You are here

Home » Content

Eleştirel Düşünmeyi Destekleyen Öğretmen Davranışları Envanteri (EDDÖDE): Geliştirilmesi ve Uygulanması

Critical Thinking Supportive Teacher Behaviors Inventory (CTSTBI): Its Development and Application

Journal Name:

  • Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi (EBAD)

Publication Year:

  • 2013

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
How teachers should guide their students to learn how to think has been a challenging problem throughout the past and continues to be to this date (Doğanay & Sarı, 2012). A large number of researchers who view the attainment of thinking skills as enculturation regard students’ attaining thinking tendencies and skills at school to be dependent on a classroom environment in which thinking is encouraged. In the literature, the answer to the question is sought in teachers’ supportive behaviors regarding thinking in general (Newmann, 1990; Costa, 1991; Tishman, Perkins & Jay, 1995; Beyer, 2001; Ritchhart, 2002; Ritchhart & Perkins, 2008; Doğanay & Sarı, 2012) and their supportive behaviors in regard to critical thinking specifically (Johnson & Johnson, 1979; Frager, 1984; McBride & Knight, 1993; Innabi, 2003; Crawford, Saul, Mathews & Makinster, 2009). Although the literature presents clear cues about behaviors that support critical thinking, there are no sufficient measurement tools to determine to what level these behaviors are demonstrated in classes by teachers. Moreover, it is noteworthy that most of the critical thinking measurement tools thus far developed (i.e., Cornell Critical Thinking Test, California Critical Thinking Disposition Inventory, Ennis–Weir Critical Thinking Essay Test, New Jersey Test of Reasoning, Watson–Glaser Critical Thinking Appraisal) or adopted (i.e., Çıkrıkçı, 1993; 1996; Kökdemir, 2003; Özdemir, 2005; Akar, 2007) are tests that aim to measure critical thinking as a product in terms of skill or tendency. On the other hand, it has been observed that measurement tools regarding classroom environment focus on ‚the characteristics of an ideal classroom‛ rather than on ‚the characteristics of a thinking-supportive classroom‛ and aim to evaluate the constructivist learning environment (i.e., Taylor & Fraser, 1991; Bukova, Güzel & Alkan, 2005; Fer & Cırık, 2006; Yılmaz, 2006; Doğanay & Sarı, 2007; Karadağ, 2007; Ağlagül, 2009; Arkün & Aşkın, 2010; Kurtdede Fidan, 2010). At this point, a need arises for a scale that aims to measure teachers’ supportive behaviors in regard to critical thinking. In order to train students to become critical thinkers and to implement a change in the instructional curriculum in terms of thinking skills, it is important that teachers demonstrate critical-thinking supportive behaviors in their classes. In this respect, there is a need to evaluate elementary school teachers, who are the implementers of the curriculum in terms of critical-thinking supportive behaviors. When the literature regarding critical thinking is examined, it is seen that most of the studies have been carried out with prospective teachers (Kürüm, 2002; Özdemir, 2005; Türnüklü & Yeşildere, 2005; Çubukçu, 2006; Akar, 2007; Bilgin & Eldeleklioğlu, 2007; Çekiç, 2007; Gülveren, 2007; Güven & Kürüm, 2007; Dutoğlu & Tuncel, 2008; Güven & Kürüm, 2008; Tufan, 2008; Şen, 2009; Alper, 2010; Narin & Aybek, 2010) and secondarily with elementary school students (Demir, 2006; Akar, 2007; Kahraman, 2008; Kalkan, 2008). In all these studies, the critical thinking tendencies, skills, or powers of the mentioned study groups were determined. Critical-thinking tendencies are examined in the very few studies done with teachers (Korkmaz, 2009; Torun, 2011). The fact that there are no studies in which teachers are evaluated in terms of their ‚critical-thinking supportive behaviors‛ supports the need for the present study to be carried out.