You are here

Kusursuz Toplum-İdeal Eğitim: İyi Ütopyalarda Eğitim Modelleri İncelemesi

Excellent Society-Ideal Education: Educational Models in the Optimistic Utopias

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Background: That struggle of human being who tries to understand/investigate the world in which he lives about seeking the excellent/ideal has been seen in every age/every country. Utopia being an expression of this trial is the literary/philosophic name of tradition dreaming for an ideal society. This article proposes that this tradition is to be formed in educational aspect as well. In other words the question whether we can be inspired from utopias in our trial of growing educational ideals is being discussed. Purpose of the Study: This study aims to benefit from optimistic restructuring of utopias on behalf of education. To this end; to distinguish the place/importance of education in dreams of ideal society of utopias, to wonder to what extend ideals of utopias can come true in today’s social/educational practice and make implications about the present/and the future state of education. For these purposes, it has been considered that besides of political and philosophical functions, utopias also have pedagogic functions and educational models of five utopias have been examined. Sources of Evidence: Utopias which have been examined are Plato’s “Republica/State”, Farabi’s “Medinet’ül Fazıla/The Virtuous City”, More’s “Utopia”, Campanella’s “Civitas Solis/The City of the Sun” and Bacon’s “New Atlantis”. This choice is made according to chronological order with the purpose of examining positive utopias. Also those works which are accepted as classical utopias. Main Argument and Conclusions: In utopias which have been examined, it is seen that education is accepted to have prior importance. It can be said that, Plato, More and Campanella’s works are “utopias about education”. Plato’s utopia has an effect that has been carried to other utopias. This effect is that education should be controlled by state and an utilitarian education would create the perfect society. For Plato and Farabi basis of education is mathematics. This basis has changed as training on agriculture and work for More, training on profession for Campanella, and training scientists for Bacon. As for environments of education, in Plato’s and Farabi’s works an environment for education/school has not been described. More, uses the concept of school but does not describe educational locations. Campanella and Bacon suggest school buildings /educational settings with a special architecture. These utopias have been designed in “city” or “island” societies that symbolize educational/scientific relations with other societies but are also politically abstracted. Classical utopias argue discipline for education. As Plato and Farabi argues a prohibitive/discriminatory system of education; European utopias of education suggest a more egalitarian system.
Abstract (Original Language): 
Çalışmanın Temeli: Ütopya, gerçekleşmeyeceği bilinerek, kusursuz bir dünya düşleme geleneğinin edebi/felsefi adıdır. Ütopyalar insanlığa mutlu yaşam vaadi verirler; ya da “bir gün mutlaka” umudunu canlı tutarlar. Bu “doğru düşler kurarsak doğru adımlar atarız” idealinin, her çağda/her ülkede kabul görmüş olması, ütopyaların, hayal kurmaktan öte, işlevsel ve rasyonel kurgular olduğunu düşündürür. Bu çalışma, ütopyaların politik, felsefi ve yazınsal işlevlerinin yanı sıra eğitimbilimsel işlevleri de olduğu varsayımından yola çıkarak, düşlenen ideal yaşantıların, eğitim yaşantılarına dair olanlarını ayırmak, ütopyaların olası/olumlu etkilerini eğitim tartışmalarına taşımak düşüncesindedir. Çalışmanın Amacı: Bu çalışma ütopyacı yaklaşımın eleştirel karakterini kullanarak, hem ütopyalara hem de eğitim sistemlerine ilişkin çözümlemeler denemek amacındadır. Bu bağlamda, ütopyaların/olumlu ütopyaların iyimser yapılandırmacılığından eğitim adına yararlanmak, ideal toplum düşlerinde eğitime verilen yeri/önemi ayırt etmek, ütopya ideallerinin, günümüzün toplumsal/eğitimsel yaşantılarında ne kadar gerçekleştiğini merak etmek ve eğitimin şimdiki zamanına/geleceğine ilişkin çıkarımlarda bulunmak amacıyla yola çıkılmıştır. Kanıt Kaynakları: Çalışmanın örneklemi olarak, ütopyacı yaklaşımın tarihsel süreci/sırası içinde, önceliği olan olumlu ütopyalar ve etkisi diğer ütopya çalışmalarına taşınan/klasikleşen eserler seçilmiştir. Bunlar, Platon’un “Devlet” (İ.