaholism. Unpublished Master Thesis. Graduate School of Social Sciences of Middle
East Technical University, Ankara
Montgomery, A., Peeters, M. C. W., Schaufeli, W. B. & Den Ouden, M. (2003). Work-home
interference among newspaper managers: Its relationship with burnout and
engagement. Anxiety, Stress & Coping, 16, 195-211.
Öner, Z. H. (2008). The Mediating effect of organizational justice: Moderating roles of sense
of coherence and job complexity on the relationship between servant leadership, and
work engagement. Yayınlanmamıs Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler
Enstitüsü, İstanbul.
Özkanan, A. (2009). Örgüt iklimi ve tükenmişlik ilişkisi: Büro çalışanları üzerine bir alan
araştırması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Enstitüsü, Ankara.
Pines, A. M. & Aronson, E. (1988). Career burnout: Causes and cures. New York: Free Press.
Salanova, M., Agut, S. & Peiró, J. M. (2005). Linking organizational resources and work
engagement to employee performance and customer loyalty: The mediation of
service climate. Journal of Applied Psychology, 90, 1217–1227.
Salanova, M. & Schaufeli, W. B. (2000). Exposure to information technologies and its relation
to burnout. Behaviour & Information Technology, 19, 385-392.
Schaufeli, W. B. & Bakker, A. B. (2004). Job demands, job resources and their relationship
with burnout and engagement: A multi-sample study. Journal of Organizational
Behavior, 25, 293–315.
Schaufeli, W. B., Bakker, A. B. & Salanova, M. (2006). The measurement of work engagement
with a short questionnaire. A cross-national study. Educational and Psychological
Measurement, 66, 701–716.
Schaufeli, W. B., Leiter, M. P., Maslach, C. & Jackson, S. E. (Eds.) (1996). Maslach Burnout
Inventory-General Survey (MBI-GS). Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
Schaufeli, W. B., Martinez, I., Marques-Pinto, A., Salanova, M. & Bakker, A. (2002a). Burnout
and engagement in university students: A cross-national study. Journal of Cross-cultural Studies, 33, 464-481.
Schaufeli, W., Salanova, M., Gonzalez-Roma, V. & Bakker, A. B. (2002b). The measurement of
engagement and burnout: A two sample confirmatory factor analytic approach.
Journal of Happiness Studies, 3, 71–92.
Schaufeli, W. B. & Salanova, M. (2007). Efficacy or inefficacy, that’s the question: Burnout
and work engagement, and their relationship with efficacy beliefs. Anxiety, Stress, &
Coping, 20, 177–196.
Schaufeli, W., Taris, T. & Van Rhenen, W. (2008). Workaholism, burnout, and work
engagement: three of a kind or three different kinds of employee well-being? Applied
Psychology: An International Review, 57, 173-203.
GÜNDÜZ, ÇAPRİ & GÖKÇAKAN
Mesleki Tükenmişlik, İşle Bütünleşme ve İş Doyumu Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi
46
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural
equation models: Test of significance and descriptive goodness-of-fit measures.
Methods of Psychological Research - Online, 8 (2), 23-74.
Schutte, N., Toppinen, S., Kalimo, R. & Schaufeli, W. (2000). The factorial validity of the
Maslach Burnout Inventory–General Survey (MBI–GS) across occupational groups
and nations. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 73, 53–66.
Seppälä, P., Mauno, S., Feldt, T., Hakanen, J., Kinnunen, U., Tolvanen, A., et al. (2009). The
construct validity of the Utrecht Work Engagement Scale: Multisample and
longitudinal evidence. Journal of Happiness Studies, 10, 459–481.
Storm, K. & Rothmann, I. (2003). A psychometric analysis of the Utrecht Work Engagement
Scale in the South African police service. South African Journal of Industrial Psychology,
29, 62–70.
Sümer, D. (2005). İnsan kaynakları eğitim fonksiyonunun mesleki tükenmişlik üzerine etkisi
ve otomativ yan sanayiinde bir uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz
Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Taris, T. W., Schreurs, P. J. G. & Schaufeli, W. B. (1999). Construct validity of the Maslach
Burnout Inventory-General Survey: A two-sample examination of its factor structure
and correlates. Work and Stress, 13, 223-237.
Tatlıcı, M. (2006). Atletizm antrenörlerinin mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi.
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü,
Konya.
Turgut, T. (2011). Çalışmaya tutkunluk: iş yükü, esnek çalışma saatleri, yönetici desteği ve iş-aile çatışması ile ilişkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25 (3-4),
155-179.
Weiss, R., Dawis, G., England, G. & Lofquist, L. (1967). Minnesota studies in vocational
rehabilitation 22: Manual for the Minnesota Satisfaction Questionnaire. Minneapolis:
University of Minnesota.
Weng, H. C., Hung, C. M., Liu, Y. T., Cheng, Y. J., Yen, C. Y., Chang, C. C. & Huang, C. K.
(2011). Associations between emotional intelligence and doctor burnout, job
satisfaction and patient satisfaction. Medical Education, 45 (8), 835-842.
Zalaquett, C. & Wood, R. (1997). Evaluating stress: A book of resources. Lanham, MD: The Scarecrow Press.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com