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Bu araştırmada, bir ölçme aracının geliştirilmesi ve bu ölçme aracı ile ilköğretim öğretmenlerinin eleştirel düşünmeyi destekleme davranışlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, Eleştirel Düşünmeyi Destekleyen Öğretmen Davranışları Envanteri’nin (EDDÖDE) geliştirilmesi için 425 öğretmenden oluşan bir çalışma grubuna; uygulanması için ise Türkiye’de Fen ve Teknoloji, Sınıf, Sosyal Bilgiler, Türkçe ve Matematik branşlarında görev yapan 96.966 kişilik hedef evreni temsil edeceği varsayılan 383 öğretmene ulaşılmıştır. EDDÖDE’deki her bir boyutun yapı geçerliliğini belirlemek için Açımlayıcı Faktör Analizi uygulanmış; güvenirliğini incelemek için ise iç tutarlılık katsayısı, madde-toplam korelasyonu, uç grupların karşılaştırılması ve test yarılama tekniklerinden yararlanılmıştır. Öğretmenlerin eleştirel düşünmeyi destekleme davranışlarını gösterme düzeylerini belirlemek için betimsel istatistikler hesaplanmıştır. EDDÖDE’den alınan puanların bazı değişkenlere göre karşılaştırılması ise bağımsız örneklemler için t testi, tek yönlü varyans analizi ve Kruskall Wallis H Testi ile yapılmıştır. Faktör analizi sonucunda EDDÖDE’nin ‚Açık Fikirlilik‛ (AF), ‚Bilginin Doğruluğunun-Güvenirliğinin Sorgulanması‛ (BDGS), ‚Neden-Kanıt Arama‛ (NKA), ‚Üst Düzey Soru Sorma‛ (ÜDSS) ve ‚Açıklık‛ (A) olmak üzere beş boyutunun da tek faktörlü bir yapıya sahip olduğu belirlenmiştir. Geçerlik ve güvenirlik analizleri sonucunda, EDDÖDE’nin, öğretmenlerin eleştirel düşünmeyi destekleme davranışlarını gösterme düzeylerini ölçen, kabul edilebilir düzeyde geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu ortaya konmuştur. Öğretmenlerin eleştirel düşünmeyi destekleme davranışlarını gösterme düzeylerinin yüksek olduğu; bununla birlikte kendilerini görece en yetersiz gördükleri boyutun ‚BDGS‛, en yeterli gördükleri boyutun ise ‚A‛ olduğu belirlenmiştir. Genel olarak araştırmada eleştirel düşünmeyi destekleme davranışları açısından ele alınan sınırlı sayıda değişkene ilişkin elde edilen bulgular, bazı önemli farkları ortaya koymuştur.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-elestirel-dusunmeyi-destekleyen-ogretmen-davranislari-envanteri-eddode-gelistirilmesi-uygulanmasi.pdf
  • 2
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Ağlagül, D. (2009). Beşinci sınıf sosyal bilgiler dersinde sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı
öğrenme ortamı düzenleme becerilerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek
Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Akar, C. (2007). İlköğretim öğrencilerinde eleştirel düşünme becerileri. Yayınlanmamış
Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Akar, Ü. (2007). Öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerileri ve eleştirel düşünme beceri
düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
ALKIN-ŞAHİN & GÖZÜTOK
Eleştirel Düşünmeyi Destekleyen Öğretmen Davranışları Envanteri (EDDÖDE): Geliştirilmesi ve Uygulanması
244
Akbulut, Y. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS uygulamaları (Sık kullanılan istatistiksel analizler ve
açıklamalı SPSS çözümleri). İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
Alper, A. (2010). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Eğitim ve Bilim, 35 (158),
14-27.
Aral, H. (2005). Devlet ve özel ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerin
eleştirel düşünme becerileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Arkün, S. & Aşkar, P. (2010). Yapılandırmacı öğrenme ortamlarını değerlendirme ölçeğinin
geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 32-43.
Arslan, H., Sabah, S. & Göksu, M. Z. (2006). İlköğretim okullarında çalışan ücretli
öğretmenlerin verimliliklerinin araştırılması. Eurasian Journal of Educational Research,
24, 33-43.
Arslan. A. (2011). İlköğretim okullarında farklı öğrenme ortamlarının yapılandırmacı
öğrenme kuramına uygunluğunun karşılaştırılması. Türkiye Sosyal Araştırmalar
Dergisi. Nisan Sayısı. http://dokuman.tsadergisi.org/dergiler_pdf/2011/2011-
Nisan/2.pdf İndirme Tarihi: 05.08.2012.
Atasoy, Ş. & Akdeniz, A. R. (2006). Yapılandırmacı öğrenme kuramına uygun geliştirilen
çalışma yapraklarının uygulama sürecinin değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi,
170, 157-175.