Ö. 375), Farabi’nin “Medinet’ül Fazıla” (930), More’un “Ütopya” (1516), Campanella’nın “Güneş Ülkesi” (1602) ve Bacon’un “Yeni Atlantis” (1624) adlı ütopyalarıdır. Bu beş özendirici ütopyanın eğitim modelleri, felsefi, kuramsal, amaçsal yaklaşımları, temel bilgi/bilim alanları, ders programları ve eğitim ortamları incelenmiş ve karşılaştırılmıştır. Ana Tartışma ve Sonuçlar: Ütopyaların eğitim idealleri ya da ideal eğitim ütopyaları hakkında, tartışılması gereken bulgular şunlardır: Ütopya yazarları, birbirleriyle halef/selef durumundadırlar ve Antik Çağın/Platon’un ütopyasının tüm ütopyalara etkisi söz konusudur. Bu etki, ideal eğitimin, aileden çok devletin sorumluluğunda olması, bireycilikten çok toplumcu amaçlar taşıması ve teorilerden çok faydacı/işlevsel özellikler taşıyan bir eğitim olması gerektiği şeklindedir. Felsefi söylemiyle, Farabi, Platon’un rasyonalist/spiritüalist felsefesini erdemli şehir ütopyasına taşımıştır; akılla bilginin birliği temelinde, bilginin doğuştan olduğu düşüncesinde ilk/iki ütopya tasarımı aynı tezlerde birleşir. More, eğitime Epikürcü felsefeyle Pragmatizmi birleştiren bir işlev yükler. Campanella Pragmatik eğitimi toplumsal yarar düzeyine taşıyarak, ütopyasına Sosyalizmi eklemiştir. Bacon ise, Materyalist bilimlerin öncüsüdür; deney, buluş ve evrensel bilgi alışverişini amaçlayan eğitim programları önermektedir. İncelenen ütopyaların tümünde eğitimin devletin ve yöneticilerin görevi olmasının karşılıklı koşulunun, ideal devlet için iyi yurttaş/vatandaş, erdemli insan yetiştirilmesi olduğu vurgulanmıştır. Ütopyalardaki ideal eğitim modellerinin hepsinde çocuk/genç eğitimi önemsenmektedir; yetişkinlerin eğitiminin de örgün eğitimin sonucu ve devamı olarak izlenmesi gerektiği belirtilmektedir. İncelenen ütopyalarda, ortak yan olan kolektif mülkiyete dayalı sosyo-ekonomik düzen önerileri, eğitimin zorunlu ve ücretsiz olması idealiyle örtüşmektedir. Platon ve Farabi’de eğitimin temeli matematiktir, diğer dersler de matematik bilgileri gerektirir. Bu temel, More’da tarım ve iş eğitimi, Campanella’da meslek eğitimi, Bacon’da bilim insanı yetiştirme eğitimidir. Eğitim programlarının içerdiği dersler, Platon’da ve Farabi’de hemen hemen aynıdır; matematik ve türevleri olarak algılanan, felsefe, beden eğitimi ve sanat eğitimidir; diğer ütopyalarda ders sayısı artarak, bunlara din, doğa bilgileri, tarım, yabancı dil ve yetenek dersleri eklenmiştir. İncelenen ütopyalarda, eğitim ortamları boyutunda, ilk kez Platon’da yerleşik eğitim/okul sistemi tasarlanmıştır. More okullaşmadan söz etmekle birlikte, bir eğitim yeri/binası betimlememiştir, Campanella ve Bacon’da eğitim öğretim ortamları görkemli ve özel mimarisi olan okullardır. Güneş Ülkesi ve Yeni Atlantis’de, ülkenin/şehrin tümü eğitim ortamı gibi planlanmıştır: Her biri bir bilim dalına ayrılmış duvarları ve panolarıyla eğitim öğretim ortamları, bugünkü dille üniversite kampuslarına benzetilebilir. Klasik ütopyaların hepsi eğitimde disiplini savunurlar. Demokrasi taleplerinin yanı sıra ve bazen de çelişircesine bürokratik, hiyerarşik, disiplinci ve kural koyucudurlar. Platon’da daha yasakçı, ayrımcı ve tutucu bir eğitim sistemi önerilirken, Avrupalı eğitim ütopyalarında daha eşitlikçi, cezadan çok ödüle yer veren, özendirici eğitim yaklaşımları kurgulanmıştır. İncelenen ütopyalar, kent/ada coğrafyası üzerinde kurgulanmıştır. Ütopyalarını, Platon Sparta şehir devletiyle, Farabi bir şehir toplumu/Medine ile, More ada/kent Abraxa, Campanella Ben Salem adası ve Bacon Nova Atlantis adasıyla sınırlamışlardır. Bu coğrafya seçimleri, siyasi anlamda soyutlanmış ama eğitim/öğretim ve bilimsel alışverişi canlı tutulan toplumları simgelemektedir. Ütopyalarda düşlenen ideal eğitim modellerinin, öğrenci merkezli olduğu söylenemez. Öte yandan, gözleme dayalı/koşullandırmacı öğretimle davranışçı, ezber bilgi yerine düşünme becerisi amacıyla bilişsel, uygulamalı/işbirlikçi/ihtiyaca dayalı öğrenme süreçleriyle yapısalcı özellikler taşımaktadırlar. Bu açıdan, ütopik eğitim anlayışları, günümüzün yapılandırmacı eğitim, yaygın eğitim, iş/meslek eğitimi anlayışlarıyla benzeşmektedir. İdeal toplum eğitimden yararlanan toplumdur; ütopyacı anlamda ya da gerçekçi anlamda. Ütopyalardan ideal eğitimin nasıl olması gerektiği konusunda yardım alırken, nasıl olmaması konusunda ve bu çalışmanın devamı anlamında, disütopyaların ve son dönem çocuk edebiyatı/ütopyalarının incelenmesi önerilebilir. Bu makalenin nihai önerisi, eğitim ütopyaları yazılmasının daha güzel bir dünya/mutlu toplumlar idealine ve yeni eğitim modellerine giden yolda anlamı olacağıdır.
FULL TEXT (PDF): 
119-132