Aybek, B. (2006). Konu ve beceri temelli eleştirel düşünme öğretiminin öğretmen adaylarının
eleştirel düşünme eğilimi ve düzeyine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Çukurova
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Aybek, B. & Çelik, M. (2007). Watson-Glaser eleştirel akıl yürütme gücü ölçeğinin (WGEAYGÖ)
üniversite ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıf İngilizce bölümü öğretmen
adayları üzerindeki güvenirlik çalışması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, 16 (1), 101-112.
Bayram, G. (2009). Öğretmenlerin istihdam biçimi farklılıkları ve yarattığı sorunlar:
Ankara’da çalışan sözleşmeli ve ücretli öğretmenlerin görüşlerine dayalı bir
araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Enstitüsü, Ankara.
Bemis, K. A. & Luft, M. (1970). Relationships between teacher behavior, pupil behavior pupil
achievement. American Educational Research Association, 2 (6).
Berman, S. (2001). Thinking in context: Teaching for openmindedness and critical
understanding. Developing minds: A resource book for teaching thinking. (Edt. A. L.
Costa). Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
pp. 11-17.
Beyer, B. (2001). Putting it all together to improve student thinking. Developing minds: A
resource book for teaching thinking. (Edt. A. L. Costa). Alexandria, VA: Association for
Supervision and Curriculum Development. pp. 417-424.
Bilgin, A. & Eldeleklioğlu, J. (2007). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin
incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 55-67.
Bukova Güzel, E. & Alkan, H. (2005). Yeniden yapılandırılan ilköğretim programı pilot
uygulamasının değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 5 (2), 385-
425.
Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2005). Research methods in education. Oxon: Routledge.
Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi – Journal of Educational Sciences Research
245
Costa A. L. (1991). Teacher behaviours that enable student thinking. Developing minds: A
resource book for teaching thinking. (Edt. A. L. Costa). Alexandria, VA: Association for
Supervision and Curriculum Development. pp. 194-206.
Crawford, A., Saul, W., Mathews, S. R. & Makinster, J. (2009). Düşünen sınıf için öğretme ve
öğrenme yöntemleri. (Çev: P. Atasoy, E. U. Oğuz & S. Gülgöz). İstanbul: Biltur Basın
Yayın ve Hizmet A. Ş.
Critical Thinking: A Literature Review (2002).
http://aec.ifas.ufl.edu/abrams/step/critical_litreview.pdf İndirme Tarihi: 10.02.2012.
Çekiç, S. (2007). Matematik öğretmenliği lisans öğrencilerinin eleştirel düşünme gücü
düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Çıkrıkçı, N. (1993). Watson-Glaser eleştirel akıl yürütme gücü ölçeğinin (form Y M) lise
öğrencileri üzerindeki ön deneme uygulaması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Fakültesi Dergisi, 25 (2), 559-569.
Çıkrıkçı-Demirtaşlı, N. (1996). Eleştirel düşünme: Bir ölçme aracı bir araştırma. III. Ulusal
Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi. Çukurova Üniversitesi. 15-16 Nisan 1996.
Adana. ss. 208-216.
Çınar, İ. (2006). Mankurtlaştırma süreci. Ankara: Anı Yayıncılık.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli
istatistik. SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Çubukcu, Z. (2006). Türk öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. The Turkish
Online Journal of Educational Technology, 5 (4), 22-36.
Demir, M. K. (2006). İlköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler
derslerinde eleştirel düşünme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından
incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Enstitüsü, Ankara.
Demir, S. & Şahin, S. (2009). İlköğretim okullarında 1-5. sınıflarda yapılandırmacılık
yaklaşımına göre oluşturulan eğitim programlarının uygulanmasında
öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar. Journal of Qafqaz University, 26, 158-171.
Derelioğlu, Y. (2005). Eğitim fakültesi öğrencilerinde eleştirel düşünme ile epistemolojik
inanç arasındaki ilişkinin incelenmesi. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi.
Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi. 28–30 Eylül 2005. Denizli.
Doğan, Y. (2010). Fen ve teknoloji dersi programının uygulanması sürecinde karşılaşılan
sorunlar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, VII (I), 86-106.
Doğanay, A. & Sarı, M. (2012). Düşünme dostu sınıf ölçeği (DDSÖ) geliştirme çalışması.
İlköğretim Online, 11 (1), 214-229.
Doğanay, A., Akbulut-Taş, M. & Erden, Ş. (2007). Üniversite öğrencilerinin bir güncel
tartışmalı konu bağlamında eleştirel düşünme becerilerinin değerlendirilmesi.
Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 52, 511-546.
DPT (Devlet Planlama Teşkilatı) (2002). İstatistikî bölge birimleri sınıflandırması. Yayım Tarihi:
28.08.2002. Sayısı: 24884.
Dutoğlu, G. & Tuncel, M. (2008). Aday öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri ile
duygusal zekâ düzeyleri arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi, 8 (1), 11-32.
Ennis, R. H., Millman, J. & Thomko, T. N. (2005). Cornell critical thinking tests level X & level Z
manual. The Critical Tihinking Co. USA.
ALKIN-ŞAHİN & GÖZÜTOK
Eleştirel Düşünmeyi Destekleyen Öğretmen Davranışları Envanteri (EDDÖDE): Geliştirilmesi ve Uygulanması
246
Ennis, R. (2011). Strategies and Tactics for Teaching Critical Thinking.
http://faculty.education.illinois.edu/rhennis/documents/StrategiesandTac...
chingCriticalThinking.pdf. İndirme Tarihi: 03.07.2013.
Ersoy, F. (2006). Öğretmen adaylarının gelişim dosyasına dayalı değerlendirmeye ilişkin
görüşleri. İlköğretim Online, 5 (1), 85-89.
Facione, P. A. (1990). Critical thinking: A statement of expert consensus for purposes of educational
assessment and ınstruction. Research Finding and Recommendations. American
Philosophical Association, Newark.
Facione, N. C. & Facione, P. A. (1996). Externalizing the critical thinking in clinical judgment.
Nursing Outlook, 44, 129-136.
Facione, P. A. (1998). Critical thinking: What it is and why it counts.
http://www.telacommunications.com/nutshell/cthinking.htm. İndirme Tarihi:
17.10.2009.
Facione, P., Giancarlo, C., Facione, N. & Gainen, J. (1995). The disposition toward critical
thinking. Journal of General Education, 44 (1), 1-25.
Faciona, P.A., Faciona, N. C. & Giancarlo, C.A. (1999). Professional judgment and the
disposition toward critical thinking. California Academic Press. 1-17.
http://www.insightassessment.com. İndirme Tarihi: 10.02.2012.
Fer, S. & Cırık, İ. (2006). Öğretmenlerde ve öğrencilerde, yapılandırmacı öğrenme ortamı
ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması nedir? Yeditepe Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi, 2 (1), 1-26.
Fink, A. (1995). The survey handbook. USA: Sage Publication.
Fowler, F. J. (1993). Survey research methods. USA: Sage Publication.
Fraenkel, J. R. & Wallen N. E. (1990). How to design and evaluate research in education. San
Francisco: McGraw-Hill Publishing Company.
Frager, A. (1984). Conflict: The key to critical reading instruction. The Ohio Council of the
International Reading Association Conference. October, 1984. Columbus, Ohio.
French N. J. & Rhoder, C. (2011). Teaching thinking skills theory and practice. New York:
Routledge Publication.
Friedel, C.R., Irani, T., Rudd, R., Gallo, M. & Eckhardt, E. (2006). Influence of overtly teaching
for critical thinking with undergraduates in a college of agriculture. American
Association for Agricultural Education Southern Region Conference. February, 2006.
Orlando, FL.
Gay, L. R. (1987). Educational research competencies for analysis and application. USA: Merrill
Publishing Company.
Gelbal, S. & Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri
hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi, 33, 135-145.
Gelen, İ. (2002). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde düşünme becerilerini
kazandırma yeterliklerinin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü E-Dergi, 10 (10), 100-119.
Görgen, İ., Karaçelik S., Kocatürk-Kapucu, N. & Kaya, İ. (2008). Yeni ilköğretim 1–5
programlarının sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Muğla
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 115-146.