REFERENCES

References: 

Ana Britannica Genel Kültür Ansiklopedisi. [The AnaBritannica] (2005). 15, Volume:21, p. 438.
Aydın, H. (2006). Güneş Ülkesi: Eğitim Odaklı Bir Ütopya. [The City of the Sun:An
Education-Oriented Utopia]. Bilim ve Gelecek Dergisi, 32, 56-63.
Bacon, F. (2008). Yeni Atlantis. [New Atlantis] (Çev. Çiğdem Dürüşken), İstanbul: Kabalcı Yayınları.
Campanella, T.(1996). Güneş Ülkesi. [The City of the Sun]. (Çev. V.Günyol, H. Kazgan), İstanbul: Sosyal Yayınlar.
Cevizci, A. (2000). Felsefe Terimleri Sözlüğü [Philosophy Glossary]. 30,260, İstanbul:Paradigma Yayınları.
Farabi, E.N.M. (1997). Medinetül Fazıla. [The Principles of the Views of the Citizens of the Best State]. (Çev. A. Arslan), Ankara:Vadi Yayınları.
Gökberk, M. (1990). Felsefe Tarihi. [The History of Philosophy]. İstanbul: Remzi Yayınevi.
Hançerlioglu, O. (1977). Felsefe Sözlüğü. [The Dictionary of Philosophy]. İstanbul: Remzi Yayınevi.
Marshall, G. (2003). Sosyoloji Sözlüğü. [A Dictionary of Sociology]. (Çev. O. Akınhay, D. Kömürcü), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Mannheim, K. (2004). İdeoloji ve Ütopya. [Ideology and UtopiaA Dictionary of ] (Çev. M. Okyayuz), İstanbul: Epos Yayınları.
More, T.(1981). Ütopya. [Utopia]. (Çev. S. Eyuboğlu, M. Urgan, V. Günyol), İstanbul: Cem Yayınları.
Öztürk. F. (2006). Ütopya ve Eğitim. [Utopia and Education]. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Plato, (1988), Devlet. [The Republic]. (Çev. S. Eyuboğlu, M. Ali Cimcoz), İstanbul: Remzi Yayınları.
Roger L. E. (2003). Utopia. Dictionary of History of Ideas, University of Virginia Library.
Sinanoğlu, O. (2010). Makaleler. [TheArticles]. www.oktaysinanoğlu.com.tr/index. (Accessed: 15.10.2010)
Tanilli, S. (1997). Yaratıcı Aklın Sentezi-Felsefeye Giriş. [Creative Synthesis-Introduction to Philosophy Reason]. İstanbul: AdamYayınları.
Timuçin, A. (1996). Felsefe Sözlüğü. [Dictionary of Philosophy]. Ankara: Ekin.
Ural, A. (2009). “...içindeki üniversite”. […within the university]. Eleştirel Pedagoji. Sayı:1(72-85). Ankara.
Vexliard, A. (1967) Utopia’nın Psikolojisi. [Utopia Psychology]. (Çev.: N. Hızır), Ankara Üniversitesi DTCF Felsefe Bölümü Dergisi. Volume:5, p. 063–116.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com