Gözütok, F. D., Akgün Ö. E. & Karacaoğlu, Ö. C. (2005). İlköğretim programlarının öğretmen
yeterlikleri açısından değerlendirilmesi. Eğitimde Yansımalar VIII: Yeni İlköğretim
Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi – Journal of Educational Sciences Research
247
Programlarını Değerlendirme Sempozyumu. Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi. 14-
16 Kasım 2005. Kayseri. ss. 17-40.
Gözütok, F. D. & Alkın, S. (2008). İlköğretim öğretmenlerinin programdaki ara disiplin
yaklaşımına ilişkin görüşleri. International Conference on Educational Sciences ICES-08.
Doğu Akdeniz Üniversitesi. 23-25 Haziran 2008. Kıbrıs. ss. 839-853.
Gülveren, H. (2007). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ve bu
becerileri etkileyen eleştirel düşünme faktörleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Dokuz
Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Gündoğdu, H. (2009). Eleştirel düşünme ve eleştirel düşünme öğretimine dair bazı
yanılgılar. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (1), 57-74.
Güneş, T., Şener-Dilek, N., Hoplan, M. & Güneş, O. (2010). Fen ve teknoloji dersinin
öğretmenler tarafından uygulanması üzerine bir araştırma. Eğitim ve Öğretim
Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 15-23.
Gürkaynak, İ., Üstel, F. & Gülgöz, S. (2008). Eleştirel düşünme. İstanbul: Eğitim Reformu
Girişimi.
Güven, M. & Kürüm, D. (2007). Öğretmen adaylarının sahip oldukları öğrenme stilleri ve
eleştirel düşünme eğilimleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 60-90.
Güven, M. & Kürüm, D. (2008). Öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ile eleştirel düşünme
eğilimleri arasındaki ilişki (Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğrencileri
üzerinde bir araştırma). İlköğretim Online, 7 (1), 53-70.
Halpern, D. F. (1996). Thought and knowledge: An introduction to critical thinking. New Jersey:
Lawrence Erlbaum Associates.
Hayran, İ. (2000). İlköğretim öğretmenlerinin düşünme beceri ve işlemlerine ilişkin görüşleri.
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Afyon.
Hazır Bıkmaz, F. (2005). Yeni ilköğretim programları ve öğretmenler. Ankara Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39 (1), 99–116.
Hines, C. V., Kromrey, J. D., Swarzman, J. B., Mann, M. M. & Homan, S. P. (1986). Teacher
behavior, task engagement, and student achievement. Journal of Educational
Research, 28, 25-40.
İnce, M. (2005). İlköğretim ders müfredatlarının değiştirilme süreci üzerine bir
değerlendirme. Eğitim Politikaları Dergisi, 1.
İÖGM (İlköğretim Genel Müdürlüğü) (2004). İlköğretim 1-5. Sınıf Programları Tanıtım
Kitapçığı. Milli Eğitim Bakanlığı. iogm.meb.gov.tr/files/io1-
5sinifprogramlaritanitimkit.pdf. İndirme Tarihi: 12.01.2007’de alınmıştır.
Innabi, H. (2003). Aspects of critical thinking in classroom ınstruction of secondary school
mathematics teachers in Jordan. The Mathematics Education into the 21st Century
Project Proceedings of the International Conference The Decidable and the Undecidable in
Mathematics Education. September, 2003. Brno, Czech Republic.
Jere, B. & Thomas, L. G. (1984). Teacher behavior and student achievement. Information Analysis,
Washington: Michigan University.
Johnson, D. W. & Johnson, R. T. (1979). Conflict in the classroom: Controversy and learning.
Review of Educational Research, 49 (1), 51-70.
Kabapınar, Y. & Ataman, M. (2010). İlköğretim sosyal bilgiler (4-5. sınıf) programlarındaki
ölçme ve değerlendirme yöntemlerine ilişkin öğretmen görüşleri. İlköğretim Online,
9 (2), 776-791.
ALKIN-ŞAHİN & GÖZÜTOK
Eleştirel Düşünmeyi Destekleyen Öğretmen Davranışları Envanteri (EDDÖDE): Geliştirilmesi ve Uygulanması
248
Kahraman, T. (2008). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ile
öğrenci algılarına göre öğretmenlerin sınıf içi demokratik davranış düzeyleri
arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara
Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Kalkan, G. (2008). Yedinci ve sekizinci sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyleri.
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Enstitüsü, Eskişehir.
Kaloç, R. (2005). Orta öğretim kurumu öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ve eleştirel
düşünme becerilerini etkileyen etmenler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi
Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Karadağ, E. (2007). Yapılandırmacı öğrenme ile ilgili öğretmen yeterliliği ölçeğinin
geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik analizleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim
Bilimleri, 7 (1), 153- 175.
Karadüz, A. (2009). Türkçe öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme uygulamalarının
‚yapılandırmacı öğrenme‛ kavramı bağlamında eleştirisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi, XXII (1), 189-210.
Kline, P. (1994). An esay guide to factor analysis. New York: Routledge.
Kline, N. (2002). Time to think: Listening to ignite the human mind. Kwinana. WA: Gracwood
Business.
Korkmaz, Ö. (2009). Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeyleri. Ahi Evran
Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1), 1-13.
Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme.
Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kurtdede Fidan, N. (2010). Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşımın gerektirdiği
niteliklere sahip olma düzeylerinin değerlendirilmesi (Afyonkarahisar ili örneği).
Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kürüm, D. (2002). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme gücü. Yayınlanmamış Yüksek
Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
McBride, R. & Knight, S. (1993). Identifying teacher behaviors during critical-thinking tasks.
Clearing House, 66 (6), 374-78.
McBride, R., Xiang, P. & Wittenburg, D. (2002). Dispositions toward critical thinking: the preservice
teacher’s perspective. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 8 (1), 29-40.
Narin, N. & Aybek, B. (2010). İlköğretim ikinci kademe sosyal bilgiler öğretmenlerinin
eleştirel düşünme becerilerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, 19 (1), 336-350.
Newmann, F. M. (1991). Classroom thoughtfulness and students' higher order thinking:
common ındicators and diverse social studies courses. Theory and Research in Social
Education, 19 (4), 409-431.
Newmann, F. M. & Educational Resources Information Center (U.S.). (1990). The relationship
of classroom thoughtfulness to students' higher order thinking: Preliminary results in high
school social studies. Madison, Wis: [Washington, DC]: National Center on Effective
Secondary Schools.
Norris, S. P. (1985). Synthesis of research on critical thinking. Educational Leadership, 42 (8),
40-45.
Özcan, G. (2007). Problem çözme yönteminin eleştirel düşünme ve erişiye etkisi.
Yayınlanmamış Doktora Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Bolu.
Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi – Journal of Educational Sciences Research
249
Özdemir, S. (2005). Web ortamında bireysel ve işbirlikli problem temelli öğrenmenin eleştirel
düşünme becerisi, akademik başarı ve internet kullanımına yönelik tutuma etkileri.
Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Özdemir, S. M. (2005). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin çeşitli
değişkenler açısından incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (3), 143-156.
Paul, B., Binker, A. J. A. & Weil, D. (1990). Critical thinking handbook: K-3/A guide for remodeling
lesson plans in language arts, social studies and science. Sonoma State University,
Rohnert Park, CA: Foundation for Critical Thinking.
Paul, B., Binker, A. J. A., Jensen, K. & Kreklau, H. (1990). Critical thinking handbook: k-4-6 guide
for remodeling lesson plans in language arts, social studies and science. Sonoma State
University, Rohnert Park, CA: Foundation for Critical Thinking.
Peterson, P. L. (1978). Teacher planning, teacher behavior and student achievement. American
Educational Research Journal, 15 (3), 417-432.
Ritchhart, R. (2002). Intellectual character: What it is, why it matters, how to get it. San Francisco:
Jossey-Bass.
Ritchhart, R. & Perkins, D. N. (2008). Making thinking visible. Educational Leadership, 65 (5),
57-61.
Rose, J. & Medway, F. J. (1981). Teacher locus of control, teacher behavior, and student
behavior as determinants of student achievement. Journal of Educational Research, 74
(6), 375-381.
Saban, A. (2000). Hizmet içi eğitimde yeni yaklaşımlar. Millî Eğitim Dergisi, 145 (1), 25-27.
Saracaloğlu, A. S. & Karasakaloğlu, N. (2011). Türkçe öğretmenlerinin öğretimde
kullandıkları yöntem ve tekniklere ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 10 (3), 951-
960.
Şen, Ü. (2009). Türkçe öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme tutumlarının çeşitli
değişkenler açısından değerlendirilmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken, 1 (2), 69-
89.
Tabor, M. (1988). Better student thinking through changing teacher behaviors. Educational
Leadership, 4 (7), 49.
Taylor, P. C. & Fraser, B. J. (1991). Development of an instrument for assessing constructivist
learning environments. The Annual Meeting of the National Association for Research in
Science Teaching. April, 1991. Fontane, Wisconsin.
Teyfur, M. & Gökalp, M. (2009). İlköğretim birinci kademe derslerinde uygulanan
yapılandırmacı yaklaşımın sınıf yönetimine etkisi. XVIII. Ulusal Eğitim Bilimleri
Kurultayı. 1- 3 Ekim 2009. Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi. İzmir.
Tezbaşaran, A. (1996). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: Tük Psikologlar Derneği
Yayınları.
Tishman, S., Eileen, J. & Perkins, D. N. (1992). Teaching thinking dispositions: From
transmission to enculturation.
learnweb.harvard.edu/ALPS/thinking/docs/article2.html. İndirme Tarihi:
11.10.2009.
Torun, N. (2011). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile duygusal
zekâ düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Tufan, D. (2008). Critical thinking skills of prospective teachers: Foreign language education
case at the Middle East Technical University. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Orta
Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
ALKIN-ŞAHİN & GÖZÜTOK
Eleştirel Düşünmeyi Destekleyen Öğretmen Davranışları Envanteri (EDDÖDE): Geliştirilmesi ve Uygulanması
250
Tümkaya, S., Aybek, B. & Aldağ, H. (2009). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme
eğilimleri ve problem çözme becerilerinin incelenmesi. Eurasian Journal of
Educational Research, 36, 57-74.
Tümkaya, S. (2011). Fen bilimleri öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ve öğrenme
stillerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (3), 215-234.
Türnüklü, E. B. & Yeşildere, S. (2005). Türkiye’den bir profil: 11-13 yaş gurubu matematik
öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilim ve becerileri. Ankara Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38 (2), 167-185.
Uygun, S. (2005).Türkiye’de geçici öğretmen istihdamı sorunu. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri
Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi. 28–30 Eylül 2005. Denizli. ss.
589-595
Yağcı, R. (2008). Sosyal bilgiler öğretiminde eleştirel düşünme: ilköğretim 5. sınıf sosyal
bilgiler öğretiminde, öğretmenlerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek için
uyguladıkları etkinliklerin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Yalar, T. (2010). İlköğretim 3. sınıflarda Türkçe dersi öğretiminde karşılaşılan sorunların
öğretmen görüşlerine göre belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim
Fakültesi Dergisi, 15, 30-41.
Yaman, E. (2010). Kalabalık sınıfların etkileri: Öğrenciler ne düşünüyor? Kastamonu Eğitim
Dergisi, 18 (2) 403-414.
Yanpar, Ş. T. (1997). İlköğretimde sosyal bilgiler öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm
önerileri. Çağdaş Eğitim Dergisi,22 (231), 41-43.
Yapıcı, M. (2007). Yapılandırmacılık ve sınıf. Üniversite ve Toplum, 7 (2).
http://www.universite-toplum.org/text.php3?id=312. İndirme Tarihi: 05.09.2012
Yapıcı, M. & Leblebiciler, N. H. (2007). Öğretmenlerin yeni ilköğretim programına ilişkin
görüşleri. İlköğretim Online, 6 (3), 480-490.
Yıldırım, H. İ., Şensoy, Ö. & Akçay, S. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel
düşünme düzeylerinin bazı değişkenler aşısından incelenmesi. IX. Ulusal Fen
Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. Dokuz Eylül Üniversitesi. 23-25 Eylül 2010.
İzmir.
Yılmaz, B. (2006). Beşinci sınıf öğretmenlerinin fen ve teknoloji dersinde yapılandırmacı
öğrenme ortamı düzenleme becerileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yıldız
Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Yılmaz, K. & Tepebaş, F. (2011). İlköğretim düzeyinde sosyal bilgiler eğitiminde karşılaşılan
sorunlar: mesleğine yeni başlayan sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. Çankırı
Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (1), 157-177.
Zayif, K. (2008). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Yayınlanmamış Yüksek
Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
Zwick, W. R. & Velicer, W. F. (1986). Comprasion of five rules for determining the number of
components to retain. Psychological Bulletin, 99 (3), 432-442.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com